Melisa Otunun Faydaları Nelerdir?

Melisanın Faydaları Nelerdir?

Latince ismi melissa officinalist melisa bitkisi diğer adlarıyla limon otu, oğul otu, bal arısı sakinleştirici özelliği ile bilinen nane familyasına ait bir bitkidir. Kullanımı orta çağlara kadar dayanan melisa özellikle stres ve kaygıyı azaltıcı, uyku getirici, iştah açıcı, ağrıyı rahatlatıcı ve hazımsızlığı gidermeye yardımcı olarak kullanılmıştır. Orta çağlardan önce bile, yaraları iyileştirme, zehirli böcek ısırıkları ve arı sokmalarının tedavisine yararlı bir bitki olmuştur. Günümüzde ise daha çok kedi otu, papatya, şerbetçi otu gibi diğer yatıştırıcı ve sakinleştirici özelliğe sahip bitkiler gibi rahatlatıcı özelliği ile bilinmektedir. Uçuk gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan kremlerin yapımında da melisa bitkisinden yararlanılmaktadır.¹ 

Melisa otunun sağlığa faydaları

Sindirim sistemine destek olur: Melisa sindirim sisteminde aktif bir rol oynamaktadır. Şişkinlik ve gaz gibi sindirim sistemini problemlerini azaltmak için kullanılan melisa otu, sahip olduğu uçucu yağlar sayesinde gastrointestinal sistemde sakinleştirici bir etki göstermektedir. İçerdiği sedatif özelliklere sahip kimyasallar gastrointestinal sistemdeki sorunları yatıştırmaya yardımcı olmaktadır.

Bağışıklık sistemini güçlendirir: Melisanın başka bir şaşırtıcı özelliği de bağışıklık sistemini uyarmak için sahip olduğu yeteneğidir. Antiviral ve antibakteriyel olduğu bilinmekte olan melisa otu, aynı zamanda kafeik ve rosmarinik asitler bakımından çok zengindir. Melisa otu sağlıklı bir bağışıklık sisteminin tetiklenmesi ve hücre duvarlarının güçlendirilmesine destek olmaktadır. Aynı zamanda enfeksiyonlarla savaşabilen melisa otu, hücrelere girme olasılığı olan bakteri ve virüsleri engellemektedir. ²

Güçlü bir antioksidandır: Melisa otu, reaktif oksijen türlerini nötralize eden güçlü antioksidanlar olan kafeik asit ve rosmarinik asit bakımından zengindir. Aynı zamanda ağrılı koşulları yatıştırmaya yardımcı olan doğal bir anti-inflamatuar gibi davranan öjenol içerir. Bu bileşikler derin antibakteriyel ve antiviral özellikler sunarak hücreleri korumaya yardımcı olmaktadır.  

Karaciğer sağlığını destekler: Melisa otu toksinleri vücuttan atmaya yardımcı olarak karaciğer sağlığını desteklemektedir. Doğru ürünler kullanılmadığında, detoksifikasyon süreci zamanla karaciğeri yıpratmakta ve karaciğerde hasara yol açmaktadır. Fakat melisa otu toksinlerin yol açtığı zararlı etkilerinden organların korunması için adeta bir ilaç gibi çalışmaktadır.

Kan şekerini dengeler: Antioksidan desteği sağlayan bitkiler aynı zamanda kan şekerini dengelemeye de yardımcı olabilmektedir. Kan şekeri ve melisa otu arasındaki bağlantı üzerine yapılan çalışmalar henüz az olsa da, insülin direncini azalttığı görülmüştür. Şimdiye kadar yapılan araştırmalara dayanarak, melisa otunun kan şekeri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmektedir.

Beyin hücrelerini korur: Hafıza, düşünce ve sakinlik üzerindeki olumlu etkileriyle bilinen melisa otunun, beyni fiziksel zararlardan koruduğu söylenmektedir. Sahip olduğu öjenol maddesi beyin hücrelerine saldıran önce serbest radikalleri nötralize etmektedir (etkisiz hale getirmektedir). Rozmarinik asit ise melisa otunun sahip olduğu bir başka önemli bileşendir ve felç gibi durumların tedavisi için etkili olduğu görülmüştür. 

