Acil.Net

Şifa Dolu Lezzet : Biberiye Çayı

#

Yazan, Buse Aksoy
09.05.2020 21:03 (Güncellendi 03.06.2020 03:07)

Beslenme GÜVENİLİR KAYNAK

Şifa Dolu Lezzet : Biberiye Çayı

Biberiye Çayının Faydaları Nelerdir?

Biberiye, baharat olarak kendine mutfaklarda büyük bir yer edinmiştir. Özellikle de Akdeniz mutfağının vazgeçilmezidir. Güzel kokusu sayesinde çorbalarda ve kozmetik ürünlerinde sıkça kullanılmaktadır. Geleneksel olarak biberiye, tedavi edici özellikleri nedeniyle şu şekillerde kullanılmaktadır:

  • Hafızayı geliştirmek
  • Kas ağrılarını ve spazmları rahatlatmak
  • Sağlıklı saç uzamasını sağlamak
  • Dolaşım ve sinir sistemine yardımcı olmak

Yapılan çalışmalarda biberiyenin çok güçlü bir antioksidan olduğu göze çarpmıştır. Bu antioksidan, özellikle vücuda giren ve hücre çeperine zarar veren, DNA’yı deforme eden, sonucunda ölüme bile neden olabilen partiküllerin etkisiz hale getirilmesini sağlamaktadır. Yine yapılan çalışmalar biberiye yağının bakteriler ve enfeksiyonlarla mücadele etmede çok güçlü olduğunu ortaya koymuştur. Tabii ki şimdilik bu etkilerin insanlar üzerinde de aynı şekilde etkili olup olamayacağı tam olarak bilinememektedir. 1 

Biberiye Çayının Sağlığa Faydaları

Güçlü bir antiinflamatuar ve antioksidandır: Biberiye çayının bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve kan dolaşımını arttırmaya yardımcı olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar ise biberiyenin müthiş bir antioksidan kaynağı olduğunu ortaya koymuştur ve bu nedenle de zararlı partiküllerin etkisiz hale getirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Sindirim sistemine iyi gelir: Avrupa’da biberiye genellikle hazımsızlığın tedavisine yardımcı olması için kullanılmaktadır. Almanya’da yapılan bazı çalışmalar ise biberiye çayının dispepsi (karındaki devamlı ağrı) hastalığının tedavisinde etkili olabileceğini ortaya koymuştur. Ancak bu bilgiyi tam olarak onaylayacak bilimsel bir kanıt henüz bulunmamıştır.

Hafızayı ve konsantrasyonu güçlendirir: SAG tarafından yayınlanan, Psikofarmakoloji Tedavisi Gelişmeleri’nin araştırmalarına göre biberiye çayı kan düzeylerine etki edebildiği için zihinsel ve bilişsel yeteneklere pozitif bir katkı sağlayabilmektedir.

Beyin sağlığına iyi gelir: Bilim adamları biberiyenin beyin için de oldukça faydalı olduğunu bulmuştur. Biberiyenin sahip olduğu karnosik asidin, beyin sağlığına zarar verebilecek tehlikelerle savaştığı ortaya konmuştur. Cell Dergisi’nde yayınlanan bir makaleye göre; karnosik asit, alzheimer ve benzeri hastalıklara neden olan beta amiloid kaynaklı tehlikelerle mücadele etmektedir.

Beynin yaşlanmasını önler: Japonya’da Kyoto Üniversitesi araştırmacıları tarafından yürütülen bir araştırmaya göre biberiye, beynin çabuk yaşlanmasını engelleyebilecek özelliklere sahip bir bitkidir.

Kanserle mücadele eder: Radyasyon Onkolojisi Raporlarında yayınlanan bir araştırmaya göre, ham etanolik biberiye özünde (RO) diferansiyel anti-proliferatifler bulunmuştur. Bu özelliğin etkisi ise lösemi ve meme kanseri hücreleri üzerinde olmuştur. Biyoteknoloji ve Biyokimya dergilerinde yayınlanan bir başka çalışmada ise biberiyenin hem güçlü bir antiinflamatuar olduğu hem de kanserle mücadele edebildiği vurgulanmıştır.

Buna ek olarak Gıda Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan bir rapora göre kıymanın içine biberiye ekstresi eklendiğinde kansere neden olan zararlı maddeler yok edilebilmektedir.

