Astigmat Nedir?

Astigmat, göz merceğinin ya da korneanın normal şekilde kavisli olmadığı ve bulanık görmeye yol açtığı yaygın bir göz rahatsızlığıdır. Korneadaki anormal eğrilik, ışık göze girdiği zaman ışığın retinaya doğru şekilde odaklanamamasına ve bunun sonucu olarak da net olmayan bir görüşün ortaya çıkmasına neden olur.

Astigmat, hem yetişkinlerde hem de çocuklarda görülebilir. Genellikle doğuştandır, ancak sonradan göze alınan darbeler ya da ameliyatlar sonucunda astigmat gelişebilir. Astigmat, gözdeki kırılma hataları nedeniyle oluşur. Kornea ya da mercek tam olarak pürüzsüz ve düzgün kavisli olmadığında ortaya çıkar. Gözdeki diğer kırılma hataları miyop ya da hipermetrop olarak bilinen yakın ve uzak görüş sorunlarına yol açar. ¹

Korneadaki düzensiz ve anormal eğrilikler, ışığın açısını bozarak retinanın farklı bölgelerine kaymasına yol açar. Işık bazen retinanın arkasında bazense önünde konumlanabilir. Işığın odaklandığı yere bağlı olarak çift görme, bulanık görme ya da ışık patlamaları gibi görme sorunları ortaya çıkabilir. Astigmat olan insanlarda uzağı, yakını ya da her ikisini net görememe şeklinde farklı astigmat türleri olabilir. Bu astigmat türlerini sıralayacak olursak;

Miyop astigmat: Gözün her iki birincil meridyeninin miyop olduğu görüştür.

Hipermetrop astigmat: Etkilenen gözün ana meridyenlerinden biri veya her ikisi de hipermetroptur.

Karışık astigmat: Bir meridyen miyop diğeri ise hipermetroptur.

Astigmatların çoğu miyop astigmattır. Miyop astigmatların sayısı hipermetrop astigmatların sayısından oldukça fazladır. ²

Astigmat Belirtileri

Astigmat nasıl anlaşılır? Astigmat başlangıcı ,nesneleri net görememe ile fark edilebilir. Astigmat olan insanların en çok şikayet ettiği konu bulanık görmedir. Hafif astigmat olan insanlar herhangi bir belirti yaşamazlar ve bu nedenle herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymazlar. Bununla birlikte, daha ciddi astigmat vakaları olanlar, bir nesneye yakından bakarken veya bir şeylere uzaktan bakarken, ince ayrıntıları görsel olarak tanımlamakta zorlanabilirler. ³

Astigmat belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;

Bulanık görüş: Astigmat insanların kornealarındaki eğrilik görüş alanlarının belli bölgelerine daha fazla ışığın gitmesine neden olur. Eğer eğrilik tedavi edilmezse, ışık ışınları retinanın bazı bölümlerine daha fazla odaklanacağı için bulanık görüş daha da artacaktır.

Baş ağrısı ve yorgunluk: Bulanık görmenin bir sonucu olarak, net görmeye çalıştıkça gözler daha fazla yorulacak bu da baş ağrısına yol açacaktır. Özellikle kitap okumak ya da bilgisayar başında oturmak gibi gözü direk etkileyen aktivitelerde gözler daha çok yorulduğu için kişiler kendilerini daha bitkin hissedebilirler.

Gece görüşünde azalma: Işığın az olduğu zamanlarda zaten bulanık görülen nesneler daha da belirsizleşebilir.

Işığa duyarlılık: Bulanık görme dışında bazı hastalarda ışığa karşı aşırı bir hassasiyet gelişir. Özellikle parlak ışıkta net görememe ya da gözlerin ağrıması, astigmat nedeniyle ortaya çıkabilir. ⁴

Astigmat Nedenleri

Astigmat neden olur? Astigmat, ışığın gözün retina ismi verilen kısmında tek bir noktaya odaklanamamasına neden olur. Bu durum, görüntü kalitesinin azalmasına ve bozulmasına yol açar. Normal görüşte, gözün korneası ve merceği her yöne düzgün ve kavisli bir şekildedir ve ışık ışınlarının gözün arkasındaki retinaya keskin bir şekilde odaklanmasına yardımcı olur. Kornea ya da göz merceği düzgün bir şekilde kavisli değilse ışık ışınları doğru bir şekilde kırılamaz.

