Acil.Net

Şifa Deposu Ayvanın Sağlığa Faydaları

#

Yazan, Dyt. Betül Taş
Diyetisyen
22.07.2020 23:05 (Güncellendi 11.08.2020 23:51)

Sağlık GÜVENİLİR KAYNAK Uzman Kontrolü

Şifa Deposu Ayvanın Sağlığa Faydaları

Ayva, hoş kokusu ve ağızda bıraktığı mayhoş tadıyla pek çok kişinin sevdiği meyveler arasındadır. Genelde sağlığa olan faydaları sebebiyle tüketilen ayvanın anavatanı Türkmenistan ve Kafkasya’dır. Ülkemizdeki üreticiliğin yarısından fazlası Geyve'de bulunan ayva, ılıman iklim kuşağının olduğu her yerde yetişebilmektedir. (1)

Ayva, Türk ve dünya mutfağında pek çok çeşidiyle karşımıza çıkmaktadır. Sabah kahvaltısında reçel olarak, ara öğünlerde kurtarıcı besin olarak veya sofralarda tatlı olarak tüketilmektedir. Ayva içeriğindeki vitamin ve minerallerle eski zamanlardan bu yana araştırmalara konu olmuş bir meyvedir. İşte ayvanın birbirinden farklı yararları:


1. Zengin Besin Bileşenlerinden Oluşur

Özellikle soğukların başladığı mevsimlerde şifa verdiği düşünülen meyveler daha sık tüketilir. Ayva da bunlardan biridir. Sonbahar ve kış aylarında taze olarak bulunan ayva, zengin vitamin ve mineral içeriğiyle hem sağlığı hem de mideyi doyurmaktadır. Aşağıda ayvanın 100 gramındaki bileşen değerleri verilmiştir. (2); 

Enerji60 kcal
Su81,91 g
Protein0,35 g
Azot0,06 g
Yağ0,14 g
Karbonhidrat13,92 g
Lif3,23 g

 

Orta boy ayva yaklaşık 83 kaloridir. Ayvanın içerisinde zengin vitamin kaynakları bulunmaktadır.  Ayva yüksek miktarda C vitamini içermektedir. Bunun yanı sıra A, B, E ve K vitaminlerini de bulundurmaktadır.

Lif oranı oldukça yüksek olan ayva besleyici bir meyvedir. Ayrıca ayva mineraller bakımından iyi bir kaynaktır. İçerisinde fosfor, çinko, bakır, sodyum, selenyum ve demir gibi mineralleri barındırır.

Özet: Ayva insan vücudunun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri içeren son derece faydalı bir meyvedir. Yüksek miktarda C vitamini içermesi iyi bir antioksidan olduğunu göstermektedir. 


2. Anti-Viral Özellik İçerir

Ayva polifenol ve C vitamini içermektedir. Bu da ayvanın güçlü bir antioksidan olduğunu göstermektedir. Ayva bu özelliği sayesinde bağışıklık sistemini güçlü tutmaktadır.

Ayva güçlü bir antioksidan olduğu için mikroplara karşı korumakta, soğuk algınlığına iyi gelmekte ve enfeksiyonlara karşı koruyucu görev üstlenmektedir. Ayva, anti bakteriyel olduğu kadar antikanser özelliği de taşımaktadır.

Özet: Ayva antioksidan özelliğini içeriğindeki C vitamini ve polifenol gibi bileşenlerden almaktadır. Ayvanın antioksidan içeriği insan vücudunun mikroplara karşı olan direncini artırır. Hastalıklara karşı savunma mekanizmasını artırır.


3. Kabuğu Besleyici Özellik Taşır

Ayva gibi meyveleri kabuklarıyla birlikte tüketmekte fayda vardır. Çünkü bu meyvelerin kabuklarında quercetin bulunmaktadır. Bu sayede kalp sağlığını desteklemekte ve kanser koruyucu etki yaratmaktadır.

