Üzümün Mucizevi Taneleri

Üzüm, asmagiller (Vitaceae) familyasının Vitis cinsinden sarmaşık ve yeryüzünde kültürü yapılan en eski meyve türlerine verilen isimdir. Tarihçesi MÖ 5000 yılına kadar uzanmaktadır. Anavatanı Anadolu'yu da içine alan Küçük Asya, Kafkasya'yı da kapsayan bölgedir. Diğer meyvelerle kıyaslandığında en fazla çeşide sahip olan türlerden biri olan üzümün 15.000'nin üzerinde çeşidi bulunduğu tahmin edilmektedir. Anavatanı Anadolu olan çeşitler 1200'ün üzerindedir. Bu çeşitlerden oluşturulmuş Milli Koleksiyon Bağı Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsünde bulunmaktadır. Bunların 50-60 kadarının ekonomik üretimi yapılmaktadır. Ayrıca üzüm meyve suyu, pekmez ve sirke yapımında da kullanılması nedeniyle oldukça önemli bir sanayi ürünüdür.

1. Üzümün Sahip Olduğu Besin Değerleri

100 gram üzümün içerdiği besin değerleri:

Oldukça lezzetli bir meyve olan üzüm içerdiği vitamin ve minerallerle tam bir sağlık deposudur. Yüksek oranda lif içeren üzüm, protein açısından da oldukça zengin. Folat, niasin, pantotenik, piridoksin, riboflavin, tiaminin yanı sıra oldukça ciddi bir C, E ve K vitamini kaynağı olan üzüm ayrıca bol miktarda potasyum, sodyum, kalsiyum, bakır, manganez, demir, magnezyum, çinko, kriptoksantin ve lutein-zeaksantin içermektedir. (1)

Özet: Üzüm, besin içerikleri bakımından zengindir yüksek oranda lif ve vitamin içermektedir.

2. Kalp Hastalığının Önlenmesine Yardımcı Olur

Üzüm, kandaki nitrik oksit seviyelerini yükseltir, bu da kan pıhtılarını önler ve genel kalp damar sağlığına yardımcı olur. Bu nedenle üzüm, kalp krizi olasılığını azaltmak için etkili bir besindir. Üzümlerde bulunan antioksidanlar, kan damarlarını tıkayan ve çeşitli koroner hastalıklara ana katkı yapan LDL (kötü) kolesterolün oksidasyonunu önler. Üzümlere güçlü antioksidanlar ile birlikte rengini veren bazı flavonoidlere sahiptir. Üzümlerdeki iki ana antioksidan türü resveratrol ve kuersetindir. Bu iki bileşik, vücudu tehdit eden ve LDL kolesterolün atardamarlara zararlı etkilerini uyaran serbest radikallerin etkilerini yok eder. Ayrıca bu iki antioksidan flavonoid, trombosit topaklanmasını azaltmak ve toksinleri kandan süzmek için bir temizlik ekibi olarak görev yapmaktadır.

Kandaki hücrelerin, olabilecek oksijen hasarlarından korunması gerekmektedir. Kalp damar sistemimizdeki kronik iltihaplanma birçok kalp ve damar hastalığına neden olmaktadır. Bu nedenle kardiyovasküler (kalp damar) sistemimizin korunması insan sağlığı için oldukça önemlidir. 

Yapılan çalışmalarda üzüm ürünlerinin tüketiminin endotel fonksiyonunu artırarak, LDL oksidasyonunu azaltarak, vasküler fonksiyonu iyileştirerek, kan lipitlerini değiştirerek ve enflamatuar süreci modüle ederek kardiyovasküler sistem üzerinde faydalı etkilere sahip olabileceğini göstermiştir.

Yapılan bir başka çalışmada resveratrol bakımından zengin olan üzümün ekstraktı tüketiminin geleneksel bir üzüm ekstresi veya plasebo etkisi ile karşılaştırıldığında koroner arter hastalığı olan hastalarda kan damarları sistemine koruyucu faydalar sağlayabildiğini göstermiştir. (2)

Özet: Kalp damar sağlığı üzerinde de etkili olan üzüm, iyi kolesterolü yükseltip kötü kolesterolü düşürmektedir.

3. Obezite ve Şeker Hastalığının Kontrol Edilmesine Yardımcı Olur

Kilo vermek için üzüm gibi enerji yoğunluğu yüksek ve kalorisi düşük yiyecekler yemelisiniz. Bu daha az kalori ile tok hissetmenize yardımcı olur. Yapılan araştırmalar flavonoidlerle dolu üzüm yemenin sağlıklı kiloyu korumanıza yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıca yapılan araştırmada fazla kilonun şeker hastalığı ile ilişkilendirildiği bilinmektedir.

