Sofraların Vazgeçilmez Lezzeti Ton Balığı
Sofraların Vazgeçilmez Lezzeti Ton Balığı
Ton Balığının Faydaları Nelerdir?
Ton balığı birçok türe sahip olan ve tüm dünya okyanuslarında bulunan bir balık türüdür. Ton balığının boyu genellikle 1 ile 15 fite kadar uzamaktadır. Oldukça uzun ömürlü bir balık türüdür. Bir ton balığı ortalama 3-5 yıl arasında yaşarken, bazıları 20 yılı aşkın bir süreyi yaşayarak geçirebilmektedir. 1
Ton balığı kaliteli protein açısından mükemmel bir kaynaktır. Bu nedenle, sağlıklı olmayı tercih eden insanlar tarafından özellikle tercih edilmektedir. Ton balığı tükettiğinizde vücudunuza selenyum, magnezyum, potasyum ve B vitamini kompleksi gibi değerli vitamin ve mineralleri temin edersiniz. Ton balığı yüksek besin değerleri nedeniyle birçok açıdan sağlığa faydalarını sunmaktadır. 2
Ton Balığının Sağlığa Olan Faydaları
Kanserle mücadele eder: Ton balığı selenyum gibi çeşitli bileşenleri barındırdığı için bir antioksidan olarak çalışmakta ve bazı kanser türlerinin önlenmesinde etki edebilmektedir. Yapılan sayısız çalışmalara göre, böbrek kanseri ve meme kanseri gibi kanser türlerinin oluşumunun azalmasında ton balığının etkisi görülmektedir. Selenyum güçlü bir antioksidandır ve sağlıklı hücrelerin mutasyona uğrayıp kanser hücrelerine dönüşmemesi için çalışmaktadır. Ayrıca, ton balığında bulunan omega 3 yağ asidinin kolon kanseri riskini azalttığı da vurgulanmaktadır.
İltihaplanmalarla mücadele eder: Sağlıklı kolesterol ve anti inflamatuar vitamin ve minerallerin sayesinde, vücuttaki inflamasyon azaltmak ve vücudun baştan aşağı genel stres seviyesi düşürülmektedir. Vücuttaki iltihabın ortadan kaldırılması organların temel işlevini yerine getirebilmesi için son derece önemlidir. Ton balığı, dünyanın dört bir yanında artrit ve gut gibi iltihaplı hastalıklardan muzdarip olan insanlar tarafından bu hastalıkları önlemek amaçlı kullanılmaktadır. Ton balığı, bu iltihaplı durumları iyileştirmek için yardımcı olmaktadır.
Kalbe iyi gelir: Ton balığına atfedilen faydalardan biri ise kalp sağlığı üzerinde önemli bir etkisinin olmasıdır. Ton balığı, omega 3 yağ asitlerini yüksek seviyede içerir ve böylece, kan damarlarındaki omega 6 yağ asitlerini ve kan damarlarındaki arter duvarlarında biriken kolesterolü azaltmaya yardımcı olur. Bu nedenle, ton balığı yüksek seviyedeki besin değerleri ile kalp hastalıklarının oluşma riskini azaltmaktadır. 3
Yüksek kan basıncına iyi gelir: Ton balığı omega 3 yağ asitleri içerdiği için yüksek tansiyonun önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Yapılan çalışmalara göre, omega 3 yağ asitleri içeren ton balığı gibi gıdalar sağlıklı kan basıncını korumak için faydalı olabilmektedir. Eğer yüksek tansiyon rahatsızlığınız varsa, ton balığından yardım almak iyi bir seçenek sayılabilmektedir.
Kolesterole iyi gelir: Haftada sadece iki porsiyon ton balığı yemek, trigliserid düzeylerini düşürebilmektedir. Trigliserid kandaki yağ miktarını göstermektedir. Eğer yüksek düzeyde ise bu durum LDL olarak bilinen kötü kolesterole neden olabilmektedir. Düşük seviyelerde ise HDL olarak bilinen iyi kolesterol seviyeleri daha fazladır. İyi kolesterol düzeylerini korumak ve kötü kolesterol düzeylerini düşürmek için ton balığı tüketimi iyi bir fikir olabilmektedir. 4
Kilo vermeye yardımcı olur: Bir porsiyon ton balığı 26 gram protein tedarik ederken sadece 109 kalori vermektedir. Diğer yağlı etlerin yerine protein kaynağı olan ton balığını tüketmek kalori tasarrufu sağladığı gibi kilo kontrolünü desteklemeye yardımcı olmaktadır. Tüm besinlerde olduğu gibi ton balığı yerken fazla kalori almak balığa eklediğiniz diğer gıdalarla belirlenmektedir. 5
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Ton balığı antioksidan olarak kabul edilen C vitamini, çinko ve manganezi iyi miktarda içermektedir. Antioksidanlar, serbest radikalleri hasarına karşı vücudu korumakta kanser ve kronik hastalıklara karşı mücadele etmektedir. Ton balığının bağışıklık sistemini artırması içerdiği selenyuma bağlıdır. Nadir bulunan bu minerali fazlasıyla vücuda temin etmektedir. Bu nedenle, ton balığı hem güçlü bir antioksidan hem de bağışıklık sistemi uyarıcısı olarak çalışmaktadır.
