Şehzade çayının faydaları nelerdir?

Şehzade çayı yani hibiskus ebegümeci ailesine ait çiçekli bir bitkidir. Bu bitki sıcak, tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yetişmektedir. Hibiskus bitkisi kırmızı, pembe, turuncu ya da sarı gibi göze çarpan renklere ve trompet şeklinde bir yapıya sahiptir. Haiti, Güney Kore ve Malezya’nın ulusal çiçeğidir. Sahip olduğu gösterişli çiçekleri nedeniyle arıların, kuşların ve kelebeklerin ilgisini çekmek için kullanılmaktadır.¹ 

Şehzade çayı, diğer adıyla hibiskus bir yıllık gür bir bitkidir. Bu bitkinin çiçekleriyle hazırlanan çaylar özellikle Mısır tıbbında faydaları nedeniyle oldukça popülerdir. Bitkinin çeşitli bölümleriyle reçeller, baharatlar, çorbalar, soslar da hazırlanmaktadır. Fakat özellikle hibiskus bitkisinin çiçekleri ilaç yapımında kullanılmaktadır. Hibiskus bitkisinden iştah, soğuk algınlığı, kalp ve sinir hastalıkları, üst solunum yolu ağrısı ve şişme (enflamasyon), sıvı tutma, mide tahrişi ve dolaşım bozukluklarını tedavi etmek için yararlanılmaktadır. Diğer yandan balgamı eritmek için; hafif müshil ve idrar söktürücü olarak fayda sağlayabilmektedir. Yiyeceklere ve içeceklere bir tatlandırıcı olarak lezzet katan hibiskus bitkisi, sıcak suyla bir araya geldiğinde de hem lezzetli, hem hoş kokulu hem de faydalı bir çay haline gelmektedir. ² 

Şehzade (hibiskus) çayının sağlığa faydaları

Kolesterolü düşürmektedir: Yapılan çalışmalar hibiskus çayının LDL kolesterol seviyelerini düşürmede oldukça etkili olduğunu ortaya koymuştur. Hibiskus çayının içinde barındığı bioflavonoidler arter duvarlarında biriken plakları önlemeye yardımcı olurken kolesterolü düşürür ve vücudun bir dizi hastalıktan korunması sağlar.

Yüksek kan basıcının kontrolünü sağlamaktadır: Hibiskus çayının yüksek kan basıncı problemi yaşayan insanlar üzerindeki etkisi için yapılan birçok araştırma vardır. Günde üç kez küçük bir bardak hibiskus çayı içmek yüksek kan basıncınızı kontrol altına almak için oldukça yardımcı olacaktır. Araştırmacılar hibiskus çayının doğal bir yöntem olduğu için yüksek tansiyonun tedavisinde ilaçlarından bile daha etkili olabileceği fikrini öne sürmüştür; çünkü hibiskus çayında ilacın yan etkilerinden çok daha az yan etki gözlemlenmektedir. Eğer yüksek kan basıncınızı düşürmek istiyorsanız iki haftada bir günde üç kez tüketeceğiniz hibiskus çayı bunda oldukça etkili olacaktır.  

Karaciğer problemleriyle ve diyabetler savaşmaktadır: Hibiskus çayının faydalarından biri olan karaciğer problemleri tedavisindeki baskın rolü, uzun zamandan beri doğu tıbbında kabul görmekte ve uygulanmaktadır. Bolca sahip olduğu vitamin, mineral ve antioksidanlar gibi zengin özellikleri hibiskus çayını karaciğeri temizlemek için mükemmel bir seçenek haline getirmektedir. Buna ek olarak, diyabetin kontrolü içinde verdiği olumlu sonuçlar hibiskus çayını diyabet hastalığı içinde kullanılır hale getirmiştir.

