Romatizmaya Ne İyi Gelir? Belirtileri Nelerdir?

Romatizma Nedir?

Romatizma çeşitli koşulları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Romatizmal hastalıklarla ilgili çok daha spesifik tanımlamalar mevcuttur. Romatizmal hastalıklar nedenine, belirtilerine, seyrine ve tedavisine bağlı olarak gruplandırılmaktadır. Romatizma koşulları kas ve eklemlerde iltihaba neden olmaktadır. Özellikle, kıkırdak ve kemik hasarına yol açabilmektedir.

Sonuç çoğunlukla eklemlerde ve çevre bölgeler meydana gelen ağrı, şişme ve yanmadır. Romatizma belirtileri bazen günlük aktiviteleri gerçekleştirmeyi zorlaştırabilmektedir. Romatizmadan muzdarip olan kişilerin çoğu belirtilerin şiddetli olduğu zamanlarda hareketlilik konusunda sıkıntılar yaşamaktadır.

Romatizma türüne bağlı olarak uygulanan tedavi yöntemleri, belirtilerin hafifletilmesini sağlayarak hastaların günlük hayata daha çok adapte olmasına yardımcı olabilmektedir. ¹ 

En sık yaşanan romatizma türleri şunlardır:

• Romatoid artrit
• Osteoartrit
• Ateşli romatizma
• Çocukluk Dönemi İltihaplı Eklem Romatizması (Juvenil Romatoid Artrit)
• Romatizmal kalp hastalığı
• Gut
• Ankilozan spondilit
• Fibromiyalji
• Lupus ²

Romatizma Belirtileri

Romatizma başlangıcı ve sonrasının en ortak belirtisi eklem ağrısıdır. Romatizma ağrısı, iltihaplanmaya bağlıdır ve hafif ya da şiddetli olabilmektedir. Bir eklemin sertliği veya ağrısı, vücut o bölümündeki hareketlerin sınırlanması da yol açmaktadır.

Romatizma ağrısı ayaktaki en küçük eklemden kalça ve diz ya da omurilik gibi daha büyük eklemlere kadar vücudun pek çok bölgesini etkileyebilmektedir.

100’ün üzerinde romatizma türü bulunmaktadır ve bunlar nedenine, seyrine ve belirtilerine göre gruplandırılmaktadır. Genel olarak, ağrı ve iltihaplanmaya neden olan, eklem, kas veya tendonun hareketini sınırlayan herhangi bir durum romatizmal hastalık olarak değerlendirilmektedir. ³ 

Romatizma nasıl anlaşılır? En sık yaşanan romatizma türleri ve belirtileri şöyle sıralanabilmektedir:

Romatoid Artrit Belirtileri

Romatoid artrit yaşayan insanlar, her zaman eklemlerde kızarıklık veya şişlik görmeyebilir, ancak hassasiyet ve acı genellikle yaşanmaktadır. ⁴ 

Yorgunluk, hastaların romatoid artritin en çok yaşadığı ve zorlandığın belirtilerden biri olabilir. Diğer belirtiler ise şunlardır:

• Eklem ağrısı
• Eklemlerin şişmesi (çoğunlukla sıcaklık ve kızarıklık eşlik eder)
• Eklemlerde sertlik (genellikle sabahları ve dinlenme dönemlerinden sonra daha da kötüleşir)
• Kas ağrısı
• Hafif ateş
• İştah kaybı (istenmeyen kilo kaybı)
• Ciltte ve tırnaklarda meydana gelen değişiklikler

Anemi de ortaya çıkabilmektedir. Genellikle yorgunluk duygusu ve genel olarak iyi hissetmeme karmaşıklığa neden olmaktadır.

Romatoid artrit, tüm vücuda etki edebildiği için belirtiler de bazen gribe benzeyebilmektedir. Romatoid artrit vücudun diğer bölümlerinde sorunlara neden olabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Kan damarlarının iltihabı (vaskülit)
• Akciğer veya kalbin astarlarının iltihaplanması
• Göz ve ağız kuruluğu ⁵

Osteoartrit Belirtileri

Osteoartrit vücuttaki herhangi bir eklemi etkileyebilir. En sık etkilenen eklemler ise şunlardır:

• Dizler
• Kalçalar
• Eller ve parmaklar
• Omurga

Osteoartrit hastalarının çoğu orta yaş ve üstündedir. Belirtiler genellikle 40 yaşından sonra başlar.

Osteoartrit belirtileri kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Belirtiler ayrıca, eklemlere bağlı olarak da değişebilir. Örneğin, omurganın artriti, kollarda ve bacaklarda zayıflık hissi, karıncalanma veya uyuşukluk hissi yaratabilir.

