Diş Eti Ağrısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Diş Eti Ağrısı Nedir?

Diş eti ağrısı, ağız yaralanmaları, viral enfeksiyonlar, duygusal stres, hormonal değişiklikler, zayıflamış bağışıklık sistemi veya yetersiz beslenme gibi faktörlerden kaynaklanan diş etlerinde görülen ağrılı lezyonların ortak belirtisidir.

Diş eti ağrısı, dişleri etkileyen sağlık problemlerinin ve diş eti hastalıklarının ortak bir belirtisidir. En sık yaşanan durumlar arasında diş eti iltihabı (gingivitis) ve periodontitis bulunmaktadır. Sonuç olarak da diş etleri kanamakta ve ağrımaktadır. Bununla birlikte diş eti ağrısı ayrıca diş eti dokularında gelişen aşırı sıvı (ödem) nedeniyle şişlik ve hassasiyetten de kaynaklanabilmektedir.

Hijyen eksikliği ya da yanlış diş fırçalama sonucunda gelişen diş eti ağrısı problemleri kolayca kontrol altına alınabilmektedir. Ancak, alttan yatan bir sağlık problemi varsa, diş kayıplarına yol açmaması için hemen tedavi edilmesi gerekmektedir. 1

Diş Eti Ağrısı Belirtileri

Diş eti ağrısı nasıl anlaşılır? Diş eti ağrısı genellikle hemen gelişen bir durum değildir. Ağrının hissedilmesi çoğu zaman bir süre boyunca yanlış şekilde diş fırçalanmasının sonucu olarak gelişmektedir. Bununla birlikte, genellikle tek başına gelişen bir belirti değildir ve altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak değişen diğer belirtilere eşlik etmektedir.

Diş eti ağrısıyla birlikte gelişebilecek diğer belirtiler şunlardır:

• Ağız kokusu
• Diş eti kanaması
• Diş etlerinde parlak kırmızı veya kırmızı-mor bir görünüm
• Yumuşak veya hassas diş etleri
• Ağrılı ağız yaraları veya ülserler
• Diş eti çekilmesi ya da sarkması
• Şişmiş diş etleri 2

Altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma bağlı olarak gelişen diş eti ağrısına vücudun diğer bölgelerinde gelişen belirtiler de eşlik edebilmektedir ve genellikle şunları içermektedir:

• Kanama
• Dişlerin gevşemesi veya kaybolması
• Mide bulantısı
• Çene altındaki veya boyundaki lenf bezlerinin şişmesi
• Dil ağrısı
• Zayıflık, yorgunluk ya da baş dönmesi 
• Gingivitis (Diş Eti İltihabı) Belirtileri

Diş eti ağrısı nedenleri arasında sık karşılaşılan bir durum olan gingivitis ya da diş eti iltihabı, diş etlerinin tahriş olmasına, kızarmasına, şişmesine ve iltihaplanmasına yol açmaktadır. Mümkün olan en kısa sürede uygun tedavinin uygulanması gerekmektedir çünkü gingivitis, periodontitis (diş kaybı olarak adlandırılmaktadır) gibi daha ciddi diş eti hastalıklarına yol açabilmektedir.

Sağlıklı diş etleri dişleri sıkıca sarmaktadır ve rengi açık pembe bir renktedir. Diş eti iltihabı durumunda ise diş etlerinde meydana gelen değişiklikler şunlar olabilmektedir:

• Diş etlerinin şişmesi
• Diş etlerinin koyu kırmızı bir renk alması
• Fırçalarken veya diş ipi çekerken kolayca sarkan diş etleri
• Ağız kokusu
• Diş etlerinin çekilmesi
• Diş eti hassasiyeti ve diş eti ağrısı 3

Hamilelikte Diş Eti İltihabı

Diş eti iltihabı genellikle hamileliğin iki ile sekizinci ayında ortaya çıkmaktadır. Hamilelik sırasında progesteronun etkileriyle mücadele etmek için diş temizliğine daha fazla dikkat edilmesi diş hekimi tarafından önerilebilmektedir. Bu da ekstra plak, diş etlerinde şişme, kanama, kızarıklık, ağrı veya hassasiyete neden olabilmektedir. Yani, hamile kadınlar, tutarlı bir şekilde ağız sağlığı rutinini takip etseler bile, diş eti iltihabı geliştirmeye daha yatkın bir hale gelebilmektedir. 4

