Çikolata Kisti Nedir?
Çikolata Kisti Nedir?
Çikolata Kisti Nedir?
Çikolata kistleri, yumurtalıklar üzerinde büyüyen ve kanserli olmayan kitlelerdir. Kistlerin kimi ağrı ve kramp gibi semptomlara sebep olurken kimi hiçbir semptoma yol açmadan yıllarca varlığını sürdürebilir. Çikolata kistlerinin yol açtığı şiddetli ağrılar, yumurtalık veya fallop tüplerinin yırtıldığını ya da hasar gördüğünü gösterebilir. Bu nedenle yırtılmış kistler acil tıbbi müdahale gerektirebilirler.
Çikolata kistleri bir kadının yumurtalıklarında ortaya çıkan, içleri sıvı dolu keselerdir. Oldukça yaygın görülen ve genellikle zararsız olan kistler, bir yumurtalıkta olabileceği gibi her iki yumurtalığı da etkileyebilir. Adet gören kadınların yaklaşık üçte birinde herhangi bir zamanda çikolata kistinin oluştuğu görülmüştür.
Çikolata kistleri corpus luteum kisti, foliküler kist ya da polikistik over sendromu kistleriyle karşılaştırılabilirler. 1
Çikolata kistleri nasıl teşhis edilir?
Çikolata kistlerini teşhis etmek için doktor şu durumlarda pelvik ultrason isteyebilir.
- Pelvik muayene sırasında kist hissedilirse
- Hastanın söylediği belirtilere dayanarak endometriozisten şüpheleniliyorsa
- Sebebi açıklanamayan bir kısırlık söz konusuysa pelvik ultrason ile çikolata kisti teşhis edilebilir. Ancak bu yöntem ile kistin türü net olarak belirlenemez.
Çikolata kistini kesin olarak teşhis etmek için doktor kistin içinden sıvı ve dokular çıkarır. Bu işlem genellikle iğne biyopsisi ile yapılır. İğne biyopsisi sırasında doktor vajinadan yumurtalık kistine bir iğne sokmaya yardımcı olmak için ultrason kullanır. Alınan sıvı mikroskop altında incelenir. İğne biyopsisinden elde edilen sonuçlar kullanılarak kistin türü anlaşılabilir.
Çikolata kistlerinin doğurganlık üzerindeki etkisi nedir?
Çikolata kistleri, sağlıklı yumurtalık dokularını istila edebilir, hasar verebilir ve onları ele geçirebilir. Bu doğurganlık için ciddi bir tehdit olabilir. Bu kistlerin tedavisi zor olabilir ve onları kontrol etmek veya vücuttan uzaklaştırmak için kullanılan pelvik ameliyatlar yumurtalık skarına ve doğurganlığın azalmasına neden olabilir.
Çikolata kistlerinin yumurtalıklara verdiği hasara rağmen, çikolata kisti olan kadınlar hamile kalabilir. 2015 yılında yapılan bir çalışmada düzenli adet döngüsü olan ve sadece bir yumurtalığında çikolata kisti olan kadınların yüzde 43’ünün doğal olarak hamile kaldığı görülmüştür. 2
Çikolata Kisti Belirtileri
Çikolata kisti nasıl anlaşılır? Çikolata kisti başlangıcı her kadında farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kistler bazı kadınlarda şiddetli semptomlara neden olurken bazı kadınlarda hiç semptom olmadan oluşabilirler. Çikolata kistlerinin en sık görülen semptomları şu şekildedir:
Kramplar: Adet döngüsü sırasında ağırlaşan karın krampları, çikolata kistinin neden olduğu semptomlardan bir tanesidir. Kramplara ek olarak karında şişlikler de görülebilir.
Aşırı kanama: Adet döneminde normalden çok fazla gelmesi semptomlardan biridir. Ayrıca adet dönemleri arasında da kanamalar görülebilir.
Koyu renkli akıntı: Vajinadan gelen koyu renkli akıntılar kokulu olabilirler. Normal dönemlerde şeffaf ya da açık renkli olan akıntı, kistlerin dokusu nedeniyle kahverengimsi bir renkte olabilirler.
Şiddetli ağrılar: Tuvalete giderken, bağırsakları boşaltırken ya da cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrılar görülebilir. Eğilirken veya hafif egzersizler yaparken de ağrı olabilir. Ağrıların sebebi kistin yumurtalık üzerine baskı yapması nedeniyledir.