Osteoartrit’ in yaygın belirtileri şunlardır:

• Ağrı: Eklem ağrısı genellikle aktivite ile daha da kötüleşir ve dinlenme ile daha iyi bir hale gelir (her ne kadar egzersiz artrit tedavisinin önemli bir parçası olsa da). Ağrılı eklemler dokunmalara karşı aşırı hassas olabilir.
• Sertlik: Osteoartrit durumunda özellikle sabahları eklem sertleşmesi yaşanır. Sertlik genellikle yattıktan yaklaşık 30 dakika sonra kaybolur, ancak özellikle uzun süre oturduktan sonra gün boyunca geri de gelebilir.
• Şişme: Derideki fazla sıvı şişmeye neden olabilir.
• Eklem hareketi sesi: Etkilenen bir eklemi hareket ettirirken çatlama veya çıtlama hissi yaşayabilirsiniz. Bu ses krepitus olarak adlandırılmaktadır.
• Çıkıntı kemikler: Eklem yakınındaki kemiklerde çıkıntı kemikler oluşabilir. Birçok hastada, bu çıkıntılar zamanla büyür. ⁶ 

Ateşli Romatizma Belirtileri

Ateşli romatizma bir grup streptokok bakterinin varlığına karşı tepki gösteren bağışıklık sistemi yol açmaktadır.

Ateşli romatizma belirtileri değişebilmektedir. Hastalığın başlangıcı genellikle boğaz enfeksiyonundan iki ile dört hafta sonra ortaya çıkmaktadır. Kalp, eklemler, deri veya merkezi sinir sisteminde inflamasyon sonucu ortaya çıkan ateşli romatizma belirtileri şunlardır:

• Ateş
• Ağrılı ve hassas bağlar
• Bir eklemden başka bir ekleme geçen ağrı
• Kırmızı, sıcak veya şişmiş eklemler
• Derinin altında küçük, ağrısız nodüller
• Göğüs ağrısı
• Kalp üfürümü
• Yorgunluk
• Ağrısız cilt döküntüsü
• Sarsıntılı, kontrol edilemeyen vücut hareketleri
• Alışılmadık davranış patlamaları ⁷

Çocukluk Dönemi İltihaplı Eklem Romatizması (Juvenil Romatoid Artrit) Belirtileri

Juvenil romatoid artrit olarak da bilinen juvenil idiyopatik artrit, 16 yaşın altındaki çocuklarda görülen ve sık yaşanan bir romatizma türüdür.

Juvenil idiyopatik artritin en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Ağrı: Çocuğunuz acı çekerken, bunun farkında olmayabilirsiniz.
• Şişme: Eklem şişmesi oldukça yaygındır ancak sıklıkla diz gibi daha büyük eklemlerde fark edilmektedir.
• Sertlik: Çocuğunuzun, özellikle sabahları veya uykudan sonra, her zamankinden daha hantal hareket ettiğini fark edebilirsiniz.
• Ateş, şişmiş lenf nodları ve döküntü: Bazı vakalarda, yüksek ateş, şişmiş lenf bezleri veya gövdede döküntü oluşabilmektedir. ⁸ 

Romatizmal Kalp Hastalığı Belirtileri

Romatizmal kalp hastalığı, akut romatizmal ateş sonucu ortaya çıkan kısa süreli (akut) ve uzun süreli (kronik) kalp hastalıklarını tanımlamaktadır. Kalp kapakçıklarında hasar oluşması, romatizmal ateşin ortak bir sonucudur.

Hastalığı belirtileri genellikle boğaz enfeksiyonundan sonraki birkaç hafta içinde çıkmaktadır. Kalpteki iltihaplanma, merkezi sinir sistemi veya eklemlerin sonucudur. Romatizmal kalp hastalığının belirtileri şunlardır:

• Göğüs ağrısı
• Kalp çarpıntıları
• Nefes darlığı
• Şişmiş el ve ayak bilekleri
• Aşırı yorgunluk
• Göğüste heyecan verici bir his ⁹

Gut Belirtileri

Gut hastalığı iltihaplı artritin ortak bir formu olarak bilinmektedir. Eklemleri ve kas-iskelet sistemini etkileyen bir durumdur.

Gut genellikle ayak başparmağının ekleminde yoğunlaşmaktadır, ancak ayak bileği veya diz gibi diğer eklemleri de etkileyebilmektedir. Gutta görülen yaygın belirtiler ise şunları içermektedir:

• İltihap
• Ağrı
• Kızarıklık
• Sertlik
• Şişme

Gut saldırısı çok hızlı bir şekilde gelişir. İlk saldırı genellikle geceleri meydana gelir. Orta yaşlı erişkinlerde, bir eklemde, çoğunlukla alt ekstremitelerde belirtilerin görülme olasılığı daha yüksektir. Bu yaş grubundaki vakaların yaklaşık % 60’ı ilk önce ayak başparmağında problem yaşamaktadır.

