Göz Altı Morlukları Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Göz Altı Morlukları Nedir? 

Göz altı morlukları, göz altı halkaları ya da göz altında bulunan gölgeler veya koyu halkalar şeklinde de tanımlanabilmektedir. Bu durumda, göz altları göz kapakları ve yanakların üst kısmına oranla daha koyu bir renk almaktadır. Hem kadınları hemde erkekleri etkileyebilen göz altı morlukları, bebekler, çocuklar, ergenler, yetişkinler ve yaşlı insanlarda görülebilmektedir.

Çoğu zaman, verimsiz ya da kalitesiz bir uyku veya uyku eksikliği nedeniyle ortaya çıkan göz altı morlukları, bazı durumlarda başka tıbbi koşulların bir belirtisi olarak da gelişebilmektedir. Enfeksiyon, baş veya yüz travması gibi daha ciddi tıbbi nedenlerle birlikte, çok fazla kahve tüketmek ya da çok fazla ağlamak gibi daha basit nedenler sonucu da ortaya çıkabilmektedir. ⁽¹⁾

Göz Altı Morlukları Belirtileri 

Göz altı morlukları nasıl anlaşılır? Göz altında meydana gelen morluklar genellikle tıbbi açıdan ciddi olarak değerlendirilmemektedir. Çoğu zaman, göz altı morluklarına neyin neden olduğu ya da vücutta eksikliği yaşanan durumun değerlendirilmesi yapılmaktadır. Nedenine bağlı olarak, göz altında meydana gelen renk değişikliği beraberinde şu belirtilerle birlikte ortaya çıkabilmektedir:

• Alerjiler nedeniyle gelişen egzema veya atopik dermatit
• Uyku kalitesindeki düşüş nedeniyle sinirlilik, yorgunluk ve anksiyete
• Alerjik reaksiyonlar nedeniyle kaşıntılı bir cilt ve cilt döküntüleri
• Göz altında meydana gelen hafif şişlik veya kabarık göz altı torbaları
• Sinüzit nedeniyle yüzde gelişen ağrı veya baskı
• Sinüs enfeksiyonu nedeniyle gelişen şiddetli baş ağrısı
• Sulu ve kaşıntılı gözler, hapşırma ve burun tıkanıklığı ⁽²⁾

Bazı durumlarda, göz altılarında meydana gelen morluklar, hayatı tehdit edebilen daha ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilmektedir.

Bunlar ciddi bir kafa travması, periorbital veya orbital selülit veya hemen ölümcül olabilen alerjik reaksiyon tipi olan bir anafilaktik reaksiyonu içerebilmektedir.

Daha ciddi olan göz altı morlukları belirtileri ise şunlardır:³

• Şişmiş ve deforme olmuş bir burun, beraberinde de burnun kanaması
• Göz kapaklarının ya da göz çevresinin kızarması, şişmesi ve ısınması
• Kendinden geçme, sorulara cevap verememe ve bilinç kaybı
• Kafa karışıklığı, yönelim bozukluğu, deliryum, uyuşukluk, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi zihinsel durum veya ani davranış değişiklikleri
• Görme yetisinde meydana gelen bozukluklar
• Gözleri normal şekilde hareket ettirme kabiliyetinin azalması
• Boğazda sıkışma hissi
• Yüksek ateş
• Boğaz veya ağızda kaşıntı
• Orta derecede şiddetli olacak şekilde göz kapaklarının şişmesi
• Şiddetli baş ağrısı
• Yüz, dil, ağız veya dudakların şişmesi
• Hırıltılı solunum, nefes darlığı veya nefes alıp vermede zorluk çekme ⁴

Göz Altı Morlukları Nedenleri 

Göz altı morlukları neden olur? Göz altı morlukları özellikle yorgunluk ve uykusuzluk ile karakterize edilen bir durumdur. Göz altlarında belirginleşen bu koyu renkli halkalar ağlamak ya da gözleri ovmak gibi basit nedenlerle ortaya çıkabildiği gibi genetik faktörler ya da tıbbi rahatsızlıklar gibi nedenlerle de oluşabilmektedir. 

Göz altı morluklarının nedenleri daha ayrıntılı olarak şöyle sıralanabilmektedir:

Genetik Faktörler

Göz altı morlukları çoğu zaman fiziksel bir özellik olarak görülmektedir. Yani, bu morluklar genetiksel olarak bireye miras kalmaktadır. Göz altlarındaki mavi renk, ışığı yansıtan damarlardan gelmektedir. Özellikle, Asya ve Afrika bölgelerde yaşayan insanlarda görülmektedir. Bu insanlar daha fazla melanin pigmentine sahiptir. Bu da, göz altı morluklarına yol açmaktadır. ⁵

Artan Yaş

Cilt yaşlandıkça incelmektedir. Zaten yapısal olarak ince olan göz altları yaşla birlikte daha da ince bir hal almaktadır. Göz altındaki damarlar daha belirgin bir hale gelmektedir. Bu da, koyu halkaların oluşmasına yol açmaktadır.

