Domuz Gribi Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Domuz Gribi Nedir?

Domuz gribi; H1N1 virüsünün neden olduğu bir üst solunum yolu hastalığıdır. İnfluenza virüsünün bir tipi olan H1N1, Haziran 2009’dan Ağustos 2010’a kadar dünya çapında salgınlara yol açan yeni bir hastalıktır. Bu nedenle de influenza virüsünün bu varyasyonu 2009 H1N1 olarak adlandırılmaktadır. İnfluenza virüsünün A, B ve C tipi virüsleri bulunmaktadır. Domuz gribi ise aslında A grubuna aittir.

Dünya Sağlık Örgütü, domuz gribini 2009 yılının Haziran ayında bir salgın olarak ilan etmiştir. Mevsimsel grip genellikle sonbahar ve kış aylarında daha sık görülürken, domuz gibi yaz aylarında yükselmiştir.

Domuz gribinin ismi virüsün ilk önce domuzlarda görülmesinden gelmektedir. Zaman içinde mutasyona uğrayarak insanlara da yayılmıştır. 2009 yılında dünya için yeni bir virüs olan H1N1, gerek aşılama yöntemi ile gerekse bağışıklık sisteminin virüsü tanımasıyla artık eskisi gibi ölümlere neden olacak kadar şiddetlenmemektedir. ¹

Domuz Gribi Belirtileri 

Domuz gribi yani H1N1 virüsünün neden olduğu grip belirtileri, mevsimsel olarak gelişen grip belirtilerine benzerdir. Bunlar arasında yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, boğaz ağrısı, vücut ağrıları, titreme ve yorgunluk bulunmaktadır. Halk arasında domuz gribinin çok daha şiddetli olduğuna ve ölümlere yol açtığına dair fikirler oluşsa da, domuz gribi mevsimsel gripler arasında değerlendirilmektedir.

2009 yılında ortaya çıkan domuz gribinin ölümlere neden olması, bu virüsün influenza virüsünün henüz yeni bir varyasyonu alması ve insan vücudunun bu virüse karşı bağışıklık kazanmamış olmasıdır. Böylece kolayca pandemik bir hale geldi ve tüm dünyaya yayıldı. Son yıllarda ise grip aşısı ile kontrol altına alınmaktadır. ²

Domuz gribi nasıl anlaşılır? Domuz gribi belirtileri daha ayrıntılı olarak şöyle sıralanmaktadır:

Yaygın Domuz Gribi Belirtileri

Diğer mevsimsel grip virüslerinde olduğu gibi, domuz gribi başlangıcının belirtileri, kişi enfekte olduktan sonra bir ila üç gün arasında ortaya çıkmaktadır ve şunları içermektedir:

Genellikle yüksek olan, ancak bazen yok olan ateş

Öksürük

Burun akıntısı veya burun tıkanıklığı

Boğaz ağrısı

Vücut ağrıları

Baş ağrısı

Titreme

Aşırı olabilen yorgunluk veya güçsüzlük

Bazen ishal ve kusma diğer grip tiplerine oranla domuz gribinde daha fazla görülen belirtiler arasında yer almaktadır. ³

Ciddi Domuz Gribi Belirtileri

Domuz gribi nedeniyle gelişen ciddi belirtiler daha nadir olarak görülmektedir. Yetişkinlere oranla çocukları daha fazla etkileyebileceği için çocuklarda gelişebilecek ciddi domuz gribi belirtileri şunlardır:

Hızlı nefes alma veya nefes alma zorluğu

Mavimsi veya gri ten rengi

Yeterli sıvı almama

Şiddetli veya sürekli kusma

Uyanma zorluğu ya da etkileşim eksikliği

Sinirlilik

Ateşli döküntü

Grip benzeri belirtiler zamanla iyileşmekte ancak sonrasında ateş ve daha şiddetli öksürükle birlikte geri dönmektedir. ⁴

Yetişkinlerde ortaya çıkan ciddi domuz gribi belirtileri şunları içermektedir:

Solunum zorluğu

Göğüs ağrısı veya basıncı

Karın ağrısı veya basınç

Baş dönmesi

Karışıklık

Şiddetli kusma ya da durdurulamayan kusma

Grip benzeri belirtiler iyileşmekte ancak tıpkı çocuklarda olduğu gibi sonrasında yüksek ateş ve şiddetli öksürük ile birlikte tekrar geri dönmektedir.

