Buğday ve Birbirinden Önemli 7 Faydası

Buğday, dünyanın en çok tüketilen tahıl ürünlerinden biridir. Dünya çapında sayısız çeşitte yetiştirilen bir çim türü olan Triticum’dan meydana gelir. Ekmeklik buğday veya genel buğday en çok tüketilen türdür. Beyaz ve tam buğday unu, ekmek gibi fırınlanmış ürünlerdeki temel bileşenlerdir. Diğer buğday bazlı gıdalar arasında makarna, erişte, irmik, bulgur ve kuskus bulunur. İşte buğdayın faydaları:

1. Besin Değerleri

100 gram tam tahıllı buğday ununun besin değerleri şunlardır: (18)

2. Karbonhidrat Bakımından Zengindir

Tüm tahıl ürünleri gibi buğday da çoğunlukla karbonhidrattan oluşur.

Buğdaydaki toplam karbonhidrat içeriğinin % 90'ından fazlasını nişasta oluşturduğu için bitki türleri arasında karbonhidrat bakımından oldukça zengindir.(18)

Nişastanın sağlık üzerindeki etkileri, kan şekeri seviyelerinin etkisini belirleyen sindirilebilirlik ile ilgilidir. Yüksek sindirilebilirlik, bir yemekten sonra kan şekerinde sağlıksız bir artışa neden olabilir ve bunun özellikle diyabetli insanlar için sağlık üzerinde zararlı etkileri olabilir.

Özet: Buğdaydaki toplam karbonhidrat içeriğinin % 90'ından fazlasını nişasta oluşturduğu için bitki türleri arasında karbonhidrat bakımından oldukça zengindir.

3. Protein Bakımından Zengindir

Proteinler buğdayın kuru ağırlığının % 7 ila 22'sini oluşturur. (17)

Glüten büyük oranda protein içerir ve toplam protein içeriğinin % 80'ini oluşturur. Gluten, buğday hamurunun benzersiz esnekliğinden ve yapışkanlığından dolayı ekmek yapımında çok kullanışlı hale gelen özelliklerden sorumludur.

Özet: Glüten büyük oranda protein içerir ve toplam protein içeriğinin % 80'ini oluşturur ve ekmek yapımını kullanışlı hale getirir.

4. Vitaminler ve Mineraller Bakımından Zengindir

Tam buğday, birçok vitamin ve mineral bakımından zengindir. Buğdayın mineral miktarı çoğu tahıl tanesinde olduğu gibi yetiştirildiği toprağa bağlıdır.

Selenyum: Bu önemli elementin vücut üzerinde önemli fonksiyonları vardır. Buğdayın selenyum içeriği toprağa bağlıdır. (16)

Manganez: Kepekli tahıllar, baklagiller, meyve ve sebzelerde yüksek miktarlarda bulunan manganez, fitik asit içeriği nedeniyle tam buğdaydan az miktarda emilebilir. (15)

Fosfor: Bu diyet minerali vücut dokularının bakımında ve büyümesinde önemli bir rol oynar.

Bakır: Önemli bir temel element olan bakır, batı diyetinde genellikle düşük miktardadır. Bakır eksikliği kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. (14)

Folat: B vitaminlerinden biri olan folat, f olarak da bilinir. (13)

Zenginleştirilmiş buğday unu, yukarıdaki besinlere ek olarak iyi bir demir, tiamin, niasin, kalsiyum ve B6 vitamini kaynağı içerebilir.

Özet: Tam buğday, selenyum, manganez, fosfor, bakır ve folat dahil olmak üzere çeşitli vitamin ve minerallerin iyi bir kaynağıdır.

5. Bağırsak Sağlığını Güçlendirir

Tam tahıllı buğday, kepek içinde konsantre olan çözülmeyen lif açısından zengindir.

Çalışmalar, buğday kepeği bileşenlerinin bağırsaklardaki bazı yararlı bakterileri besleyerek düzenli olarak işlev görebileceğini göstermektedir. (12)

Buğday kepeği, sindirim sisteminden geçmek için sindirilmemiş yiyeceklerin süresini kısaltabilir. 

Yapılan bir çalışma, kepeklerin çocuklarda kabızlık riskini azaltabildiğini göstermiştir. (11)

Yine de, kabızlığın altında yatan nedene bağlı olarak kepek yemek her zaman etkili olmayabilir. (10)

Bunlara ek olarak, buğday tohumu yağı; uzun enerjili, doymuş, oktacosanol adı verilen ve kas enerjisini artıran bir yağ alkolü bakımından zengindir. Bu nedenle, sporcular için buğday tohumu yağı şiddetle tavsiye edilir. Egzersiz sırasında kişiye enerji ve oksijen verir.

Özet: Tam tahıllı buğday, kepek içinde konsantre olan çözülmeyen lif açısından zengindir. Ayrıca buğday kepeği, sindirim sisteminden geçmek için sindirilmemiş yiyeceklerin süresini kısaltabilir.

6. Kolon Kanseri Riskini Azaltır

Kolon kanseri en yaygın sindirim sistemi kanseridir. Gözlemsel çalışmalar, tam tahıl da dâhil olmak üzere kepekli tahılların tüketimini kolon kanseri riskinin azalmasıyla ilişkilendirmiştir. (9)

Yapılan bir çalışmaya göre, düşük lifli diyet yapan kişilerin daha fazla lif tüketerek kolon kanseri riskini % 40 oranında azaltabileceği görülmüştür. (8)

Sonuç olarak, kepekli buğday lif bakımından zengindir ve kolon kanseri riskini azaltan antioksidanlar ve bitkisel gıdalar içerir. (7)

Özet: Gözlemsel çalışmalar, tam tahıl da dahil olmak üzere kepekli tahılların tüketimini kolon kanseri riskinin azalmasıyla ilişkilendirmiştir.

