Acil.Net

Çay Yanığına Ne İyi Gelir? Belirtileri Nelerdir?

#

Yazan, Aleyna Doğan
01.07.2020 21:46 (Güncellendi 04.07.2020 18:34)

Beslenme GÜVENİLİR KAYNAK

Çay Yanığına Ne İyi Gelir? Belirtileri Nelerdir?

Çay Yanığına Ne İyi Gelir?

Drenaj, nemli ısı ve buhar gibi sıcak buharlar cildi veya ete yakabilmektedir. Uygulanan ısı yaklaşık olarak eşdeğer olduğunda bir haşlanma, kuru sıcaklığa bağlı yanıklardan daha derindir ve yanık olarak değerlendirilmelidir. Tedavisi daha yavaştır ve leke ya da yara oluşumu daha fazladır.

Haşlanma, derin olan ve cilt tabakalarının bölünmesi veya kabarcıklanma ile sonuçlanan ikinci dereceden bir yanıktır. Sıcak su ile kızarma veya çok şiddetli güneş yanığı ikinci derece yanıkların ortak örnekleridir.1 


Çay Yanığının Belirtileri

Yanıklar ve haşlanma ısı nedeniyle cildi tahrip eder. Her ikisine de aynı şekilde davranılır.

Yanık kuru ısıdan kaynaklanır (örneğin bir demir veya ateş),  haşlanma ise sıcak su veya buhar gibi ıslak bir şeyden kaynaklanır.

Yanıklar çok acı verici olabilir ve aşağıdakilere neden olabilir:

  • Kızarmış ve soyulmuş deri
  • Kabarcıklar
  • Şişme
  • Beyaz veya kömürleşmiş cilt

Sizin hissettiğiniz ağrı miktarı, yanıklığın ne kadar ciddi olduğu ile daima ilgili değildir. Çok ciddi yanıklar bile nispeten acısız olabilir. 2


Çay Yanığının Tedavisi

Küçük haşlanmalar için hemen soğuk su veya buz uygulayın. Bu, yanık nedeniyle oluşan cilt hasarını azaltır ve ağrıyı hafifletir. Soğuk yardımı en az beş dakika boyunca uygulanmalı ve ağrı giderilinceye kadar veya bir saat süreyle, hangisi önce gerçekleşirse devam etmelidir. Yanık alan uyuşmuşsa soğuk tedavisine devam etmeyin, çünkü bu donmaya neden olabilir.

Ağrıyı azaltmak için aspirin veya asetaminofen kullanılabilir. Kabarcıklar asla patlatılmamalıdır. Anestetik kremlerin veya spreylerin kullanımı iyileşme sürecini yavaşlatabileceğinden genelde önerilmez.

Oluşan herhangi şiddetli bir yanık 48 saatten uzun süre ağrılı olmaya devam ederse mutlaka bir doktor tarafından görülmelidir.

Şiddetli yanmalara karşı dikkatli olunması gereklidir. Sonrasında oluşan yanık hastaneye kaldırılma, antibiyotik tedavisi ve deri naklini gerektirebilir. 3

Çay yanığı için tedavi yöntemleri

Patates: Patates yatıştırıcı özelliklerinden dolayı küçük cilt yanıklarını tedavi edebilmektedir. Ağrıyı hafifletecek ve kabarcıklanma şansını azaltacaktır. Bir parça çiğ patatesi kesip, patatesteki suyu sıkıp bölgenin dışına çıkmasına dikkat ederek yanıkla uygulayın. Başka bir seçenek ise, bir çiğ patates rendelemek ve yaklaşık 15 dakika boyunca etkilenen bölgede uygulamaktır. En iyi sonucu elde etmek için yanık oluştuktan hemen sonra bu çözümlerden birini kullanın.

Aloe vera: Aloe vera, iyileşen yanıklarda yardımcı olabilecek sıkılaştırıcı ve doku iyileştirici özelliklere sahiptir. Aloe vera yaprağından küçük bir parça kesin ve taze jeli direkt olarak yanıklara uygulayın. Ayrıca aloe vera jel ve zerdeçaldan bir çay kaşığı karıştırıp uygulayabilirsiniz. Aloe vera bitkisi yoksa bir bileşen olarak aloe vera içeren bir krem uygulayabilirsiniz.