Acil Tıbbi Yardım Alınması Gereken Belirtiler

Bazı durumlarda, diş eti ağrısı acil müdahale edilmesi gereken ciddi bir sağlık sorununun bir habercisi de olabilmektedir. Bu nedenle, diş eti ağrısına aşağıda sıralanmış olan belirtiler eşlik ettiği takdirde, hemen tıbbi yardım istemelisiniz:

• Yutma veya nefes alma zorluğu
• Yüksek ateş
• Diş kaybı 

Diş Eti Ağrısı Nedenleri

Diş eti ağrısı neden olur? Diş eti ağrısına yol açabilecek pek çok neden bulunmaktadır. Bunların bazıları geçicidir ve kontrol altına alınabilmektedir. Diğerleri ise sağlık problemleri kaynaklıdır. Diş eti ağrısı nedenleri daha ayrıntılı olarak şöyle sıralanmaktadır: 5

Yanlış Fırçalamak

Dişlerin hergün fırçalanması diş ve diş eti sağlığı açısından oldukça önemlidir. Ancak, dişlerin düzgün bir şekilde fırçalanması gerekmektedir. Dişler fırçalanırken çok sert ve bastırarak fırça kullanılmamalıdır. Bu durum uzun süre devam ettiği takdirde, dişler ve diş etleri aşınmaya başlamaktadır. Sonucunda, hem diş eti ağrısı gelişmektedir hem de diş etleri hastalıklara karşı açık bir hale gelmektedir. 6

Diş Eti Hastalığı

Diş etlerinin hassaslaşmasına, ağrımasına, kanamasına genellikle diş eti hastalıkları ya da diş eti iltihaplanmaları neden olmaktadır. Diş eti hastalıklarının en sık görüleni ve en hafif olanı gingivitis olarak bilinmektedir. Uygun tedavi yapılmadığı takdirde gingivitis yani diş eti iltihabı ciddi enfeksiyonlara yol açabilmektedir. 7

Diş Apsesi

Diş kökünde gelişen enfeksiyonlar irin dolu diş apselerine yol açabilmektedir. Diş apsesi diş etinin şişmesine, kızarmasına, hassaslaşmasına ve ağrısına neden olabilmektedir. 8

Pamukçuk (Aft)

Ağız içindeki dokularda çıkan pamukçuk ya da diğer adıyla aftlar diş eti ağrısına yol açabilmektedir. Bu lezyonlar, stres, zayıflamış veya bozulmuş bağışıklık sistemi, beslenme yetersizlikleri veya gastrointestinal hastalık gibi altta yatan bir sağlık sorunu nedeniyle gelişebilmektedir. 9

Sinüs Enfeksiyonu

Sinüslerin iltihaplanması durumu olan sinüs enfeksiyonu, diş eti ağrısına yol açabilmektedir. Sinüsler normalde hava ile dolmaktadır ancak sıvı birikimi olduğunda, mikroplar çoğabilmekte ve enfeksiyon gelişebilmektedir. Sinüs enfeksiyonu diş eti ağrısı nedenleri arasında sık karşılaşılan bir durumdur. 10

Diş Etlerinin Tahriş Olması

Diş etleri çizildiği zaman, keskin yiyecekler tüketirken ağrı ve hassasiyet hissedilebilmektedir. Diş etlerinde çok sayıda kan damarı ve sinir ucu bulunmaktadır, bu nedenle herhangi bir kesikte ya da lezyonda ağrı yaşanabilmektedir. Küçük yaralanmalar genellikle zararsızdır ve zamanla kendi kendine onarılmaktadır. 11

Hormon Değişiklikleri

Hormon değişiklikleri nedeniyle diş eti ağrısı ploblemleri gelişebilmektedir. Genellikle kadınlar görülen bu durumun nedeni, kadınların hamilelikte hormonal değişiklikler yaşamasıdır. Hamilelik döneminde diş etleri şişmekte ve iltihaplanmaktadır. Eğer hamilelik döneminde gelişen bu durum kontrol altına alınırsa, doğumdan sonra durum daha da ilerlemeden iyileşebilmektedir.

