Patates ve Binbir Türlü Faydası

Patates (Solanum tuberosum), patlıcangiller (Solanaceae) familyasından yumruları yenen otsu bir bitki türüdür. Boyu 60-80 cm’ye varan, beyazımsı-pembemsi çiçekler açan yumruları hariç zehirli otsu bitkilerdir. Bitkinin toprak altında kalan yumruları “patates” olarak bilinmektedir. Bu yumrular nişasta bakımından zengin olduğundan önemli bir besin maddesidir. Bitkinin toprak üstü kısımlarında zehirli alkaloitler bulunmasına rağmen yumruları zehirli değildir. Ancak çimlenmiş patateslerde de bu alkaloitler bulunduğundan zehirlenmelere neden olmaktadır. Zehirlenme belirtileri sindirim sistemi bozuklukları, bol terleme ve halsizlikle kendini gösterir.

1. Patatesin Sahip Olduğu Besin Değerleri

100 gram patatesin içerdiği besinler:

Patates vitaminler, mineraller ve temel organik bileşikler de dahil olmak üzere bir enerji ve beslenme deposudur. Patates düzenli tüketildiğinde vücuda önemli su ve iyon kaynağı sağlanmış olur. Patates potasyum bakımından oldukça zengindir. Patateslerin kabuğu ile yenmesi tavsiye edilmektedir. Patates C vitamini bakımından zengin bir yiyecek olarak bilinmektedir. (1) (2) (3)

Özet: Patates; vitaminler, mineraller ve temel organik bileşikler bakımından oldukça zengin bir sebzedir.

2. Kilo Vermeye Yardımcı Olur

Avrupa Klinik Beslenme Dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre patates yağ oranı düşük karbonhidrat ve protein bakımından zengin bir besin olduğu bilinmektedir. Peynir, tereyağı veya krema gibi yiyeceklerle bir araya geldiklerinde, kilo almak isteyen insanlar için idealdir. Vitamin içeriği, karbonhidratların uygun şekilde emilmesine yardımcı olan C ve B vitamini içermektedir.

Patates doyurucu bir sebzedir ve uzun süre tok kalmanızı sağlamaktadır. Bir başka araştırmaya göre, patates ekstaraktı gıda alımını engelleyebilmektedir. Patateslerden çıkarılan proteaz inhibitörlerinin konsantresinin gıda alımını ve kilo alımını azalttığı bulunmuştur. (4) (5)

Özet: Patates, yağ oranı düşük protein ve vitaminler bakımından zengin bir besin olmasından dolayı tokluk hissi vermekte ve kilo alımını azaltmaktadır.

3. Antioksidan Özelliklere Sahiptir

Serbest radikaller ve reaktif oksijen türleri insan vücudundaki diğer moleküller ile reaksiyona girerek hasara neden olur ve hastalığa neden olurlar. Patates A ve E vitaminleri de dahil olmak üzere antioksidanlar açısından zengindir. Ayrıca polifenoller ve flavonoidler gibi antioksidan bitki besinleri bakımından da zengindir. Bu iyi bilinen maddelere ek olarak patatesin bazı sahip olduğu antioksidanlar vardır. Patateslerde bulunan iki protein (metallotioninler) ve dört polifenol (kafeinikinik asit türevleri), doku ve hücre çalışmalarında önemli antioksidan kapasite göstermiştir.

Patates yaprakları; antioksidanlar, özellikle polifenoller açısından da zengindir. Hayvanlar üzerinde yapılan bir deney çalışmasında, patates özü farelerde beyin hasarını (nörotoksisite) tersine çevirmiştir. Fare beyin dokusu üzerinde yapılan bir takip çalışması, muhtemelen bir antioksidan olarak işlev görerek işe yaramıştır. Bu etki sadece farelerde araştırılmıştır insanlar üzerinde daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır. (6) (7) (8) (9)

Özet: Patates, A ve E vitaminleri de dahil olmak üzere antioksidanlar açısından zengindir. İnsan vücudunu serbest radikallerin ve reaktif oksijen türlerinin hasarına karşı korumada antioksidan görevi görmektedir.

4. Kalp Hastalığını Önlemeye Yardımcı Olur

Patates; vitaminler (B-kompleksi ve C), mineraller ve karotenoidler ( lutein ve zeaksantin) adı verilen belirli maddeler de içerir. Karotenoidler, kalp sağlığı ve diğer iç organların işleyişi için faydalıdır. Patates kandaki glikoz seviyesini yükselttiğinden ve aşırı tüketimi kalbe baskı uygulayan obeziteye neden olabileceğinden bu sağlık yararı için ne sıklıkla patates kullandığınıza dikkat etmelisiniz.

