Bağışıklık Takviyesi Hayıt Çayı

Hayıt Çayının Faydaları Nelerdir?

Hayıt otu Avrupa ve batı Asya’ya özgü büyük bir çalı türüdür. Hayıt otunun mor ya da beyaz renkteki çiçeklerinden üretilen etli meyveleri hasat edilip bitkisel ilaç ve çay yapımında kullanılmaktadır.

Meyvelerinden çıkan tohumlarından yemeklerde baharat olarak da faydalanılmaktadır. Hayıt otu çayının özellikle kadınlar için pek çok faydası vardır. ¹ 

Hayıt otu çayı flavonoidler ve uçucu yağlar içerir. Yaprakları meyveden daha fazla flavonoid içerir, ancak genellikle meyvesi çay yapmak için kullanılır. Çayın kendisi hormon içermez, ama vücut içinde hormon reaksiyonlara neden olur. ² 

Hayıt otu genellikle erkeklerde testosteron düzeylerini kadınlarda ise hormon dengesizlikleri düzenlemek için kullanılır. Bu çay PMS, menopoz, göğüslerde hassasiyet, sıcak basmaları ve ruh hali, kısırlık ve emziren kadınlarda süt veriminde azalma gibi menstrüel bozuklukların tedavisindeki etkinliği ile bilinmektedir. ³ 

Hayıt çayının sağlığa faydaları

Doğurganlığa yardımcı olur: Kadınlarda yüksek oranda prolaktin hormonu olması bastırılmış ovulasyona neden olduğu gibi aylık adet döngüsün kesinti, LPD (luteal faz defekti) denilen bir duruma de neden olabilmektedir. Hayıt çayının çok tüketilmesi düzenli adet döngüsünün oluşturulmasını sağladığı için prolaktin düzeylerini düşürmeye de yardım etmektedir. Ayrıca, kanda düşük progesteron seviyesi nedeniyle düşük yapma riskinin engellenmesi için de yararlıdır. Bu nedenle, gebe kalma şansını arttıran bir doğurganlık yardımcısı olarak işlev görmektedir.

Regl öncesi sendromuna iyi gelir: Yapılan bilimsel çalışma, hayıt otu, yılan otu ve kantaron çayı karışımı tüketilmesinin adet öncesi sendromunun bazı semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.  Bu çay hormon düzeylerini stabilize ederek PMS ile ilişkili migren, kabızlık, depresyon, eklem ağrısı, baş ağrısı, göğüs ağrısı, sinirlilik ve öfke kontrolü için oldukça faydalı hale gelmektedir. Aynı zamanda iştah, şişme, kramp, göğüslerde hassasiyet ve PMS’in daha şiddetli bir türü olan adet öncesi disforik bozukluğunun diğer semptomlarını azaltmada etkilidir. ⁴ 

Menopoz dönemi belirtilerine yardımcı olur: Menopoz kadınlar için zor bir dönem olabilmektedir. Bu dönemde sıcak basması, yorgunluk, ruh hali ve diğer birçok belirti gözlemlenmektedir. Tipik haliyle, hormon replasman tedavisi uygulanabilir, ancak bu durum biraz tartışmalıdır. Artık menopoz dönemindeki kadınlar hayıt çayını deneyebilirler. Hayıt çayını içerek menopoz belirtilerini hafifletebilir ve kadınlık hormonlarını dengeleyebilirsiniz.

Süt artışına destek olur: Hayıt çayı vücuttaki prolaktin seviyelerini artırmaya yardımcı olduğu için süt artışı mümkün olabilmektedir. Prolaktin süt üretimini regüle eden bir dişi hormondur. Eğer emziren bir anne iseniz, bu iddiayı destekleyecek hiçbir teyit çalışma olmadığı için kullanmadan önce doktorunuza ya da jinekoloğunuza danışmanız gerekmektedir. ⁵ 

Kanser karşıtı özelliğe sahiptir: Hayıt otunun kanser karşıtı özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Tümör hücrelerinin öldürülmesinde etkili olduğu için meme, över ve kolon gibi kanser türlerinde oldukça etkilidir. Hayıt otu ekstreleri İsviçreli araştırmacılar tarafından kolon kanseri hücreleri üzerinde test edilmiştir. Sadece hücrelere çarparak durdurmakla kalmayıp hücre ölümüne de sebep olduğu ortaya çıkmıştır. ⁶ 

Akneye iyi gelir: Akne hormonsal değişimler nedeniyle daha sık görülebilmektedir. Akne premenstrüel sendrom (PMS) sonuçlarından biri olması nedeniyle, hayıt çayı genellikle kadınlar için tavsiye edilmektedir. Bu çay hormon dalgalanmasından kaynaklanan sivilce yoğunluğunu azaltma potansiyeline sahiptir.

Amenore rahatsızlığına iyi gelir: Amenore adet döngüsünde ani durma nedeniyle kadınlarda oluşan başka bir adet hastalıktır. Özellikle östrojen ve progesteron hormonlarını dengelemek ve tekrar adet döngüsüne başlamak için hayıt çayı tüketmek tavsiye edilmektedir.