Diğer yandan, eğer hamilelik boyunda uygun tedavi yapılamazsa, bu durum periodontit hastalığı haline gelebilmektedir. Bebeğe de zarar verme riski bulunduğu için önemli olarak değerlendirilmektedir. 12

Diş Protezleri

Kötü yerleştirilen diş protezleri çoğu zaman diş eti ağrısına yol açabilmektedir. Bunun nedeni diş protezinin ilk defa takılmaya başlaması (alışme sürecinden sonra geçecektir) ya da diş protezinin ağız ve dişlere tam olarak takılacak şekilde tasarlanmamış olması olabilmektedir. 13

Diş Etlerinin Çekilmesi veya Sarkması

Diş eti ağrısının sık karşılaşılan nedenlerinden biri de diş eti çekilmesidir. Diş eti çekilmesinin diş eti ağrısın yol açıp açmayacağı aslında bu durumun nedenine ve ne kadar çekildiğine bağlı olarak değişmektedir.

Diş eti ağrılarının diğer bir nedeni ise diş etlerinin sarkmasıdır. Genellikle yaşlı insanlarda ortaya çıkan bu durum, yaşam tarzı seçimlerine göre de gelişebilmektedir.

Diş eti çekilmeleri ve sarkmaları doğal ve kalıtsal olmayan pek çok nedenden kaynaklanabilmektedir. Tütün çiğneme, diş gıcırdatma (bruksizm), dişlerin yetersiz ya da çok fırçalanması, diş ipi kullanılması sonucunda gelişebilmektedir. Dil ve dudak piercingleri de diş eti aşınmalarına neden olabilmektedir. 14

Sigara İçmek

Sigara içmek ve tütün çiğnemek diş eti kanamalarına yol açabilmektedir. Bu da diş eti ağrılarına neden olabilmektedir. Tütünün içinde bulunan kimyasallar ve nikotin diş eti kanamalarını tetiklemektedir. 15

Stres

Stres pek çok hastalık gibi diş eti hastalıkların ve ağrılarında da tetikleyici bir faktördür. Bazı durumlarda doktor ağız içini, dişleri ve diş etlerini kontrol ettiğinde bile stres altında olduğunuzu söyleyebilmektedir. 16

Diş Çıkarma

Bebeklerde gelişen diş eti ağrısının nedeni ise çoğu bebekte diş çıkarma dönemidir. Geçici bir durum olduğu için problem olarak görülmemektedir. Bununla birlikte, bazı bebeklerde ve küçük çocuklarda (süt dişlerinden sonra) diş çıkarma diğerlerine oranla daha ağrılı ve acı verici olabilmektedir. Diş çıkarma işlemi tamamlandıktan sonra bütün belirtiler kendi kendine geçmektedir.

Yetişkin insanlarda ise çıkan dişler doğru şekilde hizalanmadığında ve diş etleriyle doğru bir şekilde bütünleşmediği takdirde, diş eti ağrısı olabilmektedir. Diş etleri altında kalan ve çıkmayan 20’lik dişler de bir diğer diş eti ağrısı nedenidir. 17

Ağız Kanseri

Ağız kanseri iç yanaklarda, bademciklerde ya da diş etlerinde başlayabilmektedir. Kanserin oluşabileceği bu bölgelerde ağrılar hissedilmekte ve ağrı zamanla geçmemektedir. Ağız içinde ya da diş etlerinde herhangi anormal bir durum fark ettiğiniz takdirde, bir süre gözlemledikten sonra iyileşme yoksa mutlaka bir doktora başvurmalısınız. 18

Diş eti ağrısına ne iyi gelir?

