Acil.Net

Mis Kokulu Kekik ve Faydaları

#

Yazan, Gamze Bozkurt
27.04.2020 00:30 (Güncellendi 18.05.2020 04:15)

Sağlık GÜVENİLİR KAYNAK

Mis Kokulu Kekik ve Faydaları

Kekik insan sağlığı için oldukça faydalı bir bitkidir. Kırmızı ve beyaz renkli çiçekleri olan kekiğin kansere karşı koruyucu özelliği vardır. Ayrıca kan şekerini düzenler. İdrar söktürücü olan kekiğin besin değeri çok yüksektir; içeriğinde pek çok faydalı vitamin ve mineral bulunmaktadır. Bu bitkinin yağı, suyu, çiçekleri ve yaprakları tedavi ve şifa amaçlı kullanılmaktadır. Kekik yağı, özellikle saç ve cilt sağlığı için çok faydalıdır. Ancak aşırı kekik tüketmek ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle kekik veya yağını kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışınız.

Kekik, daha çok çimenlik ve ormanlık alanlarda yetişen doğal bir şifalı bitkidir. Pek çok yemekte baharat olarak kullanılan kekiğin kendine özgü bir kokusu vardır. Pek çok vitamin ve mineral içeren kekik güçlü bir baharattır. Ayrıca ilaç yapımında da kullanılan farmasötik bir bitkidir. Çiçekleri ve yaprakları ilaç olarak kullanılabileceği gibi gıdalarda tatlandırıcı olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca parfüm ve diş macunu yapımında da oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. (1)

 

1. Kekiğin Besin Değerleri

100 g kekiğin besin değerleri: 

Enerji 101 kcal
Protein6 g
Yağ1.7 g
Karbonhidrat24mg
Kalsiyum405 mg
Demir17.5 mg


Kekiğin besin değeri çok yüksektir. Bir çok vitamin ve mineral içeren bu şifalı bitki; potasyum, magnezyum, demir, selenyum ve kalsiyum açısından oldukça zengindir. Büyük miktarda C, A, K, E vitaminleri içeren kekik ayrıca harika bir beta-karoten, folik asit ve B-kompleks vitamini kaynağıdır. (2)

Özet: Kekik besin değerleri bakımından oldukça zengindir. Çok miktarda mineral ve vitamin içermektedir.


2. Kalp Sağlığını Korumaya Yardımcı Olur

Kolesterol seviyelerini düşürmeye ve dengelemeye yardımcı olur. Yüksek tansiyonun olumsuz etkilerini azaltarak kalp sağlığını korur. Ayrıca ciddi bir kardiyovasküler rahatsızlık olarak bilinen aterosklerozun ilerlemesini yavaşlatır. (3)

Kalp krizi dahil çoğu kalp rahatsızlığına yakalanma riskini azaltır. Özellikle düşük tansiyon hastalarında kan basıncını dengeleyerek halsizlik ve aniden yere düşme gibi semptomların giderilmesine yardımcı olur. (4)

Kekiğin kalp sağlığını desteklediğine dair birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalardan birinde farelerle yapılan deneylerde yüksek tansiyon hastalığına sahip farelerin kalp atış hızı üzerinde önemli ölçüde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Yemeklerinizde tuz yerine kekik kullanmanız sizi kötü tansiyonun etkilerine karşı korumaya yardımcı olur. (5)

Özet: Kekik kolesterol seviyesini düzenleyerek kalp hastalığı riskini azaltır. Yapılan çalışmalarda kekiğin kalp krizi dahil diğer hastalık türlerine yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır.


3. Kanserle Mücadelede Etkilidir ve Kansere Karşı Koruyucu Özelliklere Sahiptir

İnsan sağlığını kolon kanseri başta olmak üzere pek çok kanser türüne karşı korur, kanser hücrelerinin daha geniş alanlara yayılmasını engeller. Meme kanserini önlemeye yönelik olarak terapötik (tedavi edici) bir özellik gösterir. Bileşenlerinde bulunan ursolik asit, oleanolik asit, lutein, beta-sitosterol ve karvakrol sayesinde kanser hücrelerinin oluşumunu durdurur.

Portekiz’de yapılan bir araştırmada kekiğin özellikle kolon kanseri olmak üzere kanseri önlemeye yardımcı olabileceği ortaya çıkmıştır ve kekiğin bu özelliği içerdiği oleanolik asit, ursolik asit, lutein ve beta-sitosterol bileşenlerine bağlanmaktadır.

