Enerji Deposu Kakao

Kakaonun Faydaları Nelerdir?

Kakao çekirdekleri hem antioksidanları hem de gerekli vitamin ve mineralleri sunan zenginliğe kabul edilmiş bir besindir. Kakao çekirdekleri tohumların işlenmemiş ham halidir. Kakao çekirdeklerinin ağaçta yetiştiği doğrudur. Bu çekirdekler ” tanrıların yiyeceği” olarak kabul edilmektedir. Bu ağaçlar Meksika, Orta ve Güney Amerika’ya özgü olan ağaçlardır. İsmi Yunancada gelen theobroma cacao adlı küçük ağaçlar yaklaşık 40 ila 60 adet kakao tohumlarının içinde olduğu baklaları barındırır. Hasattan sonra baklalardan tohumlar çıkarılır. Sonrasında doğal fermantasyon ve kurutma işlemine tabi tutulan bu tohumların kurutma işlemi 1-2 hafta içinde tamamlandıktan sonra, ham kakao çekirdekleri olarak kullanılır.

Hepimizin bildiği ve çok sevdiği çikolatanın yapımında kullanılan ham kakao çekirdekleri kavrulduktan sonra şeker ve yağ ile birleştirilir. Kavurma işleminde uygulanan yüksek ısı genelde ham kakao halindeyken sahip olduğu güçlü faydalarını ve antioksidan düzeyini azaltmaktadır. ¹ 

Ham kakao tozunun kullanımı basittir. Sadece tatlılar, yoğurt, karışık içeceklerde kullanılmakta kalmaz tahıl ya da yulaf ezmesi besinlerin üzerine de serpiştirilebilir. Ham kakao hem sağlığı faydalıdır hem de yiyeceklere mükemmel bir lezzet katmaktadır. ² 

Kakaonun Sağlığa Faydaları

Kan basıncına etki eder: Kakao flavonoid bakımından zengin olduğu için kan damarlarının esnekliğini geliştirerek kan basıncının düşmesine yardımcı olmaktadır. Bu konuda yapılan araştırmalarda, yeşil ve siyah çay tüketmek yerine kakao bazlı ürünler tüketmenin sistolik ve diyastolik kan basıncında olumlu değişikliklere yol açtığı gösterilmiştir. Diğer yandan antioksidan içeren kakao nitrik oksit üretimini uyardığı için kan damarlarına destek olabilmektedir. Dahası, bu durum sağlıklı dolaşım sistemini korumaya da yardımcı olmaktadır.

Güçlü bir antioksidan kaynağıdır: Karşılaştırılması olarak yapılan çalışmalarda kakaonun yeşil ve siyah çaydan daha fazla antioksidan barındırdığı ortaya çıkmıştır. Bu antioksidanlar vücutta bulunan oksijen bazlı serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olmaktadır. Buna ek olarak,  bol miktarda enolik fitokimyasallar ve flavonoidler içermesi de sağlığı oldukça faydalı olmasını sağlamaktadır. ³ 

Kalp sağlığına iyi gelir: Kakao çekirdeklerinin kalp sağlığı için oldukça yararlı olduğu kanıtlanmıştır. Sahip olduğu polifenoller kardiyovasküler sistem için faydalıdır. Araştırma kakao çekirdekleri bulunan polifenollerin kan basıncını düşürebilir gösterilmiştir. Diğer yandan bu çekirdeklerin magnezyum da içermesi kakaoyu kalp sağlığı için önemli bir besin haline getirmektedir. Kalbin etkin miktarda kan pompalamasına yardımcı olan kakao, içerdiği magnezyum sayesinde de kan pıhtılaşması riskini azaltmaktadır. Bu da, felç ve kalp krizi riskini önlemektedir. ⁴ 

Kolesterolü düşürür: Kakao kandaki LDL olarak bilinen kötü kolesterol seviyelerini azaltabilmektedir. LDL oksidasyonunu engellediği için kalp krizi ya da inme riskini önleyebilmektedir. Klinik çalışmalarda elde edilen bilgilere göre, kakao HDL isimli iyi kolesterol seviyelerini de artırabilmektedir.