Yemek yediğinizde, içtiğinizde, dişleri fırçaladığınızda veya diş ipi kullanırken dişetlerinde ağrı yaşayabilirsiniz. Nedeni nedir ve nasıl giderileceğini merak edebilirsiniz. Ağrılı dişetleri veya dişetlerinin kanaması, diş fırçalama veya diş ipi kullanma teknikleri, diş eti hastalığı, kemoterapi, tütün kullanımı veya hormonal değişikliklerden kaynaklanabilir. Ağrılı dişetleri genellikle diş eti hastalığına neden olur. Sorunu çözmek, dişetlerinizi sağlıklı tutmanın önemli bir parçasıdır. Dişetiniz dişlerinize genel bir destek sağlar ve düzgün bir şekilde bakılmıyorsa, erken diş eti hastalığı diğer ciddi ağız sağlığı sorunlarını tetikleyebilir. 19

Diş Eti Ağrısı Tedavisi

Diş eti ağrısı nasıl geçer? En az dişler kadar diş etlerinin sağlığı da oldukça önemlidir. Bu nedenle diş temizliğine ve sağlığına dikkat edildiğinde, diş etleri göz ardı edilmemelidir. Diş etleri sadece diş sağlığı için değil genel vücut sağlığı için de oldukça önemlidir.

Diş eti ağrısını önlemek ve tedavi etmek için uygulanabilecek bazı yöntemler ve tedaviler şunlar olabilmektedir: 20

Dişleri Doğru Bir Şekilde Fırçalamak

Diş ve ağız temizliğine dikkat etmek diş eti problemlerini önlemek için yapılabilecek en etkili yöntemdir. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamanız önerilmektedir, ancak bunu yaparken çok sert fırçalar kullanmaktan ya da çok bastırarak dişlerinizi fırçalamaktan kaçınmalısınız.

Yumuşak veya orta sertlikteki kıllı fırçalar tercih etmek ya da elektrik diş fırçası kullanmak daha faydalı olabilmektedir. Dişlerinizi fırçalarken, diş etlerini de temizlemek için nazik dairesel hareketler yapmalısınız. Diş fırçasını sadece ileri geri kullanmak diş etlerinin tahriş olmasına yol açabilmektedir. 21

Diş İpi Kullanmak

Diş, diş eti ve ağız temizliğini bazen sadece diş fırçası kullanarak sağlamak mümkün olmayabilmektedir. Bu durumda, fırçanın da ulaşamayacağı yerlerdeki plakların çıkarılması için diş ipi kullanımı önerilebilmektedir. Diş ipi kullandığınız zaman mutlaka nazik davranmalısınız. 22

Gingivitis Tedavisi

Diş eti ağrıları nedenleri arasında en sık karşılaşılan hastalık gingivitis yani diş eti iltihabıdır. Çoğu insan daha az şiddetli bir formuna sahip olurken, bazılarında bu durum periodontitis yani diş kaybına kadar gidebilmektedir.

Gingivitis gelişimini önlemek için yine yapılabilecek en basit yöntem ağız ve diş temizliğine dikkat etmektir. Aksi takdirde, bu bakteriler diş etlerinin iltihaplanmasına yol açabilmektedir. Hafif formda olan gingivitis vakalarında ağız hijyenine dikkat etmek durumu tersine çevirmeye yardımcı olabilmektedir. Ancak, diş eti iltihabı kontrol altına alınayacak kadar şiddetli ise profesyonel diş temizleme ve gerekirse diş restorasyonu yapılabilmektedir. 23

Ağrılı Lezyonların Tedavisi

Diş eti ağrılarının bir diğer kaynağı da ağızda ve diş etlerinde çıkan pamukçuk, aft ya da ülserlerdir. Bu ağrılı lezyonları tedavi etmek için altta yatan neden tedavi edilmelidir. Bakteriyel ya da viral kaynaklı olabilen ağrılı lezyonlar ağız hijyenine dikkat ederek ve ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilmektedir. 24

Sigarayı Bırakmak

Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmak hem dişlere hem de diş etlerine önemli derecede zarar verebilmektedir. Sigara içen insanların diş eti hastalıkları yaşama riski daha yüksektir. Bu nedenle, hem diş eti sağlığı hem de genel vücut sağlığını için en doğru şey sigarayı bırakmak olacaktır. 25

Dengeli Beslenmek

Diş eti sağlığını desteklemek için vücuttaki mineral ve vitamin seviyesine de dikkat edilmesi gerekmektedir. İyi dengelenmiş bir diyeti tercih etmek vücudu her açıdan olumlu yönde desteklemektedır. Diş eti sağlığı için diyetinize C vitamini ve kalsiyum açısından zengin olan gıdaları eklemelisiniz. Ayrıca, şekerli gıdaları sınırlandırmak da diş eti problemleri riskini azaltmaya yardımcı olabilmektedir.