Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir? Belirtlieri Nelerdir?

Mide Üşütmesi Nedir?

Mide üşütmesi her ne kadar halk arasında mideyi üşütmek olarak düşünülse de, aslında durum tıbbi açıdan gastroenterit olarak adlandırılan bir sağlık sorunundan kaynaklanmaktadır. Soğuk alma ile ilgili olmayan ancak mide gribi olarak da bilinen gastroenterit, çocuklarda yaygın olarak rotavirüs nedeniyle oluşurken, yerişkinlerde norovirüs nedeniyle oluşan bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanmaktadır.

Gastroenterit hastalığı, özellikle mide bulantısı, kramp ve mide ağrısı ile karakterize olmasıyla bilinmektedir, ancak, kusma, diyare veya her ikisinin de birden ortaya çıktığı durumlar da olabilmektedir. Viral veya bakteriyel enfeksiyon ortadan kalkmadan 3-4 gün önce, hastalık vücut için kesinlikle rahatsızlık verici olmaktadır. Bazı durumlarda iyileşme süreci daha uzun sürebilmektedir.

Çoğu kişi enfeksiyona hemen karşı koymak için reçetesiz ilaçlara başvurmaktadır, ancak buna rağmen hastalık oldukça kolay yayılabilmekte ve bağışıklık sistemini gelecekteki muhtemel saldırılara karşı zayıflatabilmektedir. ¹ 

Gastroenterit oldukça sık görülen bir durumdur, zira gastroenterit oluşturabilen virüsler ve bakterilerle karışmış olan yiyecek veya su yoluyla kolayca bulaşmakta ve kişiden kişiye temas yoluyla yayılmaktadır. ² 

Mide Üşütmesi Belirtileri

Mide üşütmesi başlangıcının ana belirtisi, bağırsak hareketlerinizin (dışkı) sulu olmaya başladığı ve sık sık, acilen tuvalete gitmeye ihtiyaç duyduğunuz ishaldir. İshal, mide üşütmesiin başlıca belirtisi olmasına rağmen, ishalin bilinen diğer pek çok nedeni bulunmaktadır. Mide üşütmesi nasıl anlaşılır? İshale ek olarak, diğer mide üşütmesi belirtileri aşağıdakileri içerebilmektedir:

• Mide bulantısı ve kusma
• Karın ağrısı ve kramp
• Hafif ateş ve titreme
• İştah kaybı
• Baş ağrısı ve kas ağrıları
• Yorgunluk ve genel vücut zayıflığı
• İdrar kaçırma (bağırsak hareketleri üzerindeki kontrol kaybı)
• Bebeklerde zayıf beslenme ³

Mide üşütmesi belirtileri nedenine bağlı olarak, enfeksiyondan bir ile üç gün sonra ortaya çıkabilmektedir ve hafif ile şiddetli olabilmektedir. Belirtiler genellikle bir veya iki gün sürmektedir, ancak zaman zaman on güne kadar sürme ihtimali de bulunmaktadır.

Belirtileriniz yaklaşık beş günden fazla sürerse veya daha şiddetli bir hale gelirse ya da belirtileriniz gittikten sonra tekrar geri döndüyse, dışkınızda kan varsa, sürekli karın ağrınız varsa veya dehidrasyon gelişmeye başladıysa mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Dehidrasyon, mide üşütmesi ile hızlı bir şekilde ortaya çıkabilmektedir ve vücudun aşırı sıvı kaybına uğramasına yol açabilmektedir. Mide üşütmesi ile birlikte gelen dehidratasyon belirtileri ise şunları içerir: ⁴ 

• Aşırı susuzluk
• Son sekiz saat içinde idrar yapmamak veya yalnızca küçük miktarda idrara çıkmak
• Koyu renkli ve kokulu idrar
• Ağız ve dudak kuruluğu (gözyaşı eksikliği de yaşanabilir)
• Soğuk eller ve ayaklar
• Çökmüş yanaklar veya gözler
• Baş dönmesi, letarji, zayıflık
• Cildi gerdikten sonra hemen eski halini almaması

Özellikle bebekler ve çocuklar, yaşlılar ve zayıflamış bağışıklık sistemine sahip olanlar başta olmak üzere mide üşütmesi ile beraber dehidratasyon belirtileri yaşayan herkes hemen bir doktora görünmelidir. ⁵ 

Acil Tıbbi Yardım Gerektiren Mide Üşütmesi Belirtileri

Yetişkinseniz ve aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız hemen tıbbi yardım istemelisiniz:

• 24 saat boyunca sıvı kaybı yaşamaya devam ettiyseniz
• İki günden fazla kusuyorsanız
• Kan kusuyorsanız
• Dehidratasyon yaşıyorsanız
• 104 F (40 C) yukarısında ateşiniz varsa ⁶

Çocuklarda Acil Tıbbi Yardım Gerektiren Mide Üşütmesi Belirtileri

Çocuğunuzun aşağıdaki belirtileri yaşadığını fark edersiniz, hemen bir doktora başvurun:

• 102 F (38.9 C) ya da daha yüksek bir ateş
• Uyuşuk veya çok sinirli olma
• Rahatsızlık ya da ağrı çekiyor gibi görünmesi
• Kanlı ishal
• Sıvı kaybı (hasta bebeklerde ve çocuklarda dehidratasyon belirtileri önemlidir, belirtilerin olması durumunda hemen tıbbi yardım istenmelidir) ⁷ 

Bebeklerde Acil Tıbbi Yardım Gerektiren Mide Üşütmesi Belirtileri

Aşağıda sıralanmış olan belirtilerin yaşanması durumunda bebeğinizi hemen bir doktora götürmelisiniz:

• Birkaç saatten fazla süren kusma
• Altı saatten fazla süren kuru bez
• Kanlı dışkı veya şiddetli ishal
• Başının üstünde batık bir yumuşak nokta (fontanel)
• Alışılmadık derecede uykulu veya tepkisiz olma ⁸

Mide Üşütmesi Nedenleri

Mide üşütmesi yani gastroenterit, ishal, karın krampları, mide bulantısı, iştahsızlık ve diğer sindirim rahatsızlıkları belirtilerine neden olan ve bağırsaklarda oluşan bir iltihaptır. Mide üşütmesi neden olur? Gastroenterit hastalığının en yaygın iki nedeni viral ve bakteriyel enfeksiyonlardır: ⁹ 

Viral Enfeksiyonlar

Norovirus gibi virüsler gastroenterit hastalığına neden olmaktadır. Norovirüs’ün yanı sıra diğer Rotavirüs, Astrovirüs ve Adenovirüs isimli üç virüs de gastroenteritin yaygın nedenleri arasındadır.

Rotavirüs, Astrovirüs ve Adenovirüs, özellikle bebekler ve küçük çocuklarda hastalık oluşturmaya eğilimlidir. Bunlar kirli dışkılar tarafından yayılmaktadır. Dışkılardaki virüsler, yiyecek veya suya ya da daha sonra gıdaya temas eden böceklere bulaşmaktadır. Bu durum maalesef modern zamanlarda bile hala çoğu ülkede önüne geçilemeyen bir problemdir. ¹⁰ 

Norovirüs, yetişkinlerde ve büyük çocuklarda gastroenteritin tipik formudur. Yılın herhangi bir zamanında ortaya çıkabilmektedir. Bu virüs fekal-oral yolla yayılmaktadır ve aynı zamanda kişiden kişiye bulaşma riski de oldukça yüksektir.

Rotavirüs, ise çoğunlukla 3-5 aylık olan bebekleri etkilemektedir. Yapılan araştırmalara göre, rotavirüs salgınları, her sene özellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkmaktadır ve kolaylıkla yayılabilmektedir. ¹¹ 

Adenovirüs, 2 yaşın altındaki çocuklarda gastroenteritin ikinci en sık nedeni olarak bilinmektedir. Yılın herhangi bir zamanında ortaya çıkma olasılığı bulunmaktadır.

Astrovirüs, adenovirüs gibi her yaştan insana bulaşabilmektedir ancak bebekleri ve küçük çocukları etkilemesi daha muhtemeldir. Kışın oldukça yaygın olarak yaşanmaktadır, ama diğer yandan yılın herhangi bir zamanında da ortaya çıkabilmektedir.

Bebekler için bezler önemli bir enfeksiyon kaynağıdır. Dışkılardan gelen mikroorganizmalar hem bebeği hem de ebeveynlerin ellerini virüslere karşı savunmasız bırakmaktadır.

Virüsler, ince bağırsağın duvarındaki hücreleri enfekte ederek veya tahriş ederek hastalığa neden olmaktadır. Sonrasında ise vücut için gerekli olan sıvılar, mineraller ve tuzların kontrolsüzce vücuttan çıkmasına sebep olan ishali ortaya çıkarmaktadır. ¹² 

Bakteriyel Enfeksiyonlar

Gastroenterit’e neden olan çeşitli bakteriler şöyle sıralanmaktadır:

• Yersinya, domuz etinde bulunur
• Stafilokok, süt ürünlerinde, etlerde ve yumurtalarda bulunur
• Shigella, suda (sıklıkla yüzme havuzlarında) bulunur
• Salmonella, et, süt ürünleri ve yumurtalarda bulunur
• Kampilobakter, et ve kümes hayvanlarında bulunur
• coli, kıyılmış sığır ve salatalarda bulunur

Bakteriyel gastroenterit salgınları, özellikle bakterilerin bulaştığı gıdalarla hazırlanan yemekler nedeniyle ortaya çıkmaktadır. ¹³ 

Bakteri, bakteriyel gastroenterit yaşayan kişinin temiz olmayan elleri yoluyla kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabilir. Bu bakterilerle enfekte olmuş bir kişi yiyecek, nesne veya diğer insanlara dokunursa, bakteriyi çevresindeki kişilere yayabilir. Enfekte olmuş ellerle gözlere, ağza veya diğer açık kısımlara dokunursanız, enfeksiyonun kendi vücudunuza girmesine neden olabilirsiniz.

Çok seyahat ediyorsanız veya kalabalık bir alanda yaşıyorsanız, bu enfeksiyonlar için özellikle risk altındasınızdır. Ellerinizi sık sık yıkayarak ve yüzde 60’dan fazla alkol içeren ıslak mendilleri kullanarak çevredeki insanlardan bakteriyi kapmayı engelleyebilirsiniz. ¹⁴ 

Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir

Halk arasında mide üşütmesi adıyla bilinen hastalık tıp dilinde gastroenterit olarak bilinmektedir. Genel olarak virüslerin sebebiyet verdiği hastalık bakterilerden ve bazı parazitlerden kaynaklanarak da ortaya çıkmaktadır.
 Soğuk yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi yahut uzun süre soğuğa maruz kalınması sonucunda ortaya çıkan hastalıklar genellikle mide üşütmesi olarak nitelendirilir. Bilgi eksikliğinden kaynaklı kendi kendimize koyduğumuz bu teşhis hayatımız adına önem arz edecek birtakım ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir. Çünkü mide üşütmesi, genel olarak immün sistemin zayıflamasına, virüs, bakteri ve parazitlerin üremesine bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır. Doğal olarak bu hastalık, mideden daha çok bağırsakları doğrudan etkileyen türdendir.