Çikolata kisti rüptürü de ciddi ağrılara neden olabilir. Bir çikolata kisti patlarsa, içindeki sıvı ve yarı katı doku parçacıkları yumurtalıklara ve pelvisin diğer kısımlarına yayılabilir. Bu durum adezyonlara (yara izi), enfeksiyona ve yoğun pelvik ağrı gibi komplikasyonlara yol açabilir. Yırtılmış bir yumurtalık kisti için ciddi tıbbi tedavi gerekir. Aşırı kanama, ateş, kusma veya şiddetli ağrı gibi belirtiler varsa derhal bir doktora danışılmalıdır.
Çikolata kisti ile karıştırılabilen diğer hastalıklar polikistik over sendromu, yumurtalık kistleri ve ektopik gebeliktir. 3
Çikolata Kisti Nedenleri
Çikolata kisti neden olur? Çikolata kistinin nedeni tam olarak bilinemese de olası risk faktörleri şunlardır;
Retrograd menstrüasyon: Retrograd menstrüasyonda endometrial hücreleri içeren adet kanı, fallop tüplerinden ve vücuttan dışarı atılmak yerine pelvik boşluğa geri akar. Endometriyal hücreler rahim duvarına ve pelvik organların yüzeylerine yapışır. Burada kalmaya devam ederek büyür ve her adet döngüsü sırasında daha da artar.
Embriyonik hücre dönüşümü: Östrojen gibi hormonlar embriyonik hücreleri gelişimlerinin en erken dönemlerinde endometrial hücre implantlarına dönüştürebilir.
Cerrahi skar implantasyonu: Histerektomi gibi bir ameliyattan sonra, endometrial hücreler cerrahi bir kesiğe yapışabilir.
Endometrial hücrelerin taşınması: Kan damarları veya lenfatik sistem yoluyla endometrial hücreler vücudun diğer bölgelerine taşınabilir.
Bağışıklık sistemi bozukluğu: Bağışıklık sistemi ile ilgili problemler vücutta uterus dışında büyüyen endometriyal dokuların artmasına yol açabilir.
Saydığımız sebepler dışında aşağıdaki durumlarda çikolata kisti oluşma riski artabilir;
- Kısırlık
- Adet döngüsünde düzensizlikler
- Menopoza normalden daha geç bir dönemde girmek
- Vücutta östrojen seviyelerinin çok yüksek olması
- Düşük vücut kitle indeksi
- Aşırı alkol tüketimi
- Annesinde, teyzesinde, kardeşinde ya da ailesinden herhangi bir bireyde çikolata kisti olması
- Adet kanının vücuttan normal bir şekilde atılmasını önleyen tıbbi bir durum
- Rahimde olan anormallikler 4
Çikolata Kistine Ne İyi Gelir?
Çikolata kistleri, bağışıklık ve üreme sistemlerinde dengesizliklere yol açabilirler. Doğal tedaviler ile küçük olan ve yumurtalık sağlığını tehdit etmeyen kistler iyileştirilebilir.
Çikolata kisti bitkisel tedavisi
Hint yağı: Çikolata kistleri için asırlardır kullanılan bitkisel çözümlerin başında hint yağı gelmektedir. Hint yağı, fazla doku ve toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar. Ayrıca, lenfatik ve dolaşım sistemlerini uyararak çikolata kistlerinin azaltılmasına ve çözünmesine yardımcı olur. Adet dönemi sırasında hint yağı kullanılmamalıdır, ayrıca gebe kalmaya çalışanların da bu yağı kullanması sakıncalı olabilir.
Papatya çayı: Papatya çayı gibi bitkisel çaylar, çikolata kistlerinin ve bu kistlere bağlı olarak ortaya çıkan ağrı ve rahatsızlıkların tedavisi için oldukça faydalıdırlar. Papatya çayının yatıştırıcı etkisi ağrıyı azaltır ve hastanın rahatlamasına yardımcı olur. Papatya çayı ayrıca pelvik bölgedeki ve uterustaki kan akışını uyararak düzensiz adet dönemlerini normalleştirmeye yardımcı olur.
Elma sirkesi: Potasyum eksikliğinden kaynaklanan kistlerinin küçülmesine ve erimesine yardımcı olabilir. Elma sirkesinde potasyum oranı yüksektir ve birçok sağlık uzmanı tarafından önerilmektedir.
Pancar kökü: Pancar, karaciğerin toksinleri vücuttan atma kabiliyetini artıran, betasiyanin olarak bilinen bir bileşik içerir. Ayrıca pancarın alkali doğası vücuttaki asitliği dengelemeye yardımcı olur. Bu da çikolata kistlerinin semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. 5
Çikolata kisti evde tedavi yöntemleri
Sıcak kompres: Kistler nedeniyle karında oluşan krampları ve ağrıyı azaltmak için sıcak kompres uygulanabilir.
Epzom tuz banyosu: Tuz banyoları yumurtalık kistlerinin neden olduğu ağrıyı ve diğer semptomları azaltmaya yardımcı olur. Epsom tuzundaki yüksek magnezyum sülfat içeriği, ağrıyı hafifleten bir kas gevşetici olarak işlev görür.