Beyin fonksiyonlarını geliştirir: Kakao beyin fonksiyonlarını geliştirebilmektedir. Nottingham Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, kakao beyindeki kan akışını artırabilmektedir. Kısa süreli hafıza ve kısa süreler için genel uyanıklık düzeylerini artırabilen kakao, yüksek oranda flavanol içerdiği için de uykusuzlukla mücadele edebilmektedir. Konsantrasyon ve hafızayı geliştiren kakao beyin fonksiyonları için mükemmel bir besindir. ⁵ 

Doğal bir antidepresandır: Kakao çekirdekleri depresyonla mücadele etmek için faydalı olduğu bilinen enzimleri içermektedir. Serotonin, dopamin ve feniletilamin (PEA) pozitif ruh sağlığı ve esenlik duygusunu teşvik etmek vücut tarafından kullanılmaktadır. Buna ek olarak, kakao uzun ömürlü mutluluk duygularına yardımcı olmak için tasarlanmış olan faydalı diğer enzimleri de içermektedir.

Enerji verir: Bir fincan sıcak kakao hem iyi hissettirirken hem de enerji seviyelerinde bir artış sağlanmasına yardımcı olabilmektedir. Kakao çekirdeklerinde bulunan uyarıcı maddeler bu konuda oldukça destekçidir. Buna ek olarak, kakao tüketmek anksiyeteyi rahatlatmak için de faydalı olabilmektedir.

Kilo vermeye yardımcı olur: Kakao çekirdeklerini tüketmek kilo vermeye yardımcı olabilmektedir. Şu anda hala, araştırmacılar kakao tüketiminin insülin duyarlılığını geliştirmeye etki edebildiği üzerinde çalışmaktadır. Kilo almanın obezite ve insülin duyarlılığı arasındaki bağlantıyı incelendiğinde kakao destekçi olabileceği düşünülmektedir. Elbette bunun için yüksek kalite işlenmemiş kakao çekirdekleri en iyi seçimdir. En az %70 kakao içermeli, süt ve süt ürünleri katılmamalı ve kakao yağından yapılmalıdır. ⁶ 

Kan şekerini dengeler: Kakao kan şekerini kontrol altında tutmak için hücrelere etki etme yeteneğine sahiptir. Sağlıklı insanlarla yapılan klinik testlerde kakaolu yiyecek ve içeceklerin kan şekerini yükseltmediği bulunmuştur. Hatta saf kakaonun diğer ürünlere oranla kan şekeri üzerinde en az etkiye sahip olan gıda ürünü olduğu da görülmüştür. ⁷ 

Kanseri önler: Kanser son yıllarda hızlı artan bir hastalık haline gelmiştir. Kolon, meme ve prostat kanseri gibi üreme kanserleri ise en sık görülen kanser türleri arasındadır. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, kakao içindeki bileşenler özellikle polifenoller sayesinde normal hücreleri korumakta böylece meme, prostat ve kolon kanseri hücrelerinin çoğalmasını durdurmaya yardımcı olabilmektedir.

Bağışıklık sistemini güçlendirir: Yapılan araştırmalar kakaonun bilişsel ve detoksifikasyon sistemine yardımcı olması nedeniyle bağışıklık fonksiyonunu da artırabildiği görülmüştür. Kakaonun hem belirli bağışıklık hücrelerini düzenlemeye hem de bağışıklık fonksiyonunu modüle etmeye destek olabildiği söylenmektedir. Beyin oksijenlenmesini arttırdığı için demans gibi hastalıklar içinde faydalı olabilmektedir. Son olarak ise, ham organik kakao tozu yüksek lif içeriğine sahiptir, bu nedenle vücuttan kirliliği atarak detoksifikasyonu kolaylaştırmaktadır. ⁸ 

Kakao Yağının Faydaları

Kakao yağı tüm dünyada favori bir ürün haline gelmiştir. Çoğu çikolataya kremsi ve pürüz bir doku katan kakao yağı sağlık açısından birçok faydaya sahiptir. Bu doğal yağ ilaç, gıda ve merhem sektöründe yıllardır kullanılmaktadır.

