Kekemelik Neden Kaynaklanır? Nasıl Tedavi Edilir?

Kekemelik Nedenleri 

Kekemelik neden olur? Kekemelik, genellikle 2 ila 6 yaşları arasında başlar. Pek çok çocuk 6 aydan az süren normal disflulans dönemlerden geçer. Konuşma becerileri arttıkça kekemelik de zamanla azalır. Çok nadiren kekemelik yetişkinlikte devam edebilir. Altı aydan daha uzun süren kekemelik hallerinde tedaviye ihtiyaç duyabilir. Kekemeliğin olası nedenleri şunlardır;

• Aile öyküsü: Kekeme insanların birçoğunun ailesinde kekeme bir aile üyesi vardır. Özellikle annesi ya da babası kekeme olan insanların aynı sorunu yaşama olasılığı son derece yüksektir.
• Beyin yapısında anormallikler: Kekeleyen insanların konuşmaları sırasında, beyinlerinin çalışma biçiminde küçük farklılıklar olabilir.

Kekemelik için bazı risk faktörleri şunlardır:

• Cinsiyet: Erkeklerin kızlara göre kekeme olma olasılığı çok daha yüksektir.
• Aile modeli: Ailesinde kekemelik sorunu yaşayan ve bu durumdan kurtulan kişilerin, tedavilerinin başarılı olması daha olasıdır.
• Ruh ve mizaç: Bazı çocukların mizacı kekemeliğe yol açabilir. İçine kapanık olmak, gerginlik veya çok fazla heyecanlanmak kekemeliğin artmasına neden olabilir. İnsanların hastayı kızdırması ya da konuşma bozukluklarını eleştirmesi, kekemeliği artırabilir. Kekemelik nedeniyle suçluluk ve utanma duyguları artabilir ve konuşurken daha çok endişe duyulabilir.
• Tetikler: Bazı olaylar kekemeliği tetikleyebilir. Örneğin genç bir çocuk, çok sayıda yeni kelimeyi hızlıca öğrendiğinde kekeme olmaya başlayabilir. Bir ya da iki kelimeyi akıcı bir şekilde söyleyebilir. Fakat uzun cümleler kullandığında kekemelik yaşayabilir. ⁽¹⁾

Kekemelik Belirtileri 

Kekemelik nasıl anlaşılır? Kekemelik başlangıcı seslerin, harflerin, kelimelerin ya da ifadelerin tekrarı ile fark edilir. Konuşma sırasında ara vermek, konuşurken normalden fazla efor harcamak da kekemeliğin semptomları arasındadır.

Tekrarlanan hareketler: Heceleri tekrarlama, tek heceli kelimeleri bir daha söyleme ya da bir kelimeyi arka arkaya söyleme kekemelikte çok sık yaşanan bir durumdur.

Konuşurken durma: Duraklama anları, özellikle kelimenin söylenemeyeceği anlaşıldığında yaşanır. Bazen bu sessizliği bozmak için kelimelerin ilk ya da son heceleri uzatılabilir. Bu durum cümleye başlarken de sık görülür. ⁽²⁾

Gereksiz davranışlar: Konuşma sırasında boğazı temizlemek, boynu çıtlatmak ya da ağzını şaplatmak gibi kekemelik döngüsünü kırmak için yapılan davranışlar olabilir.

Değişkenlik: Kekemeliğin şiddeti her insanda farklı düzeyde olabilir. Kekemeliğin şiddetine göre hastaların davranışlarında değişkenlik görülebilir. Bir şey söyleyecekleri zaman fısıldayarak konuşabilirler ya da konuşmalarını hareketlerle desteklemeye çalışabilirler. Şarkı söylerken, çocuklarla uğraşırken ya da kendi kendileriyle konuşurken kekemelikleri büyük oranda azalır. Buna karşılık telefonla görüşmekten çok fazla korkabilirler.

Kaygı ve depresyon: Kekemelik, utanma, korku, öfke ve suçluluk duygusu gibi olumsuz duyguların artmasına yol açabilir. Zaman içinde konuşmanın daha da zor bir hal alması, kişinin öz saygısının kaybolmasına neden olabilir. Pek çok kekeme, akıcı konuşamadığı için kendini daha az zeki olarak algılar. Bununla birlikte kekemelerin çoğu ortalama zekanın üstünde olma eğilimindedir. ⁽³⁾

Kekemeliğe Ne İyi Gelir? 

Kekemelik daha çok duygusal bir rahatsızlıktır. Bu nedenle konuşma terapisi ve danışmanlık ile birlikte doğal takviyeler kullanıldığında düzeltilebilir. Kekemelik için doğal takviyeleri kullanmak oldukça kolaydır, ayrıca çoğu bitki hem çocuklarda hem de yetişkinlerde güvenle kullanılabilir.

Kekemelik bitkisel tedavisi

Magnezyum takviyeleri kasları gevşetmeye yardımcı olurlar. Magnezyum takviyeleri kullanırken dışkı yumuşayana kadar doz artırılmalı, daha sonra bir önceki doza geri dönülmelidir. Günde 100 ila 200 mg alınan B vitaminleri ise sinirlerin yatışmasına yardımcı olur.