Yaşlılarda, üst kollarda ve ellerde, özellikle parmaklarda, birkaç eklemde belirtiler görülme olasılığı daha yüksektir. ¹⁰ 

Ankilozan Spondilit Belirtileri

Ankilozan spondilit, zamanla bazı omurgaların kaynaşmasına neden olabilen inflamatuar bir hastalıktır. Bu kaynaşma, omurgayı daha az esnek hale getirmekte ve dik bir duruşa yol açmaktadır. Kaburgaların etkilenmesi durumunda derin nefes almak oldukça zorlaşmaktadır.

Ankilozan spondilit hastalığının belirtileri özellikle sabahları yaşanan bel ve kalçalarda yoğunlaşan ağrı ve sertlik olabilmektedir. Boyun ağrısı ve yorgunluk da oldukça yaygındır.

En sık etkilenen bölgeler şunlardır:

• Omurga tabanı ile pelvis arası
• Bel desteğindeki omurlar
• Tendonlar ve bağların kemiklere tutunduğu bölge
• Göğüs kemiği ve kaburgalar arasındaki kıkırdak
• Kalça ve omuz eklemleri ¹¹

Fibromiyalji Belirtileri

Fibromiyalji, yorgunluk, uyku, hafıza, ruh hali değişikliklerine yol açan ve kas iskelet sistemi ağrısı ile karakterize edilen bir hastalıktır.

Fibromiyalji belirtileri şunları içermektedir:

• Genel ağrı: Fibromiyalji ile ilişkili ağrı, genellikle sık sık ve sürekli donuk bir ağrı olarak tanımlanmaktadır. Bu ağrı en az üç ay sürebilmektedir.
• Yorgunluk: Fibromiyalji yaşayan kişiler genellikle uykusuzluk nedeniyle yorgunluk yaşamaktadır. Fibromiyalji sahibi olan çoğu hasta huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi gibi diğer uyku bozukluklarına da sahip olabilmektedir.
• Bilişsel güçlükler: Zihinsel görevler üzerinde odaklanma, dikkat etme ve konsantrasyon yeteneğinde azalmaları içermektedir. ¹² 

Lupus Belirtileri

Lupus otoimmün bir hastalıktır. Yani, bağışıklık sistemindeki problemlerden kaynaklamaktadır. Sağlıklı bir bağışıklık sisteminde, sistem bakteri veya virüs gibi bulaşıcı bir tehlikenin varlığını tespit ettiğinde, beyaz kan hücreleri ve antikorları göndermektedir. ¹³ 

Lupus aşağıdaki gibi çeşitli belirtilere neden olabilmektedir:

• Eklem ağrısı, şişme ve kızarıklık (genellikle parmaklar ve bilekler etkilenir)
• Burun ve özellikle yanaklarda döküntüler (kelebek döküntüsü olarak da bilinir)
• Ateş
• Kilo kaybı
• Kalp ve akciğer iltihabı nedeniyle göğüs ağrıları (serozit)
• Öksürük ve nefes darlığı sorunları
• Güneş ışığına karşı duyarlılık
• Açıklanamayan yorgunluk
• Raynaud fenomeni (parmaklar ya da ayak parmaklarının soğuğa maruz kaldığında mavi, sonra beyaz, daha sonra kan akışı normale döndüğünde kırmızı ve sıcak olması durumu)
• Saç kaybı
• Baş ağrısı
• Kafa karışıklığı
• Kararsız duygular (kararsız ve kontrolsüz duygular veya ruh hali değişiklikleri) ¹⁴ 

Romatizma Nedenleri

Romatizma neden olur? Nedenine, belirtilerine, seyrine ve tedavisine bağlı olarak 100’ün üzerinde romatizma türü bulunmaktadır. Genel olarak, romatizmal koşulların tümü, kaslar, kemikler, eklemler, tendonlar ve bağları içeren kas-iskelet sistemini etkilemektedir. Çoğu romatizma hastalığı, hastanın hayatının geri kalanında devam etmektedir (kronikleşmektedir) ve genelde kalıcıdır.

Bazı romatizmal hastalık türleri organları etkilemekte ve diğer koşullara da neden olabilmektedir. Pek çok hasta çeşitli romatizma hastalıklarından muzdarip olmaktadır.

