Krup Hastalığı Nedir? Tedavisinde Hangi Metotlar Uygulanır?

Krup Hastalığı Nedir?

Halk arasında yalancı kuşpalazı, tıp dilinde ise akut larenjit olarak bilinen krup hastalığı, bir virüsün neden olduğu solunum enfeksiyonudur. Enfeksiyon nedeniyle nefes borusu şişer, bu da normal nefes alış verişini engeller. Her nefes alışta hırıltılı ve boğuk bir ses çıkar. Bazı hastalarda ateş ve burun akıntısı görülür. Gece başlayan nefes darlığı bir ila iki gün sürebilir.

Krup hastalığına neden olan virüsler, parainfluenza ve influenza virüsleridir.  Krup hastalığı nadir de olsa bakteriyel bir enfeksiyondan dolayı ortaya çıkabilir. Çocukların neredeyse yüzde 15’inde Krup hastalığı görülür. En çok 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklarda yaygındır. 15 yaşındaki gençler ve 3 aylık bebekler nadir de olsa Krup hastalığı olabilir. Erkekler kadınlara oranla yüzde 50 daha çok Krup hastalığına yakalanırlar. Sonbaharda bu hastalık daha da artmaktadır.¹

Krup hastaları ne zaman doktora gitmelidir?

Krup nedeniyle acil servise gitmek zorunda kalan çocukların oranı yüzde 5 civarındadır. Aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir:

• Nefes alırken çok gürültü çıkıyorsa
• Yutmakta zorluk çekiliyorsa
• Endişeli, heyecanlı ya da yorgun hissediliyorsa
• Normalden daha hızlı nefes alınıyorsa
• Nefes almak için mücadele veriliyorsa
• Burun, ağız ya da tırnakların etrafı mavi ya da grimsi bir renge sahipse hastaların tıbbi yardım alması gerekir. ²

Krup hastalığı nasıl teşhis edilir?

Krup hastalığı genellikle sonbahar ve kışa aylarında meydana gelir. Kuru öksürük ve ıslık şeklindeki nefes krup hastalığının en sık görülen semptomlarıdır. Bunun yanı sıra krup hastalığını teşhis etmek için nadir de olsa röntgen ve laboratuvar testleri gerekebilir. ³

Krup hastalığının komplikasyonları

Çoğu krup vakaları hafiftir ve hastaneye yatmayı gerektirmez. Bir haftadan uzun süren krup hastalığında özellikle kalp sorunları, akciğer problemleri ya da kas zayıflığı olan çocuklarda bazı komplikasyonlar gelişebilir. Bunları sıralarsak;

• Hızlı veya zor nefes alma
• Yorgunluk ve uyuşukluk
• Dehidrasyon belirtileri
• Yutma güçlüğü
• Burun, ağız veya tırnakların etrafındaki cildin mavileşmesi ⁴

Krup Hastalığı Belirtileri

Krup hastalığı nasıl anlaşılır? Krup hastalığı başlangıcı, her çocukta farklı olmakla birlikte genellikle boğuk öksürükle ve ses kısıklığıyla anlaşılır. Krup hastalığının en sık görülen belirtileri şunlardır;

Öksürük

Kuru öksürük, genellikle geceleri daha da kötü bir hale gelir. Şiddetli öksürük nedeniyle çocuk daha zor nefes alabilir ve bu durum onu daha çok rahatsız edebilir. Öksürüğe genellikle hırıltılı bir nefes eşlik eder.

Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı

Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı genellikle soğuk algınlığının belirtilerindendir. Bu nedenle krup hastalığı ile soğuk algınlığı çok fazla karıştırılabilir. Burun tıkanıklığı başladıktan sonra hasta 12 ya da 48 saat içinde kötüleşebilir ve öksürmeye başlayabilir.

Ateş

Hafif derecedeki krup hastalığında çocuklar 38 derece ateşlenirken, şiddetli krup hastalığında çocukların ateşi 40,5 dereceye kadar çıkabilir. Ateş nedeniyle uykusuzluk başlayabilir. ⁵

Dehidrasyon

Yüksek ateş çocukta susuzluğa yol açabilir. Bu dönemde çocuklara yeterince sıvı vermeye çok dikkat edilmelidir. Çocuk sıvı almadığında dehidrasyon gelişir, bu da daha ciddi sağlık sorunlarının oluşmasına neden olur.

Hırıltılı solunum

Üst hava yolu daraldıkça, yüksek perdeli ve gürültülü solunum ortaya çıkar. Bunun sonucu olarak çocuk daha hızlı nefes alabilir. Çocuk, nefes almakta zorlantıkça huzursuz veya endişeli olabilir. Daha hızlı ve daha çok nefes almaya çalışmak oldukça yorucudur ve çocuk için bu durum oldukça sıkıntılıdır.