Stresi azaltmaya yardımcı olur: Melisa bitkisi yüksek dozlarda hafif yatıştırıcı etkiye sahip olması nedeniyle anksiyete için etkili bir tedavi yöntemi olabilmektedir.³ Yapılan çeşitli araştırmalarda, melisa özünün stresi azaltmaya yardımcı olan antianksiyete ve antidepresan yeteneklerine sahip olduğu görülmüştür.

Uykusuzluğa yardımcı olur: Rahatlamaya yardımcı olan melisa çayı uykusuzluğun tedavisi için oldukça destekçi olmaktadır. Çocuklar ve yetişkinler için de faydalı olan melisa otunun, yapılan çalışmalarda özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda uyku kalitesinde önemli gelişmeler gösterdiği görülmüştür.

Hafıza ve bilişsel fonksiyonları korur: Melisa otu bellek ve bilişsel işlevi artırmaya yardımcı olmaktadır. Alzheimer hastalığı, nörotransmiter asetilkolin üreten bir nöron kaybı ile karakterize edilmektedir. Melisa otu ise asetilkolin aktivitesini artırabildiği için hafıza kaybı ile mücadele etmektedir. Beyini oksidatif hasar ve nörodejenerasyondan koruyabilen melisa otu aynı zamanda bir antioksidan olarak görev görmektedir. Aynı zamanda, uçucu yağlara da sahip olan melisa otunun demans hastalarında ajitasyon azaltmada etkili olduğu görülmüştür. 

Tiroid ve kronik yorgunluğa iyi gelir: Melisa bitkisi tiroid hormon üretimini düzenleyen bir yeteneğine sahip olması nedeniyle Avrupa’da tiroid problemleri tedavi etmek için kullanılmaktadır. Melisa bitkisi antiviral özellikleri de taşımaktadır. Kronik yorgunluk sendromunun tedavisinde oldukça yararlı bitki olarak kabul edilmektedir.  

Soğuk algınlığı ve gribe iyi gelir: Melisa bitkisi, antiviral özelliklere sahip olması nedeniyle bir fincan melisa çayı soğuk algınlığı veya grip gibi durumlarda oldukça yardımcı olabilmektedir. Diğer yandan melisa otu kullanılan merhemler ise soğuk algınlığı sırasında iyileşme sürecini hızlandırmak için topikal olarak kullanılmaktadır.  

Cilt sağlığını destekler: Melisa otu sağlıklı ve genç görünen bir cilt için oldukça destekçi olabilmektedir. Bir kozmetik ürünü gibi kullanılan melisa otunun geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Cildi yumuşatmak ve kırışıklıkları en aza indirmek için son derece etkilidir. ⁴

Melisa çayının sağlığa faydaları

Melisa sağlığa yardımcı güçlü bir bitki olarak ün kazanmıştır. Halk arasında limon otu olarak anılmasının sebebi ise kokusunun limonu andırıyor olmasıdır. Uzun ve sağlıklı bir yaşama destek olmasının bilim adamları tarafından da desteklenmesi bu şifalı bitkiyi daha da popüler hale getirmiştir. Faydaları ise şöyle sıralanmıştır; 

• Melisa çayı rahatlatıcı bir etkiye sahiptir ve uykusuzluk sorununun giderilmesine yardımcı olur.
• Hazımsızlığı gidermek için melisa çayı tüketilmektedir. Melisa çayı yıllar boyunca sindirimi kolaylaştırmak ve sindirim sistemi rahatsızlıklarını hafifletmek için kullanılmıştır.
• Ciltteki yara ve uçukların tedavisi için melisa çayına başvurabilirsiniz. Melisa bitkisinin sahip olduğu flavonoidler ve fenolik asitler ciltteki virüslerle savaşabilmektedir.
• Araştırmalar gösteriyor ki melisa çayı içmek Alzheimer hastalığının tedavisine yardımcı olmaktadır çünkü melisa hastadaki yoğun üzüntü ya da ani tepkilerin ortaya çıkmasını engellemekte, bireysel olarak dinginliği desteklemekte ve hafızaya odaklanmayı sağlamaktadır. 
• Sahip olduğu antioksidan özellik hücrelerin zarar görmesini engellemeye yardımcı olur. Öjenol ve rosmarinik asit üzerine yapılan çalışmalar beyin sağlığı için yardımcı bir bitki olduğunu ortaya koymuştur.
• Zihni sakinleştirmesinin yanında uyuşukluk hissinin oluşmasını engeller.
• Melisa bitkisi kozmetik sektöründe cildi yatıştırıcı özelliği nedeniyle sıklıkla kullanılmaktadır.
• Melisanın kan şekerini dengelerken insülin direncini artırıcı bir etkisinin de olduğunun sonucuna varılmıştır.
• Hafızaya, sağlıklı düşünmeye ve dinginliğe olan pozitif etkisinin yanında araştırmalar melisa bitkisinin beyin hücrelerini tehlikelere karşı koruduğunu da doğruluyor. 