En sık yaşanan romatizma türleri şunlardır:

• Romatoid artrit
• Osteoartrit
• Ateşli romatizma
• Çocukluk Dönemi İltihaplı Eklem Romatizması (Juvenil Romatoid Artrit)
• Romatizmal kalp hastalığı
• Gut
• Ankilozan spondilit
• Fibromiyalji
• Lupus ¹⁵

Yukarıda sıralanmış olan romatizma türleri kendi nedenlerine ve risk faktörlerine sahiptir. En sık görülen romatizma türlerinin nedenlerini şöyle açıklamak mümkündür:

Romatoid Artrit Nedenleri

Romatoid artrit, otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi sağlıklı vücut dokusuna saldırmaya başlamaktadır ve sonucunda da romatoid artrit oluşmaktadır. Bununla birlikte, romatoid artritin neden tetiklendiği bilinmemektedir.

Aşağıdakiler de dâhil olmak üzere romatoid artrit riskini artırabilecek birçok faktör bulunmaktadır:

• Genetik yatkınlık
• Hormonal değişiklikler
• Çevresel faktörler
• Sigara içmek
• Yaş ve cinsiyet ¹⁶

Osteoartrit Nedenleri

Osteoartrit, eklemlerinizdeki kemik uçlarına yastık görevi gören kıkırdakta aşamalı olarak bozulma olduğunda ortaya çıkar. Kıkırdak neredeyse sürtünmesiz eklem hareketine izin veren sağlam, kaygan bir dokudur.

Osteoartrit durumunda, kıkırdağın kaygan yüzeyi pürüzlü hale gelir. Sonunda, eğer kıkırdak tamamen aşınırsa, kemik üzerinde kemik üzerinde sürtünme durumu oluşur.

Osteoartrit riskinizi artırabilecek bazı faktörler ise şunlardır:

• Yaşlılık: Osteoartrit riski yaşla birlikte artar.
• Obezite: Ekstra vücut ağırlığı taşımak çeşitli şekillerde osteoartrit’ e katkıda bulunur. Kilonuz fazla ise, riskiniz de artar. Artan ağırlık, kalçalarınız ve dizleriniz gibi ağırlık taşıyan eklemlere ek stres getirir. Buna ek olarak, yağ dokusu eklemlerinizde ve çevresinde zararlı inflamasyona neden olabilecek proteinleri üretir.
• Eklem yaralanmaları: Spor yaparken veya kazadan kaynaklanan yaralanmalar osteoartrit riskini artırabilir. Hatta yıllar önce meydana gelen ve görünüşte iyileşen yaralanmalar bile osteoartrit riskinizi artırabilir.
• Bazı meslekler: İşiniz, belirli bir eklem üzerine tekrarlayan stres yükleyen görevleri içeriyorsa, bu eklem sonunda osteoartrit gelişebilir.
• Genetik: Bazı insanlar osteoartrit gelişme eğilimindedir.
• Kemik deformiteleri: Bazı insanlar, osteoartrit riskini artırabilecek şekil bozuklukları veya kıkırdak bozukluğu ile doğarlar. ¹⁷ 

Ateşli Romatizma Nedenleri

Ateşli romatizma bir grup streptokok bakterinin varlığına karşı tepki gösteren bağışıklık sistemi yol açmaktadır. Hemen hemen bütün vakalarda A grubu streptokok bakterileri nedeniyle oluşan boğaz enfeksiyonundan birkaç hafta sonra ortaya çıkmaktadır. Bu boğaz enfeksiyonu sırasında bağışıklık sistemi enfeksiyona tepki gösterdiğinden boğaz astarı iltihaplanmaktadır. İnflamasyon süreci kontrolsüz bir şekilde vücuda yayıldığında ateşli romatizma oluşmaktadır. ¹⁸ 

Çocukluk Dönemi İltihaplı Eklem Romatizması (Juvenil Romatoid Artrit) Nedenleri

Juvenil romatoid artrit olarak da bilinen juvenil idiyopatik artrit, 16 yaşın altındaki çocuklarda görülen ve sık yaşanan bir romatizma türüdür.

Juvenil idiyopatik artrit, vücudun bağışıklık sistemi kendi hücrelerine ve dokularına saldırdığında ortaya çıkmaktadır. Nedeni tam olarak bilinmese de, hem kalıtım hem de çevre önemli bir rol oynamaktadır. Bazı gen mutasyonları da kişiyi, hastalığı tetikleyebilecek virüsler gibi çevresel faktörlerden daha fazla etkilenebilir bir hale getirebilmektedir. ¹⁹ 

Romatizmal Kalp Hastalığı Nedenleri

Romatizmal kalp hastalığı, akut romatizmal ateş sonucu ortaya çıkan kısa süreli (akut) ve uzun süreli (kronik) kalp hastalıklarını tanımlamaktadır. Kalp kapakçıklarında hasar oluşması, romatizmal ateşin ortak bir sonucudur. Akut romatizmal ateş, vücudun, kalbin, eklemlerin, beyin ve derinin bağ dokularının şiştiği durumdur. Genellikle de, 5-15 yaş arası çocuklarda görülmektedir. ²⁰ 

Gut Nedenleri

Gut hastalığı iltihaplı artritin ortak bir formu olarak bilinmektedir. Eklemleri ve kas-iskelet sistemini etkileyen bir durumdur.