Maküler dejerenasyona karşı korur: Stuart A. Lipton, M.D. , Ph.D. tarafından yönetilen Araştırmacı Oftalmoloji ve Görsel Bilim Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada, biberiyenin sahip olduğu karnosik asit bileşeninin göz sağlığına olumlu bir etkisi olduğu vurgulanmıştır. 2 

Yaşa bağlı olarak gelişen zihinsel gerileme için: Yakın zamandaki bulgular 750 mg toz haline gelmiş biberiye yaprağını domates suyu içine katıp içmenin geçkin yaştaki sağlıklı kişiler için hafızayı geliştirmede hızla etki ettiği görülmüştür. Aynı zamanda aşırı dozda (150-6000 mg) tüketimi de yine hafızada olumsuz sonuçlara yol açmıştır. Yine aynı çalışmalar biberiye aroma terapisinin kaliteyi arttırdığı fakat hafızanın hızına etki etmediği gözlenmiştir.

Saç dökülmesi için: Yakın zamandaki çalışmalar gösteriyor ki biberiye yağı, lavanta, dağ kekiği ve sedir ağacı yağıyla kullanıldığında kafa derisini tedavi ediyor ve saçın sağlıklı bir şekilde uzamasını sağlıyor.

Strese karşı: Araştırmalar biberiyenin hoş koku tedavi özelliğinin endişeyi azalttığını ve stresi kişiden uzaklaştırmaya yardımcı olduğunu gösteriyor. Biberiye ve lavanta yağı nabız atışını yavaşlatmaktadır fakat bu kan basıncı için değildir. Diğer araştırmalar sınav gibi stresli durumlarda bileğe sürülen biberiye yağının stresi ve endişeyi azalttığı gözlemlenmiştir.

Kireçlenme, romatizma, eklem iltihabı ve ağrıları için: biberiye, şerbetçi otu gibi oleanolic asit içeren takviye bitkilerin kireçlenme, romatizma ve eklem ağrılarını hafiflettiği bilinmektedir. 3 

Antibakteriyel: Biberiyenin sahip olduğu bileşenler antiinflamatuar, antiviral ve antibakteriyel özellikler sunmaktadır. Doğal bir ot olan biberiye birçok kişi tarafından antibakteriyel ve antiviral olarak tercih edilmektedir. Biberiye, hasarsız bir şekilde zararlı bakterilerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Ayrıca biberiyenin tüketilmesi, mantar enfeksiyonlarına ve özellikle de Candida hastalığına karşı oldukça etkili bir yöntemdir. Rosmarinik asit biberiye dışında kekik, keklik otu ve nane içerisinde de bulunmaktadır.

Kas ağrıları için: Biberiyenin yaprakları genelde kas ve bilek burkulmaları sonucu oluşan ağrıları dindirmek için doğrudan cilde uygulanarak kullanılmaktadır. 4 


Biberiye Çayı Tarifi

  • 1 çay kaşığı biberiye
  • 1 buçuk su bardağı kaynamış su

Biberiyeyi, biberiye bitkisinin durumuna bağlı olarak 5 dakika ya da daha fazla bir süre kaynamış su içinde bekleterek demleyin. Biberiye çayını lavanta ve dağ kekiğiyle beraber karıştırarak da hazırlayabilirsiniz. 5 

Saç uzatmak için biberiye çayı tarifi

- 4 su bardağı kaynamış suyu bir kaba boşaltın.

- Biberiye ekleyin ( taze biberiye yaprakları, kuru biberiye yaprakları ya da biberiye yağı olabilir)

- İyice karışmaları için en fazla 30 dakika bekletin, oda sıcaklığında olması iyi olacaktır. Dilerseniz bir gece önceden yapıp bekletebilirsiniz.

- Banyo sırasında durulama için kullanın.

- Çok az sirke de ekleyebilirsiniz. 6 

Limon otu, biberiye ve kekik çayı

  • 1 adet uzun biberiye dalı
  • 2 adet uzun kekik dalı
  • 1 adet limon otu sapı
  • 4 bardak kaynamış su
  • Biberiyeyi, kekiği ve limon otunu ölçüsü 1,5 litre olan seramik ve kapaklı bir çaydanlığa koyun.
  • Kaynamış su ekleyin, iyice karıştırın ve tatların iyice karışması için 5 dakika kadar bekletin; sonrasında servise hazır olacaktır. 7 

Malzemeler:

  • 1 bardak sıcak su
  • 4 1/8-inç dilim taze zencefil
  • 1 küçük dal taze biberiye
  • 1/2 tatlı kaşığı bal

