Diş Eti İltihabı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Diş Eti İltihabı Nedir?

Diş eti iltihabı, kök kanal tedavisine ihtiyaç duyan ya da ağız hijyeninin yeterli yapılmaması nedeniyle oluşan bakterilerin neden olduğu derin diş enfeksiyonlarıdır. İltihap, diş eti çizgisinin altında bir yumru gibi görünür ve doku ile aynı renkte, daha kırmızı, sarı veya renkli bir irin şeklinde olabilir. ¹

Diş eti iltihabı genellikle, bir plak veya bakteri tabakasının dişler üzerinde birikmesi nedeniyle oluşur. Diş eti iltihabı periodontal bir hastalık türüdür ve tedavi edilmediğinde diş kayıplarına ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Diş eti iltihabı genellikle uzun ve daha sık fırçalama, diş ipi kullanma gibi basit önlemler alınarak çözülebilir. Ayrıca antiseptik bir gargara da sorunu çözmeye yardımcı olabilir. Hafif dişeti iltihaplarında hastalar böyle bir soruna sahip olduklarının bile farkında olmayabilirler, çünkü semptomlar oldukça belirsizdir. Ancak bu durum ciddiye alınmalı ve doktora gidilmelidir. ²

Diş eti iltihabı dental plak kaynaklı diş eti iltihabı ve plak dışı diş eti iltihabı olmak üzere iki çeşittir.

• Dental plak kaynaklı dişeti hastalığı: Bu plak, sistemik faktörler, ilaçlar veya yetersiz beslenme sonucu oluşur.
• Plak dışı diş eti lezyonları: Bu sorun özel bir bakteri, virüs veya mantardan kaynaklanabilir. Ayrıca genetik faktörler, alerjik reaksiyonlar, bazı hastalıklar, yaralar veya protez gibi yabancı cisimlere reaksiyonlar nedeniyle de plak dışı diş eti iltihapları oluşabilir. ³

Diş eti iltihabı komplikasyonları

Diş eti iltihabını tedavi etmek ve diş sağlığını koruyacak şekilde hareket etmek normalde komplikasyonları önleyebilir. Bununla birlikte, tedavi edilmeyen diş eti dokulara ve kemiklere yayılarak ciddi sorunlara yol açabilir. Bu sorunları sıralarsak;

• Diş eti veya çene kemiğinde abse veya enfeksiyon meydana gelebilir
• Kemik ve diş kaybına yol açabilen, son derece ciddi bir durum olan periodontitis oluşma riski artar. Birçok çalışma, periodontitis gibi diş eti hastalıkları ile kalp krizi veya felç gibi kardiyovasküler hastalıkların birbiriyle bağlantılı olduğunu göstermiştir.
• Tekrarlayan diş eti iltihabı
• Tedavi edilmeyen diş eti iltihabı, altta yatan dokuya ve kemiğe yayılabilir, bu da diş kaybına yol açabilen çok daha ciddi bir durumdur.
• Kronik diş eti iltihabının solunum yolu hastalığı, diyabet, koroner arter hastalığı, inme ve romatoid artrit gibi bazı sistemik hastalıklar ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazı araştırmalar, diş eti iltihabı için sorumlu olan bakterilerin kan dolaşımına diş eti dokusundan girebileceğini ve muhtemelen kalbi, akciğeri ve vücudun diğer bölgelerini etkileyebileceğini göstermiştir
• Nekrotizan ülseratif diş eti iltihabı (NUG) olarak da bilinen bir hastalık ağrılı, enfekte olmuş, kanama yapan diş etleri ve ülserlere neden olan ciddi bir diş eti iltihabıdır. Bu sorun zayıf beslenme ve kötü yaşam koşullarının yaygın olduğu ülkelerde daha sık görülür. ⁴

Diş Eti İltihabı Belirtileri

Diş eti iltihabı nasıl anlaşılır? Diş eti iltihabı başlangıcı bazen fark edilmeyebilir, çünkü semptomlar çok belirsiz olabilir. Bununla birlikte ilerleyen diş eti iltihaplanmalarında aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir;

Diş etlerinde renk değişimi: Enfeksiyonun yayılmasıyla birlikte diş etleri kızarmaya hatta morarmaya başlar.