Retina genellikle net bir görüş elde etmek için ışığı tek bir noktada odaklar. Ancak, astigmat nedeniyle birçok odak noktası ortaya çıkar. Bu odak noktaları hem retinanın önünde hem de arkasında veya bazen her ikisinde de gelişerek bulanıklığa neden olabilir.

Astigmat olan insanların çoğunda simetrik olmayan anormal şekilli bir kornea bulunur. Buna neden olan risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Genetik: Astigmatların çoğunda bu rahatsızlık doğuştandır.
• Yaralanmalar: Göz kaslarının anormal bir biçimde gelişmesine yol açabilen yaralanmalar, gözde astigmat oluşmasına neden olabilirler.
• Göz ameliyatı: Göz ameliyatından sonra iyileşme sürecinde korneada iz kalması, görüşün bulanıklaşmasına yol açabilir. Şiddetli astigmat vakaları genellikle yakın görüşü (miyop) düzeltmek için yapılan ameliyatlar sonucu ortaya çıkarlar. Bu ameliyatlar lazerle yapılır ve korneanın kesilmesini gerektirebilir. Baş ağrılarını hafifletmek için gözün dışındaki kaslara yapılan cerrahi işlemler de skar oluşmasına ve görüşün bozulmasına neden olabilir.
• Araba kazaları: Gözün direk darbe alması, göz kaslarında hasara yol açabilir ve astigmatı tetikleyebilir. Eğer kaza, oküler kaslara bağlı boyun kaslarını etkilerse gözlerin çalışma şekli ciddi ölçüde değişebilir.
• Keratokonus: Bu hastalık korneanın aşamalı olarak incelmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Keratokonus zamanla korneanın yuvarlak şeklini koni haline getirebilir.
• Loş ışıkta okuma, saatlerce bilgisayar ekranı kullanma veya çok fazla TV seyretme gibi alışkanlıklar astigmat riskinizi artırır. ⁵

Astigmata Ne İyi Gelir?

Çok sık yaşanan görme problemlerinden biri olan astigmat için, astigmata iyi gelen bitkilerden faydalanılabilir. Ayrıca astigmata iyi gelen ev tedavileri de daha iyi bir görüş elde etmek için kullanılabilir.

Astigmat hastalığı bitkisel tedavisi

Frengi otu: Bu bitki, özellikle bulanık görme sonucu gözlerin ovuşturulmasıyla ortaya çıkan kaşıntıları gidermede etkilidir.

Gingko Biloba: Bu bitki, bir beyin ve omurilik arasında işlev görerek glokom ve maküler dejenerasyon risklerini azaltabilir.

Rezene: Rezenenin sulu ve iltihaplı gözler için özellikle yararlı olduğu söylenir. Bunun yanı sıra rezene tohumları astigmat tedavisinde de kullanılabilir.

Safran: Safran, rezene gibi birçok sık kullanılan bir bitkidir. Bu bitki özellikle yaşlı insanlardaki görme problemlerinin azaltılmasına yardımcı olur.

Yabanmersini: Bu bitki gözdeki en minik kılcal damarlardaki kan dolaşımına yardımcı olur. Ayrıca gözün çeşitli ışık seviyelerine uymasına yardım eden antosiyanositleri de içerir. 

Yeşil çay: Yeşil çay, bilindiği gibi bol miktarda antioksidan içerir. Gözdeki koyu renkli halkaları ve göz çevresindeki şişkinliği azaltmada yardımcı olur.

Zerdeçal: Zerdeçal antiseptik özellikleri ile bilinir. Zerdeçalın bir başka faydası da göz merceğinin oksidasyonunu azaltmaya da yardımcı olmasıdır. Bilindiği gibi göz merceği oksidasyonu birçok göz probleminin nedenidir.

