Acil.Net

Çikolatanın Sağlığa Yararları

#

Yazan, Selvanur Kara
14.05.2020 19:15 (Güncellendi 14.05.2020 19:24)

Sağlık GÜVENİLİR KAYNAK

Çikolatanın Sağlığa Yararları

Meksika kökenli olan kakao ağaçlarından elde edilen kakaonun ana bileşenini oluşturduğu çikolata Avrupa’da 16.yy’da popüler hale gelmiştir. Günümüzde kakao ağırlıklı olarak Batı Afrika, Endonezya ve Sri Lanka'da yetiştirilmektedir. 

Ağacın, işlemden önce kurutulmuş tohumları Amerikan İngilizcesinde "kakao" olarak adlandırılır; İşlemden sonra, yani kızartma ve öğütme işleminde de "kakao" terimi kullanılır. 'Çikolata' kavrulmuş kakao tohumlarından hazırlanan besindir.


1. Çikolatanın Besin İçeriği

Çikolatanın 100 gramında: (1)

Enerji554 kcal 
Protein5,74 g
Yağ34,48 g
Karbonhidrat52,98 g
Lif4,50 g
Mineral2,04 g


Polifenollerin açısından zengin olan çikolatanın birçok sağlık yararı bulunmaktadır. Ayrıca temel yağ asitleri stearik asit ve palmitik asit da içeriğinde oldukça yüksek miktardadır (2).

ÖZET: İçerisinde bulunan kakao yağında esansiyel (temel) yağ asitlerini içermesi ile doymamış yağ tüketimi açısından önemlidir.


2. Kolesterol Seviyesine Olumlu Etki Yapmaktadır

Çikolatanın en önemli maddesi olan kakaodaki bileşenler kolesterol üzerinde olumlu etkiler oluşturmaktadır.

Fenolik bileşenler bakımından zengin olan çikolata için 35 g yağsız kakao tüketiminden 2 saat sonra deneklerin LDL seviyeleri kakao alımından önce aynı deneklerden elde edilen LDL seviyelerinden daha düşük olduğu tespit edilmiştir (3).

Başka bir çalışma, haftada iki veya daha fazla kez çikolata tüketiminin damarlarda tıkanıklık oluşma riskini %32 oranında azalttığını ortaya koymuştur. Çikolatanın daha az sıklıkla tüketilmesinin bir etkisinin olmadığı görülmüştür (4). Çikolata tüketimi kolesterol seviyesini düşürerek damar tıkanıklığının önüne geçilebilir.

Özet: Çalışmaların gösterdiğine göre çikolatanın kolesterol seviyesini düşürdüğü ve damar tıkanıklığı riskini azalttığı bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır.


3. Kan Basıncını Düşürücü Etki Göstermektedir

Çikolatanın içerdiği kateşin epikatein gibi flavanoller kan basıncını olumlu etkilemektedir.

Yapılan bir çalışmada 14 gün boyunca 100 g bitter çikolata tüketen 13 yaşlı (54-65 yaş) bireyin düşük ve yüksek tansiyonlarında azalma görülmüştür (5). Diğer bir araştırmada 15 sağlıklı yetişkin (34 – 41 yaş) kişilere tek doz 100 g çikolata verilmiştir. Sonucunda kan basınç değerleri azalma göstermiştir (6).

20 hipertansiyon hastasında yapılan bir uygulamada 15 gün boyunca 100 g bitter çikolata tüketilmiştir. Tüketimin sonucunda kan basıncını düşürücü etki göstermiştir (7).

Özet: Çikolata kan basıncını düşürmesi ile hipertansiyon hastalarına iyi gelmektedir. Yapılan çalışmalar ile çikolatanın kan basıncını düşürücü etkisi kanıtlanmıştır.


4. Anksiyete Problemlerine İyi Gelmektedir

İçerdiği biyoaktif bileşenler sayesinde stres düzeyine önemli derecede etki etmektedir (8). Çikolata tüketimi, sakinleştirici etkisi olan serotonin hormonu üretimini artırarak stres düzeyini olumlu yönde etkilemektedir (9).

Yapılan bir çalışmada günlük olarak bitter çikolata tüketen yüksek anksiyeteye sahip kişilerin stres parametreleri azalmıştır (10).

Özet: Çikolatanın besin içeriği ve etkilediği hormonlar anksiyete ve stres düzeylerini azaltıcı etkide bulunmaktadır.


5. Zengin Antioksidan Kaynağıdır

Yapılan bir çalışmada çikolatada bulunan antioksidanların kandaki yağ oranını azalttığı belirtilmiştir (11). 

