Bağışıklığa Takviye Hayıt Tohumu Çayı

Hayıt tohumu çayının faydaları nelerdir?

Latince adı vitex agnus-castus olarak bilinen hayıt ya da hayıt ağacı özellikle Akdeniz bölgesinde yetişmektedir. Binlerce yıldır, hormonsal sistem üzerindeki yararları nedeniyle kadınlar tarafından kullanılmaktadır. Nitekim hayıt tohumları adet döngüsü düzensizlikleri, adet öncesi sendromu (PMS), daha şiddetli bir formu olan adet öncesi disforik bozukluğu (PMDB) ve menopoz belirtileri için olan etkisiyle tanınmaktadır.

Yaprak, çiçek ve tohumlarını kaynatma yoluyla hazırlanan çaylar, tentürler ve şuruplar hayıt bitkisinin tıbbi amaçla kullanılabilmesini sağlamaktadır. Hayıt bitkisi sıcak, ılıman ve subtropikal bölgelerde yetişmektedir. Hayıt ağacının büyümesi için tam güneş ışığı ve kısmı gölgeye sahip olması yeterlidir. ¹ 

Hayıt tohumu çayının sağlığa faydaları

PMS belirtilerini azaltmaya yardımcı olur: Kadınlarda uygunsuz prolaktin üretimi göğüs hassasiyetine ve bunun gibi diğer PMS belirtilerine neden olabilmektedir. Hayıt bitkisinin ise hipofiz bezindeki prolaktin üretimini bastırdığı; bu nedenle PMS belirtilerinde azaltma yaşattığına inanılmaktadır. Yapılan çeşitli araştırmalar, hayıt tohumunun göğüslerde hassasiyet, baş ağrısı ve irritabl duygu durumlar gibi PMS belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğu sonucuna varılmıştır.

Miyom oluşumunun engellemesine yardımcı olur: Rahim miyomlar kanserli olmayan tümörlerdir ve rahim duvarları içinde oluşmaktadır. Değişik boyutlar ve şekillerde olan bu miyomların yaşattığı rahatsızlık semptomları farklı hallerde kendini göstermektedir. Miyom oluşumunu önlemek ve azaltmak için en önemli yol dengeli bir hormon sistemini sağlamaktır. Hayıt tohumunda ise hormon dengesi için progesterona yardımcı olabilmektedir.

Sivilce ve akne oluşumunu engeller: Hormon dengesizlikleri ve ruhsal dalgalanmalar yaşıyorsanız bunlar akne oluşumuna neden olabilmektedir. Eğer, özellikle çene bölgesinde aylık akne saldırılarına uğruyorsanız, hayıt bu tür sivilce ve akneler için doğal bir ilaç olabilmektedir. Hayıt hormon dengesizliğini gidererek kadınlardaki akne oluşumunu engelleyebilmektedir. Yapılan ön çalışmalarda, hayıt bitkisinin hormon etkilerini düzenleyerek premenstrüel sivilce oluşuma engel olduğu ortaya çıkmıştır. ² 

Doğurganlığa iyi gelir: Hayıt bitkisi düşüklere neden olan progesteron hormonun yüksek olması gibi hormonsal düzensizlikleri gidererek doğurganlığa yardımcı olabilmektedir. Ayrıca, rahmin iç tabaka bölgesindeki endometrial hiperplazi üretiminin artması nedeniyle oluşan hücrelerin aşırı büyümesi durumunu engellemekte, bunların rahim kanseri ile sonuçlanmasını önlemektedir. ³ 

Prostat kanserini önlemeye yardımcı olur: Hayıt tohumu vücudun hormon dengesine yardımcı olmak için doğal ve bitkisel bir ilaç olarak kullanılmıştır. Erkeklerde prostat kanserinin başlamasını engellemek için testosteron hormonu düzeylerini düşürebilmektedir. Bu nedenle yıllar boyunca doğal bir antiandrojen (erkeklik hormonun bazı etkilerinin devre dışı bırakılması) olarak hayıt tohumundan faydalanılmıştır. ⁴ 

Menopoz belirtilerini hafifletir: Progesteron düzeyinin düşük olması menopoz belirtilerini önemli ölçüde etki ettiğine inanılmaktadır. Hayıt bitkisinin ise luteinizan hormonlarının salgılanmasını arttırdığı, böylece progesteron seviyelerini yükselttiği söylenmektedir. Avrupalı bazı doktorların sıcak basması gibi menopozun genel belirtilerini tedavi etmek için hayıt bitkisini önerdiği bilinmektedir. ⁵ 

Süt artışına destek olur: Hayıt çayı vücuttaki prolaktin seviyelerini artırmaya yardımcı olduğu için süt artışı mümkün olabilmektedir. Prolaktin süt üretimini regüle eden bir dişi hormondur. Eğer emziren bir anne iseniz, bu iddiayı destekleyecek hiçbir teyit çalışma olmadığı için kullanmadan önce doktorunuza ya da jinekologunuza danışmanız gerekmektedir. ⁶ 

Endometriozis (çikolata kisti) problemine iyi gelir: Endometriozis (çikolata kisti) problemi yaşayan kadınlar için hayıt bitkisini tüketmek bir seçim olabilmektedir. Bu bitkinin kullanım alanları zaten genel olarak vücut içindeki çeşitli kimyasal tepkimeleri düzenlemeye yardımcı olma üzerinedir. Bu tarz durumlar için hayıt bitkisinin kullanılacak dozu tedavinin başında kesinleştirilmeli ve uygun miktarlarda düzenli olarak alınmalıdır.

