Cilt Bozukluklarını Gideren Kişniş

Kişnişin Faydaları Nelerdir?

Latince adı coriandrum sativum L. olan kişniş apiceae ailesine ait, mutfaklarda ve tıbbi alanda kullanılan bir bitkidir. Eski zamanlardan beri halk hekimleri tarafından sistemdeki farklı bozuklukları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Kişniş tohumları ve üst kısmı petroselinink asit açısından zengin olan lipidlerin potansiyel kaynağıdır. Aynı zamanda, linalool açısından yüksek esansiyel yağ içermektedir. Sağlığa olan faydaları anti mikrobiyal, antioksidan, anti diyabetik, anksiyolitik, anti epileptik, antidepresan, anti inflamatuar, anti dislipidemik, anti hipertansif, nöro koruyucu ve diüretik ve anti mutajenik şeklinde sıralanmaktadır. ¹

Buna ek olarak, kişniş yaprakları C vitamini, K vitamini ve protein açısından zengindir.   Ayrıca az miktarda kalsiyum, fosfor, potasyum, tiamin, niasin ve karoten içermektedir. ²

Kişnişin sağlığa faydaları

Cilt iltihaplanmalarına iyi gelir: Sinel ve linoleik asit kişnişin içerdiği 11 uçucu yağ bileşeninden sadece ikisidir. Bu bileşenler anti romatizmal ve anti artritik özelliklere sahiptir. Böylece şiş gibi durumların hafifletilmesine yardımcı olabilmektedir. Kişnişteki bazı bileşenler vücuttaki fazla suyun idrar yoluyla atılmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, böbrek fonksiyonları ya da anemi nedeniyle oluşan şişliği indirmek için etkilidir. Deri iltihabı nedeniyle oluşan cilt problemlerinin de iyileşmesini desteklemektedir.

Kolesterolü düşürür: Kişnişin sahip olduğu linoleik asit, oleik asit, palmitik asit, stearik asit ve askorbik asit (C vitamini) gibi maddeler kandaki kolesterol seviyelerinin azalmasında oldukça etkilidir. Kalp krizi ve felçlere neden olabilecek ciddi kardiyovasküler rahatsızlıkların oluşma riskini, kötü kolesterol (LDL) birikimi düzeyini engellemeye yardımcı olarak azaltmaktadır. Aynı zamanda hastalıklara karşı savunma oluşturmaya yardımcı olan sağlıklı kolesterol (HDL) düzeylerini yükseltmek için de etkilidir.

Kan basıncına etki eder: Kişniş tüketimi hipertansiyon hastası birçok hastanın kan basıncını azaltmak için pozitif bir etki göstermektedir. Kalsiyum iyonları ve kolinerjik etkileşimi periferal ve merkezi sinir sisteminde nörotransmiter ya da daha yaygın adıyla asetilkolin olarak bilinmektedir. Bu iki madde arasında bir etkileşim olmaktadır; böylece damar gerginliğini rahatlatarak bir dizi hastalığı önleyebilmektedir. ³

Kalp sağlığını destekler: Kişnişin kalp sağlığı için sayısız faydası vardır. Kişniş hem kolesterol düzeylerini düşürerek hem de kan basıncını optimize ederek kalp sağlığını desteklemektedir. Aynı zamanda içerdiği antioksidanlar kalp fonksiyonlarının düzgün çalışmasını sağlamaktadır. ⁴

Sindirime yardımcı olur: Eğer hazımsızlık gibi bir durumdan muzdaripseniz kişniş tüketimi size bu konuda yardımcı olabilmektedir. Kişniş midenin fonksiyonlarına yardımcı olabilecek besinlerle doludur. Bu besinler sindirime destek olmaktadır. Sonuç olarak, yemeklerinize eklediğiniz ham kişniş yaprakları sindirim sistemi için yapacağınız en iyi şeylerden biri olabilmektedir.

Enfeksiyonlarla savaşır: Kişniş sahip olduğu uçucu yağlar nedeniyle en az antibiyotik bileşikler kadar çok etkili antimikrobiyal ajanları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu bileşikler özellikle taze ve pişmemiş kişniş yaprakları ve özünde bulunmaktadır. Bu yapraklar mantar, bakteri ve maya enfeksiyonlarının tedavisinde de kullanılmaktadır.