Aynı zamanda bu araştırmada kekik meme kanseri üzerinde de olumlu etkiler göstermiştir. Bu araştırmada bitki, potansiyel olarak kanser hücresi ölümünü arttırmış ve meme kanseri tedavisi üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu gözlemlenmiştir.

Kanseri önlemeye yardımcı olan kekik esansiyel yağının bir diğer önemli bileşeni karvakroldür -bir çalışma, karvakrolün kanser hücre hatlarının çoğalmasını ve göçünü inhibe edebileceğini ortaya koymuştur. İçerdiği bu bileşik, özellikle kolon kanserinin tedavisi ve olası önlenmesine yönelik terapötik etkiler sergilemektedir. (6) (7)

Özet: Kekik üzerine yapılan çalışmalarda, içerdiği bazı ögelerin kolon kanseri ve meme kanseri başta olmak üzere birçok kanser türüne karşı önleyici özelliği olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca kekiğin kanser hücrelerinin ölümünü arttırdığı da gözlemlenmiştir.


4. İltihap Giderici Özelliklere Sahiptir

Vücutta çoğu iltihabın oluşumunun asıl nedeni olan COX-2 enzimini baskılayan kekik yağı, içerdiği karvakrol ve timol ile enflamasyonu geriletir. Romatoid artrit ve gut hastalığı gibi iltihaplı rahatsızlıkların tedavisinde kekikten yararlanılmaktadır.

Yapılan çalışmalar kekiğin iltihap rahatsızlığına yol açan enflamatuar bir enzim olan COX-2'yi baskılayabildiğini göstermiştir. Kekik yağındaki ana kimyasal olan karvakrolün bunda rol oynadığı anlaşılmıştır. Karvakrolün çeşitli sağlık yararları ile bağlantılı olan kırmızı şaraptaki başka bir güçlü bileşik olan resveratrol ile benzer bir özelliğe sahip olmasından dolayı iltihabı bastırdığı ortaya çıkmıştır.

Başka bir çalışma, kekik esansiyel yağında karvakrol ve timol adı verilen başka bir bileşiğin iltihapla nasıl savaşabileceği ortaya konmuştur. Ayrıca yağı, artrit ve gutun ağrılı semptomlarını hafifletmek için kullanılır.(8) (9)

Özet: Kekik yağı iltihabın ana nedeni olan COX-2 enzimini baskılar ve bu sayede iltihabın giderilmesine yardımcı olur. Yapılan çalışmalarda kekik yağının bileşiğindeki bazı esansiyel yağların kırmızı şarap ile benzer özellik göstererek, iltihap giderici etkiler gösterdiği görülmüştür.


5. Bağışıklık Sisteminin Güçlendirilmesine Yardımcı Olur

A ve C vitaminleri açısından mükemmel bir kaynak olan kekik bağışıklık sistemini güçlendirir. Özellikle soğuk havalarda grip ve nezle gibi solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskini azaltır. Vücudumuzdaki beyaz kan hücrelerinin oluşumunu hızlandırarak iltihap giderici etkileri sayesinde hastalıklara karşı bizi korur. Yaralara uygulanan kekiğin yağı ise yaraların iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.

Ayrıca kekik beyaz kan hücrelerinin oluşumunu desteklediği için bağışıklık sistemini güçlendirir. Hafif kokusu ve lezzeti göz önüne alındığında soğuk algınlığı ve tıkanıklığı gidermek amacıyla kekik suyu buharı kullanılması bu belirtilerin giderilmesine yardımcı olur. (10) (11)

Özet: Kekiğin içerdiği A ve C vitaminleri bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine; soğuk algınlığı, grip ve nezle gibi solunum yolu enfeksiyonlarının giderilmesine yardımcı olur.


6. Sindirim Sistemi Sorunlarının Giderilmesine Yardımcı Olur

Vücudumuzdaki toksinlerin ve zararlı maddelerin yok edilmesine katkıda bulunan kekik yağı, sindirim sistemi için oldukça faydalıdır. Düzenli olarak tüketilen kekik çayı; hazımsızlık, gaz, şişkinlik gibi mide-bağırsak şikayetlerini azaltır. Ayrıca bağırsak kramplarını hafifletir. Kekiğin midedeki zararlı gazların artmasını önlediği ve böylece sindirim sağlığını artırdığı bilinmektedir. Bu etki, kekik içerisindeki uçucu yağlara bağlanmaktadır ve bu da karminatif (gaz azaltıcı) özellikler sunar. (12)

Özet: Kekik yağı ve kekik çayı düzenli olarak tüketildiğinde hazımsızlık, şişkinlik ve diğer mide-bağırsak rahatsızlıklarının giderilmesine yardımcı olur.