Düzensiz adet problemlerini tedavi eder: Kadınların doğal döngüsünde aylık bazda gerçekleşen menstruasyon dönemi çok önemli bir olgudur. Başka ciddi sorunlara neden olabileceği için ne pahasına olursa olsun dikkatli olmakta fayda vardır. Hayıt bitkisinin kullanımı regl problemlerini tedavi etmek için oldukça etkilidir. Düzensiz adet kanamaları problemi yaşayan kadınlar tedavi için hayıt bitkisinden faydalanabilmektedir.

Terleme sorununa yardımcı olur: Hayıt bitkisinin tüketimi terleme sorununa yardımcı olmak için mükemmel bir yöntem olarak görülmektedir. Bu durum için hayıt bitkisi kullanıldığında uygulanabilir miktarlarda alınmalıdır.

Duygu değişimleri problemlerine iyi gelir: Kadınlardaki ruh hali değişimlerinin vücutta gerçekleşen kimyasal reaksiyonların bir sonucu olduğu sonucuna varılmıştır. Bazen bu ruh halleri değişimi baş ağrılarına da neden olabilmektedir; bu nedenle tedavi edilmesi gerekmektedir. Hayıt bitkisi kürü ruh halleri problemlerini tedavi etmek için oldukça yararlıdır. Bitkinin düzenli kullanımında birkaç gün içinde bile sonuçları gözlemlenebilmektedir.

Hormon düzeylerini dengeler: Hayıt bitkisi hormonların olması gereken düzende kalması için yardımcı olabilmektedir. Vücuttaki dengeli hormon üretimini yönetmek için hayıt bitkisi tüketimi ideal olarak kabul edilmektedir.

Cinsel isteksizliğe yardımcı olur: Aşırı olarak cinsel isteksizlik problemlerinden muzdaripseniz hayıt bitkisi tüketimini tercih ederek bu durumu azaltabilir ya da dengede tutabilirsiniz. ⁷ 

Antioksidan özelliklere sahiptir: Hayıt otu vücutta dolaşan serbest radikalleri yok eden birkaç antioksidan özellik içermektedir. Bu serbest radikaller hücresel düzeyde oksidatif stresten sorumlu olabildiği gibi erken yaşlanma ve kanser de dâhil olmak üzere vücutta bazı hastalıklara sebep olmaktadır. Bunun gibi durumları hayıt çayınızı keyifli bir şekilde tüketerek bastırabilirsiniz. ⁸ 

Hayıt tohumu çayı tarifi

Hayıt tohumu çayının hazırlanışı

1. 1 çay kaşığı taze ya da kurutulmuş hayıt tohumunu alın.
2. 1 bardak kaynar suyla beraber bir demliğe koyun.
3. 10 dakika boyunca demlemeye bırakın.
4. Tatlandırmak için biraz bal ekleyin. ⁹ 

Hayıt tohumlu çay karışımı tarifi

Menopoz dönemi için sakinleştirici ve dengeleyici bir çay tarifi;

Malzemeler:

• 1 kısım hayıt tohumu
• 1 parça aslankulağı
• 1 bölüm adaçayı
• 1 parça ısırgan yaprakları
• 1 kısım melisa ve pelin yaprakları
• 1 kısım kırk kilit otu

Hazırlanışı: Favori fincanınıza ya da demliğinize otları yerleştirin ve üzerine kaynar suyu ile kaplayın. Yaklaşık 10 dakika boyunca demlemeye bırakın. Çayınızı süzün ve tatlandırmak için dilerseniz bal, şeker, tatlandırıcı, süt, krema ekleyin. ¹⁰ 

Şifalı naneli hayıt çayı tarifi

Malzemeler:

• Bir fincan sıcak su
• Bir çay kaşığı hayıt tohumu
• Bir çay kaşığı bal
• ½ çay kaşığı kıyılmış nane

Hazırlanışı: Bir fincanın içine hayıt meyvelerini koyun. Daha sonra kaynattığınız sıcak suyu üzerine ekleyin. 10 dakika demledikten sonra nane yapraklarını ve balı ekleyip servis edin. ¹¹ 

Hayıt tohumunun zararları

Hayıt aynı zamanda yan etkilere de neden olabilmektedir. Bunlar adet kanamaları, ağız kuruluğu, saç dökülmesi, baş ağrısı, kaşıntı, hafif sindirim rahatsızlıkları, mide bulantısı, hızlı kalp atışı ve cilt döküntüsü şeklinde gözlemlenebilir.

Hayıt tohumu tüketiminden hamilelik ve emzirme dönemindeyseniz kaçınmalısınız. Buna ek olarak, hormona duyarlı (endometriyoz, rahim fibroitleri; meme, yumurtalık ve prostat kanserleri) kişiler de hayıt tohumu tüketiminden kaçınmalıdır.

Hayıt tohumu nörotransmiter dopamin düzeylerini etkileyebilmesi nedeniyle Parkinson hastalığı ya da şizofreni hastalığı olan kişiler için önerilmemektedir.

Son olarak, hayıt tohumu tüketiminin oral kontraseptif ve hormon replasman tedavisinin etkinliğini azaltabileceğine dair bazı endişeler vardır. ¹² 

Tavsiyeler

Ölçülü alınan hayıt otu bilinen herhangi bir olumsuz yan etkisi pek görülmemektedir. Bu nedenle hayıt otu çayı düzenli bir şekilde en fazla 6-8 ay alınmalıdır. ¹³ 

Hayıt meyvesinin gün içinde tüketimi 20-40 mg miktarı geçmemelidir ve gün içinde en fazla 3 kez tüketilmesi tavsiye edilmektedir. ¹⁴ 

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.