2013 yılında 187,382 katılımcının yer aldığı bir çalışmanın sonuçlarına göre üzüm de dahil bazı meyvelerin yetişkinlerde Tip 2 diyabet riskini azaltmada verimli olduğu ileri sürülmüştür.

Metabolik sendrom ile ilgili hastalıklar ve obezite, ABD'de en yaygın beslenme ile ilgili sorunlardan biridir. Kanıtlar, üzüm ve üzüm ürünlerindeki polifenollerin metabolik sendromu azaltabileceğini ve antioksidan, iltihaplanma karşıtı etkileri olduğunu ortaya koymuştur.

Üzüm, GI değerleri 43-53 arasında değişen düşük glisemik indeksli (GI) gıdalar olarak sınıflandırılmıştır. Son yapılan araştırma çalışmalarında,üzümün, üzüm sularının ve üzüm ekstraktlarının içlerinde bulunan önemli bitkisel besinler nedeniyle üzümün, daha iyi kan şekeri dengesi, daha iyi insülin regülasyonu ve artan insülin duyarlılığı sunabileceğini ortaya çıkarmıştır.(3)(4)

Özet: Sağlıklı ve dengeli kilo vermede üzüm büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca üzüm içerdiği besin maddeleri sayesinde şeker hastalığının ve obezitenin önlenmesine yardımcı olmaktadır.

4. Kanserle Mücadele Edilmesine Yardımcı Olur

Üzümün resveratrolün iltihaplanma karşıtı etkisine bağlı olarak güçlü anti-kanser özelliklerine sahip olduğu yapılan araştırmalarda bulunmuştur. Kolorektal ve meme kanseri olasılığını azaltmada özellikle etkilidir. Üzümdeki antosiyaninler ve proantosiyanidinler, bir anti-proliferasyonun özelliklerine sahiptir ve kansere neden olan maddelerin büyümesini engellemektedir. Üzüm suyu sadece kanser riskini engellemekle kalmaz, aynı zamanda kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını da engeller.

Üzümün içerdiği zengin antioksidan ve antienflasyon besinler kronik oksidatif stres ve kronik iltihaplanmanın tehlikeli birleşiminden kaçınmanıza yardımcı olmaktadır ve bu da üzümü kansere karşı koruyucu eşsiz bir meyve haline getirmektedir.

Sağlıklı bir kolon için lif büyük ölçüde gereklidir ve üzümler her 60 kaloride yaklaşık 1 gram lif sağlamaktadır. Bu antioksidan lif kombinasyonu, kolon kanseri önlenmesinin üzüm sağlığı araştırmalarında daha yaygın hale gelmesinin nedenlerinden biridir. Ilano Üniversitesi Sağlık Bilimleri Bölümü ve İtalya'daki San Paolo Hastanesi tarafından yapılan bir araştırmada, doğal üzüm ekstraktlarının kolon kanseri hücrelerinin büyümesini düzenlediğini bulmuştur.

Bilim insanları, üzüm derisi ekstresinin meme kanserine karşı pozitif kemoterapötik sonuçlara sahip olduğunu göstermiştir.

Kuru üzümün yapılan çalışmalarda antioksidan ve iltihaplanma karşıtı etkilere sahip olarak insan kolon kanseri hücreleri ve pankreas kanseri hücreleri üzerindeki etkisinin oldukça fazla olduğu bilinmektedir. (5)(6)(7)

Özet: Yapılan çalışmalarda üzümün içerdiği zengin antioksidan ve iltihapla savaşan besinler kanser hastalığını önlemeye yardımcı olmaktadır. Ayrıcı üzümün kabuğunun meme kanserini önlediği yapılan çalışmalarda ortaya çıkmıştır. İçerdiği lif kolon kanserinin önlenmesinde oldukça etkilidir.

5. Beyin Gücünü Artırmaya Yardımcı Olur

Çalışmalar, flavonoid açısından zengin üzüm ve üzüm ürünlerinin tüketiminin beyin fonksiyonu ve merkezi sinir sistemi üzerinde önemli bir yararlı etkiye sahip olabileceğini düşündürmektedir. Üzüm flavonoidleri, özellikle antosiyaninler, hem beyin hastalıklarını inhibe ederek hem de oksidatif stresi azaltarak beyin hasarına neden olan süreçleri önleyebilir.

Yapılan bazı çalışmalarda resveratrolün beyne kan akışını artırmaya ve böylece zihinsel tepkileri hızlandırmaya yardımcı olduğunu ve alzheimer gibi beyin ile ilgili rahatsızlıklardan muzdarip olanlar için faydalı olduğunu kanıtlamıştır. İsviçre Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada, resveratrolün beyni etkileyen serbest radikalleri ve plakları çıkarmaya yardımcı olduğu ortaya konmuştur.