Kekik Çayı

1-Kanserden korunmak isteyen kişiler günde en az bir fincan kekik çayı içmelidir. Metabolizmayı hızlandıran, yağ yakım hızını ise üç katına çıkaran bu özel çayların az bilinen faydaları da beslenme uzmanları tarafından sıklıkla dile getiriliyor. (3)

2- İnatçı öksürüklere iyi gelmektedir. Sadece kış mevsiminde değil, bahar nezlelerinde de ortaya çıkan inatçı öksürüklerin sökülmesinde kekik çayı faydalıdır. Sadece birkaç gün üst üste içildiği takdirde balgam söktürücü etkileri vardır. Nezle ve grip gibi kış hastalıklarının çok daha kısa sürede atlatılmasına da yardımcı olur. (10) (11)

3- Hazımsızlığı gidermeye yardımcı olmaktadır. Özellikle fazla kaçırılan akşam yemeklerinden sonra maden suyu yerine kekik çayı içilebilir. Midede biriken kötü gazların atılmasını sağlayan bu özel çay hazımsızlık sorunlarını da büyük oranda azaltmaktadır. (12)

4- Gargara olarak kullanılabilmektedir. Kaynatıldıktan sonra soğumaya bırakılan çayla gargara yapabilirsiniz. Damak yaralarına iyi gelen mucizevi etkisi aynı zamanda kronikleşmiş ağız kokularına da kalıcı çözümler sunmaktadır. Aynı şekilde boğaza gargara yapılarak bademciklerin inmesini de kolaylaştırmaktadır. (13) (14)

5- Depresyona ve kaygı bozukluklarına karşı öneriliyor: Kekik çayı, diğer birçok bitki çayı gibi rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Depresyona neden olabilecek olumsuz düşünceleri insan zihninden uzaklaştırır. Bununla birlikte anksiyete bozukluğuna varan kaygıların azalmasına vesile olarak kişilerin çok daha mutlu ve huzurlu hissetmelerini sağlamaktadır.

6- Ağrıları azaltıyor. Regl sancılarını azaltmak kekik çayının faydaları arasında gösteriliyor. Regl öncesinde de esnasında da gönül rahatlığıyla tüketilebilir. (15 )


Kekik Çayı Tarifi

Kekik çayı yapımı son derece kolaydır, sadece birkaç dakikada hazırlanabilir. Kekik bir ya da iki bardak su ile kaynatılmalıdır. Küçük parçalara ayrılmış kekikler bu suyun içine atılıp beş dakika kaynatıldıktan sonra çay içime hazır hale gelir. En önemli nokta da kekiğin tekrar kaynatılmamasıdır. Tekrar kaynatılan kekiklerde herhangi bir vitamin ve protein kalmamaktadır. Bu nedenle sadece tek içimlik hazırlanmalıdır.


Sonuç

Kekik hazımsızlık ve şişkinliğin giderilmesine yardımcı olur. İçeriğindeki bazı vitaminler bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olur ve soğuk algınlığı gibi solunum rahatsızlıklarının giderilmesinde etkilidir. Kekik yağı iltihabın ana nedeni olan COX-2 enzimini baskılayarak iltihabın giderilmesine yardımcı olmaktadır. Kekik meme kanseri, kolon kanseri gibi diğer kanser türlerinin önlenmesine ve kanser hücrelerinin ölmesine katkıda bulunur. Kolesterol seviyelerini düşürerek kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olur. Kekik oldukça yüksek besin değerine sahiptir ve insan sağlığı için oldukça önemlidir.


UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.

