Diş Ağrısı Nedir? Tedavisi Nasıldır?

Diş Ağrısı Nedir?

Diş ağrısı, dişin içinde ve çevresinde meydana gelen ağrıdır. Bu ağrı; dişte, diş etlerinde ya da çenede oluşan problemlerden kaynaklanmaktadır. Çoğu zaman, sürekli olarak devam etmekte ya da gidip gidip geri gelmektedir. Halk arasında son zamanlarda en sık görülen diş ağrısı tipi ise, aşırı soğuk ya da aşırı sıcağa karşı dişlerde oluşan hassasiyet nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Diğer durumlarda ise, genellikle nedeni diş oyukları, diş çürümesi ya da diş kırılmalarıdır.

Diş ağrısı kişinin yemek yemesini de zorlaştırmaktadır. Kalıcı olması durumunda ise kişi günlük hayatına odaklanmakta ve görevlerini yerine getirmekte zorlanabilmektedir. Bu nedenle, dişlerde herhangi bir problem ortaya çıkmadan önce düzenli diş ve ağız sağlığına özen göstermek en doğrusu olacaktır. Bir problemin oluşması durumunda ise ilk adım bir diş hekimine görünmek olmalıdır. ¹ 

Dişin Yapısı

Her dişin ortasında, diş pulpası isimli bir boşluk bulunmaktadır. Diş pulpası, duyarlı sinirler ve kan damarlarını içeren yumuşak, süngerimsi bir dokuya sahiptir. Pulpa boşluğu sert doku katmanları ile çevrilidir ve böylece tehlikelere karşı korunmaktadır. En dış tabaka ise mine olarak adlandırılmaktadır ve yapısı kemikten bile daha serttir.

Pulpa iltihaplandığında diş ağrısı ortaya çıkmaktadır. Bu genellikle ağız hijyeninin yetersiz olmasından, diş çürüğünden ya da enfeksiyondan kaynaklanmaktadır.

Diş çürüğü ise, ağızda bulunan bakterilerin dişler üzerinde plaklar oluşturması ve sonucunda dişi tahrip etmesidir. Tahrip olan dişin üzerinde oyuklar oluşabilmektedir. Bu da, sinirlerin ortaya çıkmasına ve diş ağrısının meydana gelmesine neden olmaktadır. ² 

Diş Ağrısı Belirtileri

Diş Ağrısı Belirtileri

Diş ağrısı, keyifle soğuk bir içecek içtikten hemen sonra ya da keyifli bir şekilde mısır yerken ortaya çıkabilen, oldukça rahatsız edici bir ağrıdır. Bu ağrı tipi aniden oluşabilmekte ya da yavaş yavaş gelişebilmektedir. Nedenine bağlı olarak, donuk ya da sersemletici olabilen diş ağrısı, bazen kişiyi oldukça zorlayabilecek kadar şiddetli de olabilmektedir.

Diş ve diş eti rahatsızlıklarını önlemenin en etkili yöntemi düzenli diş ve ağız temizliği olsa da, bazı durumlarda diş problemleri kaçınılmaz olabilmektedir. Bu problemler genellikle, yaşla birlikte artmaktadır. Bununla birlikte, çocuklukta dahil her yaştan insanı etkileyebilmektedir. ³ 

Diş ağrısı nasıl anlaşılır? Diş ağrısı başlangıcının ve sonrasının ortak belirtileri şunlar olabilmektedir:

• Bir veya birkaç diş üzerinde hissedilen ağrı
• Çiğneme sırasında oluşan keskin ağrı
• Dişte renk değişikliği
• Çok sıcak veya soğuk yiyeceklere karşı hassasiyet
• Diş eti iltihabı veya kanaması
• Yemek yerken ağrı yaşama ya da zorluk çekme ⁴

Hissedilen diş ağrısı şu şekillerde ortaya çıkabilmektedir:

Keskin Diş Hassasiyeti

Diş ağrısı sadece soğuk ya da sıcak içecekler ve yiyecekleri tükettikten sonra ortaya çıkabilmektedir. Soğuk havaya maruz kalma gibi durumlarda diş ağrısı daha şiddetli bir hal alabilmektedir.