Klinik bir çalışmada mor üzüm suyu ile yapılan 12 haftalık bir beslenme takviyesinin ardından erken hafıza kaybı olan yaşlı yetişkinlerde nörobilişsel faydalara sahip olabileceğini göstermiştir. Üzüm suyu tüketiminin hafif hafıza kaybı olan yaşlı erişkinlerde hafıza fonksiyonlarını iyileştirdiği ve muhtemelen alzheimerın doğal tedavisi olarak çalışmasına yardımcı olduğu bulunmuştur.(8)

Özet: Üzüm ve üzüm ürünlerinin beyin hastalıklarının önlenmesine yardımcı olmaktadır. 

Üzüm Çekirdeği Özü

Üzüm çekirdeğinin alternatif tıpta kullanımı, birçok sağlık sorununu tedavi etmedeki rolü yüzyıllardır bilinmektedir. Üzüm çekirdeği ekstresi, üzüm tohumlarından elde edilen bir antioksidan polifenol kaynağıdır. Üzüm ve diğer meyveler spesifik polifenoller, proantosiyanidinler ile doludur. Kırmızı şarap veya meyve suyu içtiğimizde hissettiğimiz kuru ağız hissine neden olurlar ancak aynı zamanda güçlü antioksidanlar olarak da işlev görürler. Oksidatif stres, birçok sağlık durumunun altında yatan bir nedendir. Üzüm tohumları, eşsiz antioksidan özelliklere sahip oligomerik proantosiyanidin kompleksleri (OPC'ler) oluşturan güçlü antioksidanlar, proantosiyanidinlerin en iyi kaynakları arasındadır.

Üzüm tohumlarından elde edilen fenolik asitler ve flavonoidler de oksidatif hasarla mücadele eder. Serbest radikal korumanın yanı sıra üzüm çekirdeği bileşenlerinin bu eşsiz karışımı iltihaplanmayı ve alerjileri rahatlatır, mikropları ve kanser hücrelerini öldürür, sağlıklı hücreleri toksinlere ve radyasyona karşı korur. (9) (10)(11)(12)(13)(14)(15)(16)(17)(18)(19)

 (** Proantosiyanidinler, çeşitli bitkilerde bulunan bir polifenol sınıfıdır. Kimyasal olarak oligomerik flavonoidlerdir. Birçoğu kateşin ve epikateşin oligomerleri ve bunların gallik asit esterleridir.)

Özet: Üzüm çekirdeği ekstresi, antioksidan proantosiyanidinler gibi polifenoller açısından zengindir. Üzüm çekirdeği ekstraktının faydaları geniş ölçüde antioksidan özelliklerinden kaynaklanmaktadır.

1. Damar Sorunlarının Tedavi Edilmesine Yardımcı Olur

Pulmoner embolizm ya da PE, bir akciğer arterinin ani blokajıdır. Bu blokaj genellikle bacaktaki bir venden akciğere gelen bir kan pıhtısı nedeniyle gelişir. Üzüm çekirdeği ekstresi (sekiz hafta boyunca günde 400 mg) 17 yaşlı kadın üzerinde yapılan bir çalışmada kan inceltici etkilere sahip olduğu ve etkisi potansiyel olarak yaşlı (postmenopozal) kadınlarda daha sık görülen kan pıhtısı ve ven trombozu riskini azalttığını ortaya koymuştur.

Yapılan bir başka çalışmada 16 genç kadında, hem akut hem de iki haftalık üzüm çekirdeği ekstresi takviyesi, uzun süre oturduktan sonra bacak şişmesini azaltmıştır.

Derin toplardamar trombozu olan fareler üzerinde yapılan deney çalışmalarında, üzüm ekstraktı kan pıhtılarının oluşumunu önledi. Ayrıca birçok hücre temelli çalışmada kan pıhtılaşmasını azaltmıştır. (20)(21)(22)(23)(24)(25)(26)(27)

Özet: Üzüm çekirdeği faydaları için en iyi kanıt derin damar trombozu ve diğer dolaşım koşulları ile ilgili çalışmalardan gelir. Üzüm çekirdeği tüketmenin kalp damar sağlığı için yararlı olduğuna dair iyi kanıtlar vardır.

2. Karaciğer Sağlığını Korumaya Yardımcı Olur

Yağlı karaciğeri olan 15 hastada, üzüm çekirdeği ekstresinin karaciğer enzimlerini düşürdüğü, yağ birikimini tersine çevirdiği ve C vitaminden daha iyi sonuçlar gösterdiği ortaya çıkmıştır. Güçlü antioksidan etkisi sayesinde üzüm çekirdeği ekstresi, laboratuvar hayvanlarının karaciğerini, safra kanalı tıkanıklığı, ağır metaller (insan vücudunda bulunan), asetaminofen (Tylenol), kan akışının kesilmesine neden olan bazı durumlar ve kimyasalların neden olduğu hasarlardan koruduğu gözlemlenmiştir.