Yoga: Yoga ve aromaterapi, çikolata kistleri için oldukça yararlı terapilerdir. Bu alternatif tedaviler hormonal dengesizliği düzenlemede ve çikolata kistinin neden olduğu ağrıyı hafifletmede faydalıdır.
Sıvı alımını arttırın: Çikolata kisti olan kadınların sıvı alımlarını artırmaları gerekir. Bunun için en iyi seçenek sudur. Düzenli aralıklarla alkalin ve filtrelenmiş su içilmelidir. Suya bir miktar limon suyu da katılabilir. Su, vücuttaki zararlı toksinlerin atılmasını sağlar. Bu sayede ağrı ve karın şişlikleri azalabilir. Su ile birlikte hindistancevizi suyu ve yeşil yapraklı sebzelerin suyu da içilebilir. Kahve, soda ve alkollü içeceklerden kaçınmak gereklidir. 6
Çikolata Kisti Tedavisi
Çikolata kisti nasıl geçer? Çikolata kisti tedavisi aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak değişmektedir.Bu faktörler şöyle sıralanabilir:
- Hastanın yaşı
- Belirtiler
- Yumurtalıklardan birinin ya da her ikisinin etkilenip etkilenmediği
- Hastanın çocuk sahibi olmayı isteyip istemediği
Kist küçükse ve herhangi bir semptom yoksa, doktor hastanın beklemesini önerebilir. Ayrıca doğum kontrol hapı gibi yumurtlamayı engelleyen ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar, ağrıyı kontrol etmeye ve kistlerin büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir, ancak onları tedavi edemez.
Çikolata kisti ameliyatı: Yumurtalıklardaki çikolata kistlerini çıkarmak için şu durumlarda ameliyat yapılır:
- Hasta çok fazla acı çekiyorsa
- Kistler 4 cm’den büyükse
- Kistlerin kanserli olma ihtimali varsa (çikolata kistlerinin yüzde 1’inden daha azının kanserli olma ihtimali vardır)
- Kısırlık varsa
Ameliyat genellikle laparoskopi ile yapılır. Laparoskopi genel anestezi altında yapılır ve göbek deliğinden ince, uzun bir tüp karnın içine sokulur. Bu tüpün içinde ışık ve kamera vardır, böylece iç organlar tamamen görüntülenebilir.
Çikolata kisti ameliyatının doğurganlığa zarar verip vermediği kesin değildir. Bu konuda araştırmalar devam etmektdir. Cerrah çok yetenekli olsa bile, sağlıklı yumurtalık dokusunun kist ile birlikte çıkarılması ihtimali her zaman vardır. Bu durum yumurtalık fonksiyonunu olumsuz yönde etkileyebilir. Bununla birlikte, bir çikolata kistinin ürettiği iltihap ve toksik ortam, doğurganlığa ameliyattan daha fazla zarar verebilir. 7
Çikolata kisti için hangi doktora gidilir? Çikolata kisti için Kadın Hastalıkları ve Doğum Poliklinikleri’ne gidilebilir.
UYARI: Burada yazılanlar sadece bilgi amaçlıdır. Tıbbi tavsiye, tanı ve tedavi sağlamaz. En doğru tedavi ve bilgi için doktorunuza danışınız.
1-) Ivo A. Brosens , et al. (1993). The endoscopic localization of endometrial implants in the ovarian chocolate cyst https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0015028216567521
2-) Smita Jain. (1999). Chocolate cysts from ovarian follicles https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0015028299003672
3-) Sutula Francis , et al. (1991). Delayed Chocolate Cyst After Blow-Out Fracture https://journals.lww.com/op-rs/abstract/1991/12000/delayed_chocolate_cyst_after_blow_out_fracture.6.aspx
4-) Anil Kumar Singh , et al. (2018). Osseous metaplasia of ovarian cyst: a rare case report https://www.ijsurgery.com/index.php/isj/article/view/3190
5-) Philippe R. Koninckx ,et al. (1992). CA 125 concentrations in ovarian ‘chocolate’ cyst fluid can differentiate an endometriotic cyst from a cystic corpus luteum https://academic.oup.com/humrep/article-abstract/7/9/1314/622507
6-) Xiaoyun Wu , Yun Xu. (2014). Gestrinone combined with ultrasound‐guided aspiration and ethanol injection for treatment of chocolate cyst of ovary https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jog.12612
7-) John Cooke Hirst. (1947). Conservative treatment and therapeutic test for endometriosis by androgens https://www.ajog.org/article/0002-9378(47)90411-0/pdf
Yorum Yapın