Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir?

Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir?

Güneş çarpması genellikle yüksek sıcaklıkta uzun süre kalınması sonucu vücudun aşırı ısınmasıyla birlikte meydana gelir. Vücut ısısı 40°C veya daha yükseğe çıkarsa bünyede değişiklikler meydana gelir ve güneş çarpması gerçekleşir.

Güneş çarpması acil tedavi gerektirir. Tedavi edilmeyen güneş çarpması hızla beyin, kalp, böbrek ve kaslara zarar verebilir. Hasar, ciddi komplikasyona neden olup daha uzun tedaviler gerektirebildiği gibi ölüm riskini arttırır.¹

Belirtileri

 Güneş çarpmasının belirtilerini kısaca aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Vücutta ısı derecesinin 40° C’i geçmesi en önemli belirtisidir.
• Zihinsel durum veya davranış değişikliği. Konfüzyon, ajitasyon, konuşma bozukluğu, sinirlilik.
• Terlemede değişme. Güneş çarpması, sıcak ve kuru cilt hissine neden olur. Bunun yanında ağır güneş çarpması cildin nemli hissedilmesine neden olabilir.
• Bulantı ve kusma.
• Ciltte aşırı derecede kızarıklık.
• Hızlı nefes alma.
• Yüksek kalp hızı, çarpıntı.
• Baş ağrısı

Eğer güne çarpması geçirdiğinizi düşünüyorsanın 112 Acil Servisi arayarak mutlaka acil tıbbi yardım istemelisiniz. Acil servisi beklerken kendiniz şu önlemleri almalısınız:

• Gölgeli bir yere geçin.
• Fazla giysileri çıkarın.
• Soğuk su altına girin veya buzla vücudun geneline uygulama yapın, eğer evde yalnızsanız bir sünger yordamıyla soğuk suyu vücudunuza başınıza uygulayın, bulunduğunuz yerde başkaları varsa onlara haber vererek soğuk duş alın.²

Risk Grupları: Güneş çarpmasına neden olan bazı risk faktörleri de vardır. Bunları sıralayacak olursak:

Yaş: Yaş durumuna göre güneş çarpmasının şartları ve sonuçları değişebilir. 65 yaş üzeri için normal sıcaklıklar bile tehlikeli olabilir. Çünkü bağışıklık sistemi zayıftır ve sıcaklıklarla mücadele edemez.

Sıcak Havada Çalışma: Genelde dışarıda çalışanları etkiler. İnşaat işçileri, futbolcular, askerler gibi.

Aniden Sıcak Havaya Maruz Kalma: Bunlar iklim veya yer değişiklikleri sonucu ortaya çıkar. Başka bir şehir veya ülkeye gidildiğinde veya tatilde plajlarda çok sık rastlanılan güneş çarpmaları türüdür.

Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar vücudun nemli kalmasını ve su kaybı yaşamasını tetikleyebilir. Kan basıncı, damar açıcı düzenleyen ilaçlar alıyorsanız güneş çarpmasına karşı vücudu olumsuz yönde etkileyebilir.

Sağlık Koşulları: Kalp ve akciğer hastalıkları, güneş çarpması riskini arttırır. Bunun yanında aşırı kilo, astım hastaları da güneş çarpmalarından ciddi şekilde etkilenmektedirler.³

Güneş Çarpmasına Ne Yapılmalı Tedavi ve Önlemler

Birisinin güneş çarpmasına maruz kaldığını anladıysanız veya bu kişi siz iseniz şunları yapmaya çalışın:

• Gölgeli bir yere geçin veya kapalı alandaysınız vücudunuzu soğutacak klima veya su kullanın.
• Bol bol sıvı alın ama bunlar alkollü veya asitli içecekler olmamalıdır. Su, ayran ve benzeri.⁴
• Üzerinizdeki giysileri çıkararak vücudun soğumasını sağlayın.
• Banyoya gitme imkanız varsa mutlaka soğuk suda duş alın. Acil yardım istediyseniz soğuk su doldurulmuş küvette bekleyin.
• Vücut ısısı eğer bütün bunlara rağmen düşmüyorsa mutlaka 112 yi arayarak acil yardım isteyin.

Aşağıdaki sınıfın acilen hastaneye ulaştırılması gerekir:

• İki yaşın altındaki çocuklar
• Yaşlılar
• Böbrek hastaları
• Kalp hastaları
• İnsülin kullanan şeker hastaları⁵

Ambulans gelinceye kadar yapmanız gerekenler:

• Kapalı alanda ise ortamı havalandırmak için kapıları ve pencereleri açın.
• Açık alandaysa serin bir yere taşıyın.
• Aspirin veya parasetamol ilaçlardan uzak durun, bol bol su içmelerini sağlayın.
• Havlu veya bir sünger aracılığı ile cildine ılık su takviyesi yapın.
• Ciltte soğuk suyu aniden uygulamayın, yavaşça ve dolaşımın artması için el ayak kısımlarına masaj yapın.
• Eğer kusma varsa rahat nefes alabilecek pozisyona getirin.
• Eğer sara nöbetine benzer bir nöbet geçiriyorsa kesinlikle ağzına bir şey koymayın, su vermeyin, suyu cilde uygulayın.⁶

Soğan: Güneş çarpan kişinin alnına soğanı ezerek koyun, ısının alınmasına yardımcı olacaktır. Soğanın faydaları hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız.

Çemen: Kurutulmuş çemeni ıslatarak ezin ve bal karıştırarak 3-4 saat arayla 2-3 kaşık alın, bu daha hızlı kendinize gelmenizi sağlayacaktır.⁷

Ayran: Bol bol ayran tüketin veya yoğurt da olabilir. Kısa sürede kendinize gelmenizi sağlayacaktır. Bunun yanında yoğurdu cildinize de uygulayabilirsiniz. Vücudun hızla soğumasına yardımcı olur. Ayran hakkında daha fazla bilgi almak için lütfen tıklayınız.

Meyve Sebze: Güneş çarpması esnasında savunma sistemi yorgun düşmüştür. Bunun için bol bol meyve ve sebze tüketmeye çalışın.⁸

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.