Ağrılı ve hassas diş etleri: Özellikle iltihabın olduğu bölgeye dokunurken ya da iltihaplı tarafla bir şeyler yemeye çalışırken şiddetli ağrılar hissedilebilir. Diş eti iltihabı yüzünden konuşmak ve yemek yemek son derece zor bir hale gelir.

Diş eti kanaması: Dişleri fırçalarken ya da diş ipi kullanırken enfeksiyonlu bölgede kanama meydana gelebilir. ⁵

Ağız kokusu: Enfeksiyon arttıkça ağızda kötü bir tat ve koku oluşur. Bu durum, yiyeceklerin tadını almayı zorlaştırır. Ayrıca dişler fırçalansa dahi ağızdaki kötü koku geçmez ve devam eder.

Şişmiş diş etleri: İltihap nedeniyle diş etleri şişer ve ağrır.

Maloklüzyon: Isırma esnasında dişler tam olarak birbirine oturmaz. Alt ve üst dişleri birbirine değdirirken alt dişlerin üst dişlere göre önde ya da arkada kalması.

Dişlerin diş etlerinden uzaklaşması: Diş etlerinde oluşan irin nedeniyle dişler gevşeyebilir ve diş etlerinden uzaklaşabilir. ⁶

Diş eti iltihabı ilerledikçe çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Yiyecek, plak ve kalıntıları tutan dişlerin etrafında derin cepler oluşabilir. Eğer diş eti iltihabı periodontal hastalığa doğru ilerlerse, hastanın dişlerinin etrafındaki dişeti dokusu veya kemiği zamanla yok olabilir ve dişlerinin çekilmesi gerekebilir. Bu değişiklikler çok yavaş veya çok hızlı gelişebilir, ayrıca birkaç dişi veya tüm ağzı etkileyebilir. Ağız hijyeni hemen hemen hiç yapılmazsa veya hastanın bağışıklık sistemi çok zayıfsa, nekrotizan ülseratif diş eti iltihabı oluşabilir. Bu durum, enfekte diş etlerinin şişmesi, ülserleşmesi ve ölü dokuyu kesmesi şeklinde olan, çok acı verici bir durumdur. ⁷

Diş Eti İltihabı Nedenleri

Diş eti iltihabı neden olur? Diş eti iltihabının en yaygın nedeni, dişlerin üzerinde plak oluşmasına yol açan ve ağızdaki diş eti dokularının iltihaplanmasına yol açan yetersiz ağız bakımıdır. Bunun dışında diş eti iltihabının diğer nedenleri şunlardır;

Ağız bakımının aksatılması: Ağız bakımının düzenli olarak yapılmaması plak ve tartar oluşumuna neden olur. Plak, genellikle nişasta ve şekerlerin ağızda normal olarak bulunan bakterilerle etkileşime girmesiyle oluşur. Dişlerde oluşan plak temizlenmediğinde, diş eti çizgisinin altında bakteri toplayan bir tartara dönüşerek sertleşebilir. Tartar, bakteriler için koruyucu bir kalkan oluşturur ve diş eti çizgisi boyunca tahrişe neden olur. Tartarı temizlemek için profesyonel diş temizliğine ihtiyaç duyulur. ⁸

Hormonsal değişimler: Hamilelik, adet düzensizliği veya doğum kontrol haplarının kullanımı ile ilgili hormonsal değişiklikler diş etlerini daha hassas ve savunmasız hale getirir. Hassaslaşan diş etlerinde iltihap oluşabilir.

Hastalıklar: Diyabet, lösemi, kanser ve HIV gibi hastalıklar, kişilerin bağışıklık sistemini zayıf bırakarak diş eti iltihabı olasılığını artırırlar.

