Bağırsak Kurdu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Bağırsak Kurdu Nedir?

Bağırsak kurdu, insanların sindirim sisteminde yaşayan ip biçimindeki solucanlardır. Bağırsak kurtları 30 metreden fazla büyüyebilir ve 30 yıl kadar yaşayabilirler. Bağırsak kurtları; parazit canlılardır ve parazitler bilindiği gibi konak olarak adlandırılan diğer organizmalarda yaşayabilirler. Parazitler besinlerini konakçıdan alırlar ve başka bir konakçı bulana kadar yaşamlarını devam ettirirler. ¹

Bir kişi bağırsak kurdu veya bağırsak kurdu yumurtalarıyla enfekte olan bir şeyi yediğinde veya içtiğinde bu kurtlar vücudun içine girer. Vücudun içine giren bağırsak kurdunun kafası, bağırsakların iç duvarına yapışır. Bağırsak kurdu, yerleştiği bölgede insanların sindirdiği yiyeceklerle beslenir. Bağırsak kurdunun beslenmesi, büyümesini hızlandırır.

Bağırsak kurtları boğum adı verilen segmentlerden oluşur. Her yeni boğum büyüdükçe daha da uzar ve binlerce yumurta yaparak çoğalabilir. Bağırsak kurtları 3 binden fazla segmente sahip olabileceğinden, yayılmaları çok hızlı bir şekilde gerçekleşir.²

Yeni boğumlar, bağırsak kurtlarının başında büyür ve eski parçaları kurdun arka kısmına doğru iter. Bu boğumlar, içerdikleri yumurtalar ile birlikte konakçı canlının dışkısına karışarak sindirim kanalından dışarı çıkarlar. Toprağa ya da suya karışan bağırsak kurtları bir bitkiye tutunarak aylarca yaşayabilirler. Otla beslenen hayvanlar bağırsak kurtlarını ya da yumurtalarını da yedikleri otlarla birlikte alabilirler. Bağırsak kurdu, hayvanın bağırsağına ulaştığında kurtların büyüme döngüsü tekrar başlar.³

Bağırsak Kurdu Belirtileri 

Bağırsak kurdu nasıl anlaşılır? Bağırsak kurtları, yerleştikleri canlıda hiçbir belirtiye neden olmadan yıllarca kalabilirler. Bir insan, bağırsaklarında kıl kurdu olduğunu bilmeden uzun süre yaşayabilir. Bağırsak kurdu başlangıcı, daha çok yorgunluk, karın ağrısı, kilo kaybı ve ishal şeklinde görülür. Bunun dışında bağırsak kurdunun çeşidine göre farklı semptomlar oluşabilir. Bunları sıralarsak; ⁴

• Dışkıda bağırsak kurdu görünmesi 
• Karın ağrısı 
• Kusma 
• Mide bulantısı 
• Zayıflama 
• Bağırsak iltihabı 
• İshal 
• Uyku sorunları 
• Baş dönmesi 
• İştah kaybı nedeniyle yetersiz beslenme 
• Nadir de olsa B12 vitamini eksikliği ⁵

Bağırsak kurdu yumurtalarının yutulması, doku ve organların enfeksiyon kapmasına, lezyonlara ve kistlere neden olabilir. Larvalar beyin ve sinir sistemini etkileyerek hastada baş ağrısı, görme problemleri, nöbetler, menenjit ve konfüzyona neden olabilir. Çok ağır vakalarda bağırsak enfeksiyonu ölümcül olabilir.

Larvalar bağırsaktan ayrılırsa ilk olarak karaciğere giderler. Karaciğerin yanındaki kan damarlarına baskı yaparak, dolaşımı etkilerler ve büyük kistlere neden olabilirler. Bu durumda karaciğer nakli ya da cerrahi müdahale gerekebilir. ⁶

Bağırsak Kurdu Nedenleri 

Bağırsak kurdu neden olur? Çoğu insan bağırsak kurdu yumurtalarını veya larvalarını yedikten sonra enfeksiyon kapar. En sık görülen enfeksiyonlar şunlardır:

Yumurtaların Yutulması

Yumurtalar insanlara hayvanlarla, kirli sularla ya da toprak yoluyla bulaşır. Konakçı bir hayvanda yaşayan bağırsak kurtları, hayvanın dışkısıyla birlikte toprağa karışabilir. Dışkı içinde binlerce bağırsak kurdu yumurtası bulunabilir. Bu toprağa ellenmesi ve ellerin ağza bilmeden ağza götürülmesi yoluyla bağırsak kurtları insan bağırsağına karışabilir.

İnsanlar kirli su içerek, hayvanlarla veya kirlenmiş toprak ile etkileşime girerek ya da kontamine yiyecekleri tüketerek enfeksiyon kapabilirler. Yumurtalar bağırsağa girdikten sonra ilerleyerek vücudun diğer kısımlarına ulaşabilir. ⁷

Enfeksiyon kapmış et veya çiğ balık yemek

Et veya balıkta bağırsak kurdu larvaları varsa, bu gıdaların az pişirilerek tüketilmesi bağırsak kurtlarının sindirim sistemine girmesine neden olabilir. Yetişkin bağırsak kurtları 20 yıla kadar insan vücudunda yaşayabilirler, ayrıca boyları 30 metreye kadar ulaşabilir. Kafaları yardımıyla kendilerini bağırsak duvarına yapıştıran bağırsak kurtları sindirim sistemi boyunca ilerleyerek rahatsızlık verebilir.