Gut, kandaki ürik asit düzeylerinde artış nedeniyle oluşmaktadır. Ürik asit vücutta doğal olarak üretilir. Normalde kanda eritilir ve böbrekler tarafından idrarın bir parçası olarak atılır. Vücudun aşırı miktarda ürik asit üretimi ve atamaması kandaki seviyelerin yükselmesine neden olabilir. Bu gerçekleştiğinde, ürik asit kristalleri oluşabilir ve gut hastalığına neden olabilir.

Gut hastalığı riskini artıran faktörler ise şöyle sıralanmaktadır:

• Aşırı kilolu olmak
• Yüksek alkol tüketimi
• Bir genetik yatkınlık
• Pürin açısından zengin gıdaların yüksek alımı (örneğin: bazı deniz ürünleri ve etler)
• Bazı ilaçlar (örneğin, diüretikler)
• Eklem yaralanması
• Uzun süren böbrek hastalığı ²¹

Ankilozan Spondilit Nedenleri

Ankilozan spondilit, zamanla bazı omurgaların kaynaşmasına neden olabilen inflamatuar bir hastalıktır. Bu kaynaşma, omurgayı daha az esnek hale getirmekte ve dik bir duruşa yol açmaktadır. Kaburgaların etkilenmesi durumunda derin nefes almak oldukça zorlaşmaktadır.

Ankilozan spondilit nedeni tam olarak nedeni bilinmese de, gelişiminde genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle, HLA-B27 isimli geni taşıyan kişiler, ankilozan spondilit gelişmeye daha eğilimlidir.

Ankilozan spondilit geliştirme riskini artıran diğer faktörler ise şunlardır:

• Cinsiyet: Erkeklerde ankilozan spondilit gelişme oranı daha fazladır.
• Yaş: Hastalığın başlangıcı, geç ergenlik çağında veya erken erişkin dönemde ortaya çıkmaktadır. ²² 

Fibromiyalji Nedenleri

Fibromiyalji, yorgunluk, uyku, hafıza, ruh hali değişikliklerine yol açan ve kas iskelet sistemi ağrısı ile karakterize edilen bir hastalıktır.

Fibromiyalji hastalığına neyin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörlerinin hastalığın gelişiminde bir rol oynayabileceği düşünülmektedir:

• Genetik faktörler
• Enfeksiyonlar
• Fiziksel veya duygusal travma ²³

Lupus Nedenleri

Lupus otoimmün bir hastalıktır. Yani, bağışıklık sistemindeki problemlerden kaynaklamaktadır. Sağlıklı bir bağışıklık sisteminde, sistem bakteri veya virüs gibi bulaşıcı bir tehlikenin varlığını tespit ettiğinde, beyaz kan hücreleri ve antikorları göndermektedir.

Lupus hastalarında, bağışıklık sistemi tarafından salınan antikorlar, sağlıklı dokulara, hücrelere ve organlara saldırmaya başlamaktadır. Çoğu uzman lupus hastalığının birden fazla nedeni olduğunu düşünse de, hastalığın kesin nedeni henüz bulunamamıştır. Hastaları bu duruma daha duyarlı hale getiren birtakım hormonal, genetik faktörler ve çevresel faktörler olduğu düşünülmektedir. ²⁴ 

Romatizmaya Ne İyi Gelir

Romatizmal hastalıklar genellikle eklem ya da kas inflamasyonu, şişlik ve ağrı nedeniyle oluşan acı verici ağrılı bir durumdur.

Osteoartrit gibi bazı romatizmal hastalıklar eklemlerde “aşınma ve yıpranma” sonucu meydana gelir. Bağışıklık sistemi zayıf olduğu zaman eklem ağrıları artarak şişliğe, ağrıya ve iltihaba neden olur.

Hemen hemen her eklem romatizmal hastalıklardan etkilenebilir. Yaklaşık 100’den fazla romatizmal hastalık vardır ama biz yaygın olanların bazılarını ele alacağız.

Osteoartrit: Çok yaygın olan romatizma hastalığıdır. Halk arasında kireçlenme olarak adlandırılır. Eklemlerdeki kıkırdak dokusu yapısının tahriş olması, incelmesi, tahrip olması sonucu meydana gelir.

Daha çok kadınlarda görülen bir romatizma çeşididir. Genelde 50 yaşından sonra çıkmasına rağmen 40 yaş grubu da risk altındadır. Yaş ilerledikçe sağlığı daha çok tehdit etmeye başlar.