Diyabetik farelere, patates yapraklarından ekstrakte edilen 150 gram/kg vücut ağırlığı flavonoid verildiğinde, kolesterol ve trigliseritleri düşürdüğü ve böylece kalp sağlığını koruduğu gözlemlenmiştir. Farelere 16 hafta boyunca yüksek yağlı patates verildiğinde, patates ilave edilmeyen yüksek yağlı besinle beslenen farelere göre daha az sertleştiği görülmüştür. Araştırmacılar patateslerin yüksek yağlı diyetlerin neden olduğu arterlerin sertleşmesini önlemeye yardımcı olabileceğini öne sürmüşlerdir. (10) (11) (12)

Özet: Patatesin içerdiği bazı vitaminler ve mineraller kalp sağlığı ve diğer iç organların işleyişi için oldukça faydalıdır. Patates yüksek yağlı besinle beslenmenin neden olduğu arter sertleşmesini önlemeye yardımcı olmaktadır.

5. Sindirim Sağlığını İyileştirmeye Yardımcı Olur

Patates bir kök sebzedir ve bu kök sebzedeki dirençli nişasta, sindirim sağlığına oldukça faydalıdır. Dirençli nişasta kalın bağırsağa ulaştığında yararlı bağırsak bakterileri için gıda haline gelmektedir.

Bu bakteriler bunu sindirir ve kısa zincirli yağ asitlerine dönüştürürler. Bu dirençli nişasta, çoğunlukla kısa zincirli yağ asidi bütiratına dönüştürülür, bağırsak bakterileri için tercih edilen besin kaynağıdır.

Bu konu ile ilgili yapılan çalışmalar, bütiratın kolondaki inflamasyonu azaltabildiğini, kolonun savunmasını güçlendirdiğini ve kolorektal kanser riskini azaltabildiğini göstermiştir.

Ayrıca bütirat, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve divertikülit gibi inflamatuar bağırsak bozuklukları olan hastalara da faydalıdır.(13)

Özet: Patatesin içeriğindeki dirençli nişasta bağırsak sağlığı için oldukça önemlidir. Dirençli nişasta kalın bağırsağa ulaştığında, yararlı bağırsak bakterileri için gıda haline gelmektedir.

Patates Suyu

Patates suyu, önemli vitaminler, fitokimyasallar içeren çok besleyici ve faydalı olan bir besindir. Başta mide rahatsızlıkları olmak üzere pek çok sağlık sorunun oldukça önemli bir role sahiptir. Ortalama bir patates, birçok vitamin ve mineralin dışında 161 kalori içermektedir. Besin içeriği patatesin kullanımına göre değişir, patates kızartıldığında pişirilmesine ve haşlanmasına oranla daha yağlı ve daha fazla kalorili olmaktadır. Patatesinden yemek olarak tüketmenin yanı sıra suyunu içerek ya da çiğ patates maskesi yaparak da yararlanılabilmektedir.

1. Tam Bir Vitamin Deposudur

Yüksek oranda C vitamini içermektedir ve bu sayede tüketildiğinde vücudun demiri emmesine; kan damarlarında, kaslarda, kemikte ve kıkırdakta kolajen oluşmasına yardımcı olur. C vitamininin yüksek antioksidan özelliği sayesinde de şişkinliği hafifletir, ödem söktürücüdür, tahrişi azaltır ve cildin parlak bir görünüm kazanmasına yardımcı olur. B vitaminleri açısından oldukça zengindir. Bir bardak patates suyu, günlük B-1 ve B-3 vitamin ihtiyacının yaklaşık %40’ını içermektedir. Aynı zamanda içeriğinde belli miktarda B-2 ve B-6 vitamini de bulunmaktadır. B vitaminleri, vücuda giren karbonhidratların glukoza dönüşmesinde büyük rol oynar. Glukoza dönüşen karbonhidratlar vücudun enerji ihtiyacını karşıladığından vücut için hayati önemi vardır. B vitaminleri bunun yanında beyin ve sinir sisteminin güçlenmesine, karaciğer sağlığının korunmasına ve daha sağlıklı saçlara sahip olmaya da yardımcı olmaktadır. (14)

Özet: Patates suyunun içerdikleri; beyin sinir sisteminin güçlenmesinde, karaciğer sağlığının korunmasında ve daha sağlıklı saçlara sahip olmada oldukça önemli faydaları bulunmaktadır.

2. Potasyum Bakımından Oldukça Zengindir

Patates potasyum bakımından çok zengindir ve orta boy bir portakalın yaklaşık 3-4 katı kadar potasyum içermektedir. Bir porsiyon patateste yaklaşık 1.46 mg potasyum vardır ve bu miktar günlük alınması gereken potasyum miktarının yaklaşık %31’ini karşılamaktadır. Demir, bir vücudun zinde kalması için gereken maddelerin başında gelir. Aynı zamanda kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı kalmasına ve vücut içerisindeki oksijenin devir daimine de yardımcı olan demir, patatesin içinde bolca bulunmaktadır. Bir bardak patates suyunda yaklaşık olarak günlük demir ihtiyacının %14’ünü karşılayacak kadar demir bulunur. (14)

Özet: Patates suyu potasyum ve demir bakımından oldukça zengin bir besindir. 