Zararlı Alışkanlıklar

Alkol kan damarlarının genişlemesine neden olabilen bir maddedir. Bu da, göz altı morluklarını tetiklemekte ve çok net bir şekilde ortaya çıkmasına yol açmaktadır.

Diğer bir zararlı alışkanlık olan sigara ise, nikotin nedeniyle sağlıklı uyku düzenini bozmakta ve göz altlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Sigara aynı zamanda pek çok açıdan sağlığa zararlı olduğu için göz altı morluklarına yol açabilmektedir. ⁶

Vitamin ve Mineral Eksikliği

Göz altı morluklarına neden olabilen vitamin ve mineral eksiklikleri arasında B12 ve demir bulunmaktadır. Bu tür eksiklikler dokuların yeterince oksijen alamamasına yol açmaktadır. Bu da, göz altlarının mavi ya da mor bir renk almasına neden olmaktadır.

Bununla birlikte, K vitamini de vücuttaki kan dolaşıma yardımcı olduğu için, eksikliğinin söz konusu olması durumunda, göz altı morlukları ortaya çıkabilmektedir.

Uykusuzluk ve Yorgunluk

Kişi yeterince uyuyamadığında, yüz bölgesindeki kan dolaşımında azalma meydana gelmektedir. Bu nedenle de, kan damarları şişmekte ve koyu halkaların ortaya çıkmasına yol açmaktadır.

Diğer yandan, yorgunluk ve vücudu yeterince dinlendirememe de göz çevresinin şişmesine ve göz altılarının morarmasına neden olabilmektedir. ⁷

Alerjiler

Burun tıkanıklığına neden olan alerjiler vücuttaki histamin maddelerini serbest bırakmaktadır Bu da, göz altı morluklarına yol açabilmektedir. Alerjik reaksiyonlar aynı zamanda, göz çevresinde bulunan kan damarlarının genişlemesine neden olmaktadır. Genişleyen kan damarları göz altını ve çevresini mor bir hale getirmektedir.

Hormonal Değişiklikler

Vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler göz altı morluklarına yol açabilmektedir. Örneğin, aşırı östrojen koyu halkalar için bir neden olabilmektedir. Bunun nedeni, artan östrojen hormonunun hemoglobin seviyelerinde dalgalanmalara sebebiyet vermesidir.

PMS yani premenstrüel sendrom ve menopoz gibi hormonların değiştiği dönemlerde, vücut daha fazla sıvı tutma eğilimindedir, bu da cildin pigmentasyonunu artırabilmektedir. ⁸

Stres

Stres, vücut sağlığı üzerinde pek çok açıdan olumsuz etkisi bulunan bir faktördür. Kişi stresli olduğunda, hem dinlenecek kadar uyuyamamakta hemde hormonal dengesi bozulmaktadır. Bu nedenle, cilt soluklaşmakta ve göz altıları çukurlaşmaktadır. Sonuç olarak da, göz altı damarları daha belirgin bir hale gelmekte ve koyu halkalar oluşmaktadır.

Egzama

Egzama, cildin kaşıntılı, pürüzlü ve iltihaplı bir hale geldiği bir cilt hastalığıdır. Kişi genellikle istemsiz bir şekilde cildini ovmayı istemektedir. Bu nedenle, egzama özellikle göz altılarını etkilediyse, bu bölgedeki kan damarları çatlamakta ve morluklar meydana gelmektedir. ⁹

Güneş Işığı

Güneş ışığına maruz kalmak, göz altı cildi için tehlikeli olabilmektedir. Göz altların çok daha narin ve ince bir cilde sahiptir. Bu nedenle, hemen kararma eğilimindedir. Ayrıca, güneş ışığı nedeniyle vücut melanin üretimini artırmaktadır. Bu da, göz altı morluklarının daha belirgin bir hale gelmesine yol açabilmektedir.

Periorbital Cellulitis

Periorbital Cellulitis, göz kapaklarını etkileyen bakteriyel bir enfeksiyon çeşitidir. Göz kapaklarının ve göz altılarının morarmasına ve koyu renkli halkaların ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. ¹⁰

Sıvı Kaybı

Dehidrasyon yani sıvı kaybı söz konusu olduğunda vücutta bulunan toksinler ve sıvılar hareket edememektedir. Bu da sıvıların birikmesine yol açmaktadır. Sonuç olarak, göz altında morluklar ortaya çıkmakta ve görüş bulanıklaşmaktadır.

