Meyan Kökü Çayı

Meyan kökü çayının faydaları nelerdir?

Tatlı kökü olarak bilinen Meyan kökü, şeker ve içeceklerde tatlandırıcı olarak kullanımı nedeniyle tanınmış bir bitkidir. Ancak, meyan kökü aynı zamanda tıbbi faydalara sahip olduğu için de yüzyıllardır kullanılmaktadır. Bu faydaların bazıları tıbbi araştırmalara göre kanıtlanmış değildir fakat oldukça dikkate değerdir. Ancak, meyan kökünün bilinen bütün faydaları tıp camiasında henüz tamamen kabul edilebilir hale gelmemiştir. 

Meyan kökü soğuk algınlıktan karaciğer hastalığına kadar değişen çeşitli hastalıkları tedavi etmek için hem Doğu hem de Batı tıbbında kullanılır olmuştur. Meyan kökü bir teskin edici, bir yatıştırıcı, bir kaplama maddesi olarak hareket ettiği ve bir balgam söktürücü olduğu için tüm bunlar balgamdan rahatlıkla kurtulabilme anlamına gelmektedir.  ¹

 Meyan kökü çayının sağlığa faydaları

Meyan kökü bitkinin zengin kısmıdır ve sadece kendi tatlı lezzeti için değerli değildir; bugünlerde popüler bir bitki olmasının nedeni gençleştirici ve besleyici özelliklere sahip olmasıdır.

Bir fincan meyan kökü tükettiğinizde vitamin A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C ve E; kalsiyum, demir, magnezyum, manganez, fosfor, potasyum ve sodyum gibi önemli mineralleri temin edersiniz. Aynı zamanda uçucu yağlar, reçineler, alkaloidler, tanen, fenoller, saponinler, flavonoidler, glycyrrhizin, bitters ve müsilaja da sahiptir.  

Sindirime yardımcı olur: Meyan kökü çayı flavonoidler bakımından oldukça zengindir. Bu bitkisel çay abdominal rahatsızlıklarda rahatlama sağlamaktadır. Günde iki ya da üç kez meyan kökü çayı tüketimi gün boyunca düzenli bağırsak hareketlerini düzenler ve sindirim sisteminin işleyişini artırır. Ayrıca mide ülseri önlemeye de yardımcı olabilir.

Kaygı ve depresyonu azaltır: Yapılan bazı çalışmalar meyan kökü çayında bulunan glycyrrhizic asit veya glycyrrhizin adrenal bezin işleyişini arttırdığı ortaya çıkmıştır böylece sinirlilik, depresyon, anksiyete ve migren mücadele stres hormonlarının normal seviyelerini korumak için etkili bir hale gelmiştir. ² 

İltihaplanma rahatsızlıklarına iyi gelir: Yapılan çalışmalar meyan kökü çayının HIV gibi enflamatuar hastalıkların tedavisinde bir parça etkisi olduğunu düşündürmüştür. Devam eden araştırmada meyan kökü çayının ensefalit ve hatta bazı kanserlerin tedavisinde de önemli bir rol oynayabileceği sonucuna varılmıştır.  

Solunum sağlığını destekler: Geleneksel olarak, meyan kökü sağladığı balgam söktürücü ve yumuşatıcı faydaları nedeniyle oldukça sık kullanılmaktadır. Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre; meyan kökü çayı sinüsleri kaplayan mukusun atılmasını sağlamakta ve boğazı yatıştırmaktadır. Sıcak çay tüketimi, solunum sistemindeki tahrişi yatıştırmaya yardımcı olurken buhar yoluyla da ilave olarak terapatik fayda sağlanmaktadır. ³ 

Tansiyon düşüklüğünü tedavi eder: Düşük tansiyonun tedavisi çok kolay değildir fakat meyan kökü çayı bu tedavi için etkili bir çözümdür. Günlük iki bardak meyan kökü çayı içmek kan basıncı canlandırmakta böylece moralsizlik, yorgunluk, baş dönmesi ve mide bulantısından kurtulmaya yardımcı olmaktadır.

