Hafızanızı Kuvvetlendirmek için Karabaş Otu Çayı

Karabaş otu çayının faydaları nelerdir?

Güney Avrupa’da yetişen birkaç lavanta türünden biri olan karabaş otu, Fransız lavantası ya da İspanya lavantası olarak bilinmektedir. Latince adı lavandula stoechas karabaş otu lamiaceae, yani nane ailesine ait olan bu bitkidir ve Akdeniz Bölgesi’nde yoğun olarak yetişmektedir. Ayrıca Kuzeybatı Afrika’dan Balkanlara kadar uzanan bir yetişme alanı bulunmaktadır.

Yol kenarlarında, taşlı ve kayalıklı bölgelerde, seyrek çam ormanlarında sıkça rastlanan karabaş otu hem bir süs bitkisidir hem de tıbbi anlamda oldukça faydalıdır. Parfüm endüstrisinde kendine büyük yer edinen karabaş otu yani lavanta, kendi yağı içinde bir ürün alanı oluşturmaktadır. ¹ 

Farklı türlerde olsa da lavanta çeşitleri birbirine benzemekte ve aynı faydalara sahip olmaktadır. ² 

Huzursuzluk, uykusuzluk, sinirlilik ve depresyon için etkili olan lavanta türleri; aynı zamanda meteorizm  (karın, bağırsak ve periton boşluğunda oluşan gaz), iştah kaybı, bulantı, kusma, gaz ve mide problemleri gibi çeşitli sindirim sistemi şikâyetleri için de kullanılmaktadır. Bazı insanlar lavantadan baş ağrıları (migren), diş ağrısı, burkulmalar, sinir ağrısı, yaralar ve eklem ağrıları gibi ağrılı durumlar için yararlanmaktadır. Ayrıca akne problemleri, kanser tedavisi ve adet düzeni için teşvik edici olarak da destekçi olabilmektedir. ³ 

Karabaş otu çayının sağlığa faydaları

Anksiyete ile mücadele etmektedir: Zamanın çok önemli olduğu ve insan üstünde baskı yaptığı bu zamanlarda anksiyete (endişe, kaygı) gibi bir durumdan etkilenmek ortak bir problem halini almıştır. İşte tam bu noktada, karabaş otu çayı tüketimi bireysel olarak bedensel ve zihinsel dinginliğe yardımcı olmakta, anksiyete ile mücadele edebilmektedir. Aynı zamanda, stresi ortadan kaldırmak için de mükemmel bir destekçi olma özelliği taşımaktadır.

Gastrointestinal iyi gelmektedir: Karabaş otu çayının faydalarının kapsadığı alan gastrointestinal sisteme kadar uzanmaktadır. Karabaş otu çayı mide problemi, kolik, bağırsak enfeksiyonu ve gaz gibi çeşitli gastrointestinal sorunları bireysel olarak tedavi edebilmek için oldukça iyi bir seçenektir. ⁴ 

Bakterileri öldürmeye yardımcı olmaktadır: Karabaş otu çayı rahatlamayı sağlayan aromatik bir faydaya sahiptir. Fakat aynı zamanda karabaş otu çayı tüketimi bakteri enfeksiyonları nedeniyle vücutta yaşanan birçok hastalığın tedavi edilmesine de yardımcı olmaktadır. Karabaş otu çayı bir antiseptik olarak hareket etmekte ve vücutta kötü sonuçlara neden olan kötü bakterileri öldürmeyi sağlamaktadır.

Kalp sağlığını desteklemektedir: Çoğu bitki çayı gibi karabaş otu çayı da kalp sağlığını korumaya yardımcı olan antioksidanlar içermektedir. Düzenli karabaş otu çayı tüketimi kan basıncı üzerinde kan gerginliğini azaltma gibi bir etki göstermektedir. Bu nedenle karabaş otu çayı tüketimi kardiyovasküler hastalığa yakalanma riskini azaltmaktadır. Aynı zamanda kalp krizi ve felç riskini de azaltmaya oldukça destek olmaktadır.