Şiddetli domuz gribi belirtileri yaşadığınızda hemen panik yapmamaya çalışın. Bununla birlikte, hızlı bir şekilde bir doktora başvurmanız oldukça önemlidir. ⁵

Domuz Gribi Komplikasyonları

Domuz gribi belirtileri genellikle birkaç gün ya da en fazla iki hafta sonra iyileşmektedir. Ancak, bazı hastalarda komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir. Domuz gribi komplikasyonlarının; astım, amfizem, diyabet veya kalp hastalığı gibi kronik hastalığı bulunan kişilerde, hamile kadınlarda, 5 yaşından küçük çocuklarda ve 65 yaş üzeri kişilerde gelişme olasılığı daha fazladır.

Domuz gribi nedeniyle şu komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir:

Kötüleşen astım ve kalp hastalığı belirtileri

Zatürree

Bronşit

Kulak enfeksiyonu

Karışıklık

Nöbetler

Solunum yetmezliği ⁶

Acil Tıbbi Yardım Alınması Gereken Domuz Gribi Belirtileri

Kendinizde veya çocuğunuzda yukarıda listelenen ciddi belirtilerden herhangi birinin geliştiğini fark ediyorsanız ya da belirtiler daha kötüye gidiyorsa hemen acil yardım alınması gerekmektedir. Kronik bir hastalık söz konusu ise durum daha ciddi sayılabilmektedir.

Eğer bebeğiniz grip geçiriyorsa ve ağladığında gözyaşı dökmüyorsa, yemek yemiyorsa, nefes almakta zorlanıyorsa ve normalden daha az idrar yapıyorsa, acil tıbbi yardım istenmelidir.

Grip, özellikle de 5 yaş ve altı, 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olanlar için yaşamı tehdit eden bir hastalık haline gelebilmektedir, bu nedenle gruplara dâhil olan kişiler mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almalıdır. ⁷

Domuz Gribi Nedenleri 

Domuz gribi neden olur? Domuz gibi influenza virüsü enfeksiyonu sonucunda gelişmektedir. Gribe neden olan pek çok virüs türü bulunmaktadır. Zaman içinde değişime uğrama ihtimali bulunan virüsler, enfekte olduğu hayvanın bağışıklık sisteminde değişmektedir. Domuz gribi de buna bir örnektir. ⁸

Domuz gribine neden olan influenza virüsünün zaman içindeki değişimi şöyle sıralanmaktadır:

Grip Virüsü Tipleri

İnfluenza virüsünün ise A, B ve C olmak üzere üç ana tipi bulunmaktadır. Domuz gribi neden olan grip virüsü H1N1 2009 şeklinde adlandırılmaktadır. Domuz gribi virüsü sınıf influenza A tipine aittir.

H1N1 virüsleri, özellikle son yıllarda insanlar arasında yayılması ile tanınmış bir virüstür. Bununla birlikte, 2009 yılında ortaya çıkan Pandemik İnfluenza A (H1N1) her zamanki H1N1 virüsünün yeni bir varyasyon olarak gelişmektedir. Bu grip salgını, özellikle H1N1 2009 veya domuz gribi olarak tanımlanmaktadır.

H1N1 virüsünün bu varyasyonu daha öncesinde domuzlarda ve insanlarda ortaya çıkmamıştır. İnsanlar arasında yayılan H1N1 virüsü, domuz gribi ile kuş gribi genlerinin bir karışımına sahiptir. ⁹

Domuz Gribi Nasıl Ortaya Çıktı? 