Eklem ağrılarını hafifletir: Meyan kökü çayı artrit gibi iltihaplı koşullar nedeniyle oluşan acıyı rahatlamaktadır. Çünkü meyan kökü anti-enflamatuar özellikleri taşımaktadır ve bu özellik ağrıyı azaltmanın yanı sıra şişliği de iyi gelmektedir. Ayrıca düzenli meyan kökü çayı tüketimi eklem hareketlerini artırmayı da desteklemektedir.

Soğuk algınlık için destekçidir: Antiviral ve balgam söktürücü özellikleri sahip olması nedeniyle meyan kökü çayı soğuk ve öksürük için oldukça iyi bir çözümdür. Ayrıca bağışıklık sisteminin güçlenmesine destek olarak bu tür enfeksiyonlara karşı vücudun bağışıklık göstermesini sağlamaktadır.  

Karaciğer sağlığına yardımcı olur: Meyan kökü ayrıca sarılık, hepatit ve non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı gibi karaciğer bozukluklarını tedavi etmeye yardımcı olmaktadır. Sahip olduğu doğal antioksidan özelliği nedeniyle serbest radikallerden ve zehirli maddelerin oluşabilecek zararlarından karaciğeri korumaktadır. ⁴ 

Mantar hastalığını tedavi eder: Birçok kadın Kandida vajinal mantar enfeksiyonlarıyla problem yaşamaktadır. Yapılan çalışmalar meyan kökü çayı tüketiminin yanı sıra topikal olarak da uygulamanın bu tür enfeksiyonlarla mücadele etmeye yardımcı olduğunu ve mevcut durumu iyileştirdiğini ortaya koymuştur.

Menopoz dönemine yardımcı olur: Antioksidan ve phytoestrogen açısından zengin olması nedeniyle meyan kökü çayı ruh hali, sıcak basması, yorgunluk dâhil olmak üzere menopoz ile ilişkili hormonsal sorunlar üzerinde olumlu etkileri göstermiştir. Günlük sadece iki bardak çay tüketimi hormonsal dengenin oluşmasına yardımcı olarak kadının yaşadığı ruh dalgalanmalarını azaltmaktadır.

PMS rahatlığına yardımcı olur: Meyan kökü çayı anti-enflamatuar ve antispazmodik özelliklere sahiptir. Buna ek olarak, östrojenik özellikleri de takdir edilecek seviyededir. Bunlar şişkinlik, bulantı, ruh halinde değişkenlik ve göğüslerde hassasiyet olarak bilinen adet öncesi belirtilerini hafifletmek için oldukça yararlıdır. Adet dönemi başlamadan 3 gün önce günde 2 kez olmak üzere meyan kökü çayını tüketmek menstrüel krampla mücadele için oldukça etkilidir.  

Diş sağlığına destek olur: Meyan kökü içindeki kimyasal bileşenler asit ve bakteri nedeniyle oluşan diş çürüklerini engellemeye yardımcı olmaktadır. Meyan kökü çayı içerek hem dişlerinizin sağlıklı kalmasını sağlayabilir hem de taze bir nefese sahip olup kötü kokuları ortadan kaldırmayı başarabilirsiniz.

Saç ve cilt sağlığını geliştirir: Meyan kökü çayı cilt ve saç sağlını destekleyen kolin, fitoöstrojen, potasyum, fosfor, âminler, uçucu yağlar, protein, B vitamini ve flavonoidler gibi bileşenler bakımından oldukça zengindir. ⁵ 

Meyan kökü çayı tarifi

Meyan kökü çayının hazırlanışı

• Meyan kökü
• Çay topu demlik, çaydanlık ve çay süzgeci
• Yemek kaşığı
• Kupa

Çay için istenilen miktardaki suyu kaynatın. Bir ölçü belirlemek gerekirse 1 fincan başına 1 çay kaşığı meyan kökü yeterli olacaktır. Meyan köklerini bir demliğin ya da bir kupanın içine yerleştirin.

