Karaciğer Dostu Deve Dikeni
Karaciğer Dostu Deve Dikeni
Deve Dikeninin Faydaları Nelerdir?
Deve dikeni bitkisi Akdeniz bölgesine özgüdür. Ayrıca ayçiçeği ve papatyaları içeren asteraceae ailesinin bir üyesidir. Artık dünyanın her yerinde bulunmaktadır. Deve dikeni genellikle kuru, güneşli alanlarda yetişir. Dikenli üstündeki şube sapları 5 ila 10 fit yüksekliklere ulaşabilmektedir. Yaprakları geniştir ve beyaz damarlara sahiptir. Deve dikeni ezildiği zaman beyaz süte benzer bir sıvı çıkmaktadır bu nedenle süt deve dikeni olarak da anılmaktadır. Çiçekleri mor ve kırmızı renktedir. Küçük, sert derili meyvesi kahverengi benekli ve parlaktır. Deve dikeni (dünyanın bazı bölgelerinde bir ot olarak kabul edilir) hızla yayılır ve bir yıldan daha az bir sürede olgunlaşmaktadır. 1
Deve dikeni özellikle 2000 yılı aşkın bir süredir karaciğer rahatsızlıkları, böbrek ve safra kesesi sorunları üzerine ilaç olarak kullanılmaktadır. Yapılan birçok bilimsel araştırma, deve dikeninin özellikle silimarin isimli bir flavonoid içermesi nedeniyle karaciğer hasarını önlediğini söylemektedir. Silimarin antioksidan ve anti enflamatuar özelliklere sahiptir. Böylece yeni hücrelerin büyümesi için karaciğer tamiri yapmaktadır. 2
Deve Dikeninin Sağlığa Olan Faydaları
Karaciğeri korur: Deve dikeni bitkisi karaciğer ağrısı, şişlik ve sarılık dâhil olmak üzere genel karaciğer sorunlarına yardımcı olabilmektedir. Deve dikeni bitkisinde bulunan flavonoidler karaciğeri korumada özellikle etkili olabilmektedir. Flavonoidler, vücudun bağışıklık sistemini artırarak vücudun hastalığa karşı direnmesini sağlamaktadır. Hücre zarlarını ve hücre fonksiyonunu kontrol altında tutmaya yardımcı olmaktadır. Akut viral hepatit, metabolik hastalık, sürekli kalıcı hepatit ve karaciğer sirozu gibi durumlarda deve dikeni bitkisinin faydalı olduğu düşünülmektedir.
Kanserden korur: Deve dikeni bitkisi üzerine yapılan araştırmalara göre bitkide bulunan bazı aktif maddeler kanser karşıtı özelliklere sahiptir. Silimarin olarak adlandırılan aktif bir madde, güçlü antioksidan özellikler sunmaktadır. Yapılan çalışmalarda ise deve dikeni bitkisi meme, prostatı ve servikal kanser hücrelerinin gelişimini devre dışı bırakabilmektedir.
Safra sağlığına iyi gelir: Silimarin maddesi vücudu dolaşıma teşvik ederek safra çözünürlüğünü etkilemektedir. Safra taşı oluşumunu engellemek ya da gidermek için gerektiğinde deve dikeni bitkisi faydalı olabilmektedir. En olumlu etkinin alınması için safra taşı oluşumunun ilk aşamaları daha etkilidir. 3
Kolesterol seviyelerine etki eder: ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’ne göre, kalp hastalığının nedenlerinden biri olan enflamasyonu, deve dikeni bitkisi sahip olduğu güçlü anti-inflamatuar özelliği ile durdurabilmektedir. Deve dikeni çayının faydalarından biri olan kolesterol seviyelerini düşürme yeteneği aynı zamanda enflamasyonu azaltmakta ve kanı temizlemektedir. Vücuda yaptığı bu detoksifikasyon sayesinde arterlerin içindeki oksidatif stres hasarını da önlemektedir ve böylece yüksek kolesterol düzeylerinin kontrolüne yardımcı olmaktadır.4
Mantar hastalıklarıyla mücadele eder: Deve dikeni sütünün enfeksiyonlarla ve mantarlarla mücadele ettiği bilinmektedir. Bu durumlarda bir çare olarak bilinen deve dikeni bitkisi, geleneksel tıpta birçok mantar çeşidine karşı kullanılmaktadır. Ayrıca mantar zehirlenmelerinde deve dikeni bitkisi ölümleri önlemek için etkili olabilmektedir.
