Doğa Ananın Hediyesi Termiye
Doğa Ananın Hediyesi Termiye
Termiyenin Faydaları Nelerdir?
Akdeniz bölgesi ve Ortadoğu’da eski çağlardan beri bilinen, acı bakla olarak da isimlendirilen termiye, lezzetiyle mutfaklarda takdir edilen bir baklagil olmuştur. Yüksek orandaki protein, vitamin ve mineral içeriği sayesinde termiye, vücuda birçok açıdan fayda sağlamaktadır.
Latince adı lupinus olarak termiye, beyaz çiçekli bitkiler olan fabaceae ailesine aittir. Bakla ve fasulyeye oldukça benzemektedir. Acı bakla olarak da bilinen bu bitkinin baklaları yüksek enerji içeriğine sahiptir.
Vitamin A, B ve C, omega 3 ve omega 6 açısından zengindir. Aynı zamanda, çinko, kalsiyum, demir, potasyum ve manganez minerallerini de barındırmaktadır. En iyi bilinen faydası sindirim sistemine olan desteğidir. Buna ek olarak, yüksek protein sayesinde özellikle et yemeyenler için benzersiz bir gıda halini almaktadır. Yumurta ve et yerine alternatif oluşturarak vücudun pek çok açıdan fonksiyonlarını desteklemektedir.
Yüksek besin özelliklerinin ardında termiye, enerji vermektedir. Ayrıca, tokoferol denilen bir maddeyi içerdiği için hipertansiyonu, tip 2 diyabeti, kolon kanserini önlemede yardımcıdır. 1
Termiyenin Sağlığa Olan Faydaları
Yüksek besin değerleri içerir: Termiye besin değerleri açısından oldukça zengindir. Pişmiş termiyenin 100 gramında yaklaşık olarak 36,9 g besin değeri barınmaktadır. Karşılaştırılma yapıldığında, termiye öğütülmüş tahıllara oranla dört kat daha fazla protein içermektedir. Protein içeriği dokuların iyileşmesi için gereklidir. Buna ek olarak, protein amino grup asitlerin kullanımı için de önemlidir. Bu asitler, vücuttaki hücrelerin, kasların ve kemiklerin oluşumunda rol oynamaktadır. Termiyedeki besinlerin vücutta depolanması vücuttan atıkların atılması için çalışmaktadır.
Kalp sağlığını destekler: Termiyenin diyet lifleri son derece yüksektir. Lif, kötü kolesterol seviyelerini düşürmek için damarları temizlemektedir. Bu durumda, kalp krizi ve felç riskini azaltmak için etkili bir hale gelmektedir. Magnezyum ve potasyum içeriği sayesinde de kalp damar sağlığını teşvik etmektedir. Magnezyum vücuttaki oksijenin taşınmasına yardımcı olur ve kan damarlarını kan akışı için genişletir. Potasyum ise kan basıncının düzenlenmesine destek olarak, kalp atışını kontrol altında tutmaktadır. Tüm bunlar bir araya gelince, termiye kalp sağlığı için benzersiz bir gıda halini almaktadır. 2
Sindirim sistemine destek olur: İrritabl bağırsak sendromu ve kabızlık gibi bağırsak komplikasyonlarına yardımcı olmaktadır. Termiye bağırsak hareketliliğine destek olabilmektedir. Termiye probiyotik olduğundan çoğu zaman, bağırsak sağlığını geliştirmek için faydalı olarak bilinmektedir. Böylece, bağırsak problemlerini azaltmak için etkili hale gelmektedir.
Kilo vermeye yardımcı olur: Termiye hem karbonhidrat hem de yağ açısından düşük bir içeriğe sahiptir. Bu nedenle, kilo vermek için yardımcıdır. Ayrıca lif açısından da yüksek olan termiye, midenin sağlığını korumaktadır. Aşırı yeme duygusunu da azaltabilmektedir. Kilo vermeye neden olan sağlıksız atıştırmalık yerine tüketilen tüketilen termiye, iştahı bastırmaya destek olmaktadır.