Fast food türü yiyecekler bol miktarda kalori içermelerine karşılık besin değerleri düşük olduğu için bu gıdalardan uzak durulmalıdır.  Yetişkinler alkol, tütün, kahve, siyah çay ve gazlı içeceklerden kaçınmalıdırlar. Çünkü bu besin maddeleri sinir sisteminin fazla uyarılmasına yol açarlar.

Papatya çayı sindirimi iyileştirmeye ve kasların gevşetmeye yardımcı olur. Ayrıca anti inflamatuar özellikleri vardır. Melisa çayı ise sinirleri ve kalbi yatıştırır, ayrıca sakinleştirici özellikleri vardır. ⁽⁴⁾

Kekemelik evde tedavi yöntemleri

Kekemelik için bir çare yoktur, ancak semptomlar etkili bir şekilde yönetilebilir. Bazı evde tedavi yöntemleri kekemeliğin azalmasına yardımcı olabilir.

Yavaşlamak: Kekemeliği durdurmanın en etkili yollarından biri yavaş konuşmaktır. Çok hızlı konuşmak stresin artmasına ve bazı kelimelerin yutulmasına neden olabilir. Bu da kekemeliği artırabilir.

Nefes egzersizleri yapmak: Birkaç derin nefes alıp yavaşça konuşmak, kekemeliğin kontrol edilmesini sağlar. Nefes egzersizleri kan basıncının azalmasını sağlarken vücuttaki oksijen bakımından zengin kan hücrelerinin varlığını artırmaya yardımcı olur.

Pratik yapmak: Aileden biriyle ya da yakın arkadaşlardan biri ile güvenli ve stresli olmayan bir ortamda pratik yapılabilir. Yakın hissedilen kişilerin yanında yapılan ses alıştırmaları farklı ortamlarda daha rahat konuşmaya yardımcı olabilir.

Destek gruplarına katılmak: Destekleyici bir aile ve arkadaş ağının geliştirilmesi önemlidir. Kekeme insanlar için oluşturulan destek grupları da kekemelik için son derece faydalı olabilir. Aynı sorunu yaşayan kişilerle konuşmak ve benzer deneyimleri paylaşmak kekemeliğin aşılmasını sağlayabilir. ⁽⁵⁾

Kekemelik Tedavisi 

Kekemelik nasıl geçer? Kekeme çocukların tamamı için bir tedavi gereksiz olabilir, çünkü gelişimsel kekemelik zamanla düzelen bir durumdur. Çocuklar konuşma terapisi görerek bu sorunu daha kısa sürede atlatabilirler.

Konuşma terapisi

Konuşma terapisi konuşmadaki kesintileri azaltabilir ve çocuğun benlik saygısının artmasını sağlayabilir. Terapi genellikle çocuğun konuşma hızını, nefes desteğini ve laringeal gerginliği izlemesini teşvik ederek konuşma kalıplarını kontrol etmesini sağlar. Konuşma terapisi için en iyi hasta grupları şunlardır;

• 3 ila 6 ay boyunca kekeleyenler
• Kekemeliği belirgin olanlar
• Kekemeliği yüzünden duygusal sorunlarla karşılaşanlar
• Ailesinde kekeme yakını olanlar

Ebeveynler, çocuklarının kekemelik konusunda daha fazla bilinçli hissetmelerine yardımcı olmak için terapötik teknikleri de kullanabilir. Konuşmak için zaman ayırmak ya da sabırla dinlemek çok önemlidir. Bir konuşma terapisti, ebeveynlerin çocuklarıyla nasıl iletişim kurmalarını gerektiğini öğrenmelerine yardımcı olabilir. ⁽⁶⁾

İlaçlar

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), kekemeliğin doğrudan tedavisi için herhangi bir ilacı onaylamamıştır. Ancak kekemelik tedavisinde benzodiazepinler, antikonvülsanlar, antidepresanlar, antipsikotik ve antihipertansif ilaçların etkinliği hem yetişkinleri hem de çocukları kapsayan çalışmalarda değerlendirilmiştir. 2006’da kekemeliğin farmakolojik tedavileri kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmiş ve bu ilaçların tedavide başarılı sonuçların alınmasını sağladığı görülmüştür. Buna karşılık farmakolojik tedavilerin potansiyel olarak ciddi yan etkileri kaydedilmiştir. Tespit edilen yan etkiler arasında kilo alımı, cinsel işlev bozuklukları ve tansiyon artışı bulunmaktadır. ⁽⁷⁾

Diğer tedaviler

Kekemeyi tedavi etmek için elektronik cihazlar kullanılabilir. Bir cihazlar çocukların hızlıca konuştuklarında seslerinin değişmiş bir kaydını çocuğa dinleterek onların daha yavaş konuşmalarına yardımcı olur. Diğer cihazlar, işitme cihazları gibi takılır ve kekemeliğin azalmasına yardımcı olduğu bilinen rahatsız edici arka plan gürültüsü oluşturabilirler.

Kekemelik semptomlarını azaltmak için pek çok tedavi şekli denenmiştir. Kekemeliğin yol açtığı stresin azaltılması için akupunktur, nefes egzersizleri, yoga ya da meditasyon gibi teknikler faydalı olabilmektedir. ⁽⁸⁾

Kekemelik için hangi doktora gidilir? Kekemelik sorunu yaşayanlar, hastanelerin Psikiyatri bölümlerinden randevu almalıdırlar.