Melisa yağının sağlığa faydaları

Melisa yağı melisa bitkisinin yaprak ve çiçeğinden yapılmaktadır. Oldukça nazik bir aromaya sahip olan melisa yağı sağlık açısından oldukça şaşırtıcı özelliklere sahiptir. Özellikle ciltle ilgili problemlerde etkili olan melisa yağı güçlü bir antiviral ve sakinleştiricidir. Antidepresan olması melisa yağının temel kullanım sebebidir. Etkili bir antidepresan olan melisa yağı gerginliği ortadan kaldırmak için oldukça faydalıdır.

• Solunum sistemi ve kardiyovasküler sistem için ısıtıcı bir yeteneğe sahip olan melisa otu, sık sık soğuk algınlığı için kullanılmaktadır.
• Melisa yağı yatıştırıcı bir yeteneğe sahiptir. Bu nedenle, sinir sistemi için bir tonik olarak kullanılmaktadır.
• İnflamasyon, anksiyete, sinirlilik, sarsıntı ve şok gibi durumları yatıştırmak için melisa yağı kullanılmaktadır. Aynı zamanda, zihni ve ruhu da yatıştırdığı için uyku problemine çözüm olabilmektedir.
• Spazmlar solunum, kas, sinir ve sindirim sisteminde içinde oluşabilmekte ve şiddetli öksürük, kas krampları, konvülziyon, nefes darlığı ve şiddetli karın ağrıları ile kendini belli edebilmektedir. Melisa yağı bu durumlarda oluşan spazmları yatıştırmaktadır.
• Melisa yağı mideyi rahatlatarak sindirim sürecinin düzgün çalışması için yardımcı olmaktadır.
• Melisa yağı karın kaslarının gerginliğini azaltarak şişkinlik, kramp ve gaz gibi şeyleri ortadan kaldırmaktadır.
• Melisa yağı anti bakteriyeldir, bu nedenle kolon, bağırsak, idrar yolu ve böbreklerdeki bakteriyel enfeksiyonların inhibe edilmesi için etkili olduğu tespit edilmiştir.
• Terletici özelliğe sahip olan melisa yağı, toksinlerin ter yoluyla vücuttan atılması için yardımcı olmaktadır. Böylece cilt gözeneklerini temizlemekte ve nefes almasını sağlamaktadır.
• Ateşi düşürmeye yardımcı olan melisa yağı, vücuttaki bakteri veya mikrobik enfeksiyonlara karşı antibakteriyel bir görev görmektedir.
• Melisa yağı kan basıncını düşürmek için etkilidir.
• Bir tonik olan melisa yağı bağışıklık sistemini artırarak tüm vücut sağlığı için faydalı olabilmektedir.
• Melisa yağı menstrual problemler için kullanılabilmektedir. Menopoz sonra, düzensiz regl, ağrı, zamansız menopoz, sıkıntı ve depresyon ve aşırı yorgunluk için etkili olabilmektedir.
• Melisa yağının herpes, yaralar, ülserler, mantar enfeksiyonları, baş ağrısı ve yorgunluk tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur. ⁵

Melisanın Zararları

Gıdalarda beraber tüketilen melisa bitkisi güvenli olarak kabul edilmektedir. Tıbbi miktarda kısa süreler için tüketimi ise sağlıklı yetişkinler için muhtemelen güvenlidir. Uzun süreli melisa tüketiminin güvenli olduğuyla ilgili yeterli bilgi yoktur.