Buğday Çiminin Faydaları

1. Kolesterolü Düşürebilir

Yapılan bir çalışmada, yüksek kolesterolü olan farelere buğday çimi suyu verilmiştir ve sonuç olarak farelerin toplam kolesterol, “kötü” kolesterol ve trigliserit seviyelerinde azalma yaşanmıştır.

İlginç bir şekilde, buğday çiminin etkileri, yüksek kan kolesterolü tedavisinde yaygın olarak kullanılan reçeteli bir ilaç olan atorvastatinin etkilerine benzemektedir. (6)

Özet: Bazı hayvan çalışmaları, buğday çiminin kan kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur.

2. Kanser Hücrelerini Öldürebilir

Yapılan bazı test tüpü çalışmaları, buğday çiminin yüksek antioksidan içeriği sayesinde kanser hücrelerini öldürmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur. Ayrıca buğday çimi özünün ağız kanseri hücrelerinin yayılmasını % 41 oranında azalttığı görülmüştür. (5)

Başka bir test tüpü çalışmasına göre, buğday çiminin kanser hücrelerini öldürdüğü ve tedaviden sonraki üç gün içinde lösemi hücre sayısını % 65'e kadar azalttığı görülmüştür. (4)

Yapılan bir çalışmaya göre, buğday çimi suyunun, kemoterapinin yaygın bir komplikasyonu olan kemik iliği fonksiyonu riskini meme kanserli 60 kişide azalttığı incelenmiştir. (3)

Özet: Test tüpü çalışmaları, buğday çimlerinin kanser hücrelerini öldürmeye ve kanser gelişimini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.

3. İltihabı Azaltabilir

İltihap, vücudu yaralanma ve enfeksiyona karşı korumak için bağışıklık sistemi tarafından tetiklenen normal bir tepkidir. 

Bununla birlikte, kronik iltihabın kanser, kalp hastalığı ve otoimmün bozukluklar gibi sorunlara yol açtığı düşünülmektedir. (2)

Bir ay boyunca 100 ml buğday çimi suyu içmenin ülseratif kolitli hastalarda hastalığın şiddetini ve rektal kanamayı azalttığı görülmüştür. (1)

Ayrıca buğday çimi, güçlü anti-enflamatuar özelliklere sahip bir bitki pigmenti olan klorofil bakımından da zengindir. Bir test tüpü çalışmasına göre klorofilin, iltihabı tetikleyen belirli bir proteinin aktif hale gelmesini engellediği görülmüştür. 

Özet: Yapılan bir çalışmaya göre buğday çiminin, iltihaplı bir bağırsak hastalığı olan ülseratif kolitin tedavisinde yardımcı olabileceği görülmüştür. 

Uyarı! Glütene alerjisi olan kişiler, buğday tohumu takviyelerinden kaçınmalıdır. Buğday tohumu özü bazı insanlarda hafif yan etkilere neden olabilir. Bunların belirtileri arasında bulantı, gaz ve baş dönmesi vardır.

Buğday Salatası Tarifi

• 1 su bardağı buğday
• 1 adet kırmızı biber
• Yarım demet maydanoz
• Yarım demet dereotu
• 1 adet havuç
• 2 adet teze soğan
• Marul yaprağı (2-3 adet)
• Mor lahana
• Yarım limon suyu
• Tuz
• Zeytinyağı

1. Bir gece öncesinden ıslattığınız buğday yumuşayana kadar haşlayın ve süzün.

2. Kabımıza 1 gece önceden ıslatıp haşladığımız 1 su bardağı buğdayı, 1 adet küçük küçük doğranmış kırmızı biber,maydanoz, dereotu, 3 yaprak marul, 2 adet taze soğan, mor lahana ve 1 adet rendelenmiş havucumuzu ilave edip iyice karıştıralım.

3. Ayrı bir kapta sosu için; yarım limon suyu, tuz ve 3 yemek kaşığı zeytinyağını alıp karıştıralım.

4. Daha sonra sosumuzu salatamıza ilave edip harmanlayalım. Afiyet olsun.

Sonuç

Tüm tahıl ürünleri gibi buğday da çoğunlukla karbonhidrattan oluşur. Buğday, irritabl bağırsak sendromu olan kişilerde sindirim semptomlarına neden olabilecek çok az miktarda çözünür lif veya fruktan içerir. Bunun yanı sıra, glüten büyük oranda protein içerir ve toplam protein içeriğinin % 80'ini oluşturur ve ekmek yapımını kullanışlı hale getirir. Tam buğday, selenyum, manganez, fosfor, bakır ve folat dâhil olmak üzere çeşitli vitamin ve minerallerin iyi bir kaynağıdır. Tam tahıllı buğday, kepek içinde konsantre olan çözülmeyen lif açısından zengindir. Ayrıca buğday kepeği, sindirim sisteminden geçmek için sindirilmemiş yiyeceklerin süresini kısaltabilir. Buna ek olarak, bazı hayvan çalışmaları, buğday çiminin kan kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur. Test tüpü çalışmaları, buğday çimlerinin kanser hücrelerini öldürmeye ve kanser gelişimini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıca başka bir çalışmada, kemoterapinin komplikasyonlarını da azaltabileceği görülmüştür. Yapılan bir çalışmaya göre buğday çiminin, iltihaplı bir bağırsak hastalığı olan ülseratif kolitin tedavisinde yardımcı olabileceği görülmüştür. 

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.