Acil.Net

Maydanozdan Gelen Sağlık

#

Yazan, Dyt. Betül Taş
Diyetisyen
22.07.2020 21:49 (Güncellendi 11.08.2020 23:50)

Sağlık GÜVENİLİR KAYNAK Uzman Kontrolü

Maydanozdan Gelen Sağlık

Bitkisel ürünlerin çeşitli yerlerde kullanımı ülkemizde oldukça popülerdir. Maydanoz; salatalarda, böreklerde hatta çorbalarda yemekleri lezzetlendiren bir bitkidir. Geleneksel Akdeniz mutfağının bir bitkisi olan maydanoz sağlık açısından oldukça faydalı bir besin olarak karşımıza çıkmaktadır. 

Akdeniz diyeti, güvenilir diyetler arasında yer almaktadır. Mutfağında sıkça maydanoza yer vermesi bu bitkiye olan ilgiyi artırmaktadır. Maydanozun hem yaprağı hem de suyu sağlık için tüketilmektedir. Birbirinden faydalı içeriklere sahip bu lezzetli bitkinin faydalarını sıralayacak olursak: (1)


1. Besin Bileşenlerinden Oluşur

Maydanoz yaprağından sapına pek çok bileşenden oluşan, sağlığını zengin içeriğinden alan bir bitkidir. Kalori açısından da oldukça düşüktür. Maydanoz bitkisinin 10 gramlık miktarında 4 kalori bulunmaktadır. Hemen hemen her alanda kullandığımız maydanozun 100 gramındaki bazı bileşen değerleri tabloda verilmiştir.(2)

Enerji37 kcal
Su88,05 g
Azot0,54 g
Protein3,39 g
Yağ0,56 g
Karbonhidrat2,82 g
Lif, toplam diyet2,05 g


Maydanozda, insan vücudunda oldukça etkili başlıca vitaminler; A, C, K, E, B1, B2, B3, B6 ve B12 vitamin gruplarından oluşmaktadır.

Mineral açısından da oldukça zengin içeriğe sahip olan maydanoz; folat, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, çinko, potasyum ve bakır gibi mineralleri barındırmaktadır.

Antioksidan özelliğini apigenin ve likopen gibi maddelerden alarak hücreler üzerinde önemli etkiye sahiptir.

Ayrıca, miristisin ve limonen gibi uçucu bileşikler içerir. Maydanozun yaprakları enerji, karbonhidrat, yağ ve protein barındırmaktadır.

Özet: Maydanoz yaprağı ve sapıyla zengin bileşenlerden oluşan iyi bir kaynaktır. İçeriğinde apigenin ve likopen gibi hücre hasarını onaran maddeler bulunmaktadır.


2. Kalp Sağlığını Korur ve Kemikleri Güçlendirir

Kalp sağlığını korumak için birbirinden yararlı besinler günlük beslenmede tüketilmelidir. Maydanoz kalbe iyi gelen besinler arasında yer almaktadır. Maydanoz içeriğindeki folat sayesinde kalp sağlığını koruyucu etkiye sahiptir. 

Maydanozun zengin vitamin ve mineral içeriği kemikler için oldukça önemlidir. Magnezyum içermesi kas kramplarının oluşmasını engellerken içerdiği K vitamini ise kemikleri güçlendirmeye yardımcıdır.

Özet: Folat, kalp sağlığı için oldukça önemlidir. Maydanoz bu yönüyle kalp sağlığını destekleyen bitkiler arasındadır. Ayrıca içeriğindeki K vitamini gibi bileşenler kemik yapısı için son derece önemlidir.


3. Karaciğerde Etkili Bir Yol Çizer

Maydanozun içeriğindeki apigenin karaciğerde önemli etkileri olduğu düşünülmektedir. Fakat aşırıya kaçılmamalıdır.

Maydanoz sağlıksız çalışan karaciğer metabolizmasını düzenlemektedir. Ayrıca karaciğeri toksinlerinden arındırmaktadır. (3)

Özet: Karaciğerin vücudumuzda görevini yapabilmesi için sağlıklı bir şekilde çalışması gerekir. Maydanoz karaciğeri zararlı maddelerden arındıran ve karaciğer metabolizmasını düzenleyen bir bitkidir.


4. Göz Sağlığını Korur

Maydanozun içeriğindeki beta karotein A vitaminine dönüşerek kornea sağlığını korumaktadır. 