Kilo vermeye yardımcı olmaktadır: Başarılı bir şekilde kilo vermenin sırrı daha az kalori tüketmeye çalışmaktır. Hibiskus çayı doğal bir iştah kapatıcıdır; sadece bir fincan hibiskus çayı içmek bile size daha az açlık hissi hissettirecektir. Aynı zamanda bu çay yağ emilimini ve yağ metabolizmasını de etkilemektedir. Vücutta daha az yağ emilimini sağlamasıyla beraber var olan vücut yağlarını yakmakta ve daha az depolanmasına yardımcı olmaktadır. Hibiskus çayının idrar söktürücü ve müshil özellikleri vardır. Tüm bunlar vücuttaki tüm yabancı madde ve toksinlerin vücuttan atılmasını sağlamakta; şişkinlik hissini de önemli derecede azaltmaktadır. ³ 

Sindirimi desteklemektedir: Hibiskus çiçeği çayının sindirim için değerli olduğu kabul edilmektedir; bu çay mesane ve bağırsak fonksiyonlarını geliştirmektedir. Hibiskus çayı diüretik özellikleri sayesinde kabızlık sorununu tedavisine yardımcı olmakta ve gastrointestinal sistemin gücünü artırmaktadır. Bu şifalı çay antispazmodik etkiye sahiptir böylece hassas bağırsak sendromuyla ilgili problemleri de tedavi ettiği kabul edilmektedir.

Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olmaktadır: Hibiskus çayı vitamin C açısından oldukça zengindir; bu nedenle bağışıklı sistemini güçlendirmek için etkili olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca soğuk algınlık ve gribe karşı koruyucu bir önlem özelliği de taşımaktadır. Vücut ısısını düşürecek bir yeteneği sayesinde ateş problemi yaşayan insanlar için hibiskus çayı önerilmektedir. ⁴ 

Adet dönemi kramplarına iyi gelmektedir: Hibiskus çayının faydaları adet döneminde kramp ve şişkinlik problemi çeken kadınların tedavisine kadar uzanmaktadır. Bir bardak hibiskus çayı içmenin zihni sakinleştirdiği gibi ağrıları da rahatlattığı söylenmektedir; diğer yandan depresyon ve stres gibi duygusal ruh hallerini atlatmak içinde oldukça yardımcıdır.

Depresyonu yatıştırmada etkilidir: Hibiskus çayının barındığı flavonoidler yaşanılan duygusal problemlere de yardımcı olmaktadır. Yapılan bazı çalışmalara göre, bir fincan hibiskus çayının yatıştırıcı özelliği vardır böylece stresi azaltmak, ruh sağlığını düzeltmek hatta depresyonun tedavisinde etkili olabilme ihtimaline sahiptir. 2012 yılında yapılan bir Hint çalışması hibiskus çayının barındığı flavonoidlerin antidepresan özelliği taşıdığını keşfetmiştir. ⁵ 

İltihaplanmaya karşıtı ve antibakteriyel özelliklere sahiptir: Hibiskus çayının barındırdığı yüksek orandaki C vitamini bağışıklığı güçlendirmektedir.  Grip ve soğuk algınlığı ortadan kaldırmaya yarayan antibakteriyel ve anti inflamatuar yeteneklerine de sahiptir. Ateş nedeniyle oluşan rahatsızlıklar için soğutma özelliği vardır. İçindeki antioksidanlar kırışıklık, erken yaşlanma, kalp hastalıkları, kanser, diyabet ve artrite neden olan serbest radikalleri engellemektedir. Bu antioksidanlar IBS, Alzheimer, Parkinson, obezite, diyabet gibi kronik enflamasyon nedeniyle oluşan rahatsızlıkları azaltmada etkisi büyüktür.