Bazı bilgiler çocuklarda 1 aydan az süre olması koşuluyla melisa tüketiminin güvenli olduğu söylemektedir.

Ağız yoluyla alındığında melisa bitkisi bulantı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi ve hırıltı gibi bazı yan etkilere neden olabilmektedir.

Cilde uygulandığında, tahriş ve artan uçuk belirtileriyle birkaç rapor bildirilmiştir.

Hamilelik ve emzirme: Melisa tüketiminin bu dönemlerde tamamen güvenli olduğuyla ilgili yeterli bilgi yoktur. Bu nedenle, güvende kalmak için tüketiminden kaçınmakta fayda vardır.

Cerrahi: Ameliyat sırasında fazla uyku haline neden olabileceği için ayarlanmış ameliyat tarihinden en az 2 hafta önce tüketiminin durdurulması tavsiye edilmektedir. ⁶ 

Melisa çayının zararları

Melisa çayının aşırı tüketilmediği ve dengeli miktarlarda alındığı takdirde bilinen bir yan etkisi yoktur. Yetişkinlerin tedavi amaçlı kısa vadede tükenmesinde bir sakınca yoktur. Araştırmalar dört aya kadar düzenli kullanım için bir sakınca görmemektedir. Uzun vadede kullanımın da zararsız olduğuna dair yeterli bilgi yoktur. Elbette bütün şifalı bitkiler gibi doktora danışmadan tüketmek tavsiye edilmiyor. 

Dikkat edilmesi gereken durumlar;

1. Aşırı duyarlılık sonucu oluşan reaksiyonlar
2. İlaçla sağlanan sedasyon yani uyku hali durumu
3. Cilt tahrişinin gözlemlenmesi

İlaçla kullanımı Melisa çayı tiroit beziyle etkileşime girebilir. İlaçla tedavi ya da uyku ilacı kullanımı durumu var ise dikkatli olunmalıdır. 

Çocuklar için kullanımı Çocukların önerilen miktarları geçmeyecek şekilde tüketilmesinde sakınca olmadığı söylenebilir. Sağlık açısından yararları da göz önünde bulundurulduğunda; melisa çayının tüketiminin aşırı miktarlarda tüketilmemesinin daha iyi olacağı vurgulanıyor.  

Hamilelikte melisa çayı tüketimi

Olumlu etkileri

• Çoğu kadın hamilelik boyunca endişe, depresyon, sinirli ruh hali ve uykusuzluk gibi psikiyatrik problemler yaşamaktadır. Melisa çayı uyku düzenini destekleyici özelliğe sahiptir ve vücudu rahatlatarak rahatsız bir hamilelik geçirmeyi engellemeye yardımcı olur.
• Melisa çayı da diğer şifalı bitkiler gibi önerilen tüketim ölçüleri aşılmadığı sürece tehlike içermeyecektir.

Olumsuz etkileri

• Melisa bitkisi aynı zamanda kan dolaşımı ve kan akışını artırıcı etkiye sahip olması nedeniyle menstural döngüyü destekleyen bir özellik taşır. Bu açıdan problem yaratmaması için bazı bitki bilimciler tarafından uzak durulması öneriliyor.
• Eğer doktorunuz takviye ürün olarak melisa bitkisini önermemişse kullanmanız olumsuz reaksiyonlara yol açabilir.
• Tavsiye edilen miktarları aşarak ya da uzun vadede tüketmede baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma gibi yan etkileri olabilir.  

Tavsiyeler

Melisa bitkisini yağ, infüzyon (çay) gibi geleneksel yollarla tüketebilirsiniz. Genellikle hafif ve güvenilir miktarlarda tüketimi tedavi yöntemi için uygun olarak kabul edilmektedir.  

Melisa çayı için küçük bir tutam kullanılmalı, önerilen dozun üstüne çıkılmamalıdır Tüketimi ise günde 2-3 bardağı aşmamalıdır. ⁷ 

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.