Diğer belirtiler

Hastalığa neden olan virüse bağlı olarak döküntü, göz kızarıklığı ve şişmiş lenf düğümleri gibi diğer semptomlar gelişebilir. Akciğerlere giren hava akışı kısıtlı olduğu için düşük oksijen düzeyleri nedeniyle deri mavi bir renk alabilir. Derinin mavileşmesi önce el parmaklarında ve ayak tırnaklarında görülür, daha sonra kulak içi, dudak, dil ve yanağın içi de mavileşebilir. ⁶

Krup Hastalığı Nedenleri 

Krup hastalığı neden olur? Krup hastalığı genellikle viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle olur. Viral enfeksiyonların semptomları daha hafiftir, bakteriyel enfeksiyonlar ise daha şiddetli rahatsızlığa yol açarlar.

Viral enfeksiyonlar

Viral krup hastalığına en çok parafluenza virüsü sebep olur. Vakaların %75’ine parafluenza virüsü yol açar. Diğer viral nedenler arasında influenza A ve B, kızamık, adenovirüs ve respiratuar sinsityal virüs yer alır. Viral enfeksiyonlarda ateş, boğaz ağrısı ya da beyaz kan hücre sayısının artması nadir olarak görülür. Viral krup genellikle öksürük ve hırıltılı nefes şeklindedir.

Bakteriyel enfeksiyonlar

Bakteriyel krup Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Hemophilus influenzae ve Moraxella catarrhalis isimli bakterilerin yol açtığı bir rahatsızlıktır.

Patofizyoloji

Krupiye neden olan viral enfeksiyon; özellikle histiyositler, lenfositler, plazma hücreleri ve nötrofiller gibi beyaz kan hücrelerinin infiltrasyonu nedeniyle soluk borusunun ve büyük bronşların şişmesine yol açar. Bu şişlikler soluk borusunun tıkanmasına neden olur. Bu da nefes alış verişlerin zorlaşmasına, gürültülü ve hırıltılı bir öksürük çıkmasına sebep olur. ⁷

Krup Hastalığı Tedavisi

Krup hastalığı nasıl geçer? Krup tedavisi, semptomların şiddetine bağlıdır. Hafif krup hastalığı evde tedavi edilebilir ancak orta ve şiddetli krup hastalığı daha da kötüleşebilir, bu yüzden vakit kaybetmeden tedavi edilmelidir.

İlaçlar: Glukokortikoid ilacı ile buhar tedavisi yapılabilir. En sık kullanılan glukokortikoid, oral şuruplar,  intravenöz sıvılar veya intramüsküler enjeksiyonlardır.

Deksametazon, orta ve şiddetli krup hastalığının yanı sıra hafif krup için uzun süreli ve etkili tedavi sağlar. Ses tellerinin ve gırtlağın şişmesini azaltmak için kullanılan Deksametazon, çocuğun solunumunu kolaylaştırdığı için daha rahat uyumasını sağlar.

Epinefrin ilacı da orta veya şiddetli krup vakalarında sıkça kullanılır. Adrenalin olarak adlandırılan Epinefrin hava yolundaki şişliği azaltır ve deksametazondan daha hızlı çalışmaya başlar. Şiddetli semptomlar için her 15 ila 20 dakikada bir verilebilir. Semptomlar ilk dozun ardından tekrarlarsa iki saat sonra tekrar vermek gerekebilir. Epinefrinin yan etkileri arasında kalp atışının hızlanması vardır. Ciddi yan etkiler nadirdir. ⁸

Budesonid, daha nadir olarak kullanılan başka bir glukokortikoid ilaçtır. Hastaya burundan uygulanır.

Orta ve şiddetli krup hastalığında tedavinin şekli semptomların tipine ve şiddetine bağlıdır. Buna göre;

– Hastaya oksijen verilebilir.

– Çocuğun ateşi varsa ya da hızlı nefes aldığı için susuz kalıyorsa intravenöz sıvılar alması gerekebilir. Çocuk zor nefes alırsa su içmek istemeyebilir bu da dehidrasyon riskini artırabilir.

– Çocuğun durumunu ve tedaviye verdiği yanıtı ölçmek için oksijen seviyeleri, nefes alma durumu, kalp atım hızı, ten renginin tonu ve bilinç durumu incelenir. İyileşmeyen veya yavaş iyileşen bir çocuğun daha fazla tedaviye ihtiyacı olabilir.

– Ağır krup hastalığı durumlarında boğaza solunum tüplerinin yerleştirilmesi gerekebilir.

Diğer terapiler: Krupa hastalığı olan çocuklar için antibiyotikler, öksürük ilaçları ve ağrı kesiciler gibi ilaçlar önerilmez. Antibiyotikler, krup hastalığına neden olan virüsleri yok etmez. Öksürük ilaçlarının ise yararlı oldukları kanıtlanmamıştır. Ağrı kesiciler semptomları maskeleyebilir ve solunum güçlüğünün artmasına neden olabilir. ⁹

Krup hastalığı için hangi doktora gidilir? Krup hastalığı için hastanelerin KBB servislerine gitmek gerekir.