Üzüm çekirdeği: Üzüm çekirdeğinin tohumları gözleri için çok faydalı olan fitokimyasallar bakımından zengindir. Aynı zamanda gözlerin daha sağlıklı olması için gereken antihistamin ve antioksidan bileşiklerini bol miktarda içermektedir. ⁶

Astigmat hastalığı evde tedavi yöntemleri

Astigmat için uygulanabilecek ev tedavilerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Astigmata iyi gelen egzersizler ile daha iyi bir görüş elde edilebilir.
• Göz masajı, gözün çevresindeki kılcal damarlara etki ederek, damarlardaki kan akışını düzenler.
• Odak değiştirme egzersizleri yaparak görüş geliştirilebilir. Bunun için gözler bir nesneden diğerine kaydırılır ve nesnelerdeki ayrıntılar anlık olarak hızlı bir şekilde fark edilmeye çalışılır. böylece gözler yeni bir ayrıntıyla senkronize olacak, bu da daha iyi bir görüş sağlayacaktır.
• Gözler için yapılabilecek bir başka şey de meditasyon yapmaktır. Surya namaskar meditasyonu, gözleri kapatmayı ve gözler kapalı iken gözlerin bir yandan diğer yana hareket ettirilmesinden ibarettir. Böylece gözler gevşer ve gözlerin daha çok farkında olunur. ⁷

Astigmat Tedavisi

Astigmat nasıl geçer? Astigmatı tedavi etmenin amacı görme netliğini artırmak ve gözün rahatlamasını sağlamaktır. Astigmat tedavisinde düzeltici lensler ve rekraktif cerrahi kullanılmaktadır.

Düzeltici lensler

Düzeltici lensler kullanmak, korneanın ve göz merceğinin düzensiz eğrilerini önleyerek astigmatı önler. Düzeltici lens tipleri şunlardır;

• Gözlük: Gözlükler, gözün dengesiz şeklini onarmaya yardımcı lenslerle yapılır. Lensler ışığın gözlere doğru eğilmesini sağlar. Gözlükler, yakın ya da uzak görüş gibi diğer kırılma hatalarını da düzeltebilir.
• Kontakt lens: Gözlükler gibi kontakt lensler de astigmatın çoğunu düzeltebilir. Tek kullanımlık yumuşak lensler dahil olmak üzere çeşitli tip ve tarzlarda kontakt lensler mevcuttur. Kontakt lensler ayrıca ortokeratoloji adı verilen bir prosedürde de kullanılır. Ortokolojide, gözün eğriliği dışarı çıkıncaya kadar günde birkaç saat sert kontakt lens takılır. Ardından, yeni şekli korumak için lensler daha az sıklıkta takılır. Bu tedaviye düzenli olarak devam edilmezse gözler eski haline geri döner. Kontakt lenslerin uzun süre kullanılması gözdeki enfeksiyon riskini artırır. ⁸

Astigmat ameliyatı

Astigmatın düzeltilmesinde kullanılan bir başka yöntem de rekreaktif cerrahidir. Bu prosedür vizyonu geliştirir, gözlük ya da kontakt lens ihtiyacını azaltır. Göz cerrahı ışığın yanlış kırılmasına yol açan korneadaki şekil bozukluklarını gidermek için lazer ışını kullanır. Astigmat için kullanılan rekreaktif cerrahi türleri şunlardır;

• LASIK (Lazer eşikli korneanın yerinde şekillendirilmesi): Bu uygulamada cerrah, korneada ince bir kapak yapar. Korneayı yeniden şekillendirmek için excimer lazer kullanır. LASIK’ın bir başka çeşidi de Epi-Lasik’tir. Bu yöntemde epitel tabakayı çıkarmak için alkol yerine özel mekanik bir bıçak kullanılır. Daha sonra korneayı tekrar şekillendirmek için excimer lazer kullanılır ve epitel tekrar konumlandırılır.
• Fotorefraktif keratektomi (PRK): Bu prosedür LASIK yöntemine çok benzemektedir. Korneanın epiteli çıkarılır, yeni bir kalıp yapılır ve bu sayede kornea yeni şekle uyacak şekilde yeniden büyür.

Refraktif cerrahi sonrası oluşabilecek olası komplikasyonlardan bazıları şunlardır:

• Işık patlamaları ya da yıldız patlamaları şeklinde görüş
• Göz kuruluğu
• Enfeksiyon
• Kornea izi
• Nadir de olsa görme kayıpları ⁹

Astigmat için hangi doktora gidilir? En yaygın göz kusurlarından biri olan astigmat için hastanelerin Göz Hastalıkları bölümlerinden randevu alınmalıdır.

 UYARI: Burada yazılanlar sadece bilgi amaçlıdır. Tıbbi tavsiye, tanı ve tedavi sağlamaz. En doğru tedavi ve bilgi için doktorunuza danışınız.