Chia Tohumu Ne İşe Yarar?

Chia Tohumunun Faydaları Nelerdir?

Chia, Antik Aztekler tarafından beri tüketilen küçük, dikdörtgen şekilli yağ tohumlarıdır. Bu bitki aslında ilk Meksikalılar tarafından yetiştirilmiştir. Birçok beslenme uzmanlar chia tohumlarını sahip olduğu yüksek besin değerleri nedeniyle sağlıklı yiyecekler listesinin ilk sıralarına almaktadır. Omega-3 yağ asitleri (a-linolenik asit), antioksidanlar, mineraller, vitaminler ve diyet lifi açısından oldukça iyi bir kaynak olduğu için chia, sağlıklı bir besin olarak kabul edilmektedir.

Botanik olarak, nane ailesine ait olan chia, küçük boylu bitkilerdendir. Bilimsel ismi ise, salvia hispanica olarak bilinmektedir.

Chia (Salvia hispanica) küçük, yıllık, kuraklığa dayanıklı, çiçekli bir bitkidir. Kumlu, bereketli topraklar altında iyi gelişmektedir. Chia tohumları beyaz, kahverengi ve siyah renkte olabilmektedir. Chia bitkisi tohumları çapı yaklaşık 1 mm boyutundadır ve minyatür barbunyalara benzemektedir. ⁽¹⁾

Chia tohumunun sağlığa faydaları

Diyabete iyi gelir: Chia tohumlarında bulunan nişasta ve karbonhidrat geleneksel diyetler ile karşılaştırıldığında yavaş yavaş salınır ve yemekten sonra kısa dalgalanmaya sebep olmaz. Bu nedenle, kan şekeri düzeyinde oynama olmayacağı için şeker hastaları için ideal olarak kabul edilmektedir. Kan akışı içindeki şekerlerin daha yavaş salınmasını sağlayarak şekerin uygun şekilde emilmesini desteklemektedir. Bu nedenle, insülin ihtiyacını azaltabildiğine inanılmaktadır.

Omega-3 kaynağıdır: Chia tohumu balık türleri dışında omega-3 yağ asitleri açısından iyi bir kaynaktır. Omega-3 yağ asitleri vücut tarafından gerekli esansiyel yağ asitleridir ve vücuttaki birçok fonksiyonları sağlamak için yardımcı olmaktadırlar.  Ayrıca, diğer yardımcı olduğu koşullar arasında artrit, osteoporoz, yaşla ilgili demans ve yorgunluk sıralanmaktadır.

Kalsiyum kaynağıdır: Chia tohumlarında bulunan kalsiyum miktarının yağı alınmış sütte bulunandan daha yüksek olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle, günlük olarak bir avuç chia tohumu tüketmek kalsiyum eksikliğini gidermek için idealdir. Kalsiyum osteoporoz riskinin azaltılması, eklem zayıflığının engellenmesi ve vücut esnekliğinin kazanılması için etkilidir. Ayrıca kemik ve diş sağlığı için son derece gereklidir. ⁽²⁾

Beyin fonksiyonlarını geliştirir: Chia tohumları beyin için yararlı olan besinlerle doludur. DHA yağ asitlerini (iyi beyin fonksiyonu için bir zorunludur) yapmak için kullanılan omega-3 açısından iyi bir kaynaktır. Ayrıca sağlıklı beyin fonksiyonları ve ruh hali için gerekli olan dokuz temel amino grup asidi barındırmaktadır. Chia tohumlarındaki antioksidanlar serbest radikallerle savaşır ve serbest radikallerin neden olabileceği tüm zararlardan beyni korur.

Kilo vermeye yardımcı olur: Chia tohumları kendi ağırlığının 10 katı sıvıyı emme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle, sıvılarla beraber tükettiğinizde midede doygunluk hissi yaratmaktadır. Eğer kalorisiz bir alternatif istiyorsanız chia tohumunu deneyebilirsiniz. Kısa sürede başka bir şey yeme ihtiyacınızı durduracaktır.

İltihaplanmaları tedavi eder: Chia tohumları güçlü antioksidanlar olarak hareket eden yararlı flavanoller ve diğer besinler açısından iyi bir kaynaktır. Bu besinler vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı olmaktadır. Enflamasyon gibi kritik bir durum için çözüm olması pek çok sağlık sorunları ve rahatsızlıklara iyi gelmektedir. ⁽³⁾

Sindirim sistemine yardımcı olur: Chia tohumları lif açısından zengindir. 100 gram chia tohumu yaklaşık olarak 40g diyet lifi içermektedir. Lif sindirim için mükemmel bir destekçidir. Kabızlık gibi bağırsakla ilgili rahatsızlıkları uzak tutmanıza yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda, kolesterol seviyesini düzenlemektedir.

Kolesterolü düşürür: Chia tohumu genel sindirim ve metabolik sağlık için iyidir. Yapılan araştırmalara göre,  HDL (iyi kolesterol) seviyelerinin artması, LDL (kötü kolesterol) ve trigliserid seviyelerinin düşmesi ile chia tüketimi arasında bir bağlantı vardır. Bu nedenle şeker hastaları tarafından güvenli kullanılan chia tohumu, aynı zamanda sağlıklı bir kalp için de faydalıdır. ⁽⁴⁾

Cilt sağlığını destekler: Chia tohumlarının serum şeklinde mevcuttur. Bazı ülkelerde acil durum olduğunda, kuru deriye veya tırnak etlerini doğrudan uygulamasını önerilmektedir. Ayrıca ekstra nemlendirici gücü için düzenli olarak kullandığınız losyonunuzun içine birkaç damla ekleyebilirsiniz. Yüksek omega-3 içeriği sayesinde kızarıklığı azaltmak ve kuru cildi canlandırmak için bir anti inflamatuar olarak çalışır.