Bağışıklık sistemini güçlendirir: Kişniş bitkisel besinler ve vitaminler ile doludur, bu nedenle bağışıklık sistemini güçlendirmek için harika bir yoldur. Kendiliğinden sahip olduğu antibakteriyel ve antifungal özellikler nedeniyle enfeksiyonlara karşı korumakla kalmaz aynı zamanda rahatsızlıkları çabuk yenebilmek için destek olur. ⁵

Kanseri önler: Kişniş antioksidan yeteneği sayesinde kanserin tedavisine yardımcı olabilmektedir. Bitkinin kökü ile yapılan ekstrakt üzerine yapılan çalışmalarda, kişnişin DNA hasarı ve kanser hücresi göçünü önleyebildiği, aynı zamanda kanserli hücre ölümüne yardımcı olduğu görülmüştür. ⁶

Ağız sağlığına iyi gelir: Kişnişin sahip olduğu citronelol isimli bileşen antiseptik olarak hizmet vermesiyle bilinmektedir. Ayrıca ağızda oluşan ülser ve yaraların durumunun kötüleşmesini engellemeye yardımcı antimikrobiyal etkiler göstermektedir. Aynı zamanda nefes tazeleyici olmasıyla birlikte iyileşme sürecini de hızlandırmaktadır.

Kansızlığa (anemi) iyi gelir: Kişniş anemi hastaları için yararlı olabilecek miktarda demir içermektedir. Kandaki demir eksikliği kalp çarpıntısı, nefes darlığı, düşük kognitif fonksiyon ve aşırı yorgunluğa yol açabilmektedir. Kişnişte bulunan demir ise kemik sağlığını desteklemekte, enerji artışına yardımcı olmakta ve vücuttaki organların düzgün çalışmasını desteklemektedir. ⁷

Alerjileri tedavi eder: Araştırmalar, kişnişin alerji ve saman nezlesi yoğunluğunu azaltan güçlü bir anti histamin özelliğe sahip olduğunu göstermiştir. Kişniş bitkiler, gıda, böcek alerjisi nedeniyle boğaz bölgesindeki mevcut bezlerde oluşan şişliği azaltmak için oldukça etkilidir. Bu nedenle, kişniş alerjik reaksiyondan etkilenen bölgeye uygulanabilmektedir.

Göz sağlığını destekler: Kişniş antioksidan olduğu kadar görme bozuklukları ve maküler dejenerasyon gibi göz sorunlarının önüne geçen A vitamini ve C vitamini açısından da zengindir. Bazen uzun çalışma saatleri nedeniyle gözlerde yorgunluk yaşanmaktadır. Bu durumlarda vitamin ve mineraller açısından iyi bir kaynak olan kişniş gözümüzün bu stresini azaltır. Ayrıca yaşlanan hastalarda görme bozulması etkilerini tersine çeviren beta-karoten içermektedir. Günlük olarak yemeklere eklenen kişniş göz sağlığına destek olmaktadır.

Menstrüel sorunlarla mücadele eder:  Özellikle genç kızlar normal hormon düzeyi dengesizlikleri nedeniyle yaşanan menstrüel sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu dönemlerde yenilen karbonhidrat ve önemsiz miktardaki besinler bu durumu tetikleyebilmektedir. Bu sağlıksız yiyecekler yerine kişniş tüketimini tercih etmek hormonların üretimini teşvik eden endokrin bezini uyarmakta ve adet döngülerini korumaya yardımcı olmaktadır. ⁸

Stresi azaltır: Günümüz dünyasında birçok kişi endişe ve stresten muzdariptir. Bu durum panik atak ve anksiyete gibi durumları da tetikleyebilmektedir. Kişniş ise sinirleri sakinleştirmekte ve stres semptomlarını azaltmaya yardımcı olmaktadır. B vitamini açısından da zengin olan kişniş zihin için iyi bir destekçidir. ⁹

Kişniş Tohumunun Faydaları

Kişniş bitkisinin küçük, kremsi kahverengi tohumları yapraklarından tamamen farklı olarak yemeklere sıcak, aromatik ve hafif narenciye lezzeti vermektedir. Bu tohumlar özellikle Hint, Asya, Orta Doğu ve Akdeniz yemekleri sayesinde sunulan bir lezzettir. ¹⁰

Kişniş tohumları sağlıklı sindirime yardımcı olmaktadır, aynı zamanda antioksidan içeriği sayesinde karaciğer işlevini geliştirmektedir.