Güçlü bir antioksidandır: Termiye güçlü bir protein kaynağı olduğu kadar, iyi bir antioksidan olma özelliği de taşımaktadır. İçerdiği antioksidan sebebiyle alınan termiye, kanser, diyabet, kalp-damar hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıkların oluşma riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır. 3
Yüksek kan basıncına iyi gelir: Termiye, arginin isimli önemli bir amino grup asidi yüksek oranda içermektedir. Böylece, kandaki şeker ve kolesterol seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olmaktadır. Hipertansiyonu olan bireyler kan basıncını düşürmek için arginin asidine başvurmaktadırlar. 4
Kolesterole iyi gelir: Termiye tohumları oldukça güçlü lif kaynağı olarak kabul edilmektedir. 100 gram termiye yaklaşık olarak yüzde 18,9 oranında lif içermektedir. Lif sadece sindirim sistemine destek olmakla kalmaz, aynı zamanda kandaki kötü kolesterol yağlarının oluşumunu engellemektedir. Böylece de, kolesterol seviyesinin düşmesine yardımcı olmaktadır.
Bağışıklık sistemini güçlendirir: Termiye çinko açısından zengin bir baklagil olarak kabul edilmektedir. Çinko ise bilindiği gibi güçlü bir bağışıklık sistemi için olmazsa olmazdır. Bu durumda, vücut enfeksiyonlarla rahatlıkla savaşabilmekte ve hastalıklara karşı koyabilmektedir. Çinkonun bilinen bir diğer faydası ise tırnaklarda meydana gelen beyaz lekeleri önleyebilme yeteneğidir.
Karbonhidrat sentezine yardımcı olur: Termiye karbonhidrat sentezine yardımcı olmaktadır. B1 ve B9 açısından zengin olan termiye, karbonhidrat sentezi için idealdir. Bu durumda, nefes almak gibi temel vücut fonksiyonları için gerekli bir hale gelmektedir. B9 ayrıca folik asit ya da folat olarak da bilinmektedir. Folat ise hamilelikte fetüs gelişimi ve doğum kusurlarını önlemek için anne adaylarına tavsiye edilmektedir.
Kanserle mücadele eder: Termiyede bulunan manganez içeriği süperoksit dismutaz enzimi için kofaktördür. Bu enzim serbest radikallerin sağlıklı hücrelere verebileceği hasarın oluşma riskini önlemektedir. Hücre mutasyonunun azaltılması kanserle mücadele edebilmek için son derece önemlidir. 5
Kas sağlığına destek olur: Magnezyum güçlü kas ve kemik sağlığı için önemli bir mineraldir. Termiyeyi ise yüksek magnezyum içeriği nedeniyle tüketmek oldukça doğru bir karar halini almaktadır. Magnezyum, kaslar üzerinde olumlu bir etki göstererek sinir hücrelerinin aktivitesini ayarlamak için kullanılmaktadır.
Kemikleri güçlendirir: Termiye kemik sağlığının iyileştirilmesi için faydalıdır. Termiyede bulunan magnezyum içeriği, kalsiyumun kemikler tarafından emilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda, kemik yoğunluğunu sağlıklı seviyede tutmaktadır. 6
Termiyenin Hazırlanması
Termiye baklaları zehirli alkaloitler içermesi nedeniyle hazırlanırken dikkatli olunmalıdır. Sahip olduğu acı lezzet sağlığa zararlı hale gelebilmektedir. Bu zararlı maddelerden, termiyeyi uzun süre ıslatarak kurtulmak mümkündür. Antik çağlarda, insanlar baklaları büyük çuvallara koyup onları akarsulara bırakırdı. Böylece zehirli maddelerden temizlemiş olurlardı.
- Termiye baklalarını iyice durulayın ve 12 saatten daha az olmayacak şekilde onları ıslatmaya bırakın.
- İyice durulanan termiyeyi büyük bir tencereye koyun ve üzerini kaplayacak kadar suyu ekleyin.
- Suyu kaynadıktan sonra yaklaşık 1 saat kadar kaynamasına izin verin.
- Sonrasında süzün ve temiz su ile tekrar yıkayın.
- 5 gün boyunca serin bir yerde saklayın. 2-3 günde bir suyunu yenileyin. Su değişimi sırasında da baklaları iyice durulayın.
- günün sonunda termiye baklalarını kontrol edin. Gerekirse 1 ya da 2 gün daha bu işleme devam edebilirsiniz.
- Acı baklalar acılığını tamamen kaybettikten sonra onları tüketebilirsiniz.