• Kakao ‘tanrıların yiyeceği’ olarak adlandırılmaktadır. Kakao yağı ise güçlü tedavi edici özellikleri sayesinde cilt bakım ürünleri ve kozmetik sektörünün vazgeçilmez bir maddesi haline gelmiştir. Kakao yağı yüzyıllar boyunca, Afrikalı insanlar tarafından güneş ve sert rüzgârların zararlarından cildi korumak ve diğer yandan da cildi nemlendirmek için kullanılmıştır.
• Kakao yağı oda sıcaklığının üzerinde bir sıcaklıkta eriyebildiği için doğal bir nemlendirici olma özelliği taşımaktadır. Derin hidrasyon için deriye nüfuz edebilen yağ asitleri yüksektir.
• Kakao yağının sadece cildi nemlendirdiğini düşünmeyin. Bu yağ aynı zamanda saç için de çok faydalıdır. Saça sürüldüğünde hem saçı nemlendirmekte hem de saçta hoş bir koku bırakmaktadır.
• Kakao yağı, oleik asit, palmitik asit ve stearik asit gibi antioksidanlar açısından zengindir. Bu maddeler cilt gerginleştiriciler ve serbest radikallere karşı koruma katmanı oluşturulmasını sağlayacaktır. Böylece hem cildi güneşten koruyabilen kakao yağı yaşlanmayı da yavaşlatabilmektedir. Kırışıklıkların gelişimi de azaltabilen bu yağ yıllar boyunca yarar sağlayacaktır.
• Hava, hormonlar ve mevsimler cilt sağlığını etkileyebilmektedir. Kakao yağı ise bu durumu tersine çevirerek yumuşak ve toksit olmayan bir seçenek haline gelmektedir. İçerdiği antioksidanlar cilt tonunu eşitlemek, izleri azaltmak için, yaşlılık lekeleri hafifletmek için çalışmaktadır. Bazı insanlar egzama ve dermatit gibi hassas cilt veya cilt tahrişleri için bile kakao yağı kullandığını belirtmiştir. Zararlı kimyasallar yüklü olan ticari krem ve merhemler yerine kakao yağı, tercih edilebilecek sağlıklı ve kolay bir yoldur.
• Kakao yağının kremsi dokusu onu losyonlar ve kremler için favori bir katkı maddesi haline getirmektedir. Hem erkekler hem kadınlar için mükemmel bir tıraş sabunu haline gelebilmektedir. Bu basit yöntem hem cildinizi nemlendirir hem de besler.
• Dudaklar genelde nemlendirilmeye ihtiyaç duyarlar bunun için içine kimyasal katılan nemlendiricileri kullandığımız zaman gün boyunca tadını almak zorunda kalırız. Fakat kakao yağı hem basit hem de ucuzdur. Bu uygulama için % 100 kakao yağı kullanabilirsiniz.
• Stresli bir günün ardından rahatlatıcı bir banyo en iyisidir. Sıcak suyun içine eklenen kakao yağı ise oldukça inanılmaz bir etki bırakmaktadır. Suyun içine yaklaşık 2 çorba kaşığı kakao yağı eklediğinizde günün stresini azaltmak için yardımcı olacaktır.
• Bazı araştırmalar bağışıklık sistemini artırmak için kakao yağından faydalanılabileceğini söylemektedir. T-hücresi aktivitesini bastırmaya yardımcı olabilmekte ve bağışıklık sistemini artırabilmektedir. Diyet programlarına eklenene kakao yağı aynı zamanda hormonsal dengeyi de teşvik edebilmektedir. Yağın etki edebildiği bazı durumlar ise kalp hastalığı, duygu durum bozuklukları, sedef hastalığı, yüksek tansiyon, fibromiyalji, artrit olarak sıralanabilmektedir.
• Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, kakao yağı kabızlığın hafifletilmesine etki edebilmektedir. Düzenli olarak kakao ürünleri tüketmek daha iyi bağırsak işleyişi için teşvik edici olmaktadır. Araştırmacılar hala, kronik kabızlık ve bağırsak fonksiyon hastalıklarını tedavi etmek için kakao yağının faydalarını test etmektedir.
• Çikolata insanları mutlu etmesiyle bilinmektedir. Kakao yağı da ruh halini iyileştirir için beyindeki endorfin ve serotonin düzeyini yükseltebilmektedir. ⁹ 

Kakaonun Zararları

Kakao tüketimi çoğu insan için güvenli olarak kabul edilmektedir. Kafein ve ilgili kimyasalları içermektedir. Büyük miktarlarda kakao tüketimi sinirlilik, artan idrara çıkma, uykusuzluk ve hızlı bir kalp atışı gibi kafein ile ilgili yan etkilere neden olabilmektedir.