Hazırlanışı: Sıcak suyu fincana dökün. Ardından taze zencefil, biberiye ve balı ekleyin. Bal eriyene kadar karıştırın. 5 dakika boyunca demlemeye bırakın. Dilerseniz çayınızı süzün ya da daha yoğun lezzet için yudumlarken içinde bırakın. Tarif 1 porsiyon içindir. 8 

Baş ağrıları (migren) için biberiye çayı

Baş ağrılarını gidermek için piyasada çok fazla ilaç vardır fakat bu ilaçlar var olan ağrıyı maskelemekte ve ardından başka yan etkiler göstererek ağrıyı devam ettirmektedir. Biberiye çayı beyne giden kan akışına etki ederek problemin odak noktasının tedavi edilmesine yardımcı olur. Doğadan gelen bu bitki, migrenin çoğu zaman sebebi olan stres ve kaygıyı azaltarak vücutta rahatlama sağlamaktadır. 9 

Biberiye ile kilo verme

Biberiye yüzyıllar boyunca tedavi edici bir baharat olarak kullanılmıştır. Almanya tarafından sindirime yardımcı bir bitki olduğu onaylanmıştır. Nestle Araştırma Merkezi’nin yaptığı bir çalışmaya göre biberiye kilo almayı engelleyebilmektedir. Bunun nedeni muhtemelen biberiyenin içerdiği yağ yakıcı özelliğe sahip enzimlerdir. Bu enzimler kilo almayı önlemektedir. Biberiye tokluk hissi yaratmakta ve daha geç acıkmayı sağlamaktadır. 10 


Biberiye Yağı Ve Faydaları

Biberiye, sahip olduğu çam ağacı kokusuyla kişiyi rahatlatır ve zihnin çevresindeki sisleri dağıtır. Biberiye yağı ise zihin yorgunluklarıyla en iyi savaşan yağlardan biridir ve zihni uyanık tutarak uzun saatler işe odaklanmayı sağlar. Hafızaya olan konsantrasyonu arttırır. Sabah rehaveti için banyoda taze biberiye yapraklarını vücudunuzu ovarak kullanabilirsiniz. Ayrıca 2-3 damla biberiye yağı ile vücudunuza masaj yapabilirsiniz. Kullanımı;

  • Eklem ağrıları için yağı ağrıyan yerlere yedirerek ovmak
  • Selülit önleyici olarak kullanmak
  • Soğuklar için biberiye yağının mentolünden yararlanmak
  • Kaya tuzlarına ekleyerek kullanmak
  • Aşırı gerginlik durumunda sinirleri sakinleştirmek
  • Vücutta ağrıyan bölgeye biberiye yağı ile masaj yapmak
  • Sinüsler yüzünden oluşan baş ağrısını engellemek 11

Biberiyeyi satın almak ve saklamak

  • Biberiyenin birçok çeşidi vardır ve geniş alanlarda bütün çeşitleri yetişmektedir. Neredeyse her çeşidiyle de yemek hazırlanabilmektedir.
  • Genellikle yaprakları kullanılır ama sapları da şiş olarak kullanılmaktadır.
  • Botanik bahçelerinden satın aldığınız ufacık bir tutamı bahçenize ekebilirsiniz.
  • Kestiğiniz taze biberiye yapraklarını hem taze olarak kullanabilir hem de kurutarak saklayabilirsiniz.

Taze biberiye yaprağı: Yeni toplanmış taze biberiye yapraklarını bir kutu içinde buzdolabında saklayabilirsiniz ya da saplarıyla beraber suyun içine koyabilirsiniz.

Kurutulmuş biberiye yaprağı: Eğer kurutulmuş biberiyeden hoşlanıyorsanız topladığınız biberiyeleri havadar ve karanlık bir odada demetler halinde bağlayıp ters asarak kurutabilirsiniz. Gövdeden koparılan bu kurumuş yapraklar kuru ortamda uzun süre saklanabilir.