Kişniş tohumları kan şekeri düzeylerine etki ederek kan şekerini azaltmaktadır.

Kişniş tohumları anti-bakteriyel niteliklere sahip olması nedeniyle kolera, tifo, gıda zehirlenmesi, dizanteri gibi pek çok su ve gıda kaynaklı hastalıkların oluşmasını engellemektedir.

Kişniş tohumları içerdiği uçucu yağlar ve demir nedeniyle anemi rahatsızlığının tedavi edilmesine yardımcı olmaktadır.

Kurşun, arsenik, cıva, alüminyum gibi bazı ağır toksit metaller vücudumuzun içinde biriken maddeler Alzheimer hastalığı, hafıza kaybı yanı sıra göz görme, kardiyovasküler rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Kişniş tohumu ise vücuttaki toksinleri ve zararları maddeleri atarak vücudu temizlemektedir.

Konjonktivite (pembe göz) için en iyi ilaçlardan biri olarak kabul edilen kişniş tohumu, diğer çeşitli göz bozukluklarının yanı sıra sorunları da engellemeye yardımcı olmaktadır.

Eğer ağır menstrüel dönemden muzdaripseniz kişniş tohumu tüketmek bu durumu normale çevirmeye yardımcı olmakta aynı zamanda adet düzensizlikleri önlemek için etkili olabilmektedir.

Kişniş tohumu antibakteriyel özelliklere sahip olması nedeniyle sivilce, akne ve siyah nokta için son derece etkili bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

Son derece hafif bir eylem içinde olmasına rağmen kişniş tohumu mide ve bağırsak belirtilerini azaltmaya yararlı olabilmektedir.

Kişniş tohumu bir gaz giderici olarak çalışarak yavaşça bağırsak şişkinliğini ve gazı gidermeyi sağlamaktadır.

Kişniş tohumu mide işlevini geliştirerek iştahın artmasına yardımcı olmaktadır.

Kişniş tohumunun en önemli sağlık avantajlarından biri idrar yolu enfeksiyonlarından korunmayı sağlamasıdır.

Kişniş tohumu linoleik asit, oleik asit, palmitik asit, stearik asit ve askorbik asit gibi kan içindeki kolesterol seviyelerinin düşürülmesinde etkili olduğu kabul edilen asit bileşiklerini içermektedir.

Kişniş tohumu sahip olduğu 11 uçucu yağ içeriği ile anti romatizmal ve aynı zamanda anti artrit özellikler sergilemektedir. Böylece romatizma ve artrit gibi durumlara iyi gelmektedir. ¹¹

Kullanım alanları

Kişniş tohumları şekerleme, yemekler, sucuk, tatlı ekmek ve kek tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.

Kişniş tohumları Çin, Hint, Pakistan, Orta doğu ve Avrupa mutfağında bir aromatik baharat olarak kullanılmaktadır.

Tohumları çavdar ekmeğine eklenerek kullanılmaktadır.

Hindistan mutfağında öğütülmüş kişniş tohumu yemeklerde, soslarda ve köri yapımında kullanılmaktadır. ¹²

Kişniş Yağının Faydaları

Kişniş yağı kişniş bitkisinin tohumlarından buharda damıtma yoluyla elde edilen yağıyla hazırlanmaktadır. Kişniş yağı özellikle kozmetik alanda geniş bir kullanım alanına sahiptir. İçerdiği vitamin C, antifungal, antiseptik ve detoksifikasyon özellikleriyle sağlık için oldukça faydalıdır. ¹³

Kişniş yağı bir kür olarak diş ağrısı, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları için etkili olarak kabul edilmektedir.

Kişniş yağı kadın ve erkekte libido bozuklarının tedavi edilmesini sağlayarak cinsel sağlığa yardımcı olmaktadır.

Kişniş yağı kanı temizlemek ve vücudun detoksu (temizleme) için mükemmel bir seçimdir.

Kişniş yağı iştah artırmakta, endokrin salgıları düzenlemekte, mide bulantısı ve kusmayı tedavi ederek belirtilerin ortadan kalkmasını sağlamaktadır.