Hindistancevizi yağı: Hindistancevizi yağı ve limon suyu hem soğuduğunda hem de kuruduğunda hafif bir yanmaya karşı yardımcı olabilir. Hindistancevizi yağı E vitamini, laurik asit, miristik asit ve kaprilik asit gibi antifungal, antioksidan ve antibakteriyel faydalar sunan yağ asitleri bakımından zengindir. Limon suyu doğal olarak yara izlerini hafifleten asidik özelliklere sahiptir. Hindistancevizi yağı alıp biraz limon suyu ekleyin. Şifayı kolaylaştırmak için uygun şekilde karıştırın ve etkilenen bölgede uygulayın.4 

Bal: Bal yaraları dezenfekte eder ve yanıkları iyileştirir. Ağrıyı rahatlatır, sıvıları dokulardan çıkarır ve yanmış alanı temizler. Doğrudan yanmış bölgeye bal uygulayabilirsiniz. Rahatsız oluyorsanız bir bandaj üzerine bal üzerine de bal sürebilirsiniz. Doğrudan yanıklara uygulayın. Birkaç saatliğine bırakın. Bandajı günde 3-4 kez değiştirin. Düzenli olarak tekrarlayın.

Elma sirkesi: Sirke küçük yanıkları tedavi etmeye ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olan sıkışmayı önleyici ve antiseptik özelliklere sahiptir. Sirkeyi eşit miktarda su ile inceltin. Yanık alanınızı bu şekilde durulayın. Çözeltiye bir bez batırın ve alanı onunla örtün. Bezi her 3 saatte bir değiştirin. Bu işlemi sürekli olarak tekrarlayın.

Lavanta yağı: Lavanta esansiyel yağının antiseptik ve ağrı kesici özelliği vardır ve aynı zamanda yara izi riskini de azaltır. Günde birkaç kez yanıklara doğrudan birkaç damla lavanta yağı uygulayın. Ya da bir parça temiz bez üzerine lavanta yağı dökün ve yanmış alana koyun. Bezi her 2 – 3 saatte bir değiştirin.5 

Çay: Birinci derecede yanık olması halinde, soğuk su tedavisini hemen çay poşetiyle birleştirebilirsiniz. İkinci derece yanıklar için yaranın iyileşmesi beklenir. Siyah çay poşetlerini birkaç dakika soğuk suda bekletin. Sonrasında soğuk çayı etkilenen bölgede birkaç dakika tutun. Daha sonra, çay poşetlerini yanık alana hafifçe yerleştirmek için de kullanabilirsiniz. Acil olmayan tüm yanıklar için, (çoğu 1. derece ve 2. derece yanıklar) siyah çaydaki tanik asit ağrıyı ciddi şekilde azaltır.

Yumurta beyazı: Yumurta beyazı, yanıklara karşı mucize bir etki gösterebilir. Yanık alanın üzerine yumurta beyazı sürün veya ıslatın. Islandığı sürece yanık ağrısı hissedilmeyecektir. Kurumuş olduğunda ağrı geri dönecektir. Bu durumda taze yumurta beyazı yeniden uygulanabilir. Bu sadece ağrıyı azaltmakla kalmaz aynı zamanda yanık izi oluşmasını da engeller.

Soğan: Yanıklar için yapılan bu ilk yardım, şefler ve profesyonel mutfak personeli tarafından sıkça kullanılır. Yanık için taze soğanı yarıya kesin ve suyunu yanık üzerine sıkın, bu ağrıyı hafifletir ve kabarma şansını azaltır. Taze kesilmiş soğan olmalı, daha önce kesilmiş olan soğanlar yatıştırıcı özelliklerini kaybedebilmektedir.6 

Papaya: Papaya tüm ölü hücreleri yok etme yeteneğine sahip enzimler içerdiğinden etkilenen bölgeye uygulanabilir. Yanıktaki, iç iyileşme işlemi başladıktan sonra yani yanık olayından 3-4 gün sonra uygulanmalıdır. 