Ayvayı kabuğuyla birlikte tüketmek iyi bir lif kaynağı olacaktır. Ayrıca sindirimi sistemini rahatlatarak mide bulantısına ve ağrılarına iyi gelmektedir.(3)

Özet: Pek çok kişi meyve kabuklarını tüketmekten hoşlanmamaktadır. Fakat meyvenin kabukları da zengin vitamin ve minerallerden oluşmaktadır. Ayrıca ayvanın kabuğundaki quercetin kalp sağlını desteklemektedir.


4. Kardiyovasküler Hastalıklara İyi Gelir

Ayvanın zengin içeriği ve lifli yapısının günlük beslenmede önemli bir yeri vardır. Ayva gibi lifli gıdaların lipoproteinleri onarmaya yardımcı olduğu gözlemlenmiştir. 

Yapılan araştırmalarda sağlıklı bir diyetle beraber ayvanın içerisindeki lifli yapı birçok kronik hastalıklara karşı koruyucu duvar örmektedir. (4)

Özet: Kardiyovasküler hastalıklarda lifli beslenme oldukça önemli bir yere sahiptir. Lifli içerikler bu tip hastalıkların etkenleriyle doğrudan ilişki kurduğu için ayva gibi lifli gıdaların tüketilmesinde fayda vardır.


5. Kilo Verimini Destekler

Lif içeriği yüksek olan besinler, uzun süre tok kalmamızı sağlamaktadır. Ayva bu tür meyvelerin en güzel örneklerindendir. Diyette kullanılan ayva, acıktırmayı geciktirdiği için aşırı yemenin önüne geçecektir.

Ayva metabolizmayı canlı tutar ve sindirim sistemini düzenlemede yardımcı olur. Sağlıklı ve dengeli bir diyette ayva kilo verimine destek sağlayacaktır. Ayvayı tüketirken porsiyon miktarını aşmamakta fayda vardır.

Özet: Dengeli ve sağlıklı beslenmek kilo verimi için oldukça önemlidir. İyi bir diyet, lif bakımından zengin içeriğe sahiptir. Ayva gibi lif açısından zengin besinler tokluk hissini artırmakta ve fazla yemenin önüne geçmektedir.


Ayva Çekirdeği Faydalı Mıdır?

Ayvanın meyve ve kabuklarındaki sağlık, ayvanın çekirdeğinde de bulunmaktadır. Ayvanın çekirdeği nezle, grip veya soğuk algınlığı gibi durumlarda meyvesiyle birlikte sıcak içecek haline getirilerek tüketilmektedir. 

Burada dikkat edilmesi gereken bir durum söz konusudur. Ayva çekirdeğinin tamamını yutmak doğru olmayabilir. Özellikle gebelik döneminde çekirdeğinin ağız yoluyla tüketilmesi önerilmemektedir.


Ayva Suyu Yararlı Mıdır?

Ayva içeriğindeki zengin vitamin ve minerallerle, yaprağından kabuğuna sağlık taşıyan bir meyvedir. Tıpkı diğer meyveler gibi ayvanın suyu da oldukça yararlıdır. Ayvanın suyu ödem atıcı görev üstlenmekle birlikte pek çok hastalığa karşı koruyucudur.

Ancak meyvelerden tam olarak yararlanabilmek için meyvenin bütünüyle beraber yenmesi daha doğru olacaktır. Meyveleri bu şekilde tüketmek, içeriğindeki liflerden faydalanamamamıza sebep olmaktadır. 


Ayva Yaprağı Nasıl Kullanılır?

Eski zamanlarda insanlar meyvelerin her türlü kısmını ilaç niyetine kullanmaktaydı. Günümüzde ilaç sektörünün kendini göstermesiyle birlikte birçok tarif rafa kalktı. Bunlardan biri ise ayvanın yaprağından yapılan çaylardır. 

Ayva yaprağının özellikle kış aylarında öksürük gibi sağlık sorunlarına iyi geldiği düşünülmektedir. Ayrıca sindirim sistemi temizleyicisi ve hazımsızlığa iyi geldiği bilinmektedir.