Bu tip bir ağrı, keskin bir şekilde hissedilmektedir. Diğer koşullarla birlikte, diş boşlukları ya da apse nedeniyle de gelişebilmektedir. ⁵ 

Arada Sırada Oluşan Ağrı

Diş ağrısı birkaç dişte ya da daha fazlasında bıçaklanma gibi hissedilebilmektedir. Bu ağrı genellikle ağzı açmak, soğuk yiyecekleri tüketmek gibi aktivitelere tepki olarak ortaya çıkmaktadır.

Bıçaklanma benzeri bu ağrı gelip gidebilmektedir. Ortaya çıktığında ise oldukça acı verici olabilmektedir.

Bu durum genellikle bir diş oyuğu, çatlaması veya apsesinden kaynaklanmaktadır. ⁶ 

Yemek Yerken Oluşan Ağrı

Diş ağrısı sadece yemek yendiği zaman ortaya çıkıyorsa, bu durumun nedeni muhtemelen bir diş kırığı ya da diş çürümesidir. Ağrı kesicilerle bastırabilen bu tür bir diş ağrısı, uygun tedaviden sonra ortadan kalmaktadır.

Donuk Ağrı

Donuk diş ağrısı, dişe ve diş çevresine yayılan zonklayıcı bir his şeklinde tanımlanabilmektedir. Hafif ya da şiddetli olarak hissedilebilmektedir. Donuk diş ağrısı genellikle diş oyukları ya da ciddi diş eti hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Bu tip bir diş ağrısı kişinin günlük hayatındaki işlevlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. ⁷ 

Ağız Arkasında Hissedilen Ağrı

Ağzın arkasında hissedilen ağrı, çoğu zaman ön tarafta sıralanmış olan dişlerle ilgili değildir. Genellikle, 20’lik dişler nedeniyle gelişen ağız arkasındaki ağrı, oldukça yaygın bir durumdur. Bu dişler çene üzerinde çıkmak için gerekli olan yeri bulamamakta ve ya diş etlerinin içinde kalmaktadır ya da çıktığı zaman diğer dişlere ve çeneye baskı yapmaktadır. Bu da sonuç olarak, şiddetli ağrıya yol açmaktadır. ⁸ 

Bebeklerde Diş Ağrısı Belirtileri

Bebeklerde diş çıkarma dönemi nedeniyle yoğun bir diş ağrısı gelişebilmektedir. Oluşan belirtiler ise birkaç gün sürebilmektedir. Bütün dişlerin çıkması ise birkaç ayı alabilmektedir.

Bazı şanslı bebekler herhangi bir ağrı ya da diğer bir belirti yaşamadan diş çıkarabilmektedir. Bununla birlikte, geri kalan bebeklerde pek çok belirti yaşanabilmektedir. Bu belirtiler şunları içerebilmektedir:

• Ağızdan salya akması
• Diş etlerinin şişmesi
• Diş etlerinin altında görünmeye başlayan dişler
• Sinirlilik
• Uyku problemleri
• Her şeyi ısırmaya, çiğnemeye ve emmeye çalışma
• Yüzünü sürtünme
• Yemek yemeyi reddetme
• Kulaklarla oynama ya da kulakları kapatmaya çalışma ⁹

Acil Tıbbi Yardım Gereken Diş Ağrısı Belirtileri

Diş ağrısı olan kişilerde ortaya çıkan diğer belirtiler bazen endişe kaynağı olabilmektedir. Bu belirtiler, yayılmış olan bir diş enfeksiyonun habercisi olabilmektedir. Endişe edilmesi gereken diş ağrısı belirtileri ise şunlardır:

• Baş ağrısı veya karışıklık
• Ateş
• Ağız tabanının şişmesi veya hassasiyeti

Diş Ağrısı Nedenleri

Diş ağrısı neden olur? Diş ağrısı, genellikle diş veya çenede meydana gelen problemlerden kaynaklanmaktadır. Diş ağrısının derecesi, hafif ya da çok şiddetli olabilmektedir.  