Domuz gribi virüsü genellikle domuzları etkileyen bir virüstür. Ateş, öksürme, burun akıntısı, göz akıntısı, hapşırma, nefes almada zorluk, kırmızı ve sulu gözler ve yemek yemeyi reddetme gibi belirtilere yol açmaktadır.

Bazen domuzlar enfekte olsa da, hasta olduklarına dair herhangi bir belirti göstermezler. Nadiren de olsa, bazı durumlarda domuzların ölümüne neden olabilmektedir. Grip salgınları genellikle sonbahar ve kış aylarında daha yaygın olmaktadır. İnsanlarda görülen domuz gribi de özellikle bu aylarda daha fazla meydana gelmektedir. ¹⁰

Bununla birlikte, domuzlar üç kuş gribine, insan gribine ve domuz gribine karşı oldukça hassastır. Domuzlar aynı anda farklı türlerden virüslerle enfekte olabilmektedir. Bu durum meydana geldiğinde; virüslerin, insandan insana kolayca yayılabilecek yeni bir varyasyon oluşturması için karışarak değişime uğrama riski bulunmaktadır.

Sonuç olarak, virüsün yeni bir varyasyonu ortaya çıktığında insan vücudu henüz bir virüse karşı bağışıklık kazanmamış olmaktadır. Domuz gribinin özellikle 2009 yılında ortaya çıkmasının ve salgınlara yol açmasının nedeni de budur. Yani, domuz, kuş ve insan genlerine sahip bir influenza A H1N1 virüsünün yayılmasıdır. ¹¹

Mevsimler Grip

Grip enfeksiyonları özellikle soğuk mevsimlerde daha fazla görülmektedir. Bunun nedeni insanların yaz aylarına oranla kapalı ortamlarda daha fazla kalmasıdır. Bu tip salgılara mevsimsel grip denmektedir.

Grip enfeksiyonları genellikle ölümlere yol açmaktadır, ancak yaklaşık olarak vakaların yüzde birinde pnömoni gibi komplikasyonların gelişmesiyle ölümler ortaya çıkabilmektedir. ¹²

Domuz Gribi Nasıl Yayılır? 

Domuz gribi domuzlardan insanlara ya da insanlardan domuzlara bulaşabilmektedir. Hayvancılıkla uğraşan ya da ahırlara yakın yerlerde yaşayan insanlar domuzlarda virüs kapmaya daha yatkındır.

Domuz gribinin insandan insana bulaşması ise diğer grip virüslerinde olduğu gibi gerçekleşmektedir. Virüsü taşıyan kişi öksürdüğünde, hapşırdığında ya da doğrudan başka bir kişiye temas ettiğinde virüsü bulaştırabilmektedir. Virüsün bulaştığı zeminlere temas ettikten sonra elin ağza ve buruna götürülmesi de virüsün vücuda girmesine yol açabilmektedir. ¹³

Domuz Gribi Tedavisi 

Domuz gribi nasıl geçer? Domuz gribi mevsimsel grip virüsünün bir tipidir. Bu nedenle de alışık olduğumuz grip durumunda olduğu gibi belirtilerin hafifletilmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, domuz gribine yakalanan bazı hastalarda ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilmektedir. Böylece virüsün vücudu daha fazla istila etmesi engellenebilmekte ve belirtilerin şiddeti azaltılabilmektedir.

Domuz gribi tedavisi genel anlamda evde dinlemeyi, evde tedavi yöntemlerini ve antiviral ilaçları içermektedir. ¹⁴

Domuz Gribi Evde Tedavi Yöntemleri

Domuz gribinde öncelikli tedavi yöntemi belirli bir süre evde dinlenmektir. Bu sırada evde tedavi yöntemlerinde de yardım alınabilmektedir.

Çocuklar, yaşlılar, hamile kadınlar ve kronik hastalığı bulunan kişiler çok daha hassas oldukları için bir süre diğer insanlardan izole bir hayat yaşamaları önerilebilmektedir.

