Göz Kaşıntısı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Göz Kaşıntısı Nedir?

Tıp dilinde oküler pruritus olarak bilinen göz kaşıntısı, son derece rahatsız edici bir durumdur. Göz kaşıntılarının en kötü yanı, onları kaşıdıkça daha da kötüleşmesi, kızarması, tahriş olması ve enfeksiyon kapma riskiyle karşı karşıya kalmasıdır. Kaşıma genellikle inflamasyonu şiddetlendirir ve daha da kötüleştirebilir. Gözler, alerjiler nedeniyle kaşınıyorsa, kaşıma ve sürtünme sırasında daha fazla histamin salgılanabilir, bu da kaşıntıyı artırır. ¹

Göz kaşıntısı genellikle alerjilerin veya alerjik konjonktivitin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Alerjik konjunktivit erişkinlerde çocuklardan daha yaygındır, ancak her yaşta gelişebilir. Akut veya kronik olabilir ve şiddetine bağlı olarak, göz kapaklarının şişmesine veya görüşün bulanıklaşmasına neden olabilir.

İki tip alerjik konjunktivit vardır. Mevsimsel alerjik konjunktivit, tipik olarak ilkbahar ve sonbaharda meydana gelir. Polen ve yabani otlar gibi alerjenlere maruz kalmadan kaynaklanır. Diğer tip, yıllarca küf, toz ve evcil hayvan kepeği gibi ev alerjenlerine sürekli maruz kalma nedeniyle meydana gelen uzun ömürlü alerjik konjonktivittir. ² Gözler bakteriyel ve viral enfeksiyonlara karşı bağışıklık kazanmamıştır. Gözlerde enfeksiyona en çok neden olan bakteriler; N. Gonorrhoeae, Neisseria meningitides, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenza ve Staphylococcus aureus bakterileridir. Bu bakteriler klamidya enfeksiyonları denen viral enfeksiyonlara neden olurlar. ³

Göz Kaşıntısı Belirtileri

Göz kaşıntısı nasıl anlaşılır? Göz kaşıntısı başlangıcı genellikle pek önemsenmediği için ilerde artabilir ve ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Göz kaşıntısının en yaygın belirtileri şunlardır;

Bulanık görme

Görüşün, kaşıntıdan sonra bulanıklaşması, inme gibi retinal bir probleme yol açabilir, bu nedenle dikkatli olunmalıdır. Eğer bulanıklık ara ara oluyorsa ve buna yorgunluk eklenmişse göz kuruluğu ya da göz yorgunluğu olabilir. Özellikle alerjiler nedeniyle oluşan göz kaşıntılarında gözler kurur ve görüş bulanıklaşır. ⁴

Gözlerin şişmesi

Göz çevresindeki olağandışı şişlik, sıklıkla bir alerjinin göstergesidir. Tabii ki, göze çarpmak gibi travmalar da gözlerin şişmesine neden olabilir.

Gözlerin yanması

Gözlerin yanması alerji, kuruluk, yorgunluk veya tüm bunların birleşiminden kaynaklanabilir. Genellikle yanma hissi ciddi bir durum değildir, ancak devam ederse göz doktoruna gitmeniz gerekebilir.

Göz ağrısı

Göz ağrısı keskin veya hafif, gözün içinde veya çevresinde, sabit veya aralıklı, bıçaklama gibi veya zonklama gibi olabilir. Kaşıntıya ağrı ve kızarıklık eşlik ediyorsa bu durum farklı bir göz bozukluğunun işareti olabilir ve acil bakım yapılması gerekebilir. Gözleri hareket ettirirken özellikle gözün iç kısmında bir ağrı varsa, gözler iltihap kapmış olabilir.

Noktalar ve patlayan flaşlar

Çoğu nokta ve flaş patlaması normaldir. Bunlar, gözün iç kısmını dolduran berrak, jel benzeri bir maddeden ve diğer doku parçalarından kaynaklanır. İnsanlar yaşlandıkça bu maddeler daha akıcı hale gelir ve ipliksi şekillerde hareket ederler. Fakat ışıksal noktalar ve flaşlar görülürken gözler kaşınıyorsa retinada ciddi bir problem olabilir. Bu noktaların ne kadar sıklıkta ve ne kadar sürede olduğunu gözlemlemek gerekir. Eğer retina dekolmanları oluşursa ve bu durum göz ardı edilirse görme kaybına neden olabilir. ⁵ 

Göz Kaşıntısı Nedenleri

Göz kaşıntısı neden olur? Oküler pruritis olarak da adlandırılan göz kaşıntısı pek çok insanı etkilemektedir. Alerjiler ve enfeksiyonlar dahil olmak üzere çeşitli durumlardan kaynaklanabilir. Göz kaşıntısının olası nedenlerini sıralarsak;

Atopik keratokonjonktivit

Bu, kornea ve konjunktivanın (gözün ön tarafını örten zar) iltihaplanmasıdır. Bu tür rahatsızlıklarda alerjenlere anormal tepkiler verilir. Bu tıbbi rahatsızlığı olan kişiler, ortalama antikor düzeyinden daha yüksek değerlerde antikor üretirler. Tedavi edilmediği takdirde ülser ve katarakt riski vardır.