Diş ağrısının nedenleri daha ayrıntılı olarak şöyle açıklanmaktadır:

• Dişlerin Hasar Alması

Diş ağrısının en yaygın ve en başta genel nedeni, dişin zarar görmüş olmasıdır. Örnek vermek gerekirse, dişin yontulması ya da dişlerin kırılması nedeniyle oluşan travma diş ağrısına neden olabilmektedir. Yanlış yapılan bir dolgu ya da dişin kırılması kadar diş implantları ve diş kronları da şiddetli diş ağrısına yol açabilmektedir. ¹⁰ 

• Diş Çürümesi

Bir diğer yaygın diş ağrısı nedeni ise diş çürüğüdür. Diş çürüğü nedeniyle oluşan ağrı değişik seviyelerde hissedilebilmektedir. Çürüme nedeniyle dişin üstünde oluşan delikler, ağrının dişin altına kadar ulaşmasına yol açabilmektedir. Diş içindeki sinir ve pulpa enfeksiyonu olan apse söz konusu olduğunda ise, ağrı daha da şiddetli bir hal alabilmektedir. ¹¹ 

• Diş Eti Hastalıkları

Periodontal hastalıklar yani diş eti hastalıkları, diş etlerinin kızarmasına ve şişmesine yol açmaktadık. Diş etleri üzerinde meydana gelen bu belirtiler diş ve diş eti ağrısına da neden olabilmektedir. Diş etlerinde gelişen kızarıklık ve şişlikler genellikle enfeksiyonlar nedeniyle gelişmektedir. Tedavi edilmediği takdirde ise, diş etleri yukarı doğru çekilebilmekte ve dişlerin üstünü açıkta bırabilmektedir. ¹² 

• Diş Apsesi (Diş Enfeksiyonu)

Diş çürüğü nedeniyle diş savunmasız kaldığı zaman, dişin altında kalan diş kökünün ve çevre dokusunun enfekte olma olasılığı yükselebilmektedir. Enfeksiyon nedeniyle gelişen ağrı diğer dişlere de yayılabilmektedir. Bu nedenle, problemin hangi dişte oluştuğunu belirlemek zor olabilmektedir. Diş kökü ve çevre doku enfeksiyonu daha ciddi bir durumdur ve tedavi edilmediği takdirde, kemik ve doku kaybına yol açabilmektedir. ¹³ 

• Diş Hassasiyeti

Kişinin sıcak ya da soğuk içecekler ve yiyecekler nedeniyle diş ağrısı yaşaması genellikle diş hassasiyetiyle ilgilidir. Bu durum çoğu zaman, dişlerin koruyucu tabakası olan diş minesinin ve diş dentininin (dişin sinirlerinin bulunduğu katman) aşınması ya da zayıflaması sonucu oluşmaktadır. Bu tabakalar zayıfladığında, sinirler aşırı soğuğa ve aşırı sıcağa karşı savunmasız kalmaktadır. Sonuç olarak da, ağrı meydana gelmektedir. ¹⁴ 

• Bruksizm (Diş Gıcırdatma)

Diş gıcırdatma ya da bruksizm diş, çene, boyun ve ilgili kas ağrısı için oldukça yaygın bir nedendir. Dişlerin aşınmasına yol açan bu durumda, kişi genellikle gece uykusunda ya da stresli zamanlarda istemsiz olarak dişlerini sıkmakta ya da gıcırdatmaktadır. Çok şiddetli bir şekilde yapılması durumunda, hem alt hemde üst dişler hasar görmeye başlamaktadır. ¹⁵ 

• Dişleri Çok Sert Fırçalamak

Çoğu insan dişlerini daha iyi temizlemek için çok sert bir şekilde diş fırçalamaktadır. Bu durumda, dişlere ve diş etlerine uygulanan yoğun basınç tahrişe yol açabilmektedir. Diş etlerinin kanaması ve iltihaplanması da söz konusu olabilmektedir. Sonuç olarak da, diş ve diş eti ağrıları meydana gelmektedir. ¹⁶ 