Enfeksiyonları tedavi etmektedir: Karabaş otu çayı tüketimi aynı zamanda anti-inflamatuar etkilere sahip olma avantajı sağlamaktadır. Yani, sadece bu çayı içmek içerdiği antioksidanlar ve polifenoller sayesinde hem içten hem de dıştan vücudu enfeksiyonlara karşı korumakta, olası bir durumda hızlı iyileşmeyi sağlamaktadır. Karabaş otu çayı iyileşmeyi hızlandırmanın yanı sıra ağrıyı azaltmakta aynı zamanda izlerin tedavisine de destek olmaktadır. ⁵ 

Sindirim problemlerine iyi gelmektedir: Karabaş otu çayının bir diğer yaygın tedavi alanlarından biri ise mideyi yatıştırması ve hazımsızlığı gidermesidir. Aynı zamanda geğirme, kusma, bulantı ve karın ağrısı, hazımsızlık nedeniyle oluşan peptik ülser gibi durumlar da faydalı olabilmektedir. Karabaş otu çayı tüketmek mideyi yatıştırırken aynı zamanda yağların yakılmasına da destek olabilmektedir.

Kontrolsüz kas kasılmalarına iyi gelmektedir: Konvülsiyon vücuttaki kasların istemsiz ve kontrolsüz kasılması durumudur. Bunlar rahatsız edici spazmlar ve kasılmalardan biraz daha farklıdır. Yapılan bir çalışmada ise karabaş otunun antikonvülsan etkilere sahip olmasının yanı sıra antispazmodik bir yeteneği olduğu da ortaya çıkmıştır. Bu nedenle karabaş otu çayının konvülsiyon üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir.

Uykusuzluğa iyi gelmektedir: Uykusuzluk bireylerin sağlıklı kalmasını engelleyen bir durumdur ve bireylerin yaşamını birçok farklı yönden etkilemektedir. Çoğu insan stres, depresyon ve anksiyete ile mücadele ederken uykusuzluk problemi ile karşı karşıya gelmektedir. Yapılan bir çalışmada ise karabaş otu kokusunun depresyon ve uykuya iyi geldiği ortaya çıkmıştır. Bu noktada karabaş otu çayı kokusuyla uyku bozukluğuna yardımcı olabilmektedir. ⁶ 

Saç ve cilt sağlığına iyi gelmektedir: Karabaş otu çayının güzelleşmeye faydaları vardır. Hem içerek hem de topikal olarak uygulandığında cilt ve saç sağlığına yararlı olabilmektedir. Kuru ve tahriş olmuş cilt için karabaş otu infüzyonu rahatlama sağlayabilmektedir. Aynı zamanda egzama, akne gibi cilt problemleri için de etkili olabilmektedir. Saçınız donuk ve zayıfsa saç ve kafa derinize demlediğiniz karabaş otu çayını soğutup püskürtebilirsiniz. Böylece saçlarınızın sağlığını artırıp daha güçlü görünmesini sağlayabilirsiniz. ⁷ 

Bağışıklık sistemini güçlendirmektedir: Karabaş otu çayının başka bir faydası ise bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkileridir. Karabaş otu vücudu işgal eden bakteri ve enfeksiyonlara karşı vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek savaşmasına yardımcı etmektedir. Doğal bir antibakteriyel ve antimikrobiyal olarak çalışan karabaş otu çayı bağışıklık sistemi için birebirdir.