3. Gluten İçermez ve Ülserin Tedavi Edilmesine Yardımcı Olur

Çölyak hastası olan ya da gluten intoleransı olan kişiler, glutenli yiyecekler tüketirken ciddi rahatsızlıklar yaşayabilirler. Glutensiz bir gıda olan patates ve patates suyu, intoleransı olan kişileri rahatsız etmeyeceği için mükemmel bir besindir. (14) (15)

Patates suyu ülserin tedavisine yardım ettiği bilinen en iyi antasit maddelerden biridir. Bu sayede bağırsaklardaki asidin dengelenmesine ve mide ülserinin tedavi edilmesine veya engellenmesine yardımcı olmaktadır. (1) (2)

Özet: Glutensiz bir gıda olan patates ve patates suyu, intoleransı olan kişileri rahatsız etmeyeceği için mükemmel bir besindir. Patates suyunun antasit bir madde içermesinden dolayı ülser hastalığını tedavi etmektedir ve bağırsak adisini dengelemeye yardımcı olmaktadır.

Patates Suyunun Hazırlanışı

Patatesleri kesmeden kabuğunu temiz bir sünger yardımıyla iyice yıkayın. Patatesin kabuğunda da oldukça fazla besin bulunduğu için patates suyu yaparken kabukları soymayın. Patatesleri isterseniz bir süre sirkeli suda bekletebilirsiniz. Böylelikle kabuklarının iyice temizlendiğinden emin olabilirsiniz. Temizlediğiniz kabuklu patatesleri küçük küpler halinde kesin ve meyve sıkacağı kullanarak suyunu çıkarın. Patates suyunu birkaç dakika buzdolabında bekletin. Patates suyu biraz soğuduktan sonra havuç, elma suyu ya da istediğiniz herhangi bir meyve ve sebze suyu ile karıştırın. Biraz tatlı bir içecek istiyorsanız bal ekleyebilirsiniz.

Sonuç

Patates vitaminler mineraller ve temel organik bileşikler bakımından oldukça zengin bir sebzedir. Patates yüksek miktarda antioksidan içermektedir. Patatesler, flavonoidler, karotenoidler ve fenolik asitler açısından oldukça zengindir. Bu bileşikler potansiyel zararlı molekülleri nötralize eder ve bu sayede vücut içerisinde antioksidan olarak görev yapmış olur. Serbest radikaller olarak bilinen bu zararlı moleküller vücut içerisinde biriktiğinde kalp hastalıkları, diyabet ve kanser gibi tedavisi güç hastalıkların riskini artırabilir. Patates bu serbest radikallerin riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Patates vitaminler (B-kompleksi ve C), mineraller ve karotenoidler ( lutein ve zeaksantin) adı verilen belirli maddeler de içerir ve karotenoidler kalp sağlığı ve diğer iç organların işleyişi için faydalıdır. Patates, yüksek yağlı besinle beslenmenin neden olduğu arter sertleşmesini önlemeye yardımcı olmaktadır. Sindirim sistemini destekler ve insülin direncini azaltır. Patatesin içeriğindeki dirençli nişasta olarak bilinen özel bir tür nişasta olan bu nişastayı vücut parçalayamaz ve tamamını emer. Emilen dirençli nişasta, kalın bağırsaktaki yararlı bakteriler için önemli bir besin kaynağıdır. Yapılan araştırmalara göre dirençli nişasta, insülin direncini azaltabilmekte ve diyabet hastalarına yardımcı olabilmektedir. Patates suyu, önemli vitaminler, fitokimyasallar içeren çok besleyici ve faydalı olan bir besindir. Patates suyu yüksek oranda C vitamini ve B-1 gibi diğer vitaminleri içeren bir besin deposudur. İçeriğindeki vitaminler sayesinde vücudun demiri emmesine; kan damarlarında, kaslarda, kemikte ve kıkırdakta kolajen oluşmasına yardımcı olur ve aynı zamanda beyin sinir sisteminin güçlenmesine, karaciğer sağlığının korunmasında ve daha sağlıklı saçlara sahip olmada oldukça önemli faydaları bulunmaktadır. Patates suyu bir insanın günlük alması gerek potasyum miktarının yaklaşık %31'ini karşılamaktadır. Patates suyu kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı kalmasına ve vücut içerisindeki oksijenin devir daimine de yardımcı olan demirin günlük alınması gereken miktarın %14'ünü karşılamaktadır. Glutensiz bir gıda olan patates ve patates suyu, intoleransı olan kişileri rahatsız etmeyeceği için mükemmel bir besindir. Patates suyunun antasit bir madde içermesinden dolayı ülser hastalığını tedavi etmektedir ve bağırsak asidini dengelemeye yardımcı olmaktadır.

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.