Yapılan bir çalışmada, kakao ve bitter çikolatanın yaban mersini portakal gibi diğer meyvelerden daha fazla antioksidan aktiviteye, polifenollere ve flavanollere sahip olduğunu gösterdi (12).

ÖZET: İçerdiği antioksidan kapasitesi, antioksidan açısından iyi düzeyde yarar sağlayan meyvelere göre daha yüksektir.


Bitter Çikolata

Bitter çikolata, sağlığınızı olumlu yönde etkileyebilecek besinlerle donanmıştır. Kakao ağacının tohumundan elde edilen en iyi antioksidan kaynaklarından biridir.

Bitter çikolata, biyolojik olarak aktif olan ve antioksidanlar olarak işlev gören organik bileşikleri içermektedir. Bunlar, diğerleri arasında polifenolleri, flavanolleri ve kateşinleri içerir (13). Araştırmalar bitter çikolatanın sağlığınızı iyileştirdiğini ve kalp hastalığı riskini azalttığını göstermektedir.

Kontrollü bir çalışmada, bitter çikolatadan elde edilen kakao tozunun erkeklerde okside LDL kolesterolü önemli ölçüde azalttığı bulundu. Aynı zamanda HDL'yi artırmış ve yüksek kolesterolü olanlarda toplam LDL'yi düşürmüştür (14).


Çikolata Maskesi

Cildiniz için de faydaları bulunan çikolata ile yüz maskeleri nasıl yapılır?

1. Kakao tozu ve aloe vera jel karışımı ile temizleme:

2 çorba kaşığı aloe vera jeli ile 1 çorba kaşığı kakao tozu karıştırın. Sıcak suyla durulamadan önce karışımınızı yaklaşık 2 dakika boyunca dairesel hareketlerle yüzünüze masaj yapın.

2. Ölü cilt hücrelerini şeker, kakao ve hindistan cevizi yağı karışımıyla temizleme:

1 çorba kaşığı kahverengi şeker ve kakaoyu 2 çorba kaşığı hindistan cevizi yağıyla karıştırın. Karışımı yüzünüze 5-7 dakika boyunca nazikçe ovalayın. Bunu yapmak ölü deri hücrelerini temizler, böylece yumuşak bir cilt elde edersiniz.


Sonuç

Çikolata günümüzde endüstriyel açıdan üretimi çok yüksek olan bununla birlikte tüketimi de aynı şekilde diğer ürünlere kıyasla fazla olan bir üründür. Yüksek antioksidan içeriği ve biyoaktif bileşenler sayesinde sağlığınıza faydalı etkileri vardır.

Kakao kaynaklı bu ürünün sağlık açısından kötü etkileri konuşulurken bilimsel olarak kanıtlanmış faydaları da bulunmaktadır. 

Kalp hastalıklarının riskini azalttığı, kolesterol seviyesini ve kan basıncını düşürücü etkisi bulunduğu çalışmalar ile kanıtlanmıştır. İçerdiği biyoaktif bileşikler ile hormonları etkileyerek stresi ve anksiyeteyi azaltıcı etkisi olduğu belirlenmiştir. Bitter çikolatanın kolesterol düşürücü etkisi olduğu, kalp hastalığı riskini azalttığı tespit edilmiştir.

Ayrıca çikolatanın cilt sağlığını da olumlu yönde etkilediği konusunda sonuçlar elde edilmiştir.


UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız. 

KAYNAKLAR

1.Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı http://www.turkomp.gov.tr/food-293 

2. Arts, I. C., Hollman, P. C., & Kromhout, D. (1999). Chocolate as a source of tea flavonoids. Çikolata da çay gibi flavanoid kaynağıdır. The Lancet, 354(9177), 488. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10465183

3. Bearden, M. M., Pearson, D. A., Rein, D., Chevaux, K. A., Carpenter, D. R., Keen, C. L., & Schmitz, H. (2000). Potential cardiovascular health benefits of procyanidins present in chocolate and cocoa. Çikolata ve kakaoda bulunan prosiyanidinlerin potansiyel kardiyovasküler sağlık yararları https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/bk-2000-0754.ch019

4. Djoussé, L., Hopkins, P. N., Arnett, D. K., Pankow, J. S., Borecki, I., North, K. E., & Ellison, R. C. (2011). Chocolate consumption is inversely associated with calcified atherosclerotic plaque in the coronary arteries: the NHLBI Family Heart Study. Çikolata tüketimi, koroner arterlerdeki kalsifiye aterosklerotik plak ile ters ilişkilidir: NHLBI Ailesi Kalp Çalışması. Clinical nutrition, Klinik Beslenme 30(1), 38-43. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20655129 