Doğu Avrupa, İskandinavya ve Japonya gibi çiğ balık tüketiminin yaygın olduğu ülkelerde balık nedeniyle enfeksiyon kapma riski daha yüksektir. Somon gibi az pişmiş veya çiğ olarak tüketilen tatlı su balıkları en yaygın enfeksiyon kaynaklarıdır. ⁸

Hijyen eksikliği

Ellerin sık sık yıkanmaması, tırnak içlerine karışan bağırsak kurtlarının vücuda girmesine neden olabilir. Enfeksiyon kapan kişilerin yattıkları çarşafları değiştirmeleri gerekir. Bu kişilerin bulundukları yerlerle temas etmek bağırsak kurtları nedeniyle enfeksiyon kapma riskini artırır.

Bağırsak Kurduna Ne İyi Gelir? 

Bağırsak kurdu enfeksiyonları diyet, egzersiz ve hijyen gibi yaşam tarzı değişiklikleriyle tedavi edilebileceği gibi bitkisel yöntemlerle de önlenebilir.

Bağırsak kurdu bitkisel tedavisi

Sarımsak: Bağırsak kurtlarını temizleyen sarımsak oldukça güçlü bir bitkidir.

Soğan: Soğan, anti-parazitik olan kükürt bileşikleri içerir. Soğan suyu bağırsak kurtlarını temizlemek için çok etkilidir.

Kırmızı biber: Meksika ve Doğu Asya mutfaklarında yaygın olarak kullanılan baharatlardan biri olan kırmızı biber, içerdiği capsicum maddesi sayesinde bağırsaklardaki parazitlerin vücuttan atılmalarını kolaylaştırır.

Hindistan cevizi yağı: Doymuş yağ oranı yüksek olan Hindistan cevizi yağı, bağırsak duvarına yapışan parazitlerin temizlenmesini sağlar.

Yaban turbu: Gıdalar yoluyla bağırsaklara yerleşen parazitleri temizlemek için son derece etkili olan yaban turbu, lahana ailesinin bir üyesidir ve Doğu Avrupa’ya özgü bir bitkidir.

Kabak çekirdeği: Çalışmalar, kabak çekirdeğinin antelmintik etkisi sayesinde sindirim sistemindeki bağırsak parazitlerini tedavi edebileceğini göstermiştir. Kabak çekirdeği bağırsak kurtlarını temizler. ⁹

Bağırsak kurdu evde tedavi yöntemleri

• Özellikle banyoyu kullandıktan sonra ve yiyeceklere dokunmadan önce ellerinizi sabun ve ılık suyla yıkayınız. 
• İçleri renk değiştirinceye kadar eti ve balığı iyice pişirin. 
• Bağırsak kurdu yumurtalarını öldürmek için eti pişirmeden önce en az 24 saat dondurucuda bekletin. 

Bağırsak enfeksiyonlarının yaygın olduğu bir yerde yaşıyorsanız, almanız gereken bazı önlemler vardır. Bunlar;

• Tüm meyve ve sebzeleri bol su ile yıkayın. 
• Dışarda satılan az pişmiş ya da çiğ et ve balık ürünlerinden uzak durun. 
• Teneke kutuda satılan içecekleri içmeden önce bir peçete ile üzerini silin ya da pipet kullanın. 
• Cam şişede satılan içecekleri tercih edin. ¹⁰

Bağırsak Kurdu Tedavisi 

Bağırsak kurdu nasıl geçer? Bağırsak kurdu enfeksiyonu olan bazı kişilerin hiçbir zaman tedaviye ihtiyacı olmayabilir, çünkü kurtlar dışkıya karışarak vücuttan kendi başına çıkarlar. Bu yüzden hiçbir belirti vermezler. Bununla birlikte, bağırsak duvarının dışına çıkan parazitler, diğer organları etkilemeye başlarsa ilaçlı tedavi ya da ameliyat gerekebilir. ¹¹

Bağırsak enfeksiyonu için kullanılan en yaygın tedaviler, yetişkin parazitleri yok etmeyi amaçlayan toksik ilaçlardır. Bu ilaçlar; Prazikantantel (Biltricide), Albendazole (Albenza), Nitazoksanit (Alinia) olarak bilinir.

Doktorun hangi ilaçları reçete edeceği parazitin türüne ve enfeksiyon bölgesine bağlı olarak değişebilir. Bu ilaçlar yumurtayı değil, yetişkin parazitleri hedefler. Bağırsakların tam olarak temizlendiğinden emin olmak için, doktorunuz sizden belli aralıklarla dışkı numunesi isteyecektir. Tedavi başarılı olduysa dışkıda larva, yumurta veya proglottid görülmez.

Bağırsak kurdu ameliyatı: Larvalar bazen bağırsakların dışına çıkarak başka doku ve organlara yayılabilirler. Bunları tespit etmek için ultrason veya röntgen gibi görüntüleme teknikleri kullanılır. Akciğerde, karaciğerde hatta beyinde kistler meydana gelebilir. Doku ve organların işleyişi bozulabilir. Kistlerin yok edilmesi için ilaçların etkili olmadığı durumlarda kistler cerrahi olarak çıkartılabilir. ¹²

Bağırsak kurdu için hangi doktora gidilir? İç hastalıkları ya da gastroenteroloji uzmanları bağırsak kurdu tedavisinde gidilebilecek doktorlardır.

UYARI: Burada yazılanlar sadece bilgi amaçlıdır. Tıbbi tavsiye, tanı ve tedavi sağlamaz. En doğru tedavi ve bilgi için doktorunuza danışınız.