Vitamin Deposu Karpuz

Bilimsel adı Citrullus lanatus olarak da bilinen karpuz bitkisi, Cucurbitaceae olarak bilinen çiçekli bitki ailesinin bir üyesidir. Anayurdu Afrika olan karpuz, kalın ve yeşil kabuklu, içi sulu bir meyvedir. Dünyanın birçok yerinde yetişmeye elverişli olan karpuz, yıllık ve otsu bir bitkinin meyvesidir. Tarihi eski Mısırlılar dönemine kadar uzanmış olan ve iri meyvesi ve tatlı lezzeti ile yaz günlerinin en çok aranılan meyveleri arasında yer almaktadır.

1. Karpuzun Sahip Olduğu Besin Değerleri

Diğer meyveler kadar besleyiciliği yoğun olmasa da karpuzun bazı yararlı faydaları bulunmaktadır. Bütün karpuz türleri yüksek antioksidan özelliklere sahiptir ve kalp sağlığı, bağışıklık ve obezite üzerine çeşitli sağlıklı yararları bulunmaktadır. Karpuzda bulunan özellikle iki koruyucu bileşik sitrulin ve likopen çok önemlidir.

Bir dilim yaklaşık 152 gram doğranmış karpuzun  yaklaşık besin değeri; (1)

Özet: Karpuz yüksek besin değerlerine sahiptir. Karpuzda bulunan özellikle iki koruyucu bileşik sitrulin ve likopen insan sağlığı için oldukça önemlidir.

2. Bağışıklığı Artırmaya Yardımcı Olur

Yapılan hayvan çalışmalarında, karpuz tüketimi azalan enflamasyon ile bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır ve ayrıca antioksidan kapasitesini iyileştirmiştir.(2)

Bu meyvede bol miktarda bulunan karotenoidlerden biri olan likopen, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir ve oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olmaktadır. Ayrıca son araştırmalara göre, kalbin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir ve bazı kanser türlerine, kardiyovasküler bozukluklara, diyabet ve maküler hastalıklara karşı savunabilir.(3)

Araştırmalar, karpuz yemenin de nitrik oksit sentezi için kullanılan önemli bir amino asit olan arginin seviyelerini artırabildiğini göstermektedir. Nitrik oksit sadece kan akışını verimli bir şekilde sürdürmek ve yüksek tansiyon riskini azaltmak için damarlarınızı genişletmeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde de rol oynar.(4)(5)

Bu meyve ayrıca vücudunuzu sağlıklı tutmak ve kronik hastalığı önlemek için hem antioksidan hem de bağışıklık artırıcı olarak çift görev yapan önemli bir mikro besin olan C vitamini için harika bir kaynaktır. Antioksidanlar serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olabilir ve hücreleri oksidatif hasara ve strese karşı koruyabilir.

Özet: Karpuz enflamasyonu azaltmaya ve antioksidan kapasitesini artırmaya yardımcı olur. Karpuzda bol miktarda bulunan karotenoidlerden biri olan likopen, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir ve oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olmaktadır.

3. Kalp Sağlığını İyileştirmeye Yardımcı Olur

Karpuz, yüksek tansiyon gibi durumların giderilmesine yardımcı olmak için kullanılan iki önemli besin olan hem potasyum hem de magnezyum içerir. Araştırmaya göre, besleyici bir diyetten uygun miktarda potasyum ve magnezyum tüketilmesi, kalp hastalığından ölüm riskinde azalma ile birlikte, iyileştirilmiş kalp sağlığı ile ilişkili görünmektedir.(6)

Advances in Nutrition dergisinde yayınlanan bir makalede, meyve ve sebze gibi bol miktarda potasyum açısından zengin gıdalar yemenin, inme ve kalp krizi gibi durum riskini azaltmada yararlı olabilecek kan basıncı seviyelerini olumlu yönde etkileyebileceğini göstermiştir. Likopen ayrıca iltihabı azaltarak ve kan lipit seviyelerini iyileştirerek kalp sağlığına da yarar sağlar.(7)(8)