Gözü koruyan ve gözün yapısını güçlendiren lutein ve zeaksantin gibi maddeler maydanozda bulunmaktadır. Ayrıca bu maddeler daha iyi görmeyi sağlamaktadır. (4)

Özet: Göz, vücudumuzdaki en önemli organlardan biridir. Maydanoz içeriğinde beta karotein gibi göz sağlığının korunmasına yarayan maddelerden oluşmaktadır.  


5. Zengin Antioksidandan Kaynağı İçerir

İçerisinde bulunan başlıca flavonoidler, karotenoidler ve C vitamini maydanozun zengin antioksidan özelliğini oluşturmaktadır. Bu özellik sayesinde hücrelerin zarar görmesi engellenmektedir.

Maydanoz antioksidan özelliğiyle hastalıklı hücrelerin çoğalmasını engellerken yaraların daha çabuk iyileşmesini sağlamaktadır. Ayrıca maydanozdaki flavonoidler kanserli hücrelerle savaşma özelliğine sahiptir. (5)

Özet: Maydanozun içerisindeki C vitamini ve karotenoid gibi maddeler antioksidan özelliği taşımaktadır. Antioksidanlar kanser hücrelerinin onarılmasında ve birçok sağlık problemlerinin düzelmesinde yer almaktadır.


6. Çeşitli Hastalıklara Karşı Fayda Sağlar

Maydanoz aynı zamanda ödem atıcı ve idrar sökücü olarak kullanılan tıbbi bir besindir. Cilt sağlığı üzerinde de olumlu etkileri bulunmaktadır. Fakat bazı yan etkileri bulanabileceğinden gereğinden fazla kullanmamalıdır. (6)

Özet: Maydanoz iyi bir ödem atıcı ve sindirim sistemi düzenleyicisidir. Ayrıca cilde ve kemik rahatsızlıklarına iyi geldiği bilinmektedir.

Not: Maydanoz seçerken yapraklarının koyu yeşil ve canlı görünmesine dikkat edilmelidir. Çünkü sararmaya yakın maydanozlar çok çabuk bozulmaktadır. Maydanozlar genelde çabuk tüketilmediği için saklama ihtiyacı duyulmaktadır. Tazeliğini koruması için buzdolabı poşetinde dondurucuda bekletilmesi gerekmektedir.


Maydanoz Suyu Faydalı Mıdır?

Maydanoz suyu birçok hastalığa iyi geldiği ve zayıflamaya yardımcı olduğu düşüncesiyle tüketilmektedir. Maydanoz suyu kalorisiz bir içecek olmasıyla beraber vücuttaki ödemleri atmada son derecede başarılıdır. 

Maydanoz suyu sindirim sisteminde de oldukça etkili bir bitkidir. Ayrıca kışın hastalıklara karşı korunmada güçlü bir etkiye sahiptir.

Maydanoz suyunun metabolizmayı canlandırma etkisi vardır. Fakat maydanoz suyunu diyette kullanırken beslenme uzmanlarından yardım almak gerekmektedir. Fazla tüketilen bu besin bazı rahatsızlıklara sebep olmaktadır.

Not: Hiçbir besinin tek başına mucize olmadığını diğer besinlerle birleştiğinde etkisinin daha iyi olacağı unutulmamalıdır. Sebzeler, meyveler, baharatlar veya içecekler temel besin kaynaklarına ek destek amaçlı kullanmalıdır.


Maydanoz Suyu Nasıl Hazırlanır?

Maydanoz sapından suyuna kadar sağlık içeren bir besindir. Maydanoz suyu çay halinde ılık veya soğuk içecek olarak tüketilmektedir. Ayrıca bu sağlıklı besini evde taze olarak hazırlamak oldukça kolaydır.

Bu yararlı maddelerden faydalanabilmek için yarım demet maydanozu saplarıyla birlikte birkaç parçaya ayırın. Kısık ateşte 4-5 dakika kaynattıktan sonra 10 dakika demlenmesi için beklemeye alın. 

Not: Maydanoz ısıl işlem gördüğünde besin değerinde azalma görülebilir. Maydanozu çiğ olarak tüketmek daha doğru olabilir. Eğer çiğ tüketimi sevilmiyorsa smoothie şeklinde içerisine sevdiğiniz çeşitli sebzeler katılarak tüketilebilir veya maydanoz kurutularak antioksidan özelliği daha da artırılabilir.


Maydanozu Fazla Tüketmek Zararlı Mıdır?