Diyabete iyi gelir: Deve dikeni bitkisi özünde bulunan antioksidanlar, yağ asitleri ve silimarin maddesi karşımı kan şekeri seviyesini dengelemek için insülin seviyelerini düzenleyebilmektedir. Eğer diyabet gibi bir durumdan muzdaripseniz, deve dikeni bitkisini deneyebilirsiniz. Hem kan şekeri seviyelerini düzenlemekte hem de diyabete yakalanma riskini azaltmaktadır.
Kalp sağlığını destekler: Deve dikeni ekstresi kalp sağlığını korumak için gerekli olan yararlı yağ asitleri ve omega-3 maddelerini yüksek konsantrasyonda içermektedir. Omega-3 yağ asitleri vücudunuzdaki kolesterol düzeylerini dengelemektedir; dolayısıyla inme ya da kalp krizi yaşama riskinizi azaltmakta ve aterosklerozu önlemeye etki edebilmektedir. 5
Kilo vermeye yardımcı olur: Çok az insan yağı azaltmada karaciğerin fonksiyonunu bilir. Karaciğer fonksiyonun tam olarak geliştirilmemesi hemen hemen tüm kilo kaybı planlarını ihmal edilmektedir. Karaciğer vücuttaki kan temizlediği ve metabolize hızlandırdığı için yağ yakmada önemlidir. Karaciğerin bu fonksiyonlarını deve dikenindeki silimarin maddesi yükseltmektedir; bu nedenle hızlanan metabolizma yağı yakmaktadır. Bunun sonucu da kilo vermenin daha kolay bir hale geldiği anlamına gelmektedir.
Cilt sağlığını destekler: Cilt fiziksel olarak oldukça önemli ve en büyük organdır. Kan içindeki belirli toksinlerin varlığı nedeniyle sedef gibi cilt rahatsızlıkları ortaya çıkmaktadır. Anormal karaciğer fonksiyonları sedef riskini yükseltmekte bir potansiyele sahiptir. Deve dikeni çayı tüketimi sayesinde artan karaciğer fonksiyonları daha temiz ve sağlıklı bir cilt için size yardımcı olmaktadır. 6
PMS durumuna yardımcı olmaktadır: Karaciğer molaları östrojen gibi hormonları yıkar ve bazen hormonsal dengesizliklere neden olur. Karaciğerdeki düzgün çalışmadığında kan dolaşımı düzgün işlemez ve toksinlerde birikme olur. Sağlıklı karaciğer ise daha iyi bir hormon dengesine katkıda bulunmakta; böylece PMS belirtilerini hafifletmektedir. Bu dönemlerde deve dikeni çayını tüketmek bu rahatsızlıkları hafifletmekte ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olmaktadır. 7
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Silimarin kandan kirleri çıkarmak için karaciğer yardımcı olur. Diğer yandan deve dikeninde antioksidanlar ise hücrelerin zarar görmemesi için serbest radikallerden korur. Sağlıklı kalmak için kanın temizlenmesi önemlidir. Bu durumda bağışıklık sistemi de güçlenmektedir. 8
Deve Dikeni Tohumunun Faydaları
Bu bitkinin tohumları, aktif bir bileşen olan silimarini yüksek konsantrasyonda içermektedir. Bu bileşen oksidatif hasar ve serbest radikallerin üretimini azaltan bir antioksidandır. Ayrıca karaciğer toksinlerinin etkisiz hale getirilmesini sağlamaktadır. 9
- Karaciğer fonksiyonlarını uyararak hastalık, kötü beslenme, alkol gibi karaciğere zarar veren durumlardan korur. Karaciğer kanseri, siroz ve hepatit olanlar için özellikle yararlıdır.
- Ciltteki akneleri temizler.
- Kötü kolesterolü düşürürken iyi kolesterolü artırmaya yardımcı olur.
- İrritabl bağırsak sendromu ve Crohn hastalığı belirtilerini yatıştırır.
- Safra kesesi taşını önler, tedavi eder ve böbrek fonksiyonlarını korur.
- Sindirime yardımcı olurken aynı zamanda inflamatuar olarak çalışıp iltihaplı bağırsağa yardımcı olur.
- Özellikle mantar zehirlenmelerinde ölüme karşı bir panzehir olarak kullanılır.