2019 araştırmasının sonuçları, %100 katkısız karpuz suyunun içilmesinin “düşük karotenoid alımı riski altında olan bir grup olan yaşlı yetişkin kadınlarda serum likopenini artırmanın lezzetli ve etkili bir aracı” olduğunu göstermektedir.(9)

Çalışmalar ayrıca bu meyvenin hipertansiyonu olan yetişkinlerde arteriyel sertliği hafifletmeye, kolesterolü dengelemeye ve sistolik kan basıncını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. (10)(11)

Bu, karpuzun kan akışı ve dolaşımına yardımcı olabileceği için cinsellik için de iyi olabileceğini düşünülmektedir. Ek olarak, bazı çalışmalarda sitrülinin (kabukta bulunur), erkeklerde hafif ila orta dereceli erektil disfonksiyon için güvenli ve iyi kabul edilmiş bir alternatif tedavi olduğu gösterilmiştir. (12)

Özet: Karpuz yüksek tansiyon seviyesinin düşürülmesine yardımcı olan potasyum ve magnezyumu içermektedir. Tüketilmesi kalp hastalığından ölüm riskinde azalma ile birlikte kalp sağlığını iyileştirmeye yardımcı olmaktadır.

4. Karpuz Ağrıyı Azaltmaya Yardımcı Olur

Karpuz suyunun potansiyel faydalarına ek olarak bu meyve her porsiyonda iyi miktarda C vitamini alınmasını sağlar. C vitamininin kıkırdak ve kemikleri koruduğu, tendon ve bağların onarımına yardımcı olduğu ve yara iyileşmesini hızlandırdığı yapılan çalışmalar ile ortaya konmuştur.(13)

Karpuzda da bulunan iki besin olan potasyum ve magnezyum, kasların iyileşmesi ve ağrının giderilmesi için önemlidir. Özellikle potasyum, egzersizi takiben kas kramplarının önlenmesine yardımcı olur ve yaralanmalardan daha hızlı iyileşmenize yardımcı olur.(14)

Özet: Karpuz yüksek miktardaki C vitamini sağladığı için kıkırdak ve kemikleri tendon ve bağların onarımına yardımcı olmaktadır. Karpuzda bulunan potasyum ve magnezyum, kasların iyileşmesi ve ağrının giderilmesi için önemlidir.

5. Böbrek Taşı Oluşumunu Önler

Çalışmalar, meyve ve sebzelerde bulunan potasyumun toksinlerin temizlenmesinde ve kandaki atıkların yıkanmasında çok faydalı olduğunu ve böbrek taşlarının önlenmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.(15)

Karpuzun faydaları arasında doğal bir diüretik de bulunur ve karpuz vücudu Böbrek taşlarına karşı korumak için atık ve toksinleri vücuttan taşımak için idrar üretimini artırmaya yardımcı olur.(15)

Özet: Karpuzdaki potasyum, toksinlerin temizlenmesinde ve kandaki atıkların yıkanmasında çok faydalıdır ve böbrek taşlarının önlenmesine yardımcı olmaktadır.

Karpuz Suyu

Karpuz, zaten bildiğimiz gibi tropik bölgenin harika bir meyvesidir. Çok zengin bir karbonhidrat, vitamin (A & C), potasyum kaynağıdır ve yağ ve kalori içermez. İdeal olarak yaz aylarında kavurucu sıcaklığı yenmek için en iyi meyve olarak kabul edilir.

Karpuz, % 95 su bileşimi nedeniyle nötr bir tada sahiptir. Esas olarak su ve elektrolitlerden oluşur ve lif içeriği bakımından da zengindir, bu da onu diyet meyvesi olarak mükemmel kılar.

1. Kan Basıncını Dengelemeye Yardımcı Olur

Elektrolit oranı iyi olduğu için kan basıncını kontrol altında tutar ve etkili bir şekilde normalleştirir ( 16).