Enerji verir: Vitamin B kompleksi sağlık açısından geniş bir yelpazede faydalarını sunmaktadır. Ama bir bütün olarak bakıldığında, metabolizmanın iyileştirilmesi, cilt sağlığının korunması, enerjinin artırılması ve organların düzgün şekilde çalışması için oldukça etkilidir. Düzenli ton balığı tüketimi durumunda kişi daha sağlıklı, daha aktif ve daha enerjik hissetmektedir.
Böbrek sağlığını destekler: Ton balığında bulunan potasyum ve sodyum vücuttaki sıvı dengesinin korunması için oldukça iyidir. Vücutta bulunan tuzlar ve potasyum arasındaki dengenin korunmasını sağlar ve böbreklerin düzgün çalışmasını destekler. Böylece, ciddi böbrek sağlığı sorunlarının yaşanma riskini azaltır ve organların üzerindeki aşırı stresi ortadan kaldırır. 6
Diyabete iyi gelir: Genelde tip 2 diyabet hastalığından muzdarip olan insanların diyetleri ton balığını içermektedir. Obezite riskini azaltmanın yanı sıra, ton balığında bulunan mevcut omega 3 yağ asitleri aynı zamanda insüline tepki vermek için vücudun yeteneğini geliştirmeye yardımcı olmaktadır.
Göz sağlığını destekler: Makula dejenerasyonu özellikle 50 yaşın üstü yetişkinler için tehlike oluşturmakta ve körlük ile sonuçlanabilmektedir. Ton balığı güçlü omega 3 yağ asitleri açısından zengin olması nedeniyle makule dejenerasyonunu önlemeye yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda, kuru göz sendromu riskini de azaltmaktadır.
Stresle mücadele eder: Ton balığını tüketmek stresi hafifletmeye ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir. Ton balığı omega 3 yağ asitleri içerdiği için kan akışını artırmaktadır ve böylece de beyin fonksiyonları üzerinde hayati bir önemi olan hormonları ve bağışıklık sistemini desteklemektedir. Ton balığı, serotonin metabolizmasına etki ederek depresyonu etkileyen önemli bir faktörde rol oynamaktadır.
Alzheimer hastalığına iyi gelir: Bilişsel eksiklik nedeniyle oluşan Alzheimer hastalığı gibi hastalıkları önlemek için ton balığı tüketimi tavsiye edilmektedir. Omega 3 yağ asitleri içerdiği için inflamasyonu azaltmakta ve beyine giden elektrik sinyallerinin iletimini destekleyen sağlıklı kan akışını teşvik etmektedir. Ton balığı tüketen Alzheimer hastalarında gözlemlenen lezyonlar daha da az sayıdadır. 7
Kan dolaşımını artırır: Demir ve vitamin B nedeniyle ton balığı tüketimi kan hücrelerinin güçlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Sağlıksız beslenmek genelde sıkışmış bir kardiyovasküler sisteme neden olmaktadır. Ton balığı ise demir ile işleyişinin optimum seviyede olmasını sağlayarak organların daha iyi çalışması için kan dolaşımını artırmaktadır.
Kemikleri güçlendirir: Vitamin D kemiklerin sağlığı ve yapısı için önemli bir yapı bileşenidir. Bu vitaminin yararları kanseri önlemesinden güçlü kemiklere destek vermeye kadar gitmektedir. Ton balığı tüketimi durumunda sağlıklı kemiklerin güçlenmesi sağlanmakta ve kırık riski azaltmaktadır.
Cilt sağlığını destekler: Ton balığı eser miktarda mineral içermektedir. Bu durumda, birçok sağlık problemine neden olan kan hücrelerinin zarar görmesini engellemektedir. Diğer bir faydası ise, cildin elastikiyetini artırmak için proteine ek doku onarımı sağlamaktadır. Böylece cildin daha parlak ve daha yumuşak olması mümkün olmaktadır.