• Yanlış Hizalanan Dişler

Yanlış hizalanmış olan dişler, diğer dişlere baskı yapabilmekte, itebilmekte ve sonuç olarak da ağrıya neden olabilmektedir. Bunlara en iyi örnek ise 20’lik dişleridir. Çoğu zaman, çene yapısından kendine yer bulamayan dişler şekilsiz ve diğer dişlere baskı yaparak çıkmakta ya da çıkamayıp diş etinin içinde kalmaktadır. Bu da, şiddetli diş ağrısına yol açabilmektedir. ¹⁷ 

• Dental Hizalama Yöntemleri

Diş telleri, diş sabitleyicileri ve diğer dental hizalama yöntemleri, ağız içinde rahatsızlığa yol açabilmekte ve ağrıya neden olmaktadır. Oluşan bu ağrı genellikle diş hizalama yöntemlerinin uygulanmasından hemen sonra başlamaktadır ve çoğu zaman birkaç gün sonra geçmektedir. Ağrının daha uzun bir süre boyunca devam etmesi durumunda ise diş doktoru tarafından tekrar kontrol edilmesi gerekmektedir. ¹⁸ 

Dişlerle İlgili Olmayan Nedenler

Diş ağrısı bazen diş dışındaki sağlık sorunları nedeniyle de gelişebilmektedir. Diş ağrısına neden olabilecek diğer nedenlerden bazıları şunlar olabilmektedir:

Sinüs enfeksiyonları: Sinüs enfeksiyonları, sinüslere baskı yapmakta ve ağzın üst arka köşelerinde ağrıya neden olabilmektedir. Düzenli olarak sinüs enfeksiyonları yaşıyoranız, sinüs boşluklarına yakın olan dişlerde de ağrı hissedilebilmektedir.

Baş ağrıları: Küme tipi baş ağrılarının kesin nedeni bilinmemektedir, bu ağrı tipinin bazı insanlarda diş ağrılarına da neden olduğu gözlemlenmektedir.

Kalp krizi: Kalp krizinden gelen ağrı, alt çene içine de yayabilmektedir.

Diyabet: Diyabet hastalığı varsa, bu durumda kontrolsüz kan şekeri diş çürümesi riskinizi artırabilmektedir.

Viral Enfeksiyonlar: Zona, diş ağrısına neden olabilen viral bir enfeksiyondur.

Sinir Hastalıkları: Trigeminal nevralji denilen bir durum, yüzün bir tarafında keskin bir ağrıya yol açabilmektedir.

Uyuşturucu Kullanımı: Metamfetamin kötüye kullanımı diş ağrısına yol açabilmektedir.

Vitamin Eksikliği:  B12 vitamini eksikliği diş ağrısına neden olabilmektedir. ¹⁹ 

Diş Ağrısına Ne İyi Gelir

Diş ağrısı insanlar için en zor durumlardan birisi olarak büyük bir tehlike arz eder. Diş ağrısı esnasında kişiler günlük hayatına devam edemeyecek kadar acı çekebilir. Diş ağrısını ne geçirir diye insanlar çok sorar ve araştırır.

Ağrıyı azaltmanın ya da tamamen yok etmenin yollarını ararlar. Diş ağrısı birçok sebepten dolayı yaşanabilir. Her zaman kısa süre içerisinde önlem almak en iyisidir. Her zaman için en iyi önlem ise doktor kontrolü altında olmaktır.

Diş Ağrısı Tedavisi

Diş ağrısı nasıl geçer? Diş ağrısının tedavisi, nedenine ve oluşan hasara bağlı olarak değişmektedir. Bununla birlikte, genel olarak diş ağrısından kurtulmanın en etkili yolu, oluşan enfeksiyonu tedavi etmek ve diş çürüğü varsa, bu dişi onarmak ya da son çare olarak dişi çekmektir.

Diş ağrısına yol açan bazı diş problemlerinin tedavileri şunlar olabilmektedir: ²⁰ 

• Diş Çürüğünün Tedavisi

Diş çürüğü söz konusu olduğunda, diş üzerindeki çürük olan parça çıkarılmakta ve oluşan boşluk dolgu ile kapatılmaktadır. Bu boşluk çok derin olduğunda ya da pulpaya girmişse, kök kanal tedavisi uygulanmaktadır. Tedavi edilmediği takdirde, bu durum ciddi enfeksiyonların oluşmasına yol açabilmektedir.