Kalça, boyun, el, kol, ayak, bacak, boyun, bel ve daha birçok bölgede kendisini ağrıyla gösterir. Bazı belirtileri şunlardır:

• Eklem ağrısı
• Eklem şişmesi
• Ateş
• Eklem sertliği
• Kas güçsüzlüğü
• Ağrılı ve zor yürüme
• Zorlukla nesneleri kavrama, kaldırma
• Fiziki hareketleri yapmada zorlanma
• Zorluklukla oturma veya kalkma

Osteoartrit genel belirtileri bunlar olmakla birlikte kesin teşhisin uzman doktor tarafından konulması ve tedavi metodunun yine doktor tarafından belirlenmesi gerekir.

Romatoid Artrit: Romatizma hastalığının diğer çeşidi ise ‘‘romadit artrit’’ diye adlandırılır. Bağışıklık sistemi eklemlere saldırı ve kronik, enflamatuvar otoimmün bozukluklıklarına yol açar.

Eklemlerde meydana gelen ciddi ağrılar önemli fiziki hareket kaybına neden olur. Bu romatizma türü sıklıkla vücuttaki deri, kan damarları, kalp, akciğer ve kasları da ciddi anlamda etkiler. Multifaktöriyel bir mekanizmayla ortaya çıktığı düşünülmesine rağmen tam olarak hastalığın sebebini belirleyen bilimsel bir sonuç yoktur. Bazı belirtileri şunlardır:

• Eklemlerde ağrı ve şişlik
• Genellikle simetrik olarak birden çok eklem tutulması
• Gözler ve akciğerler gibi diğer organları etkiler
• Özellikle sabahları eklem sertliği meydana gelir
• Sürekli yorgunluk
• Romatoid nodüller fazla oluşur.

Kan tahlili sonucu kesin teşhis konulabilmesine rağmen bazı durumlarda MR veya röntgen çekilmesi gerekebilir.

Lupus: ‘‘SLE’’ veya ‘‘sistemik lupus eritematozus’’ diye de adlandırılır. Aynı şekilde bağışıklık sisteminin dokulara ve eklemlere saldırmasıyla meydana gelir, belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Eklem ağrısı
• Kronik yorgunluk
• Eklem sertliği
• Yanaklarda döküntü
• Güneşe hassasiyet
• Saç dökülmesi
• El ve ayak parmakları renk değişikliği, soğuk maruz kaldığında (Raynaud fenomeni de denir).
• Böbrekler gibi iç organ sorunları
• Anemi, kan bozuklukları, düşük trombosit
• Kalp veya akciğer zarının iltihabı
• Göğüs ağrısı

Lupus teşhisi için doktorunuz fiziksel bir muayene yapmalıdır, kan ve idrar örneklerinin laboratuvar testleri yanında kan testi yapılarak tespit edilebilir.

Ankilozan Spondilit: Maalesef genelde genç yaşlarda ortaya çıkan iltihaplı romatizma çeşididir. Omurga, omurganın bitiş kısmı ve leğeni etkiler. Genelde 30 yaşlarında ortaya şu belirtilerle kendini gösterir:

• Sırt ve kalça kemiklerinde ağrı,
• Omurgada ağrı,
• Kürek kemikleri ve boyunda ağrı,
• Eklemlerde ağrı ve hissizlik,
• Eklemlerdeki ağrı egzersiz sonrası hafifler,
• Hastalığın başlamasından 5-10 sene sonra boyun kısmına sıçrar.

Romatizma Tedavisi

Romatizma nasıl geçer? Romatizma tipleri ve nedenleri arasında pek çok farklılık olmasına rağmen, tüm romatizmal hastalıklar, durum mümkün olduğunca erken teşhis edildiğinde tedavisi çok daha etkili olmaktadır.

Romatizmal hastalıklar için tedavi seçenekleri arasında, iltihabı azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için ibuprofen ve naproksen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçların kullanılması bulunmaktadır. Steroidal olan ilaçlar ise belirtilerin devam etmesi durumunda kullanılabilmektedir.

Hareket becerisini korumak için düzenli ve hafif egzersiz de yapılabilmektedir. Ayrıca aşırı kilonun verilmesi, sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin sınırlandırılması ve dengeli beslenilmesi tedaviye yardımcı olmaktadır. ²⁵ 

En sık yaşanan romatizma türleri ve tedavileri şöyle sıralanabilmektedir:

Romatoid Artrit Tedavisi

Romatoid artrit, otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi sağlıklı vücut dokusuna saldırmaya başlamaktadır ve sonucunda da romatoid artrit oluşmaktadır. ²⁶ 

Doktorunuz tarafından önerilen ilaç türleri, belirtilerin şiddetine ve romatoid artritin ne kadar süredir var olduğuna bağlı olarak değişecektir. En sık kullanılan ilaçlar ise şunlardır:

• Steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar
• Kortikosteroid ilaçlar
• Hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar
• Biyolojik ilaçlar ²⁷

Egzersiz ve dinlenme arasında bir denge sağlanmalıdır. Hastalık aktif olduğunda daha fazla dinlenme daha uygun olabilir. Dinlenme, yorgunluk, ağrı ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Egzersiz, kas gücünü artırmak, eklem deformasyonlarını ve sertliğini azaltmak, sonuç olarak da, hareketliliği korumak için oldukça önemlidir. Bir fizyoterapist, sizin için uygun olan egzersiz programını belirleyecektir. ²⁸ 

İlaçlar eklem hasarını önlemeye veya yavaşlatmaya yardımcı olmazsa, doktor hasar görmüş eklemleri onarmak için cerrahiyi müdahaleyi düşünebilir. Cerrahi, eklemi kullanma yeteneğini geri kazanmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, ağrıyı azaltabilir ve deformiteleri düzeltebilir. ²⁹ 

Osteoartrit Tedavisi

Osteoartrit, eklemlerinizdeki kemik uçlarına yastık görevi gören kıkırdakta aşamalı olarak bozulma olduğunda ortaya çıkmaktadır. ³⁰ 

Osteoartrit için bilinen herhangi bir tedavi mevcut değildir, ancak durum zamanla kötüleştiği için belirtilerin hafifletilmesi üzerine bir takım tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Osteoartrit belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olması için uygulanan başlıca tedavi yöntemleri ise şunları:

• Yaşam tarzı önlemleri: Sağlıklı bir şekilde kilo vermek ve düzenli olarak egzersiz yapmak gibi değişiklikler osteoartrit belirtileriyle mücadele etmenize yardımcı olur.
• İlaç: İlaçlar tedavi yöntemi daha çok ağrıyı hafifletmeye üzerine odaklanmaktadır.
• Destekleyici tedaviler: Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu, Sıcak veya soğuk kompresler, masaj terapisi, yardımcı cihazlar gibi günlük aktiviteleri daha kolay yapabilmek için uygulanan tedavi yöntemleridir.
• Bu tedavi yöntemlerinin yararlı olmadığı bazı durumlarda ise hasar görmüş eklemleri onarmak, güçlendirmek veya yerini almak için cerrahi de düşünülmelidir. ³¹ 
• Osteoartrit ameliyatı: Eklem ameliyatı ciddi hasar görmüş eklemlere müdehale etmek için uygulanmaktadır. Bu yöntemle özellikle kalçalar veya dizlerdeki eklemler onarılır ve değiştirilir. Doktor eğer hastayı eklem ameliyatına uygun görürse bir ortopedi cerrahına yönlendirecektir. ³² 

Ateşli Romatizma Tedavisi

Ateşli romatizma bir grup streptokok bakterinin varlığına karşı tepki gösteren bağışıklık sistemi yol açmaktadır. ³³ 

Bakterileri yok etmek için penisilin gibi bir antibiyotik reçete edilebilmektedir. Uzun süreli antibiyotik tedavisi, ateşli romatizmanın tekrarını önlemek için de etkili olabilmektedir. Enflamasyon ve ağrıları azaltmak için, naproksen veya ibuprofen gibi non steroid antiinflamatuar ilaçlar da önerilmektedir. Enflamasyon şiddetli ise, prednizon gibi kortikosteroid ilaçlardan yardım alınabilmektedir. ³⁴ 

Çocukluk Dönemi İltihaplı Eklem Romatizması (Juvenil Romatoid Artrit) Tedavisi

Juvenil romatoid artrit olarak da bilinen juvenil idiyopatik artrit, 16 yaşın altındaki çocuklarda görülen ve sık yaşanan bir romatizma türüdür. ³⁵ 

Juvenil idiyopatik artrit tedavisi, çocuğun normal fiziksel ve sosyal aktivite seviyesini korumayı amaçlamaktadır. Tedavide ağrı ve şişmeyi azaltmak, tam hareket ve gücü korumak ve komplikasyonları önlemek için stratejilerin bir kombinasyonunu kullanılmaktadır.

