Nasır Hastalığı Nedir? Nasıra Ne Sebep Olur?

Nasır Hastalığı Nedir?

Derinin, kronik olarak aşırı basınç veya sürtünmeyle karşılaşması sonucu verdiği fizyolojik tepkilerden biri olan hiperkeratoz yapması sonucu nasır oluşmaktadır.

Stratum korneum olarak adlandırılan en dıştaki cilt tabakası, keratinlerin bu tabakada birikmesiyle birlikte sertleşir ve derinin diğer katmanlarını dış etkilerden korumaya yardımcı olur. Stratum korneum, bir nevi koruyucu kılıf olarak görev yapar. Hiperkeratoz olduğunda stratum corneum tabakasındaki keratin miktarı daha da artar. Bunun nedeni aşırı sürtünme ya da basınçtır. Keratinin çok fazla birikmesi sonucu nasır meydana gelir.

Vücudun yıpranmaya maruz kalan bölgelerinde nasırlar oluşur. Nasır, vücudun tekrarlanan orta şiddetteki basınca verdiği doğal tepkilerden biridir. Yani vücudun savunma sistemi, nasırlar yoluyla diğer cilt tabakalarını koruma altına almaktadır.

Nasır genellikle avuç içi ya da ayak tabanı gibi bölgelerde görülür. Nasırın için lokalize olmuş ölü deri hücrelerinden oluşur. Nasırların hepsi olmamakla birlikte bazıları ağrılı olabilir, özellikle ayakta meydana gelen nasırlar ağrılı olduğunda yürüme sırasında zorluk çekilebilir. ¹

Nasır en çok kimlerde görülür?

Tip1 diyabet ve romatoid artrit hastaları nasır geliştirmeye eğilimli kişilerdir. Eğer nasır altta yatan bir hastalık nedeniyle ortaya çıkmıyorsa tedavi sonucu tekrarlama ihtimali çok düşüktür. Ancak belirli bir hastalığın neden olduğu nasırlar tedavi edilseler dahi yeniden ortaya çıkabilirler.

Nasır komplikasyonları nelerdir?

Tedavi edilmeyen nasırlar deride ülsere ve enfeksiyonlara neden olabilirler. Özellikle diyabetli kişilerde ayaklarda çıkan nasır gibi problemler ciddiye alınmalı ve dikkatle takip edilmelidir. Diyabeti olan kişilerde ayak sorunları çok yaygındır. Diyabet kılcal damarları etkilediğinden, cildi besleyen küçük kan damarları, nasırla kalınlaşan dokulara besin sağlamakta zorluk yaşarlar. Çekiç ayak parmağı olan şeker hastalarında ayak ülseri gelişme riski oldukça yüksektir.

Nasırın etrafındaki basınç arttığında kılcal damarlar ya da bitişik dokular yırtılabilir ve nasırda kanamalar meydana gelebilir. Nasırdaki kanamalar az da olsa bazen küçük kan veya hematom havuzları oluşabilir. Kanın kendisi tahriş edicidir ve nasır içindeki bölgeyi yakıp kaşıntıya yol açabilir. Kan havuzuna dışarıdaki yabancı maddeler karışırsa enfeksiyon görülebilir. Enfeksiyon ayrıca ülserasyona da neden olabilir. ²

Nasır Hastalığı Belirtileri

Nasır hastalığı nasıl anlaşılır? Nasır hastalığı başlangıcı cildin sertleşmesi ile kendini belli edebilir. Bunun dışında nasırda görülen en yaygın belirtiler şu şekildedir:

Sertleşmiş yumru: Baskının ve sürtünmenin en yoğun olduğu bölgede keratin lezyonları birikir. Bu lezyonlar vücudun kendini korumak için verdiği tepkilerdir. Yumruların merkezi sert bir çekirdeğe sahiptir.

Kalınlaşmış ve sertleşmiş cilt dokusu: Nasırlı bölgedeki üst deri baskının şiddeti ile birlikte iyice kalınlaşır ve sertleşir. Üst deriyi kazıyarak merkezine ulaşmak mümkündür ancak merkezde de ölü deri birikintileri bulunur.

Deride ağrı ve hassasiyet: Nasırlı bölge dış uyaranlara karşı oldukça hassas olabilir. Ayaklarda oluşan nasırlarda yanlış ayakkabı seçimi nedeniyle şiddetli ağrılar meydana gelebilir.

Şekil bozuklukları: Nasırlı deri tedavi edilmezse üst deri daha da kalınlaşarak ayakta ya da elde şekil bozukluklarına yol açabilir. Bu deformasyonlar bazen öyle bir duruma gelir ki ayağın rahat edebilmesi için özel ayakkabılar yaptırmak gerekebilir. ³

Nasır Hastalığı Nedenleri

Nasır hastalığı neden olur? Nasır, keratinosit isimli bileşiklerin derinin en dış tabakasında birikmesiyle oluşur. Nasır hücreleri ölmüş olsalar da içlerindeki çok sayıda çapraz bağlanmış protein ağları ve disülfit bağlar içeren hidrofobik keratinleri, hem mekanik hem de kimyasal hareketleri algılayarak belli bir direnç gösterirler.