Solunum yolu hastalıklarını tedavi etmektedir: Karabaş otu çayı solunum yollarını ve akciğeri de pozitif yönde etkilemektedir. Bu nedenle sinüs enfeksiyonlarının ortak bir sorunu olan mukusu temizlemeye yardımcı olabilmektedir. Karabaş otu çayı aynı zamanda yaraların iyileşmesi için de doğal bir dezenfektandır. ⁸ 

Karabaş otu (lavanta) çayı tarifi

Karabaş otu (lavanta) çayının hazırlanışı

Malzemeler:

• 3 yemek kaşığı taze lavanta çiçekleri veya 1 1/2 çorba kaşığı kurutulmuş lavanta çiçeği
• 2 bardak kaynar su
• İsteğe göre bal ve limon

Hazırlanışı:

Lavanta çayını hazırlamak için, lavanta çiçeklerini bir demliğin ya da fincanın içine koyun ve üzerine sıcak suyu ekleyip 4-5 dakika boyunca demlenmesini bekleyin.

Çiçek tomurcuklarını çaydan çıkarmak için çayı süzün. Dilerseniz içine bal ve dilimlenmiş limon ekleyin. Lavanta çiçekleri ile servis edebilirsiniz. ⁹ 

Naneli lavanta çayı tarifi

Malzemeler:

• 1/4 fincan taze lavanta dalları
• 1 fincan taze nane yaprakları
• 4 fincan su

Hazırlanışı:

Bir tencerenin içine lavanta dallarını ve nane yapraklarını yerleştirin; üzerine suyu da döküp bir taşım kaynatın. İstediğiniz lezzet gücüne göre 15-20 dakika kadar kısık ateşte pişirmeye devam edin. Sonrasında çayınızı süzün. Dilerseniz sıcak ya da buz ekleyip soğuk servis edebilirsiniz. ¹⁰ 

Soğuk lavantalı yeşil çay tarifi

Malzemeler:

• 4 adet yeşil çay poşeti
• 1 1/2 çay kaşığı taze lavanta çiçekleri veya 3/4 çay kaşığı kurutulmuş lavanta
• İsteğe bağlı olarak lavanta dalı

Hazırlanışı: Orta boy bir tencerede suyu kaynatın. Suyu ateşten alın ve için yeşil çay ile lavantayı ekleyin. 5 dakika boyunca demlemeye bırakın. Isıya dayanıklı bir sürahinin için çayı süzün ve soğumasını bekleyin. Dilerseniz servis ederken lavanta dalları ve buzla servis edin. ¹¹ 

Karabaş otu (lavanta) çayının zararları

Lavanta çayının yan etkileri iştah değişiklikleri, kabızlık ve baş ağrısı şeklinde gözlemlenebilmektedir.

Lavanta çayı sedatif ilaçlarla beraber kullanıldığında uyuşukluğa neden olabilmektedir. Diğer ilaçlarla da etkileşime girebilmektedir.

Herhangi bir tedavi yöntemi olarak karabaş otu çayı kullanmadan önce bir doktora danışmalısınız. ¹² 

Hamilelik ve emzirme döneminde: Tıpkı diğer tedavi amaçlı kullanılan bitkisel otlarda tavsiye edilen dozların aşılmasında yaşandığı gibi; lavanta da güvenli etkisini bu durumlarda yitirmektedir. Maryland Üniversitesi araştırmaları, hamile ve emziren kadınları lavanta takviyeli ürünlerin kullanımına ve lavanta çayına tüketimine karşı uyarmaktadır. Ulusal Sağlık Enstitüsi’ne göre ise; lavantanın hamile kadınlar üzerine olumlu ya da olumsuz sonuçlarına varılmış herhangi bir çalışması henüz yoktur. Fakat hamilelik çok dikkat edilmesi gereken bir durum olduğu için; önlem olarak, bir uzman gözetiminde değilse eğer lavanta çayı tüketiminden kaçınılmasında fayda olduğu belirtilmiştir. ¹³ 

Tavsiyeler

Michigan Sağlık Sistemi Üniversitesi notlarına göre günde 3 fincan fazla içilen lavanta çayı bulantı gibi yan etkilere neden olabilmektedir. Bu neden tüketim miktarına dikkat etmekte fayda vardır. ¹⁴ 

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.