Domuz gribine yakalanmış olan hasta evde dinlenmeli, başta temiz su olmak üzere bol sıvı almalıdır, ayrıca nefes açıcı merhemler ve inhalasyon teknikleri gibi evde tedavi yöntemlerinden faydalanabilmektedir.

Ateş ve vücut ağrılarını kontrol altına almak için parasetamol veya ibuprofen içeren ilaçlar alınabilmektedir.

Domuz gribi viral bir enfeksiyon olduğu için kesinlikle çocuklara aspirin verilmemelidir. Bu, karaciğer yetmezliği ve Rye Sendromu gibi diğer komplikasyonlara yol açarak hayati tehlike oluşturabilmektedir. ¹⁵

Antiviral İlaçlar

Kuş gibi ve domuz gribine karşı antiviral ilaçlar kullanılabilmektedir. Özellikle kullanılan ilaçlar nöraminidaz inhibitörleri adı verilen bir ilaç sınıfına aittir. Bunlar nöraminidaz adı verilen bir proteinin etkisini etkisiz hale getirmektedir. Böylece virüsün vücutta çoğalması engellenebilmektedir. Bu proteinin eksikliği söz konusu olduğunda viral enfeksiyon ilerlemeye devam edememektedir.

Enfeksiyon etkilenmeye başlar başlamaz antiviral ilaçlar alınmalıdır. Birçok durumda hastalığın seyri ilaçla birlikte veya ilaçsız aynı şekilde seyretmektedir.

Domuz gribine karşı hassas olan ya da komplikasyon geliştirme riski daha fazla olan kişilerin antiviral ilaçlar alması gerekmektedir. Böylece komplikasyon ve ölüm riski azaltılmaktadır. ¹⁶

Hastanede Tedavisi

Nefes almada zorluk çekme, şiddetli sıvı kaybı yaşama ve cilt renginin mavimsi bir hal alması ciddi belirtiler arasında sayılmaktadır. Bu nedenle, sıralanan bu belirtiler söz konusu olduğunda acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Hastanenin acil bölümlerinde, domuz gribi nedeniyle nefes alma güçlüğü çeken hastaya destekleyici bakım sağlanabilmektedir. Aynı şekilde sıvı kaybı gelişen hastalara da sıvı takviyesi yapılabilmektedir. ¹⁷

Domuz Gribinin Önlenmesi

Diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi domuz gribini de önlemenin en başta gelen yöntemi kişisel hijyene dikkat etmektir. Bazı tavsiyeler arasında şunlar yer almaktadır:

Düzenli el yıkama

Öksürme ve hapşırma sırasında ağzı ve burnu örtme

Standart bir temizleme sıvısı ile sert yüzeylerin yeterli temizliği

Viral enfeksiyonları olan kişilerle yakın temastan kaçınma

Bazı durumlarda bir yüz maskesi takabilirsiniz. Böylece, domuz gribi taşıyorsanız virüsü diğer insanlara yayma riskiniz azalabilmektedir. Ayrıca, domuz gribi olan kişiyle aynı ortamda bulunan kişiler de yüz maskesinden yardım alabilmektedir. ¹⁸

Domuz Gribi Aşısı

Domuz gribinin önlenmesi için tüm dünyada aşılama yöntemi kullanılmaktadır. Grip aşısı özellikle yüksek risk altında olan insanlara önerilmektedir.

Domuz gribi aşısı artık mevsimsel grip aşısının bir parçasıdır. Uzmanlar tarafından uygun görüldüğü takdirde, hamilelere, yaşlılara ve yüksek risk taşıyan kişilere grip aşısı yapılmaktadır. ¹⁹

Domuz Gribi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Domuz gribi tanısı ve tedavisi için KBB (kulak burun boğaz) ya da enfeksiyon hastalıkları bölümlerine başvurulabilmektedir.

UYARI: Burada yazılanlar sadece bilgi amaçlıdır. Tıbbi tavsiye, tanı ve tedavi sağlamaz. En doğru tedavi ve bilgi için doktorunuza danışınız.