• Kanal Tedavisi

Kök kanal tedavisinde, dişin altında bulunan sinir ve kan damarları ortadan kaldırılmaktadır. Sonrasında ise dişin kök kanal sistemine inert dolgu malzemesi uygulanmaktadır.

Kök kanal tedavisinden önce diş apsesi oluşmuşsa, enfeksiyonun kontrol altına alınması için antibiyotik tedavisi uygulanabilmektedir. Bazı durumlarda, diş çok fazla hasar almışsa ve diş etine veya çene kemiğine zarar verme riski varsa, diş çekilebilmektedir. ²¹ 

• Diş Eti Apsesi Tedavisi

Periodontal apse yani diş eti apsesi için lokal anestezi altında basit bir drenaj prosedürü uygulanmaktadır. Bu süreçte etkilenen diş etindeki tartar ve kalıntılar da temizlenmektedir. Temizlenen alan, antimikrobiyal sıvılarla durulanmaktadır. Bazı durumlarda iyileşme sürecini hızlandırmak için antibiyotik uygulanabilmektedir. Apsenin ciddiyetine bağlı olarak oral antibiyotikler de verilebilmektedir.

• Diş Kaplaması

Diş çatlaması ya da diş kırıkları nedeniyle oluşan bir diş ağrısı varsa, dişe kuron kaplama yapılmaktadır. Bu yöntemde, eksik olan diş yapısının daha fazla bozulmasını engellemek için porselenden yapılmış kaplamalar veya metal destekli porselen kaplamalar kullanılmaktadır. ²² 

• 20’lik Diş Tedavisi

Bazı durumlarda, evde tedavi yöntemleri 20’lik diş ağrısını hafifletmeye yardımcı olamamaktadır. Bu durumda, 20’lik dişlerin çekilmesi söz konusu olabilmektedir. Diş hekimi dişin bulunduğu bölgeye işlemden önce lokal anestezi uygulanmaktadır. Sonrasında ise dişi çıkarmaya çalışmaktadır. Gerekli durumlarda, dişi çıkarmak için çevresinde bulunan etlere kesikler yapılabilmektedir. Bu işlem normalde sadece birkaç dakika sürmektedir, ancak bazı kişilerde bu süre 20 dakika ya da daha fazla olabilmektedir. ²³ 

Diş Ağrısını Önleme Yöntemleri

Diş ağrısından ve diğer diş problemlerinin oluşmasını önlemenin en iyi yolu diş ve diş eti sağlığına dikkat etmekten geçmektedir. Diş ve diş eti sağlığını desteklemek için yapılabilecek bazı yöntemler şunlardır:

• Şekerli yiyecekleri ve içeceklerin tüketimini sınırlandırın. Bu tür gıdaların arada sırada tüketilmesi daha doğru olacaktır.
• Dişlerinizi günde iki kez florür içeren bir diş macunu ile fırçalayın. Bunu yaparken diş etlerini ve dili de hafifçe fırçalayabilirsiniz. Böylece genel ağız temizliği sağlanmış olmaktadır.
• Diş ipi kullanarak dişlerin arasını temizleyin. Sonrasında gargara da kullanabilirsiniz.
• Sigara içmeyin. Sigara içmek bazı diş problemlerinin daha da kötüleşmesine neden olabilmektedir.

Diş ve diş eti problemlerini önlemenin bir diğer yolu da, düzenli olarak diş hekimine gitmektir. Diş muayenelerinin sayesinde oluşabilecek problemler çok daha öncesinden kontrol altına alınabilmektedir.

Çocukların her altı ayda bir diş muayenesi yaptırmaları önerilmektedir, böylece diş çürüğü erken tespit ve tedavi edilebilmektedir. ²⁴ 

UYARI: Burada yazılanlar sadece bilgi amaçlıdır. Tıbbi tavsiye, tanı ve tedavi sağlamaz. En doğru tedavi ve bilgi için doktorunuza danışınız.