Farelerde daha iyi performans, C vitamini, E vitamini, oksidatif ve strese karşı beyin ve karaciğer korunmasında ve beta-karoten de görülmüştür. Aflatoksinler, karaciğere zarar veren ve hatta karaciğer kanserine neden olabilecek tehlikeli küf toksinleridir. Tavuklar üzerine yapılan çalışmalarda, üzüm çekirdeği ekstresi aflatoksin kaynaklı hasarı önlemiştir.(28)(29)(30)(31)(32)(33)(34)(35)(36)(37)(38)(39)

Özet: Üzüm çekirdeği ekstresinin karaciğer için yararlı olduğuna inanılmaktadır ancak bunun kanıtlarının çoğu hayvan çalışmalarından gelmektedir.

Üzüm Çekirdeği Yağı Saç Bakım Önerisi

Üzüm çekirdeği yağı çok güçlü bir yağdır. Bu yüzden onu direkt olarak saç dibinize uygulamak yerine saçlarınızın uçlarına uygulamanız tavsiye edilmektedir. Hatta mümkünse diğer nemlendirici ürünlerle (yağ, krem ya da maske gibi) karıştırarak uygulamanız daha doğrudur. Üzüm çekirdeği yağını taşıyıcı yağlarla karıştırmanız önerilir. Jojoba, hindistan cevizi, badem yağı gibi saç dostu yağlar üzüm çekirdeği yağına uyum sağlar. Bu karışımı maske şeklinde bir gece boyunca saçta bekletebilirsiniz. Üzüm çekirdeği yağı ve aloe vera jelini karıştırıp kullanabilirsiniz. Bu karışımı saç uçlarınıza uygulayın ve bir gece bekletin. Üzüm çekirdeği yağının içeriği güçlü olmasına rağmen dokusu hafiftir. Duruladıktan sonra saçlarınız ağırlaşmaz, yağlı görünüm kalmaz.

Sonuç

Zengin bir besin içeriğine sahip olan üzüm ürünlerinin tüketiminin endotel fonksiyonunu artırarak, LDL oksidasyonunu azaltarak, damar fonksiyonunu iyileştirerek, kan lipitlerini değiştirerek ve enflamatuar süreci modüle ederek kalp damar sistemi üzerinde faydalı etkilere sahiptir. Üzüm de dahil bazı meyvelerin yetişkinlerde Tip 2 diyabet riskini azaltmada etkili olduğu bilinmektedir. Metabolik sendrom ile ilgili hastalıklar ve obezite, ABD'de en yaygın beslenme ile ilgili sorunlardan biridir. Üzüm ve üzüm ürünlerindeki polifenollerin metabolik sendromu azaltabileceğini ve antioksidan ve anti-enflamatuar etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Üzüm ve üzüm ürünlerinin beyin hastalıklarının önlenmesine ve aynı zamanda üzüm suyu tüketiminin hafif hafıza kaybı olan yaşlı erişkinlerde hafıza fonksiyonlarını iyileştirdiği ve muhtemelen Alzheimer'ın doğal tedavisi olarak çalışmasına yardımcı olmaktadır. Üzümün içerdiği zengin antioksidan ve antienflasyon besinler kronik oksidatif stres ve kronik iltihaplanmanın tehlikeli birleşiminden kaçınmanıza yardımcı olmaktadır ve bu da üzümü kansere karşı koruyucu eşsiz bir meyve haline getirmektedir. Üzüm çekirdeği vücudu ve kanı zararlı maddelerden arındırdığı için kan dolaşımını olumlu etkilemekte ve desteklemektedir. Üzüm çekirdeği kan dolaşımını hızlandırarak damar tıkanıklığı yaşanma riskini azaltır. Elbette ki bu şekilde kalp ve damar sağlığı da korunmuş olur. Bu bağlamda uzmanlar kalp sorunu yaşayan kişilerin düzenli olarak üzüm ve üzüm çekirdeği tüketmesi gerektiğini savunmaktadır. Karaciğer sağlığı için üzümün yaz, kış tüketilmesi önerilir. Üzümün hem kendisi hem de çekirdeği karaciğer sağlığını destekler. Bu konuda yapılan pek çok araştırma üzüm çekirdeğinin karaciğer hasarları üzerinde olumlu sonuçlar verdiğini, vücudun toksinlerden arındırılmasında hayati önem taşıdığını gösteriyor.

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.