Aşırı basınç ve sürtünme: Nasır, cildin sürtünmeye ve baskıya verdiği doğal bir reaksiyondur. Cilt ne kadar tepki verirse, nasır derisi o kadar kalın ve sert olur. Nasırlar genellikle cildin tüysüz ve pürüzsüz yüzeylerinde gelişirler. Basıncın en fazla olduğu yer nasırın merkezidir. Nasırlı doku sabit bir şekilde uyarılırsa ya da ameliyatla çıkarılırsa çevredeki doku tabakası yine nasır şeklinde büyümeye devam edebilir.

Toksik maddeler: Bazen sürtünme veya baskı olmadan da bir nasır oluşur. Bu durum hiperkeratoz olarak adlandırılır ve hiperkeratozun çeşitli nedenleri olabilir. Arsenik gibi bazı toksik maddeler, avuç içinin ve ayak tabanlarının kalınlaşmasına yol açabilir.

Hastalıklar: Frengi ya da şeker hastalığı gibi bazı hastalıklar da ayaklarda ve parmaklarda belli noktalarda keratinosit birikmelerine neden olabilirler. Bağışıklık sisteminin zayıf olduğu bu tür hastalıklarda, vücut kendini savunabilmek için bu tür tepkilere ihtiyaç duyabilir.

Yaş ve hormonlar: Yaşın ilerlemesi ya da hormonsal dalgalanmalar da nasır oluşumunda etkili faktörlerdir. Özellikle regl dönemlerinde ya da hamilelik döneminde değişen hormon dengeleri nedeniyle nasır oluşumu artabilir. ⁴

Nasıra Ne İyi Gelir?

Nasırlar cildiniz sürtünmeye ve basınca karşı kendini korumaya çalıştığında gelişen kalın, sertleşmiş cilt katmanlarıdır. Çoğunlukla ayaklar, ayak parmakları veya eller ve el parmaklarda gelişirler. Nasırlar rahatsız edici bir görüntüye gelebilirler.

Sağlıklıysanız, rahatsızlığa neden olursa, nasır tedavisine ihtiyacınız olacaktır. Çoğu insan için basitçe sürtünme ya da basınç kaynaklarını ortadan kaldırmak nasırları da yok etmektedir.

Diyabetiniz veya ayaklarınızın kan akışının zayıflamasına neden olan başka bir durumunuz varsa, nasırlardan kaynaklanan komplikasyonlar açısından daha büyük risk altındasınızdır. Böyle bir durumunuz varsa nasırlar için uygun bakım konusunda doktorunuzun önerisini isteyin.  

Nasır Hastalığı Tedavisi

Nasır hastalığı nasıl geçer? Nasır tedavisinde hiperkeratotik doku miktarını azaltmak, doku lezyonlarını küçültmek ve keratinleri çıkarmak için palyatif tedavi, terapotik dolgu maddesi ya da ameliyat uygulanır.

Palyatif tedavi: Nasırdaki ölü dokular temizlendikten sonra hastanın rahatça basabilmesi için bir ped kullanılır. Ağrılı olmayan nasırlarda ilk olarak ayak ılık suya batırılır ardından lezyonu azaltmak için ponza taşı kullanılması önerilir. Salisilik asit içeren reçetesiz ilaçlar kullanılmamalıdır. Özellikle nöropatik rahatsızlıkları olan ya da immün sistemi baskılanmış hastalarda salisilik asit içeren ürünler çevre dokulara zarar verebilir.

Dolgu: Terapötik dolgu maddesi nasırın bulunduğu bölgedeki mekanik tahriş miktarını azaltarak hastanın semptomlarını hafifletebilir. Sert nasırlar için, köpük pedler veya silikon ayak kılıfları kullanılarak nasırın çıkarıldığı bölgenin korunması sağlanır. Silikon manşonlar özellikle yararlı olabilir çünkü keratotik lezyonun yumuşaması esnasında çevre dokulara bariyer görevi görürler.

Ayakkabı seçimi: Nasır tedavisi sırasında hastaların üst kısmı yumuşak, ön kısmı geniş ve alçak topuklu ayakkabılar giymeleri önerilir. Çekiç ayak bileği olan hastalar, genellikle deforme olmuş ayak parmakları nedeniyle ekstra derinliğe sahip ayakkabılara ihtiyaç duyarlar. Serçe ayak parmakları üzerinde yumuşak veya sert damarları olan hastaların ise daha geniş ayakkabıları giymeleri gerekir. Ayakkabının içindeki düzensizlikler göz ardı edilmemelidir, çünkü kötü konumlandırılmış bir dikiş lezyonun tekrarlamasına yol açabilir.

Nasır ameliyatı: Ayağında çekiç parmak ya da bunyon (başparmak çıkıntısı) gibi şekil bozuklukları olan hastalardaki nasırı tedavi etmek için nasırlı bölgenin kazınması gerekir. Özellikle ağrılı nasırlarda ayağı yeniden şekillendirmek gerekebilir. Sürtünmeye yol açarak nasırın daha da kötüleşmesine neden olan kemik bozuklukları tedavi edilir. ⁵