Vernal keratokonjonktivit (VKK)

Bu rahatsızlık, gözün ön tarafını örten zarın iltihaplandığı başka bir durumdur. Daha çok çocuklarda ve gençlerde görülür. Genellikle mevsimsel bir durum olmasına rağmen, tüm yıl boyunca VKK sorunu yaşayan bazı insanlar da vardır. Şiddetli VKK geçiren bazı kişilerde kornea ülserleri ve skar oluşabilir. ⁶

Alerjik göz nezlesi

Göz çevresinde kullanılan makyaj, losyon ve diğer maddeler kaşıntıya ve tahrişe neden olabilir. Alerjik göz nezlesi, gözü kapatan iç zar bir alerjen tarafından tahriş olduğunda ortaya çıkar. Bu alerjik reaksiyon polen, çimen, evcil hayvanlar, toz akarları, makyaj, losyonlar ve kontakt lens solüsyonları gibi maddeler nedeniyle oluşur.

Atopik dermatit

Bir tür egzama olan atopik dermatit, cildin kuruması, kaşınması ve pullanması şeklinde olur. Göz çevresindeki cilt, tahriş olabilir ve kaşıntılar meydana gelebilir.

Kuru göz sendromu

Gözdeki nem ve yağ azaldığında, kuruluk oluşabilir. Gözler havadaki toz veya diğer parçacıklara karşı daha hassas ve savunmasız kalır. Bu durum iltihap ve yaralanmaya yol açabilir. ⁷

Meibomian bez disfonksiyonu (MBD)

Meibomian bezleri, üst ve alt göz kapaklarında bulunur ve yağ salgılanmasından sorumludur. Bu bezler bloke olduğunda veya anormal bir şekilde geliştiğinde, göz tarafından üretilen gözyaşları nemi korumak için gerekli olan yağdan yoksun kalır.

Blefarit (göz kapağı iltihabı)

Bu, stafilokokal bakteriler ve göz kapağı akarları tarafından üretilen antijenlere yanıt olarak göz kapaklarının iltihaplanması durumudur.

Kontakt lens kaynaklı konjunktivit

Kontakt lens kullananlar kontakt lens kullanımından kaynaklanan bir enfeksiyon yaşayabilirler. Bazen kornea hasar görebilir ve yaralanmalar meydana gelebilir.

Göz kuruluğu

Uzun süreli bilgisayar kullanımı gibi çevresel faktörler kuru göz sendromu ile ilişkilidir. Gözlerin kaşınmasına yol açan kuru göz sendromu, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer çevresel ve tıbbi faktörlerle ilişkili olabilir:

• Aşırı bilgisayar kullanımı
• 50 yaş üstü olmak
• Menopoz
• Rüzgar, kuru hava, iklimlendirme, sigara içme ve toz gibi çevresel faktörler
• Diyabet, lupus ve romatoid artrit gibi tıbbi durumlar

Diğer nedenler

Bazı durumlarda, bazı ilaçlar göz problemlerine ve göz kuruması gibi yan etkilere neden olabilir. Bu ilaçlar şunlardır;

• Doğum kontrol hapları
• Penisilin gibi bazı antibiyotikler
• İbuprofen ve asetaminofen gibi ağrı ilaçları
• Antihistaminikler dahil çeşitli dekonjestanlar
• Beta blokerler
• Antidepresanlar
• Bazı akne ilaçları ⁸ 

Göz Kaşıntısı Tedavisi

Göz kaşıntısı nasıl geçer? Göz kaşıntıları, günlük yaşamı zorlaştırdığında son derece rahatsız edici olabilirler. Göz kaşıntılarını tedavi etmek için doktorlar öncelikle altta yatan nedene bakarlar. Kaşıntının nedenine bağlı olarak doktorlar dekonjestanlar, antihistaminikler, mast hücre stabilizatörleri, kortikosteroidler ve NSAID’leri içeren göz damlaları verebilirler.

Antihistaminikler, kaşıntılı gözlere neden olan histaminlerin salınmasını engelleyerek kaşıntıyı yatıştırırlar. Bazı oral antihistaminikler uyuşukluğa, sinirlilik ve göz kuruluğuna neden olabilir, bu nedenle bu ilaçlara alışmak ve etkilerini görmek biraz zaman alabilir. Oral antihistaminiklerin sizi uyutma riskine karşın, ilacı aldıktan bir iki saat içinde araba kullanmaktan veya herhangi bir makineyi kullanmaktan kaçınmanız önerilir. ⁹

Göz doktorunuz antihistaminiklerin yanı sıra, Allegra veya Zyrtec gibi ilaçlar da önerebilir. Bu ilaçlar kaşıntıyı sadece rahatlatmakla kalmaz, aynı zamanda alerji nedeniyle gözlerde meydana gelen şişlik, tahriş, kızarıklık ve kuruluğu da rahatlatırlar. Allegra ve Zyrtec gibi ilaçlar on beş ya da otuz dakika içinde etkilerini gösterirler ve nadiren de olsa uyuşukluğa neden olurlar.

Reçeteli olarak satılan oral antihistaminikler, özellikle mevsimsel alerjik konjunktivit rahatsızlıkları için kesin çözüm olabilirler. Bu ilaçlar on iki ila yirmi dört saat içinde etkilerini gösterirler. Göz kaşıntıları devam ederse doktordan göz damlası istenebilir. ¹⁰