İlaçlar: Bazı ilaçlar ağızdaki tükürük miktarını azalttığı için enfeksiyon riski artar. Ağız kuruluğu diş eti iltihabına neden olabilir. ⁹

Sigara kullanmak: Sigara içmek hem yaraların iyileşmesini geciktirir hem de dokuların hasar görmesine neden olur. Plak veya tartarlar dişlerde ne kadar uzun süre kalırsa, diş etini o kadar çok tahriş eder ve diş etlerinde iltihaplanmalara neden olur. Zamanla, diş etleri şişer ve kolayca kanar. Ayrıca diş çürükleri de oluşabilir. Tedavi edilmemesi halinde dişin çekilmesi gerekebilir.

Genetik:  Diş hastalıkları genetik olabilir. Ebeveynleri ya da yakın akrabaları diş eti iltihabına yakalanan kişilerde risk daha fazladır. ¹⁰

Diş Eti İltihabı Tedavisi

Dişeti iltihabı nasıl geçer? Dişeti iltihabı kendi kendine geçebilir ve tekrar ortaya çıkabilir. Eğer tedavi edilen bir dişeti iltihabı tekrar oluşursa, bu durum devam eden bir enfeksiyonu ya da tedavinin başarılı olmadığını gösterir. Ayrıca enfeksiyonun başka yerlere yayılması veya ağızda tekrar ortaya çıkması da mümkündür. Hamilelikte oluşan dişeti iltihabı hormonsal dalgalanmalar nedeniyle ortaya çıkabilir ve doğumun gerçekleşmesinden kısa bir süre sonra kendiliğinden yok olur. ¹¹

Diş eti iltihabı tedavisinin başarılı olması için ağız bakımına çok fazla dikkat edilmelidir. Ayrıca sigara kullanılıyorsa bırakılmalı ve kan şekerine mutlaka bakılmalıdır. Diş eti iltihabında tedavi seçenekleri; diş temizliği, antibiyotikler ve ameliyattır.

Diş temizliği: Ameliyat olmadan diş eti iltihabından kurtulmak isteyenler için öncelikle diş eti temizliği yapılır. Dişleri derinlemesine temizlemek için kullanılabilecek çeşitli teknikler vardır. Diş eti tahrişini önlemek için plak ve tartarın çıkarılması gerekir. Bunun için diş eti çizgisinin üstündeki ve kökteki plak ve tartarlar temizlenir. Temizleme esnasında lazer kullanılarak ağrı ve kanama önlenebilir. ¹²

Antibiyotikler: Diş eti iltihabını tedavi etmek için bir dizi ilaç kullanılabilir. Bunlar;

• Ağzı dezenfekte etmek için klorheksidin içeren antiseptik gargara kullanılabilir. Klorheksidin içeren zaman ayarlı antiseptik ilaçlar diş temizliğinden sonra diş etlerine uygulanır.
• Oral antibiyotikler, diş eti iltihabının kalıcı bölgelerini tedavi etmek için kullanılabilir.
• Doksisiklin isimli antibiyotik, dişin zarar görmesini engellemeye yardımcı olabilir.

Kök kanal tedavisi: Diş apselerinin neden olduğu diş eti iltihabı, kök kanal tedavisi ile iyileştirilebilir. Bakterilerin tamamen çıkarılmasıyla birlikte diş etleri başka enfeksiyonlardan korunmuş olur.

Diş eti iltihabı ameliyatı: Diş etleri geriye kaldırılır, plak ve tartarlar daha derinden temizlenir. Diş etleri daha sonra dişin etrafına rahatça yerleşecek şekilde dikilir. Diş ve çene tedavi sırasında çok fazla hasar görürse kemik ve doku greftleri kullanılabilir. ¹³

Diş eti iltihabı için hangi doktora gidilir? Diş eti iltihabı için Diş Eti Hastalıkları bölümündeki doktorlara gidilebilir.