Kişniş yağı mide, gaz, şişkinlik gibi durumları rahatlatarak genel sindirime yardımcı olmaktadır.

Konjonktivite, göz yaşlanması, maküler dejenerasyon gibi göz hastalıklarına iyi gelmektedir.

Mantar enfeksiyonları ve egzama gibi cilt hastalıkları için önleyici bir septik olarak çalışmakta ve bu rahatsızlıkların oluşumunu engellemektedir.

Kişniş yağı hafif bir spazm ve öksürük giderici olarak görev görmekte diğer yandan menstrüel kramp durumlarını hafifletmektedir.

Bu harika yağ depresyon gibi duygu durumlarına iyi gelmekte, beden ve zihni canlandırmaya destek olmaktadır.

Kişniş yağı alerjik reaksiyonların tetiklenmesini engellemekte ve saman nezlesi gibi durumlara iyi gelmektedir. ¹⁴

Kullanım alanları

Kişniş yağı içerdiği uçucu yağ sayesinde antidepresandır; diğer baharatlı ve meyveli yağlarla da güzel bir uyum yakalamaktadır. Karabiber, ada çayı, sığla, zencefil, limon, portakal çiçeği esansı, portakal, sandal ağacı, ylang ylang gibi yağlarla karıştırılarak teneffüs etmek için kullanılabilmektedir.

Kişniş yağı masa için uçucu yağı sayesinde iyi bir seçenektir. Bu yağı teninize küçük bir bölümde uygulayıp test ettikten sonra masa için kullanabilirsiniz.  Ayrıca, her zaman bu yağı sulandırarak kullanmayı unutmamalısınız. ¹⁵

Kişnişin zararları

Kişniş uygun miktarlarda yemeklerle beraber ağız yoluyla alındığında çoğu için güvenli ve muhtemelen güvenli olarak kabul edilmektedir.

Kişniş alerjik reaksiyonlara ve güneşe karşı artmış hassasiyet dâhil olmak üzere bazı yan etkilere neden olabilmektedir. Aşırı güneş hassasiyeti ve cilt kanseri durumunda kişniş tüketiminden kaçınmakta fayda vardır. Eğer açık tenliyseniz, dışarıda güneş kremi kullanabilir ve koruyucu giysiler giyebilirsiniz.

Kadınlarda yapılan bazı kişniş araştırmalarında, 7 gün boyunca 200 ml kişniş ekstresi alan kadınlarda şiddetli ishal, mide ağrısı, cilt kararması, depresyon, adet kanamasında anormallik ve dehidratasyon rapor edilmiştir.

Kişniş deri ile temas ettiğinde, cilt tahrişine ve iltihaba neden olabilmektedir.

Hamilelik ve emzirme dönemi: Kişniş tüketiminin hamile ve emziren kadınlarda tamamen güvenli olup olmadığıyla ilgili yeterince bilgi yoktur. Bu nedenle, güvenli bölgede kalmak için bu dönemlerde tüketiminden uzak kalmakta fayda vardır.

Alerjik durumlar: Pelin, anason, kimyon, rezene, dereotu, ya da benzer bitkilere karşı alerjisi olan kişiler de kişniş alerjik reaksiyonlara olabilmektedir.

Diyabet: Kişniş kan şekeri seviyelerini düşürebilmektedir. Bu nedenle, diyabet rahatsızlığınız varsa kan şekeri düzeylerinin yakından takip edilmesi gerekmektedir.

Düşük kan basıncı: Kişniş kan basıncını düşürebilmektedir. Bu nedenle, kan basıncı düşük olan kişilerde durumu kötüleştirebilmektedir.  Eğer düşük kan basıncı rahatsızlığı ya bunun için kullanılan ilaç varsa dikkatli olunmalıdır.

Cerrahi: Kişniş kan şekerini düşürdüğü için ayarlanan ameliyat tarihinden en az 2 hafta önce kişniş tüketiminin durdurulması gerekmektedir. ¹⁶

Tavsiyeler

Lisanslı bitkilerde günlük kişniş tüketim dozu genellikle 3.0 gramdır.

İnfüzyon olarak – öğün aralarında 1 fincan.

Sıvı özütü ise genellikle 5 ila 30 damla olarak belirlenmiştir. ¹⁷

 UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.