Sinir otu yaprakları: Sinir otu yaprakları aynı zamanda favori popüler ev tedavilerinden biridir. Yapraklar antimikrobiyal, antihemorjik ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Bazı taze yaprakları ezin ve yanık bölgeye suyu yavaşça, hafifçe sıkın. Başka bir alternatif de, suyu sıkmak için yaprakları nazikçe ezip yaprağı yanmış cildi sarın.7

Yulaf samanı: Küçük yanıklar iyileştiğinde, çok kaşıntılı hale gelebilir. Kaşıntıdan kurtulmak için küvete biraz kahvaltılık yulaf samanı ekleyin ya da bir fincan ufalanmış yulaf unu ılık su küvetine koyun. En az 15-20 dakika ıslatın ve daha sonra havayla kurutun. Yulaf ezmesinin ince katını deride bırakın. Yulaf ezmesi, banyo zemini ve evin diğer bölümlerini kaygan hale getirebileceğinden küvetten çıktığınızda ekstra dikkat gösterin.8 

Salatalık: Dilimlenmiş salatalıklar, yorgun ve şişmiş gözlerdeki şişmeyi azalttığı gibi, serinletir ve küçük yanıklar için şişmeyi azaltırlar. Salatalıklarda, iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olan antioksidanlar (Vitamin C ve K) bulunur. Ayrıca cildin nemi muhafaza etmesine yardımcı olan pantotenik asit içerirler. Bütün bu nitelikler küçük bir yanık için rahatlatıcıdır.9 

Diş macunu: Diş macunu dişlerdeki plak ve tartarı temizlemenin yanı sıra tedavi edici de olabilir. Doğrudan bir yanmaya uygulanan diş macunu, doğal olarak yanık ağrısını tedavi edebilir ve cildi kabarmadan koruyabilir. Diş macunu, jöle veya sıvı diş macunu yerine “macun” kullanmanız gerekir. Yanıkları bol miktarda diş macunu ile kaplayın. 10

Süt: Yanma işaretine birkaç çay kaşığı süt dökün veya süt işaretinin olduğu bölgeye süte batırılmış bir gazlı bez koyun. 15-20 dakika bekletin. Sütteki protein yanıkları yatıştırır ve iyileşmeyi sağlar.

Yoğurt: Tam yağlı yoğurt 30 dakika sonra yanık oluşan bölgeye uygulanabilir. Soğutma etkisine sahiptir, bu nedenle yanma hissini azaltır ve muazzam bir rahatlama sağlar.11 

 UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.

KAYNAKLAR

1-) Leila Cuttle, et al. (2008). The efficacy of Aloe vera, tea tree oil and saliva as first aid treatment for partial thickness burn injuries https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305417908000995#!

2-) Asadi, Seyed Yazdan, et al. (2017). Effect of alcoholic extract of green tea (Camellia sinensis) on the healing process in surgical and burn wounds in rats http://eprints.skums.ac.ir/6721/

3-)Mohammad Javad Fatemi, et al. (2014). Effect of green tea on the second degree burn wounds in rats https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/html/10.4103/0970-0358.146593

4-) Dagmar Wieczorek, et al. (2014). Compound Heterozygosity of Low-Frequency Promoter Deletions and Rare Loss-of-Function Mutations in TXNL4A Causes Burn-McKeown Syndrome https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002929714004364#!

5-)Karimi, Mehrdad, et al. (2017). Effectsof Camellia sinensis ethanolic extract on histometric and histopathological healing process of burn wound in rat http://eprints.skums.ac.ir/2700/

6-) S Kumar, et al. (2005). Tea cup burn in a diabetic with an asymptomatic peripheral neuropathy affecting the hands https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/pdi.1960150214?casa_token=Y5zTofXJ45wAAAAA:u-Ws8S6uxxPrgMQ-kk4Z1HO5GDLnPONH0Z54O01M0COOJnjoyOWql5vDfYKphiqS3fRWJuR-kA_st-g

7-) Tsai-Ming Lin, et al. (2005). Epidemiology of pediatric burn in southern Taiwan https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305417904002281#!

8-)CHEN Xiao-quan, et al. (2007). Therapeutic effects of tea oil and cod-liver oil on alkali corneal burn http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTotal-LYLC200704008.htm

9-) Young Soon Cho, et al. (2017). Comparison of three cooling methods for burn patients: A randomized clinical trial https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305417916303618#!

10-) Valerie Edwards-Jones, et al. (2003). What’s new in burn microbiology?: James Laing Memorial Prize Essay 2000 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305417902002036#!

11-)P. Vico, et al. (1992). Factors involved in burn mortality: A multivariate statistical approach based on discriminant analysis https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0305417992900712#!

Benzer Makaleler

Yorum Yapın