2. Yaşlanma Karşıtı Bir Ajandır

Karpuz suyunun en iyi faydalarından biri yaşlanma belirtilerini önlemektir. Antioksidanlar vücuttan serbest radikalleri azaltma eğilimi gösterdiğinden ve yaşlanma sürecini oldukça etkili bir şekilde geciktirdiğinden içinde likopen bulunması cilt için de yararlıdır. ( 17 )

3. Lif Bakımından Zengin Bir Meyvedir

Lif bakımından zengin bir meyve olması gıdaya hacim kazandırır ve sindirime çok yardımcı olur ve su içeriği toksinlerin vücuttan atılmasından sorumludur.  ( 1)

Karpuz Çekirdeği

Kalorisi düşük ve besin maddeleri bakımından yüksektir ve bazıları için sindirilmesi zor olsa da zehirli değildir.

Çekirdekler beslenmenizde yeterli miktarlarda alamayacağınız potasyum, bakır, selenyum ve çinko besinleri gibi çok sayıda mikro besin açısından zengindir.

Karpuz çekirdeklerini oldukları gibi veya toz halinde tüketebilirsiniz. Çekirdekleri daha da özel kılan protein ve B vitamini içeriğidir. Çekirdeklerle eğlenceli ve ucuz bir atıştırmalık yapabilir yemekleriniz arasında yiyebilirsiniz.

Karpuz çekirdeği protein, magnezyum, B vitamini ve tekli doymamış ve çoklu doymamış yağ asitleri ile paketlenir. Kolesterol seviyeleri düşüktür, iltihabı azaltır ve kalp hastalığı ve inmeyi önler.

1. Karpuz Çekirdeği Kalp Sağlığını Korumaya Yardımcı Olur

Karpuz çekirdeğindeki magnezyum kalp sağlığına büyük katkıda bulunur. Normal kalp fonksiyonlarına yardımcı olur ve kan basıncını düzenler.

Kentucky çalışmasına göre, karpuz çekirdeklerinin kalp üzerindeki yararlı etkileri antioksidan, antienflamatuar ve vazodilatör (kan damarlarının genişlemesi) özelliklerinden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.(18 ) Çekirdekler ayrıca aort kan basıncını düşürdüğü ve sonuçta kalbi koruduğu bilinen sitrülin adı verilen zengin bir madde kaynağıdır. Çekirdeklerin ekstraktının da kolesterol seviyelerini düşürdüğü bulunmuştur. Sitrulin, atletik performans ve dayanıklılıkta da yararlı olmaktadır.

Amerika'da yapılan bir çalışmada magnezyumun önemine ışık tutulmaktadır. Magnezyum, vücuttaki elektrolit dengesine katkıda bulunan minerallerden biridir, kardiyovasküler stabilite için önemli bir faktördür (19). Konjestif kalp yetmezliği olan hastalarda, yeterli toplam vücut magnezyumunun varlığına karpuz çekirdeği yardımcı olmuştur.

Düşük magnezyum konsantrasyonları, özellikle ameliyat sırasında, kardiyak glikozit toksisitesine yol açabilir. Bu temel olarak magnezyum eksikliğinin kalp hastalarında daha ölümcül olabileceği anlamına gelir. Ve gördüğümüz gibi elektrolit anormallikleri ve kalp yetmezliği olan hastalar için potansiyel olarak tehlikelidir ( 20 ). Magnezyum ayrıca kardiyak aritmilerin (düzensiz kalp atışı ritmi) tedavisinde de önemlidir ( 21 ).

Bütünleştirici Tıp Enstitüsü'nün raporuna göre karpuz çekirdekleri kan basıncı seviyelerini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Çekirdekleri kurutup çay olarak içmek için suda kaynatabilirsiniz.

Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi'ne göre, diyette magnezyum alımı ani kardiyak ölüm riskinin azalmasıyla bağlantılıdır. Kalsiyumun düzgün çalışmasını sağlamak için magnezyum vücut için gereklidir. Magnezyum kan damarlarının gevşemesine yardımcı olur ancak çok fazla magnezyum idrar söktürücü bir etkiye yol açmaktadır ve bu da mineralin fazlası idrarla kaybedilmesine ve vücuttaki seviyesinin azalmasına neden olur ve aynı zamanda elektrolit dengesizliği gibi tehlikeli bir etkiye neden olur (22).

Özet: Karpuz çekirdeği kalp sağlığında önemli bir rol oynayan çinko ve diğer mineraller bakımından zengindir. Kalsiyumun kalp hücrelerinizdeki hareketini düzenler. Karpuz çekirdeği kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.

2. Bağışıklık Sistemini Güçlendirmeye Yardımcı Olur

Karpuz çekirdekleri, özellikle kavrulmuş çeşidi, demir ile doludur ve mineral bağışıklık fonksiyonunu artırır. Çekirdekteki B vitaminleri de bu konuda yardımcı olur.

Küba'da yapılan bir deney çalışmasına göre magnezyumun bağışıklık sistemi ile güçlü bir ilişkisinin var olduğu ortaya konmuştur (23). Kemirgenler üzerine yapılan bir başka çalışmada, magnezyum eksikliği bağışıklık fonksiyon bozukluğu ile ilişkilendirilmiştir (24). Magnezyum ayrıca alerjik reaksiyonlarda koruyucu bir rol oynar ve bağışıklık sistemimiz için ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Özet: Karpuz çekirdeği demir ve B vitamini türleri bakımından oldukça zengindir. İçerdiği magnezyum bağışıklık sistemini korumaya yardımcı olmaktadır.

Karpuzlu Dondurma Tarifi

  Malzemeler

• 5 dilim karpuz
• 1/2 paket krema
• 1 çay bardağı süt
• 1/2 çay bardağı şeker

Yapılışı

Karpuzun çekirdeklerini çıkarın ve minik küpler halinde doğrayın. Kremanızı katı bir kıvam alana kadar el blenderı yardımıyla çırpın. Karpuzu blenderınızın içerisine alın ve ezilene kadar karıştırın. İyice ezildiğinde içerisine krema, süt ve şekeri ilave edin. Şeker içinde eriyene kadar karıştırın.

Şeker iyice eridiğinde karışımı saklama kabına aktarın. Derin dondurucuda yaklaşık 3 saat soğumaya bırakın. Yarım saatte bir dondurmanızı mutlaka karıştırın.

Donup, dilediğiniz kıvama geldikten sonra dondurma kaşığı yardımıyla dondurmalarınızı çıkarın ve servis edin.

Sonuç

Karpuz ve karpuz çekirdeği zengin besin içeriğine sahiptir. Karpuzda bol miktarda bulunan karotenoidlerden biri olan likopen, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir ve oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olur. Potasyum açısından zengin gıdalar yemenin, inme ve kalp krizi gibi durum riskini azaltmasına katkı sağlamaktadır. Karpuz, yüksek tansiyon gibi durumların giderilmesine yardımcı olmak için kullanılan iki önemli besin olan potasyum ve magnezyum içermektedir. Karpuz yüksek miktardaki C vitamini sağladığı için kıkırdak ve kemikleri tendon ve bağların onarımına yardımcı olur. Karpuz vücudu böbrek taşlarına karşı korumak için idrar üretimini artırmaya yardımcı olur. Karpuz suyu kan basıncını azaltır. Karpuzun içerdiği likopen erken yaşlanma belirtilerini ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Lif bakımından zengin olduğu için karpuz sindirimin düzenlenmesine yardımcı olur. Karpuz çekirdeği antioksidan ve antienflamatuar etkileriyle kan damarlarının genişlemesini önleyerek kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. Karpuz çekirdeği kalp sağlığında önemli bir rol oynayan çinko ve diğer mineraller bakımından zengindir.

UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.