Endometriyoz hastalığını hafifletir: Endometriyoz, rahim dokularındaki bir bozukluk ile mutlak ağrıya neden olur. Sadece kadınlara özel olan hastalıklardan biri olduğu için, hayıt çayının yatıştırıcı özelliği kadınlar için çare olarak görülmektedir. Vajinal enfeksiyonlara da faydalıdır ve kadınlar da menstrüel kramp tedavisi için yararlı olabilmektedir.

Erkeklerde osteoporoz hastalığını tedavi eder: Hayıt çayı erkeklerde oluşan osteoporoz için mükemmel bir tedavi yöntemi olduğu söylenmektedir. Sıklıklı hayıt çayı tüketen erkeklerin diğerlerine kıyasla daha yüksek kemik yoğunluğuna sahip olduğu bulunmuştur.

Antioksidan özelliklere sahiptir: Hayıt otu vücutta dolaşan serbest radikalleri yok eden birkaç antioksidan özellik içermektedir. Bu serbest radikaller hücresel düzeyde oksidatif stresten sorumlu olabildiği gibi erken yaşlanma ve kanser de dâhil olmak üzere vücutta bazı hastalıklara sebep olmaktadır. Bunun gibi durumları hayıt çayınızı keyifli bir şekilde tüketerek bastırabilirsiniz. ⁷ 

Prostat kanserini önler: Hayıt çayının vücutta prostat kanserine karşı işe görülmüştür olduğunu. İsviçre’de yapılan bir araştırmada hayıt otu özlerinin vücuttaki kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmada etkili olduğunu göstermiştir. Bu nedenle erkeklerde prostat kanseri oluşumunu önlemektedir. ⁸ 

Hayıt Çayı Tarifi

Hayıt çayının hazırlanışı

• 1 çay kaşığı taze ya da kurutulmuş hayıt meyvesi
• 1 bardak sıcak su

Hayıt meyvelerinin üstüne sıcak suyu ekleyin ve 8-10 dakika boyunca demlenmesi için bekleyin. Sonrasında ılık olarak için. Eğer tatlandırmak istiyorsanız bal ekleyebilirsiniz.

Ayrıca hazır çay poşetleri de kullanabilirsiniz. Hayıt çayı ya da Vitex adı altında bu çayı bulabilirsiniz. ⁹ 

PMS ve menopoz semptomları için güllü hayıt çayı tarifi

• 1 yemek kaşığı gül yaprakları
• 1 tatlı kaşığı dolusu ezilmiş hayıt otu meyvesi (bir taş veya havan ve tokmağı kullanın)
• 1 çay kaşığı ebegümeci çiçekleri
• 1 çay kaşığı ezilmiş anason, yaklaşık bir yıldız
• 1 çay kaşığı tarçın
• 1 çay kaşığı akçaağaç şurubu, bal, Hindistan cevizi nektarı (tatlandırmak için isteğe göre)

Tüm otlar ve baharatları 4 bardak sıcak suyla 10 dakika boyunca demleyin, tatlandırıcıyı ekleyebilir ve isterseniz sıcak veya soğuk olarak tadını çıkarın. ¹⁰ 

Şifalı naneli hayıt çayı tarifi

• Bir fincan sıcak su
• Bir çay kaşığı hayıt meyvesi
• Bir çay kaşığı bal
• ½ çay kaşığı kıyılmış nane

Bir fincanın içine hayıt meyvelerini koyun. Daha sonra kaynattığınız sıcak suyu üzerine ekleyin. 10 dakika demlettikten sonra nane yapraklarını ve balı ekleyip servis edin. ¹¹ 

Hayıt çayının zararları

Hayıt çayının yan etkileri nadir olsa da; mide bozulması veya mide bulantısı, baş ağrısı, akne, cilt döküntüsü gibi şekillerde gözlemlenebilir. Hayıt otu adet kanamaları etkileyebilir veya kilo alımına neden olabilir. Hormon seviyelerini değiştirebilmesi nedeniyle emziren veya hamile kadınlar hayıt çayı tüketmekten kaçınmalıdır. Meme kanseri veya meme kanseri geçmişi olan kişilerinde tüketmemesi de tavsiye edilmektedir.

Hayıt otu çayı antipsikotik ilaçlarla, dopamin seviyesini uyaran diğer ilaçlarla veya menopoz için alınan östrojenlere müdahale edebilir.

Hayıt otu çayı kadınlar için en uygun olanıdır. Ancak dikkatli olunmalı ve günlük diyete dâhil etmeden önce uyarılar dikkate alınmalıdır. ¹² 

Tavsiyeler

Ölçülü alınan hayıt otu bilinen herhangi bir olumsuz yan etkisi pek görülmemektedir. Bu nedenle hayıt otu çayı düzenli bir şekilde en fazla 6-8 ay alınmalıdır. ¹³ 

Hayıt meyvesinin gün içinde tüketimi 20-40 mg miktarı geçmemelidir ve gün içinde en fazla 3 kez tüketilmesi tavsiye edilmektedir. ¹⁴

 UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.