Kakao alerjik deri reaksiyonlara, kabızlığa neden olabilir, migren tetikleyebilir. Ayrıca mide bulantısı, bağırsak rahatsızlıklarına, midede guruldama ve gaz gibi sindirim şikâyetlerine de neden olabilir.

Cilde kakao yağını uygulamak da çoğu insan için güvenli olarak kabul edilmektedir. Ancak, bazı kişilerde cilt döküntülerine sebebiyet verebilir.

Hamilelik ve emzirme: Orta miktarlarda ve gıdaların içinde tüketildiğinde kakao gebelikte ve emzirme sırasında muhtemelen güvenlidir. Ama tüketildiği zaman durumu izlemekte fayda vardır.

Durum biraz tartışmalı olsa da kakaonun kafein içermesi nedeniyle yüksek dozlarda tüketildiği takdirde erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve düşükle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bazı uzmanlar hamilelik sırasında günlük kafein tüketimini 200 mg’ın altında tutmayı tavsiye etmektedir. Çikolatalı ürünler porsiyon başına 2-35 mg kafein içermektedir. Bir fincan sıcak çikolata ise yaklaşık 10 mg kafein sağlamaktadır.

Anksiyete: Büyük miktarlarda tüketilen kakao kafein içeriği nedeniyle anksiyete bozukluklarını daha kötü hale getirme ihtimaline sahiptir.

Kanama bozuklukları: Kakao kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Kakao tüketen kanama bozukluğu olan bazı kişilerde morarma riskine neden olabilmektedir.

Kalp rahatsızlıkları: Kakao kafein içerir. Kakaodaki kafein bazı kişilerde düzensiz kalp atışına neden olabilir ve kalp hastalıkları olan kişilerin dikkatli olması gerekmektedir.

Diyabet: Kakao kan şekeri seviyesini yükseltebilmektedir. Şeker hastalığı olan kişilerde kan şekeri kontrolüne dikkat edilmemelidir.

İshal: Kakao kafein içerir. Özellikle büyük miktarlarda alınan kakao kafein nedeniyle ishali kötüleştirebilir.

Glokom: Kakao kafein içerir. Kakaodaki kafein göz içinde basıncı artırabilir. Bu nedenle, glokom olan kişiler dikkatli kullanılmalıdır.

Yüksek tansiyon: Kakao kafein içerir. Kakaonun kafein içeriği yüksek tansiyon olan kişilerde kan basıncını artırabilir. Ancak, zaten çok fazla kafein tüketen insanlar için, büyük bir artışa neden olmayabilir.

İrritabl bağırsak sendromu (IBS): Kakao kafein içerir. Özellikle büyük miktarlarda alınan kakao kafein içeriği nedeniyle, ishal ve IBS belirtileri kötüleştirebilir.

Migren baş ağrısı: Kakao hassas kişilerde migreni tetikleyebilir.

Osteoporoz: Kakao kafein içerir. Kakaonun kafein içeriği idrar yoluyla kalsiyumun atılmasını artırabilir. Kakao osteoporoz olan kişilerde dikkatli kullanılmalıdır.

Cerrahi: Kakao kan şekeri dengelerine etki edebilir. Bu nedenle belirlenen ameliyat tarihinden en az 2 hafta önce kakao tüketimi bırakılmalıdır.

Hızlı, düzensiz kalp atışı: Bitter çikolata ile gelen kakao kalp hızını artırabilir. Kakao ürünleri de düzensiz kalp atışını daha kötü hale getirebilir. ¹⁰ 

Tavsiyeler

Ham kakaoyu diyet programınıza eklemeden önce doktorunuza danışın. Sadece doktorların kakaonun tüketimi durumunda sizin için oluşturabileceği potansiyel riskleri belirleme bilgisi vardır. Kakao tüketimi oranı için kişinin sağlık geçmişi de dikkat edilmesi gereken bir unsurdur. ¹¹ 

 UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.