- Yapılan çalışmalarda, deve dikeni tohumunun kanser hücrelerinin çoğalmasını önlediği ve tümörlere kan akışını azalttığı görülmüştür. 10
Deve Dikeninin Zararları
Çoğu yetişkin için ağız yoluyla alındığında deve dikeni güvenli olarak kabul edilmektedir. Deve dikeni bazen müshil etkisi görebilmektedir. Diğer daha az yaygın yan etkileri arasında ise bulantı, ishal, hazımsızlık, bağırsakta gaz, şişkinlik, dolgunluk, ağrı ve iştahsızlık vardır.
Deve dikeni sütünün cilde uygulandığında ya da enjekte edildiğinde tamamen güvenli olduğuyla ilgili yeterli bir bilgi yoktur.
Hamilelik ve emzirme: Hamilelik ve emzirme dönemindeyseniz deve dikeni tüketiminin güvenirliğiyle ilgili yeterli bilgi yoktur. Güvenli tarafta kalmak için deve dikeni tüketiminden uzak durmakta fayda vardır.
Yakup otu (kanarya otu) ve benzeri bitkilere olan alerjiler: Deve dikeni asteraceae bitki familyasına duyarlı kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu ailenin üyelerinden bazıları kanarya otu, kasımpatı, kadife çiçeği, papatyadır. Eğer alerjiniz varsa, süt deve dikeni almadan önce sağlık kuruluşunda kontrol ettiriniz.
Diyabet: Deve dikeni içerdiği bazı kimyasallar nedeniyle şeker hastası olan kişilerde kan şekerini düşürebilmektedir. Bu nedenle, diyabet ilaçlarıyla beraber dozların ayarlanması gerekmektedir.
Hormona duyarlılık: Meme kanseri, rahim kanseri, yumurtalık kanseri, endometriyozis veya uterus fibroidi gibi durumlar var ise deve dikeni bitkisinin özü östrojen gibi davranabilmektedir. Östrojene maruz kalmak sizi kötü yapıyorsa deve dikeni bitkisi kullanımından uzak durun. Buna karşılık, daha yaygın olarak kullanılan deve dikeni tohumu ekstreleri östrojen etkisi göstermemektedir. 11
Tavsiyeler
Klinik araştırmalara dayanarak, deve dikeni bitkisinin tüketimi gün içinde 420 mg olarak bölünmüş dozlar halinde (% 80 silimarin için% 70 standardize edilmiş) en fazla 41 ay boyunca tüketildiğinde güvenli olarak kabul edilmektedir. 12
UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.
1-)E. Shaker(2010).Silymarin, the antioxidant component and Silybum marianum extracts prevent liver damage
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278691509005936
2-)Flora(1998). Milk Thistle (Silybum marianum) for the Therapy of Liver Disease.
https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2003/ob/b300099k/unauth#!divAbstract
3-)Janice Post-White(2007). Advances in the Use of Milk Thistle (Silybum marianum)
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1534735407301632
4-)Bilal Haider Abbasi(2010). Shoot regeneration and free-radical scavenging activity in Silybum marianum L.
https://link.springer.com/article/10.1007/s11240-010-9692-x
5-)H Greenlee(2007) Clinical Applications of Silybum marianum in Oncology
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1534735407301727
6-)Mohsin Raza(1988) The efficacy of Silybum marianum (L.) Gaertn. (silymarin) in the treatment of type II diabetes: a randomized, double‐blind, placebo‐controlled, clinical trial
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.1988
7-)Ming Zhao(2005) Effect of Milk Thistle (Silybum marianum) on the Pharmacokinetics of Irinotecan
https://clincancerres.aacrjournals.org/content/11/21/7800.short
8-)Samira Rafieian(2015) Silybum marianum: Beyond Hepatoprotection
https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/2156587215571116
9-)Carmen Tamayo(2007) Review of Clinical Trials Evaluating Safety and Efficacy of Milk Thistle (Silybum marianum [L.] Gaertn.)
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1534735407301942
10-)Enrica Bosisio(1992) Effect of the flavanolignans of Silybum marianum L. On lipid peroxidation in rat liver microsomes and freshly isolated hepatocytes
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/104366189291383R
11-)Majda Hadolin(2001) High pressure extraction of vitamin E-rich oil from Silybum marianum
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814601001522
12-)Johann Sonnenbichler(1999) Stimulatory Effects of Silibinin and Silicristin from the Milk Thistle Silybum marianum on Kidney Cells
Yorum Yapın