Termiyenin Tüketilmesi
Termiye baklaları tuzlu suda düzgün şekilde ıslatıldıktan sonra turşu haline getirip aperatif olarak kullanılabilmektedir. Bazı barlarda meze olarak da servis edilmektedir. Termiyeyi zeytinyağı, sarımsak ve maydanoz ile tüketmek tavsiye edilen tariflerden biridir. İtalyanlar Noel’de termiyeyi zeytin ile beraber servis etmektedir. Ayrıca tofu yapılmak içinde kullanılmaktadır. Termiye tuz eklemeden de marine edilebilmektedir. 7
Termiyenin Zararları
Acı bakla olarak da bilinen termiye, ağız yoluyla alındığında güvenli olarak kabul edilmektedir. Bu ufak sarı baklaları tüketmek bazı durumlarda kusma, aşırı tükürük, yutma sorunları, kalp sorunları, felç ve solunum problemlerine neden olabilmektedir. Solunum problemleri ise ölüme neden olacak kadar şiddetli bir hale gelebilmektedir.
Lupinosis olarak bilinen termiye zehirlenmesi otlayan hayvanlarda rapor edilmiştir. Bu zehirlenme yaşandığı zaman, bu durum genelde yaşayan bir mantar tarafından üretilen mikotoksin varlığına bağlıdır.
Termiyenin cilde uygulanmasının tamamen güvenli olduğuyla ilgili yeterli klinik çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle, uzak durmakta fayda vardır.
Hamilelik ve emzirme: Hamilelik ve emzirme döneminde termiyenin tüketilmesi güvenli olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, eğer hamile veya emziren bir anneyseniz güvenli tarafta kalmak için termiye tüketiminden uzak durmalısınız. 8
Tavsiyeler
İlk defa termiye tüketmeye başlıyorsanız 8 hafta boyunca günde 2 adet bakladan fazla tüketmeyin. Sonrasında eğer bir sorun yaşanmıyorsa, bu miktar günde en fazla 8 taneye kadar çıkarılabilmektedir.
Yüksek kan basıncı olan kişiler günde 1 adet termiyeden fazla tüketmemelidir. Daha fazla tüketiliyorsa, sağlık personelinden tavsiye alınmalı ve kan basıncı düzeyleri kontrol edilmelidir. 9
UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.
1-) Duarte Diaz , et al. (2005). Pea seeds (Pisum sativum), faba beans (Vicia faba var. minor) and lupin seeds (Lupinus albus var. multitalia) as protein sources in broiler diets: effect of extrusion on growth performance https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.4081/ijas.2006.43
2-) Donatella Resta , et al. (2008). Evaluation of total quinolizidine alkaloids content in lupin flours, lupin‐based ingredients, and foods https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/mnfr.200700206
3-) Groge Grant , et al. (1995). Consumption of diets containing raw soya beans (Glycine max), kidney beans (Phaseolus vulgaris), cowpeas (Vigna unguiculata) or lupin seeds (Lupinus angustifolius) by rats for up to 700 days: effect on body composition and organ weights https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/consumption-of-diets-containing-raw-soya-beans-glycine-max-kidney-beans-phaseolus-vulgaris-cowpeas-vigna-unguiculata-or-lupin-seeds-lupinus-angustifolius-by-rats-for-up-to-700-days-effect-on-body-composition-and-organ-weights/05B9542D2DBD35DF3BC775950B7C3D89
4-) J.J. Fleetwood , et al. (2017). Lupin: an arable food crop for temperate climates https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03062686.1976.11904186?journalCode=iijf16
5-) M.L. Joray , et al. (2007). COATED LUPIN BEAN SNACKS https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1745-4557.2007.00120.x
6-) Heinz Rupp , et al. (2005). Quinolizidine alkaloids and phomopsins in lupin seeds and lupin containing food https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0021967305022624
7-) David A. Sass , et al. (1998). Anticholinergic toxicity associated with lupine seeds as a home remedy for diabetes mellitus https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0196064499800122
8-) Marco Daverio , et al. (2014). Bitter lupine beans ingestion in a child: a disregarded cause of acute anticholinergic toxicity https://link.springer.com/article/10.1007/s00431-013-2088-2
9-) M.L. Joray , et al. (2007). COATED LUPIN BEAN SNACKS https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1745-4557.2007.00120.x
Yorum Yapın