Kasları güçlendirir: Ton balığının temel bileşenlerinden biri proteindir. Bu nedenle, ton balığı kas gelişimi ve yağ kaybı için mükemmel bir seçenektir. Kaslar proteinlerin yardımı ile büyümekte ve hasarı daha hızlı iyileşmektedir. Aynı zamanda, vücudun metabolizmasını da hızlandırmaktadır.
Beyin için faydalıdır: Ton balığı beynin bilişsel fonksiyonunu iyileştirmek için etkili olan omega 3 yağ asitleri açısından zengindir. Sağlıklı kan akışı, hücrelere ve beyine gerekli oksijenin gitmesini sağlamaktadır. Bu da, beynin düzgün çalışması için ihtiyacı olan en önemli şeylerden biridir. 8
Ton Balığının Zararları
Ton balığı gibi balık türlerinin çoğu tüketildiğinde vücuda cıvanın alınması kaçınılmazdır. Sudaki bakteri türlerinin bir reaksiyonu olarak ton balığı vücudu suda yaşadığı süre boyunca cıvayı emmektedir. İnsan vücudu ise cıvayı hemen vücuttan atmak zorundadır. Eğer vücutta cıva birikirse, geri dönüşü olmayan yan etkiler gözlemlenebilmektedir. Ton balığı ve benzeri balıkların tüketimini durdurmak cıva alımına engel olmak için bir seçenek olabilmektedir.
Bazı duyuların kaybı: Cıva uzun bir süre boyunca kanda birikebilir. Sürekli olarak cıva açısından zengin olan ton balığı tüketildiğinde ise, yüksek cıva nedeniyle zamanla görme ve işitme kaybı yaşanabilmektedir. Aşırı cıva birikimi durumunda ise tamamen körlük ve sağırlık oluşabilmektedir.
Nörolojik sorunlar: Düzenli olarak, ton balığı tüketimi durumunda cıva seviyesi yükselmektedir. Bu durumda bazı nörolojik anormallikler gözlemlenebilmektedir.
Büyüme sorunları: Gebelik, bebeklik veya çocukluk dönemi gibi hızlı büyüme dönemlerinde cıva büyük bir endişe kaynağıdır. Cıva hücre büyümesini durma noktasına getirerek hücresel bölünmeyi devre dışı bırakmaktadır. Bu durumda, fetüs ve çocuğun beyin gelişiminde sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
Tavsiyeler
Genellikle, konserve ton balıkları daha fazla cıva içermektedir. ABD Çevre Koruma Ajansı ton balığı tüketimini en fazla haftada bir kez olarak ayarlamanın daha doğru olacağını söylemektedir. Taze yakalanmış ton balığının cıva seviyesi yetiştirildiği yere (çiftlik ya da vahşi doğa) göre değişmektedir. Fakat yine de, özellikle doğurganlık çağlarında ve hamilelik döneminde ton balığından uzak durmanın daha doğru olduğu vurgulanmaktadır. 9
UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.
1-) E.M. Mungula-Lopez, et al. (2005). Migration of bisphenol A (BPA) from can coatings into a fatty-food simulant and tuna fish https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02652030500163674
2-) Jose J. Rodriguez , et al. (1994). Bacteriological Quality of Tuna Fish (Thunnus thynnus) Destined for Canning: Effect of Tuna Handling on Presence of Histidine Decarboxylase Bacteria and Histamine Level https://meridian.allenpress.com/jfp/article/57/4/318/166809/Bacteriological-Quality-of-Tuna-Fish-Thunnus
3-) M. Ihi ,et al. (2006). Edible films made from tuna-fish gelatin with antioxidant extracts of two different murta ecotypes leaves (Ugni molinae Turcz) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0268005X06001809
4-) H.E. Gather , M.L. Sunde. (1974). EFFECT OF TUNA FISH AND SELENIUM ON THE TOXICITY OF METHYLMERCURY: A PROGRESS REPORT https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1365-2621.1974.tb00974.x
5-) M.M. Storelli , et al. (2010). Total and methylmercury residues in tuna-fish from the Mediterranean sea https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02652030210153569
6-) Michael H. Merson, et al. (1974). Scombroid Fish Poisoning https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/354813
7-) M.Z. Abedin , et al. (1996). Mercury, cadmium and lead content of canned tuna fish https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814698000089
8-) M.M. Storelli , et al. (2010). Total and methylmercury residues in tuna-fish from the Mediterranean sea https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02652030210153569
9-) M. Abdollahi ,et al. (2003). Heavy metals content of canned tuna fish https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814604007460
Yorum Yapın