Kalp sağlığını destekler: Chia tohumları tıpkı keten tohumu, somon gibi omega-3 yağ asitleri ile doludur. Bu son derece sağlıklı olan yağ, sağlıklı bir kalp için çok önemlidir. Kandaki yüksek yağ seviyesi kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırmaktadır. Fakat omega-3 alt trigliserid düzeylerini azaltarak kalbe destek olmaktadır. ⁽⁵⁾

Yüksek kan basıncını düşürür: Brezilya’da yapılan bir çalışmaya göre, işlenmemiş chia tohumu tüketimi yüksek kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilmektedir. Bu durumda, hipertansiyon tansiyon ilaçları ile tedavi edilemeyen durumlarda chia tohumundan destek almak bir alternatif oluşturmaktadır. ⁽⁶⁾

Enerji verir: Chia tohumlarının vücutta enerji üretimini arttırdığı bilinmektedir. Bu tohumlar tarafından üretilen enerji sayesinde uzun bir gün boyunca yorulmadan görevleri gerçekleştirmek mümkündür. Stresli günlerin üstesinden gelmek için gıdalara chia tohumu eklemek yeterli olacaktır. ⁽⁷⁾

Chia Tohumu Yağının Faydaları

Chia tohumları yağ söz konusu olduğunda, temelde saçın yanı sıra cilt üzerinde de harici olarak kullanılmaktadır. Bu tohumlardan çıkarılan yağ saçları parlak bir hale getirmek, cilt üzerindeki pürüzlerden kurtulmak için etkilidir. Chia yağı doğal bir yağ olarak kabul edilir. Kullanmak için en güvenli ürünlerden biridir.

• Chia yağı cildi nemlendirmek için kullanılmaktadır. Su kaybını azaltmak ve cilt bariyerini artırmak için son derece faydalıdır.
• Anti-inflamatuar özelliklere sahip olan chia tohumu yağı tahriş olan deriyi ve akneli cildi hafifletmek için yardımcı olabilmektedir. Chia tohumu omega-3 tam bir anti-inflamatuar olduğu kadar yaşlanma karşıtı olarak da kabul edilmektedir.
• Antioksidan özellikleri ile de chia tohumu yaşlanma belirtilerini yavaşlatmaktadır. Omega-3 yaşlanma sürecini yavaşlatmakta ve cildin yapısını destekleyen kolajeni oluşturmaktadır. Kırışıklık oluşumunu devre dışı bırakarak genç görünümü muhafaza eder.
• Saçınız keratin olarak bilinen bir protein türünden oluşmaktadır. Chia tohumu yağı ise sahip olduğu protein değerleri ile saçın büyümesine destek olmaktadır.
• Chia tohumu yağı sadece saçı korumakla kalmaz ve aynı zamanda doğal bir parlaklık sağlamaktadır.
• Chia tohumu yağı çabuk ağarak saçlarının daha geç yaşlanması için destek olmaktadır. ⁽⁸⁾

Chia tohumunun zararları

Chia tohumu ağız yoluyla tüketildiğinde en fazla 12 hafta, cilde uygulandığında ise en fazla 8 hafta boyunca güvenli olarak kabul edilmektedir. Çok daha uzun bir süre için kullanımının güvenli olduğuyla ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır.

Hamilelik ve emzirme: Hamilelik ve emzirme döneminde chia tohumu tüketiminin tamamen güvenli olduğuyla ilgili yeterli bilgi yoktur. Bu nedenle, güvenli tarafta kalmak için tüketiminden kaçınmakta fayda vardır.

Yüksek trigliserid seviyesi: Chia tohumu kolesterol ve trigliserid içeren yağ çeşididir. Trigliserid düzeyleri bazı kişilerde çok yüksektir. Chia tüketimi bu seviyeyi daha da yükseltebilmektedir. Eğer yüksek trigliserid varsa, Salba ismiyle bilinen bir chia türünü tüketmekte fayda vardır. Salba trigliserid düzeylerini önemli ölçüde artırmaz.

Prostat kanseri: Chia bir sürü alfa-linolenik asit içermektedir. Bazı araştırmalar, yüksek miktarda alfa-linolenik asit tüketimi durumunda prostat kanserine yakalanma riskinin artacağını söylemektedir. Eğer prostat kanseri olma durumu varsa ya da yakalanma riski yüksekse büyük miktarlarda chia tohumu tüketmemek gerekir. ⁽⁹⁾

Tavsiyeler

Yan etkilerden kaçınmak için önerilen dozlarda chia tohumu tüketmek akıllıca olacaktır. Doktorunuza doğruladıktan sonra aşağıdaki dozlar şeklinde tüketebilirsiniz:

• Yetişkinler için günlük olarak 15 gram (2 yemek kaşığı) chia tohumu tüketimi önerilmektedir.
• Kardiyovasküler sağlığı korumak için 3 ay boyunca harmanlanmış 33 – 41 gram chia tohumu tüketimi önerilmektedir.
• Küçük çocuklar için (5 ila 18 yaş) günlük olarak önerilen chia tohumu tüketimi 1,4 – 4,3 gramdır. 10 yaşın altındaki çocuklar için ideal olanı 1 çorba kaşığıdır. ⁽¹⁰⁾

Chia tohumunu kullanım yolları

• Chia tohumları çiğ olarak yenebilmektedir. Neredeyse cevize benzeyen bir lezzeti vardır.
• Chia tohumları meyve sularıyla beraber tüketilebilmektedir.
• Bu tohumlarla yapılan pudingler oldukça popülerdir.
• Chia tohumları ekmek, kek ve bisküvi gibi unlu mamuller için ideal bir ek malzemedir. ⁽¹¹⁾
• UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.