Biberiye Çayının Zararları

  • Şifalı bir bitki olan biberiye tedavi etme amaçlı kullanılmadan önce doktora başvurulmalıdır.
  • Biberiyeyi temin ettiğiniz yerin ve kişinin güvenirliğinden emin olunmalıdır.
  • 18 yaşın altındaki çocukların tüketmesi önerilmemektedir.
  • Biberiye çayını yüksek tansiyon, ülser, crohn hastalığı ve kolit gibi rahatsızlığı olanların kullanmaması gerekir.
  • Biberiye yağı ağız yoluyla alındığında zehirlenmeye neden olabilir.
  • Biberiye bitkisi kan pıhtılaşmasına etki eder ve eğer kişi kan sulandırıcı ilaç alıyorsa bitki buna etki edecektir. Doktorunuz Plavix, Coumadin ve Aspirin gibi kanı sulandıran ilaçlar verip vermediğinden emin olmalısınız.
  • Biberiye yüksek tansiyon için verilen Monopril, Vasotec, Zestril, Capoten ilaçlara etki edecektir.
  • Kan şekerine etki edeceği için diyabet rahatsızlığı olan kişilerin dikkat etmesi gerekir. 12 

Hamilelikte biberiye çayı: Biberiye bitkisinin hamilelik süresi boyunca tüketilmesi düşük riskini arttırabileceğinden genelde önerilmemektedir.

Alerjik reaksiyonlar: Biberiye çayı ya da bitkisi yatkınlığı olan kişilerde alerjik rahatsızlıklara neden olabilir. 13 

Tüketimi İçin Tavsiyeler

  • Genellikle kurumuş yaprakları ya da ince dalları kullanılmaktadır. Tüketim miktarı 2 veya 4 gramı geçmemelidir. Çayı da günde en fazla 3 kez içilebilir.
  • Kokteyl içinde kullanımı gün içinde 2 veya 4 ml geçmeyecek şekilde olmalıdır.
  • Alkolle karıştırıldığında ise 2 günde bir 2 ml geçmeyecek şekilde tüketilmelidir.
  • Romatizma ve sindirim problemleri için tedavi amaçlı kullanılıyorsa banyo sırasında biberiye yapraklarının 50 gr özü, 1 litre su ile karıştırılmalı ve 15-30 dakika arası beklenmeli sonra da banyo suyuna eklenmelidir. 14 

  UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.

KAYNAKLAR

1-) A. Khan , et al. (1996). An evaluation of the antioxidant and antiviral action of extracts of rosemary and provençal herbs https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/027869159600004X

2-) Leonel Neto Leal , et al. (2013). A comprehensive study on the phenolic profile of widely used culinary herbs and spices: Rosemary, thyme, oregano, cinnamon, cumin and bay https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814614000041

3-) Sakina M. Petiwala , et al. (2013). Polyphenols from the Mediterranean herb rosemary (Rosmarinus officinalis) for prostate cancer https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2013.00029/full

4-) Monika Skowyra , et al. (2013). Antioxidant Properties of Three Aromatic Herbs (Rosemary, Thyme and Lavender) in Oil-in-Water Emulsions https://link.springer.com/article/10.1007/s11746-013-2303-3

5-) Latif Gachkar, et al. (2006). Chemical and biological characteristics of Cuminum cyminum and Rosmarinus officinalis essential oils https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814606005061

6-) P. Sena , et al.(1999).   Pharmacology of rosemary (Rosmarinus officinalis Linn.) and its therapeutic potentials http://nopr.niscair.res.in/handle/123456789/18973

7-) Simon Gibbons , et al. (1994). Antibacterial and resistance modifying activity of Rosmarinus officinalis https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031942204005291

8-) İlknur Yuvka , et al. (2016). Evaluation of effects of nanoemulsion based on herb essential oils (rosemary, laurel, thyme and sage) on sensory, chemical and microbiological quality of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) fillets during ice storage https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0023643816306041

9-) Derya Aslan , M. Musa Özcan. (2006). Evaluation of drying methods with respect to drying kinetics, mineral content and colour characteristics of rosemary leaves https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0196890407002920

10-) Oliver Rau , et al. (2006). Carnosic Acid and Carnosol, Phenolic Diterpene Compounds of the Labiate Herbs Rosemary and Sage, are Activators of the Human Peroxisome Proliferator-Activated Receptor Gamma https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/html/10.1055/s-2006-946680

11-) Tülay Bakırel , et al. (2007). In vivo assessment of antidiabetic and antioxidant activities of rosemary (Rosmarinus officinalis) in alloxan-diabetic rabbits https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874107005880

12-) W. Wang , et al. (2007). Antioxidative activity of Rosmarinus officinalis L. essential oil compared to its main components https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814607011697

13-) Giorgio Pintore , et al. (2001). Chemical composition and antimicrobial activity of Rosmarinus officinalis L. oils from Sardinia and Corsica https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ffj.1022

14-) T. Ozek , et al. (2005). Antimicrobial activities of methanol extracts and essential oils of Rosmarinus officinalis, depending on location and seasonal variations https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S030881460500899X

 

Benzer Makaleler

Yorum Yapın