Diğer yandan, sıvı kaybı cilt hücrelerinin küçülmesine de neden olabilmektedir. Göz altı morluklarını tetikleyen bir diğer faktör olarak bu da sayılabilmektedir.

Anemi

Anemi yani kansızlık, vücuttaki kan dolaşımının zayıflamasına yol açmaktadır. Bu da,  hemoglobinin hızla parçalanmasına ve göz altı morluklarının meydana gelmesine neden olmaktadır. ¹¹

Diğer Nedenler

Yukarıda sıralanmış olan nedenlere ek olarak, göz altı morluklarına yol açabilecek diğer faktörler şunlardır:

• İlaçlar

Pek çok ilaç bir yan etki olarak göz altında bulunan kan damarlarının genişlemesine yol açabilmektedir. Bu da, göz altı morluklarına neden olmaktadır.

• Göz Altlarını Ovuşturmak

Gözleri çok fazla ovuşturmak ya da göz altılarını çok fazla ovmak, o bölgedeki kan damarlarının şişmesine ve çatlamasına yol açmaktadır, bu da morlukların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

• Yanlış Pozisyonlarda Uyumak

Yüzüstü yatmak göz altı morluklarının ortaya çıkmasını tetikleyen bir uyuma pozisyonudur.

• Karaciğer Hastalıkları

Karaciğer hastalıkları, vücudun normal ve sağlıklı işleyişini etkileyebilmektedir. Vücuttaki toksinlerin atılmasında önemli bir rolü olan karaciğerin, herhangi bir hastalığı söz konusu olduğunda, bir belirti olarak göz altı morlukları ortaya çıkabilmektedir.

• Kafein

Kafein vücutta dehidrasyon yani sıvı kaybına neden olabilen bir faktördür. Bu durumda, göz altı morlukları ortaya çıkabilmektedir.

• Ödem

Ödem, yani vücuttaki sıvı birikimi, gözlerin de şişmesine yol açabilmektedir. Bu durum aynı zamanda, göz altındaki kan akışını da etkilemektedir. Hepsinin bir sonucu olarak göz altı morlukları ortaya çıkmaktadır.

• Kozmetik Ürünleri

Bazı kozmetik ürünlerine karşı kişi alerjik reaksiyonlar gösterebilmektedir. Bu durumda, göz altı morlukları meydana gelebilmektedir.

• Ağlamak

Ağlamak, göz altlarında bulunan kan damarlarının çatlamasına yol açabilmektedir. Bu da, gözlerin şişmesine ve göz altındaki morlukların belirginleşmesine neden olmaktadır. ¹²

Göz Altı Morlukları Tedavisi 

Göz altı morlukları nasıl geçer? Göz altı morlukları çoğu zaman zararsız olsa da, kişi bu görüntüyü hafifletmeyi isteyebilmektedir. Göz altlarının hem daha sağlıklı hemde daha açık renkte olmasını sağlamak için uygulanabilecek bazı yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerin hepsi her insanda istenilen etkiyi vermeyebilmektedir.

Göz altı morluklarını ortadan kaldırmak için cerrahi yöntemleri değerlendirmeden önce, mümkün olduğunca diğer yöntemleri denemekte fayda vardır. Göz altı morluklarının altında yatan neden tedavi edilmedikçe, ameliyatla göz altı morlukları ortadan kaldırılsa bile tekrar yeniden hiperpigmentasyon veya şişlikler geri dönebilmektedir. ¹³

Göz Altlarını Ovuşturmak Kaçınmak

Göz altındaki ve çevresindeki cilt oldukça ince ve hassastır. Bu bölge kişi yaşlandıkça   elastikiyetini ve kolajenini kaybetmektedir. Bununla birlikte, göz altılarını ovuşturmak ya da tahriş etmek cildin daha da kötüleşmesine yol açmaktadır. Göz altı morluklarına neden olabileceği için göz altlarını ovuşturmaktan mutlaka kaçının. ¹⁴

Alerjik Reaksiyonları Tedavi Etmek

Alerjik reaksiyonlar gözlerin şişmesine, akmasına, kaşınmasına ve göz altlarının morarmasına yol açabilmektedir. Kişi genellikle isteyerek ya da istemeyerek gözlerini kaşımakta ya da ovuşturmaktadır. Bu durum, göz çevresinin daha da şişmesine ve göz altlarının daha da morarmasına neden olabilmektedir. ¹⁵