Kaynattığınız suyu meyan kökünü koyduğunuz demliğin ya da kupanın üzerine ekleyin.

Üzerine bir kapak kapatın. 3-5 dakika boyunca demlenmesi için bekleyin.

Meyan köklerini çayın içinden çıkarın ya da daha güçlü bir lezzet için dilerseniz bırakın.  

Naneli soğuk meyan kökü çayı tarifi

• 1/2 çay kaşığı kurutulmuş meyan kökü
• 1 tarçın çubuğu
• 1/2 su bardağı kuru nane yaprakları
• 1/2 su bardağı çiğ bal
• 4 dal taze nane (isteğe bağlı)

1. Büyük bir tencereye 6 bardak suyu ekleyerek yüksek ateşte kaynatın. Meyan kökü ve tarçın çubuğunu ekleyin ve ateşi biraz kısın. Kapağını yarım kapatarak 10 dakika boyunca kaynaması için bırakın. Ateşten alın, nane yapraklarını ekleyip karıştırın ve 10 dakika boyunca demleyeme bırakın.
2. Geniş bir süzgeç ya da tülbent yardımıyla çayı süzün. İçindeki otları tamamen ayıkladıktan sonra balı ekleyin ve eriyene kadar karıştırın. İyice soğuyana kadar 1 saat boyunca soğumaya bırakın. Buzları ekleyin, dilerseniz nane yapraklarıyla süsleme yapın ve servis edin. ⁶ 

Zencefilli meyan kökü çayı tarifi

• 2 litre su
• ¼ fincan meyan kökü
• 1 parmak uzunluğu taze zencefil (dilimlenmiş fakat soyulmamış)

1. 2 litre suyu bir çaydanlığa doldurun.
2. Meyan kökünü ve zencefili ekleyin.
3. Daha sonra 10 dakika pişirin, bir taşıma kadar kaynatın.
4. Kupalar içine ince gözenekli süzgeç vasıtasıyla dökün.
5. Servis edin.  

Meyan kökü çayının zararları

Diğer bitkilerde olduğu gibi, meyan kökünün de aşırı tüketimi meyan toksisitesine neden olabilir. Uzun zaman boyunca meyan çayını yüksek dozlarda alan kişinin adrenal korteks hormonu duyarlı hale gelir, bu da pseudoaldosteronism adı verilen bir duruma neden olabilir. Yan etkileri baş ağrısı, yüksek tansiyon, yorgunluk, kas ağrısı, ellerde ve bacaklarda görünen uyuşma gibi gözlemlenmektedir. ⁷ 

Hamilelik ve emziren kadınlarda meyan kökü çayı tüketimi: Glycyrrhizin varlığı nedeniyle hamile kadınların sağlığını etkileyebileceği için, hamilelik süresi boyunca tüketiminden kaçınılması tavsiye edilmektedir. Meyan kökü çayı emziren anneler için de önerilmemektedir.  

Çocuklarda meyan kökü çayı tüketimi: Doktorunuzla konuşmadan bir çocuğa meyan kökü çayı vermeyin. Bu çay hipertansiyon, böbrek veya mesane problemleri ile ya da steroid tedavisi nedeniyle çocuklar için iyi değildir. ⁸ 

Tavsiyeler

Meyan kökü çayını hazırlamak için günlük 5g meyan kökü yeterlidir.

İdeal tüketim süresi günlük olarak devam edildiğinde 1 haftayı geçmemelidir.

Glycyrrhizin da bir doz kılavuzu olarak kullanılmaktadır. Bazı ürünlerin içerdiğinde tavsiye edilen doz günlük 800mg kadardır.

 UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.