KAYNAKLAR


1. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Alternatif Bir Mekanizma Olarak Kekik Esansiyel Yağı: Biyofungisite Neden Olan Mycosphaerella Graminicola Duyarlılığı M Ben Jabeur-L Somai-Jemmali-W Hamada - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28135780 

2. Fooddata Central Arama Sonuçları-ABD TARIM BAKANLIĞI Tarımsal Araştırma Servisi https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173470/nutrients

3. Timol ve Karvakrolün, Timus Vulgaris L. Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)-Esansiyel Yağının Bileşenlerinin İnflamatuar Yanıt Üzerine EtkileriFernanda Fachini-Queiroz-Raquel Kummer-Camila Estevão-Silva-Maria Carvalho-Joice Cunha-Renata Grespan-Ciomar Bersani-Amado-Roberto Cuman - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3418667/

4. Kekik Tozu (timus Vulgaris L.) Takviyesinin Sitokinlerin Gen İfade Profilleri ve Broyler Diyetlerinin Ekonomik Verimliliği Üzerine Etkisi Fardos Hassan-Ashraf Awad - Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28534268

5. Timus Linearis Benth'in Hava Parçalarının Antihipertansif Etkisinin Farmakolojik Değerlendirmesi Alamgeer-Muhammed Akhtar-Kaiser Jabeen-Hafeez Khan-Safirah Maheen- Haroon-Ur-Rash-Sabeha Karim-Shahid Rasool-Muhammed Malik-Kifayatullah Khan-Muhammad Mushtaq-Fouzia Latif-Nazia Tabassum-Abdul Khan-Haseeb Ahsan-Wasim Khan - Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25272894

6. Timus Mastichina: Kimyasal Bileşenler ve Anti-kanser Aktivitesi Joana Gordo-Patrícia Máximo-Eurico Cabrita-Ana Lourenço-Abel Oliva-Joana Almeida-Mariana Filipe-Pedro Cruz-Rita Barcia-Miguel Santos-Helder Cruz - Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23285814

7. Karvakrol İnsan Kolon Kanseri Hücrelerinde Proliferasyonu Önler ve Apoptozu azaltır- Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)-Kai Fan-Xiaolei Li-Yonggang Cao-Hanping Qi-Lei Li-Qianhui Zhang-Hongli Sun - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26214321

8. Timol ve Karvakrolün, Timus Vulgaris L. Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)- -Esansiyel Yağının Bileşenlerinin İnflamatuar Yanıt Üzerine Etkileri Fernanda Fachini-Queiroz-Raquel Kummer-Camila Estevão-Silva-Maria Carvalho-Joice Cunha-Renata Grespan-Ciomar Bersani-Amado-Roberto Cuman - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3418667/

9. Kekik Yağı Cox2'yi İnhibe Edebilir ve Enflamasyonu Bastırabilir https://www.sciencedaily.com/releases/2010/01/100113122306.htm

10. Açık Kutanöz Yara İyileşmesinde Kekik Balının Lokal Uygulamasının Etkilerinin Değerlendirilmesi - Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)- Nasrin Takzaree-Gholamreza Hassanzadeh-Mohammad Rouini-Azadeh Manayi-Abbas Hadjiakhondi-Masoumeh Majidi Zolbin - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5439045/

11. Bağışıklığı Destekleyen Yedi Otlar- Bastyr University https://health.bastyr.edu/news/health-tips/2014/08/seven-herbs-support-immunity

12. Geleneksel Fars Tıbbı Perspektifinden Şişkinliğin Önlenmesi ve Tedavisi - Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi (Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi)- Bagher Larijani-Mohammad Esfahani-Maryam Moghimi-Mohammad Shams Ardakani-Mansur Keshavarz-Gholamreza Kordafshari-Esmaiel Nazem-Şirin Hasani Ranjbar-Hoorieh Mohammadi Kenari-Arman Zargaran - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4893422/

13. Kekik ve Lavanta Esansiyel Yağlarının Antibakteriyel AktivitesiMonika Sienkiewicz-Monika Łysakowska-Julita Ciećwierz-Paweł Denys-Edward Kowalczyk - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22313307

14. Beş Uçucu Yağın Oral Patojenlere Karşı Antimikrobiyal Etkinliği: Bir in vitro çalışmaNilima Thosar-Silpi Başak-Rakesh Bahadure-Monali Rajurkar - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4054083/

15.Timus Vulgaris ve Ibuprofen'in Primer Dismenore Üzerine Karşılaştırmalı Etkisi: Üç Kör Klinik Çalışma Hacer Salmalian-Roshanak Saghebi-Ali Moghadamnia-Ali Bijani-Mahbobeh Faramarzi-Fatemeh Nasiri Amiri-Fatemeh Bakouei-Fereshte Behmanesh-Reza Bekhradi - https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3223993

Benzer Makaleler

Yorum Yapın