Eski çağlardan bu yana tıbbi ilaç niyetine kullanılan bitkiler günümüzde de popülerliğini sürdürmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki tıpkı kimyasal ilaçlarda olduğu gibi bitkisel ürünlerin de yan etkileri vardır

Maydanoz içeriğinde güçlü antioksidanları barındıran bir besindir. Fazla kullanımı bağırsaklarda çeşitli sorunlara yol açacağı gibi mide ve böbreklerde de istenmeyen sonuçlara yol açabilmektedir. Özellikle tansiyonu düşük bireyler maydanozu gereğinden fazla tüketmemeye özen göstermelidir.

Zayıflama adı altında uygulanan maydanoz kürlerinin gün içinde hangi aralıkta ve ne kadar kullanılabileceğinizi beslenme uzmanlarına danışarak uygulamanızda fayda vardır. Çeşitli ilaç tedavisi alan kişiler ve böbrek hastaları maydanoz gibi besinleri tüketirken mutlaka doktora başvurması gerekmektedir. (7)


Maydanozlu Smoothie Tarifi

Smoothie meyve veya sebzelerden yapılan içerisine yağlı tohumlar, yoğurt, kefir veya yulaf gibi besinlerin karışımından oluşan bir içecektir. Evde kolayca hazırlanabilen bu tarif içerik değeri zengin olan diğer besinleri de içine almaktadır. Maydanozu değerlendirebileceğiniz tarifin malzemeleri ise;

  • Yarım Demet Maydanoz
  • Yarım Adet Avokado
  • 1 adet Salatalık
  • Yarım Adet Limon
  • 1 Çay Kaşığı Çörek Otu
  • 2 Kase Yoğurt

Hazırlanışı: Yapması oldukça pratik, zevk ve damak tadına göre malzemelerde değişiklik yapılabilir. Maydanozlar yıkanır, bütün malzemeler birkaç parçaya ayrılarak bleanderdan geçirilir ve içmeye hazır.

Dikkat! Sağlıklı görülen bu tarz içecekler günlük ihtiyacımız olan besin maddelerini tamamen karşılamayabilir. Bu sebeple tüm gün yalnızca bu besinleri tüketmek yerine günlük besin alımını desteklemek için kullanılabilir. Diyabeti olanlar, hamileler, böbrek hastaları ve emziren anneler doktor izni almadan bu tarz içecekleri diyette kullanmamalıdır.


Sonuç

Maydanoz sapından suyuna yararlanılan sağlıklı bir bitkidir. Karaciğer, kalp ve göz sağlığını desteklemektedir. Ayrıca zengin antioksidan içeriği kanserli hücrelerle savaşmaktadır. Günlük beslenmede yer verilmesi gereken bir bitkidir.

Yemeğin lezzetini artıran, salataları zenginleştiren ve birçok hastalığa faydası olan maydanoz birçok araştırmaya konu olmaktadır. Eski tarihlerden bu yana kullanılan maydanoz içeriğindeki zengin vitamin ve minerallerle sağlığa oldukça faydalıdır. Maydanoz taze tüketilmeli ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.

Sağlık için tüketilen maydanoz gibi besinlerde fazlaya kaçılmadan temel besin gıdalarının yanına ek olarak kullanılmalıdır. Hamileler, emzikliler, tansiyon hastaları ve ilaç kullanan bireyler maydanoz suyu gibi formları mutlaka doktora danışarak kullanmalıdır.


UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışın.

KAYNAKLAR

1. The Health Benefits of Selected Culinary Herbs and Spices Found in the Traditional Mediterranean Diet https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25749238/?from_term=parsley&from_pos=8 

2. Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tavanı 

http://www.turkomp.gov.tr/food-263

3. Maydanozun sağlık sırları https://www.beykoz.edu.tr/content/editor/5e2931be7f451_beykozuniversitesi-maydanoz-1.pdf

4. Lutein and Zeaxanthin—Food Sources, Bioavailability and Dietary Variety in Age‐Related Macular Degeneration Protection

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28208784/?from_term=lutein+zeaksantin&from_pos=1

5. Antioxidant, Pro-Oxidant and Cytotoxic Properties of Parsley H J Damien Dorman 1, Tiina A Lantto, Atso Raasmaja, Raimo Hiltunen

6. Parsley: A Review of Ethnopharmacology, Phytochemistry and Biological Activities

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24660617/

7. A Cases of Near-fatal Anaphylaxis: Parsley “Over-use” as an Herbal Remedy Sevket Arslan, Ramazan Ucar, and Ahmet Zafer Caliskaner

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4314155/

Benzer Makaleler

Yorum Yapın