Soğuk algınlığa iyi gelmektedir: Vitamin C varlığı genel soğuk algınlık hastalıklarının ve gribin önlenmesine yardımcı olmaktadır. Var olan soğuk algınlık ve benzeri sebeplerle olan hastalıkların oldukça hızlı iyileşmesini sağlar. Ayrıca açık yaraların iyileşme hızında da oldukça etkilidir. ⁶ 

Cilt tonunu eşitlemeye yardımcıdır: Cilt yaşlanmasının görünen belirtilerinden bazıları hiperpigmentasyon ve yaş nedeniyle oluşan cilt lekeleridir. Bu cilt lekeleri ultraviyole radyasyona maruz kalmaktan, aşırı melanin üretiminden ya da genetik farklılıklar gibi birçok değişik durum sonucunda oluşmaktadır. Sitrik asit, malik asit gibi hibiskus bitkisinin sahip olduğu organik asitlik hafif bir peeling görevi görmektedir; bu nedenle hibiskus çayı hücrelerin yenilenmesini hızlandırmakta ve cilt tonunu eşitleyerek daha düzgün görünümlü bir cilde kavuşmayı sağlamaktadır. ⁷ 

Kansere karşıtı özelliklere sahiptir: Yakın zamanda yapılan heyecan verici bir çalışmada hibiskus çayı ve kanser karşıtı özellikleri arasında bir bağlantı keşfedilmiştir. Hibiskus çiçeğinde bulunan antioksidan polifenollerin özellikle de protokateşuik asidin kansere karşı özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu antioksidanların kanser hücrelerinin büyümesini tamamen durdurduğu henüz gözlemlenmemiştir fakat ilk etapta büyümelerini durdurduğuna dair alışmalar yapılmaktadır. Yapılan başka çalışmalar, hibiskus çayının içeriği olan flavonoidlerin ve özellikle de antioksidanların kanserle mücadelede güçlü savaşçılar olduğu ortaya konmuştur. ⁸ 

Vitamin C açısından oldukça zengindir: Antioksidanların vücudunuz için sağladığı birçok faydayı yine aynı şekilde C vitamini de sağlayabilmektedir. Hibiskus çayının sahip olduğu hem antioksidan özelliği hem de vitamin C bolluğu kendiniz çok fazla yormadan vücudunuzu korumak için size yardımcı olmaktadır. Antioksidanlar gibi C vitamini de bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve bazı kronik hastalıkların riskini azaltmaktadır. Sunulan bir fincan hibiskus çayı ya da yemeklerden sonra hazırlayacağınız hibiskus çayı size bu bitkiden faydalanmak için mükemmel bir yol yaratacaktır. ⁹ 

Şehzade çayı tarifi

Şehzade çayının hazırlanışı

1. Doğal gıda mağazalarında rahatlıkla kurutulmuş hibiskus çiçeklerini bulabilirsiniz. Bu durumda her fincan kaynar su için 1 çay kaşığı kurutulmuş hibiskus kullanabilirsiniz.
2. Bir demliğin içine çiçekleri bırakın. Üstüne doğrudan 1 bardak sıcak suyu ekleyin.
3. En az 5 dakika boyunca demlemeye bırakın.
4. Sonrasında çayınızı süzün.
5. Dilerseniz tatlandırmak için bal veya doğal tatlandırıcı kullanabilirsiniz. ¹⁰ 

Elmalı, naneli şehzade çayı tarifi

Malzemeler:

• 4 su bardağı kaynar su
• 4 adet hibiskus çay poşetleri
• 2 bardak soğuk su
• 2 su bardağı elma suyu
• ½ su bardağı nane yaprağı

Hazırlanışı: 4 adet hibiskus çay poşetini nane yapraklarıyla beraber 4 su bardağı kaynar suyun içinde yaklaşık 10 dakika boyunca demleye bırakın. Nane yapraklarını istediğiniz lezzetin gücüne göre bekletebilirsiniz. Daha sonra soğuk suyu ve elma suyunu ekleyip buzdolabında bekletin. Soğutulmuş olarak servis edin. ¹¹ 

Tarçınlı şehzade çayı tarifi

Malzemeler:

• 1/4 fincan kurutulmuş hibiskus
• 2 su bardağı su
• Çubuk tarçın
• 2 adet karanfil
• Tatlandırmak için dilediğiniz herhangi bir malzeme

Hazırlanışı: Suyu kaynatın ve malzemeleri içine ekleyin, dilerseniz birkaç dakika malzemelerle suyu kaynatmaya devam edin. Sonrasında 5 dakika boyunca demlenmeye bırakın ve servis edin. ¹² 

Hibiskus maskesi tarifi

Bu hibiskus yüz maskesi cildiniz için %100 gerçek besin kaynağıdır. Bu maske yüzünüzü nazikçe temizler ve cildinizin nemli ve gençleşmiş bir görüntüye sahip olmasını sağlar.

Malzemeler:

• ¼ fincan kahverengi pirinç unu
• 1 tepeleme tatlı kaşığı öğütülmüş hibiskus
• Yoğurt
• Aloe vera jel

Hazırlanışı:

Temiz bir kaba kahverengi pirinç unu ve hibiskus tozunu yerleştirin. İyice karıştırın ve kapağı sıkı kapaklı bir kapta saklayın.

Eğer kalın bir macun oluşturmak istiyorsanız yoğurt ve aloe vera jelini bu kuru tozdan 2 çay kaşığı ile karıştırın. Yüzünüze sürün ve 10-15 dakika boyunca bekleyin. Sonrasında ılık su ile yüzünüzü yıkayın. ¹³ 

Şehzade çayının zararları

Hamilelikte kullanımı: Hamile olan kadınlar hamilelik boyunca hibiskus çayı tüketmekten kaçınmalıdır; hibiskus çayı vücuttaki östrojen seviyesini düşürmektedir, bazı durumlarda düşüğe de neden olabilmektedir.

Düşük tansiyon sorunu olan kişiler kaçınmalıdır: Hibiskus çayı yüksek kan basıncını düşürmektedir; bu nedenle düşük kan basıncına sahip olan kişiler bu çayı tüketmekten kaçınmalıdır. Ayrıca hipotansiyon sorunu olan kişiler de bu çayı tüketmemelidir.

Halüsinasyon: Eğer başınız dönüyorsa ve bazı hayali şeyler görüyorsanız hibiskus çayını tüketmeyi durdurmalısınız. Bazı durumlarda halüsinasyonlara neden olabilmektedir; sağlığınız içinde sakıncalı olabilir bu nedenle tüketimi durumunda çok dikkatli olmalısınız.¹⁴

Alerjik reaksiyonlar: Bitkilerden hazırlanan çaylar bazı insanlarda alerjik reaksiyonların gözlemlenmesine neden olabilmektedir. Eğer çayı tükettikten sonra deride döküntü ya da ani kaşıntı hissederseniz hemen hibiskus çayını içmeyi durdurun ve bir doktora danışın.

Tembelleştirebilir: Hibiskus çayı kaslarda ve vücutta gevşemeyi sağladığı için bazı kişilerde sersemleme ve tembellik gibi semptomların gözlemlenmesine neden olabilir. Eğer böyle hissediyorsanız hibiskus çayını tüketmekten kaçının. ¹⁵ 

Tavsiyeler

Hibiscus bitkisinin kullanımı genelde güvenli sayılan bir tedavi yöntemidir. Tüketmenin herhangi bir standardı yoktur fakat eğer kolesterol sorunu için tüketiyorsanız 1000mg eş değer olan kurutulmuş hibiskus otunu günde 3 kez tüketebilirsiniz; 1 fincan hibiskus çayını günde 2 kez ya da 100mg hibiskus ekstraktını yine günde 2 kez tüketebilirsiniz. Hipertansiyon için tüketiyorsanız; günde 2 kez 1 fincan ya da 250 mg antosiyanin içeren kurutulmuş ve öğütülmüş hibiskus ekstraktını 1 gün için tüketebilirsiniz. ¹⁶ 

• UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.