Sırt Üstü Yatmak

Yanlış pozisyonlarda uyumak, göz altı morluklarının en başta gelen nedenleri arasında bulunmaktadır. Yüzüstü yatmak göz altı morluklarına katkıda bulunabilmektedir. Bunun nedeni, yerçekimi nedeniyle göz altlarında sıvı birikiminin meydana gelmesi ve yüze baskı yapmaya başlamasıdır. Bunu ortadan kaldırmanın yolu sırt üstü yatmaktır. ¹⁶

Makyajı Nazikçe Temizlemek

Makyajla uyumak, oldukça hassas olan göz çevresine zarar verebilmektedir. Bununla birlikte, sık göz makyajı yapmak ve bu nedenle de, kimyasallarla bu bölgeyi sert bir şekilde temizlemek de göz çevresindeki kılcal damarlara zarar verebilmektedir. Göz altı morluklarının daha da kötüleşmesine neden olan bu durumu önlemek için, göz çevresi mümkün olduğunca nazik bir şekilde temizlenmelidir.

Alkol Tüketimini Sınırlandırmak

Alkol idrar söktürücüdür yani vücuttaki suyu hızlı bir şekilde azaltmaktadır. Bu süreçte, göz çevresinin ovuşturulması, göz altlarına hasar verebilmektedir. Alkol tüketildiği takdirde, bol su içmeye de özen gösterilmelidir. Böylece, cildin nemini koruması sağlanabilmektedir. ¹⁷

Güneş Işıklarından Korunmak

Güneş ışıkları göz çevresi için zararlı olabilmektedir. Bu durumu engellemek için, dışarı çıktığınız zaman, kaliteli bir güneş gözlüğü kullanmalısınız. Böylece, hem göz hemde göz çevresi güneşten korunabilmektedir.

Sigarayı Bırakmak

Sigara içmek cildin kolajen kaybını hızlandırmaktadır. Bu da, göz altı morluklarının ve şişliklerinin artmasına yol açmaktadır. Vücuda her açıdan pek çok zararı olan sigarayı bırakmak, genel vücut sağlığının korunmasını sağlamaktadır. ¹⁸

Hava Kirliliğini Azaltmak

Hem iç mekanda hemde dış mekanda oluşan hava kirliliği gözleri tahriş edebilmektedir. Pek çok insan mesleği nedeniyle kirli havaya maruz kalmaktadır. Çözüm ise mümkün olduğunca hava kirliliğini azaltmaktır.

Evde Tedavi Yöntemlerini Denemek

Göz altındaki ve çevresindeki morlukları ve şişkinleri hafifletmek için evde uygulanabilecek pek çok tedavi yöntemi olabilmektedir. Göz altı morluklarına iyi gelen bitkileri, yağları ya da kompres türlerini deneyebilirsiniz. ¹⁹

Göz Altı Morlukları Ameliyatları

Yumuşak doku dermal dolgu maddeleri: Bazı durumlarda, göz altı morlukluklarının ya da koyuluklarının ortadan kaldırılması için dermal dolgu maddeleri kullanılabilmektedir. Bu yöntemle göz altı koyuluklarını belirginleştiren göz altı oyuklarına uygulama yapılmaktadır.

Blefaroplasti: Bu bir göz kapağı cerrahisidir. Uygulanan bu cerrahi yöntemle, göz altı şişliklerinin azaltılması ve göz altı morluklarının hafifletilmesi mümkün olabilmektedir.

Lazer tedavisi: Karbon dioksit lazerle uygulanan cilt bakımı, göz altı şişkinliğinin giderilmesinde etkili bir yöntem olabilmektedir. Göz altı morluklarının giderilmesi, haftalar boyunca yayılan çoklu seanslarda lazerle yüzey düzeltmesi kullanılarak da düzeltilebilmektedir. ²⁰

Göz Altı Morlukları İçin Hangi Doktora Gidilir?

Göz altı morlukları tanısı ve tedavisi için dermatoloji bölümüne başvurulmaktadır. ²¹

Göz Altı Morluklarına Ne İyi Gelir 

Farklı nedenlerden dolayı göz çevresinde koyu halkalar halinde görülen koyu lekeleri vardır. Bu durum erkekler ve kadınlarda sık görülen bir sorundur. Mor halkalar bazen çocuklarda da görülür. İnsanlar yaşlandıkça deri incelir ve zamanla kolajenler kayba uğrar. Bu durum gözlerde daha belirgin hale gelen kan damarlarının koyu görünmesine neden olur. Genelde çok fazla yorgun düşen kişilerde morluklar daha baskın ve yaygındır. Göz altlarında meydana gelen morlukların nedeni birçok sebebe bağlı olabilir.²²