Juvenil idiyopatik artrit olan çocuklara yardımcı olmak için kullanılan ilaçlar ağrıyı azaltmayı sağlamaktadır. Kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Non steroid antiinflamatuar ilaçlar
• Hastalıkları düzenleyen antiromatizmal ilaçlar
• Biyolojik ajanlar
• Kortikosteroidler ³⁶

Romatizmal Kalp Hastalığı Tedavisi

Romatizmal kalp hastalığı, akut romatizmal ateş sonucu ortaya çıkan, kısa süreli (akut) ve uzun süreli (kronik) kalp hastalıklarını tanımlamaktadır. ³⁷ 

Romatizmal kalp hastalığının ciddiyetine bağlı şekilde tedavi şekillenmektedir, ancak genel olarak şunları içerebilmektedir:

• Kalp yetmezliği tedavisi için hastanede tedavi
• Enfeksiyona karşı antibiyotikler (özellikle kalp kapakçıkları için)
• İnme riskini azaltmak için kan inceltici ilaçlar
• Sıkışmış valfleri açmak için cerrahi müdehale
• Kalp kapakçık ameliyatı ³⁸

Gut Tedavisi

Gut hastalığı iltihaplı artritin ortak bir formu olarak bilinmektedir. Eklemleri ve kas-iskelet sistemini etkileyen bir durumdur. ³⁹ 

Gut hastalığını tedavi etmek için ilaçlar ve yaşam tarzı değişikliklerini birleştiren iki yönlü bir tedavi yöntemi uygulanmaktadır.

Gut hastalığı ataklarının neticesinde de yaşattığı ağrılar ve şişmenin kontrol altına alınması için izlenebilecek bazı yöntemler bulunmaktadır:

• En kısa zamanda antiinflamatuar bir ilaç almak
• Buz kompresi uygulamak ve eklemi yüksekte tutmaya çalışmak
• Bol sıvı tüketmek (alkollü veya gazlı içeceklerden uzak durmak)
• Rahatlamak (stres gutu ağırlaştırabilmektedir)
• Günlük aktivitelere yardımcı olması için arkadaşlardan ve aile bireylerinden yardım almak

Bununla birlikte, bir atak yaşadığınızda ürik asit düzeylerini kontrol altına almak ve ileride oluşabilecek gut ataklarını önlemek için doktorunuza başvurmanız önemlidir. ⁴⁰ 

Ankilozan Spondilit Tedavisi

Ankilozan spondilit, zamanla bazı omurgaların kaynaşmasına neden olabilen inflamatuar bir hastalıktır. ⁴¹ 

Ankilozan spondilit hastalığı için herhangi bir tedavi yöntemi mevcut değildir, ancak belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olan tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

Tedavi aynı zamanda omurganın birleşmesini (kaynaşma) ve sertleşmeye devam etmesini gecikmeye veya önlemeye yardımcı olabilmektedir.

Çoğu durumda tedavi aşağıdakilerin bir kombinasyonunu olmaktadır:

• Egzersiz
• Fizyoterapi
• İlaç ⁴²

Fibromiyalji Tedavisi

Fibromiyalji, yorgunluk, uyku, hafıza, ruh hali değişikliklerine yol açan ve kas iskelet sistemi ağrısı ile karakterize edilen bir hastalıktır. ⁴³ 

Genel olarak, fibromiyalji hastalığına yönelik tedaviler hem ilaç hem de kendi kendine bakım yöntemlerini içermektedir. Tedavinin amacı belirtileri en aza indirmek ve genel sağlığı iyileştirmektir. Tüm belirtiler için tek bir tedavi uygulanmamaktadır.

İlaçlar oluşan ağrısını azaltabilmekte ve uykuyu teşvik etmektedir. Kullanılabilen ilaçlar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Ağrı kesiciler
• Antidepresanlar
• Nöbetleri önleyen ilaçlar

Çeşitli farklı terapiler, fibromiyalji hastalığının vücut ve hayat üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Örnekler şunlardır:

• Fizyoterapi
• Mesleki terapi
• Danışmanlık ⁴⁴

Lupus Tedavisi

Lupus eklemlerde rahatsızlıklara yol açan otoimmün bir hastalıktır. Yani, bağışıklık sistemindeki problemlerden kaynaklamaktadır. ⁴⁵ 

Tedaviler aşağıdakileri içerebilir:

• Şişkinlik ve ağrıları azaltan ilaçlar
• Ateşi önleyen veya azaltan ilaçlar
• Bağışıklık sistemine yardım eden ilaçlar
• Eklemlerin hasar görmesini azaltan veya engelleyen ilaçlar
• Hormonları dengelemeye yardımcı olan ilaçlar
• Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon veya enfeksiyon gibi lupus ile ilgili problemleri tedavi etmeye yardımcı olan ilaçlar

Alternatif tedavi yöntemleri de belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak bunlar tıbben onaylanmış tedaviler değillerdir. Alternatif tedaviler konusunda doktorunuzla konuşmalısınız. ⁴⁶ 

Romatizma Ameliyatı

Uygulanan tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda romatizma ameliyat düşünülebilmektedir. Ancak, cerrahi müdehale bütün romatizmal hastalıklar için uygun olmayabilmektedir. ⁴⁷ 

Romatizma İçin Hangi Doktora Gidilir?

Romatizma türleri, romatolog olarak bilinen uzman doktorlar tarafından teşhis ve tedavi edilmektedir.