5. Taubert, D., Berkels, R., Roesen, R., & Klaus, W. (2003). Chocolate and blood pressure in elderly individuals with isolated systolic hypertension.  Hipertansiyonu olan yaşlı bireylerde çikolata ve kan basıncı Jama, 290(8), 1029-1030. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12941673 

6. Grassi, D., Lippi, C., Necozione, S., Desideri, G., & Ferri, C. (2005). Short-term administration of dark chocolate is followed by a significant increase in insulin sensitivity and a decrease in blood pressure in healthy persons. (Bitter çikolatanın kısa süreli uygulanmasını, sağlıklı insanlarda insülin duyarlılığında önemli bir artış ve kan basıncında bir düşüş izler). The American journal of clinical nutrition, Amerikan klinik beslenme dergisi 81(3), 611-614. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15755830 

7. Grassi, D., Necozione, S., Lippi, C., Croce, G., Valeri, L., Pasqualetti, P., ... & Ferri, C. (2005). Cocoa reduces blood pressure and insulin resistance and improves endothelium-dependent vasodilation in hypertensives. Kakao kan basıncını ve insülin direncini azaltır ve hipertansiflerde endotel bağımlı vazodilatasyonu geliştirir.  Hypertension, 46(2), 398-405. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16027246 

8. Natsume, M., Osakabe, N., Yamagishi, M., Takizawa, T., Nakamura, T., Miyatake, H., ... & Yoshida, T. (2000). Analyses of polyphenols in cacao liquor, cocoa, and chocolate by normal-phase and reversed-phase HPLC. (Kakao likörü, kakao ve çikolatadaki polifenollerin normal fazlı ve ters fazlı HPLC ile analizi). Bioscience, biotechnology, and biochemistry, Biyobilim, biyoteknoloji ve biyokimya,64(12), 2581-2587. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11210120 

9. Nehlig, A. (2013). The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance. (Kakao flavanolün nöroprotektif etkileri ve bilişsel performans üzerindeki etkisi). British journal of clinical pharmacology, İngiliz klinik farmakoloji dergisi, 75(3), 716-727. .https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3575938/ 

10. Benton, D., & Donohoe, R. T. (1999). The effects of nutrients on mood. Besin maddelerinin ruh hali üzerindeki etkileri. Public health nutrition, Halk sağlığı beslenmesi 2(3a), 403-409. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10610080

11. Wiswedel, I., Hirsch, D., Kropf, S., Gruening, M., Pfister, E., Schewe, T., & Sies, H. (2004). Flavanol-rich cocoa drink lowers plasma F2-isoprostane concentrations in humans. Free Radical Biology and Medicine, 37(3), 411-421. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891584904004174

12. Crozier, S. J., Preston, A. G., Hurst, J. W., Payne, M. J., Mann, J., Hainly, L., & Miller, D. L. (2011). Cacao seeds are a" Super Fruit": A comparative analysis of various fruit powders and products. (Kakao tohumları bir "Süper Meyve" dir: Çeşitli meyve tozları ve ürünlerinin karşılaştırmalı bir analizi). Chemistry central journal,  Kimya merkez dergisi, 5(1), 5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21299842 

13. Vinson, J. A., Proch, J., & Zubik, L. (1999). Phenol antioxidant quantity and quality in foods: cocoa, dark chocolate, and milk chocolate. (Gıdalarda fenol antioksidan miktarı ve kalitesi: kakao, bitter çikolata ve sütlü çikolata). Journal of Agricultural and Food Chemistry, Tarım dergisi ve gıda kimyası 47(12), 4821-4824. https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/jf990312p

14. Baba, S., Natsume, M., Yasuda, A., Nakamura, Y., Tamura, T., Osakabe, N., ... & Kondo, K. (2007). Plasma LDL and HDL cholesterol and oxidized LDL concentrations are altered in normo-and hypercholesterolemic humans after intake of different levels of cocoa powder. (Plazma LDL ve HDL kolesterol ve oksitlenmiş LDL konsantrasyonları, farklı seviyelerde kakao tozu alındıktan sonra normo ve hiperkolesterolemik insanlarda değişir).The Journal of nutrition, Beslenme Dergisi 137(6), 1436-1441. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17513403 

Benzer Makaleler

Yorum Yapın