Yapılan bir pilot çalışmada ayva yaprağının hiperkolesterolemi tedavisinde kullanılabileceğini gözlemlemiştir. Ayva yaprağından çay elde etmek oldukça kolaydır. Ayva yapraklarını sıcak suyun içinde 5 dakika kaynattıktan sonra ılıyana kadar demlenmesini bekleyin. İçime hazır hale gelecektir.(5)


Şekersiz Ayva Reçeli Nasıl Yapılır?

Kış mevsiminde taze olarak alınan ayva, sabah kahvaltılarını tatlandırmak için reçel veya marmelat olarak lezzetli tariflere dönüştürülmektedir. Tatlı düşkünleri birbirinden sağlıklı meyvelerden oluşturdukları bu tariflerle hem sağlığa hem de mideye hitap etmektedir. Fakat reçeli porsiyon miktarından fazla tüketmemekte fayda vardır.

Malzemeler

  • 2 Adet Ayva
  • 4 Adet Elma
  • Bir tutam limon tuzu ve ya limon suyu
  • 1 Adet Çubuk Tarçın
  • 3 Bardak Su

Yapılışı;  Elmaların istenmeyen yerleri temizlenerek püre haline getirilir. Püre kıvam alana kadar tencerede kaynatılır. Diğer yandan ayvalar küp küp doğranarak su ilave edilmiş tencerenin içinde kaynatılır. Ayvalar kaynadıktan sonra kıvam almış elma suyu ayvanın kaynatıldığı tencereye ilave edilir. İçerisine tarçın çubuğu ve limon tuzu eklenir. Kavanozlara doldurarak ağzı sıkı bir şekilde kapatılır.

DİKKAT: Armut tüketilirken dikkat edilmezse bazı sağlık problemlerine yol açmaktadır. Ayvayı gereğinden fazla tüketmek sindirim sistemi sorunlarına kapı aralamaktadır. Ayrıca ayva birçok kişide yutkunma problemi oluşturduğundan dikkatli tüketilmesinde fayda vardır.


Sonuç

Ayva, kabuğundan çekirdeğine yararlanabileceğimiz hoş kokulu bir meyvedir. Özellikle kış aylarında hastalıklardan korunmak ve bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için beslenmemize eklememiz gereken besinlerdendir. Ayva kilo alımını desteklemekte ve kardiyovasküler hastalara umut olmaktadır.

Ayva tüm dünyada ve ülkemizde araştırmalara konu olan eski zamanlardan bu yana ilaç niyetine kullanılan bir meyvedir. Özellikle Türk mutfağında tatlısıyla, reçeliyle hayatta çekirdek ve yapraklarından elde edilen çayıyla ünlüdür. Özellikle mide ağrılarına iyi gelmesi dikkat çekmektedir.

Her besinde olduğu gibi ayvada tek başına bir mucize içermemektedir. Sadece suyundan değil günlük beslenmeye ek olarak öğün aralarında veya sofralarınızda yemeklerinizi zenginleştiren bir besin olarak kullanılması, içeriğindeki zengin lif kaynağından yararlanabilmek için bütünüyle tüketilmesi önerilmektedir.


UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışın.

KAYNAKLAR

1. Ayvanın sistematikteki yeri 

 https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/33579/mod_resource/content/0/AYVA-DERS%20NOTU.pdf 

2. Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı Ulusak Gıda Komposizyon Veri Tabanı http://www.turkomp.gov.tr/food-336

3. Dietary Quercetin and Kaempferol: Bioavailability and Potential Cardiovascular-Related Bioactivity in Humans

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31557798/?from_term=Quercetin&from_filter=simsearch2.ffrft&from_pos=5

4. Dietary Fiber, Atherosclerosis, and Cardiovascular Disease

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31126110/?from_term=fiber+heart&from_filter=simsearch2.ffrft&from_pos=1

5. The Effect of Quince Leaf (Cydonia Oblonga Miller) Decoction on Testes in Hypercholesterolemic Rabbits: A Pilot Study

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24146451/?from_term=quince+leaf&from_filter=simsearch2.ffrft&from_pos=5

Benzer Makaleler

Yorum Yapın