Altın Renkli Tatlı Mısır
Altın Renkli Tatlı Mısır
Sodadan mısır gevreği yapımına kadar kullanılan mısır, günümüzde kullanım alanı en yaygın yiyeceklerdendir. “Zea mays” olarak da bilinen mısır, dünyadaki en popüler tahıldır. İnanması güç olsa da ot familyasından gelen bir bitkinin tohumu olan bu sarı renkli gıda Orta Amerikaya özgüdür. Genellikle sarı rengi bilinen mısırın kırmızı, turuncu, mor, mavi, beyaz ve siyah renkleri de bulunur.
En popüler tüketim şekli patlamış ve haşlanmış şeklindedir. Rafine mısır denilen tür ise çoğunlukla işlenmiş paketli gıdalardaki bileşenler olarak tüketilir. Bunlara mısır ekmeği, tortilla cipsi, polenta, mısır unu, mısır şurubu ve mısır yağı dahildir.
Lifler ve birçok vitamin, mineral ve antioksidanlar bakımından oldukça zengin olan mısır tüm tahıllarda olduğu gibi bir o kadar da sağlıklıdır.
1. Mısırın Sahip Olduğu Besin Değerleri
A Vitamini | 187 |
C Vitamini | 6.8 mg |
K Vitamini | 0.3 mg |
Folat | 46.0 |
Kalori | 86.0 |
Karbonhidrat | 19.0 |
Magnezyum | 37.0 |
İyi bir protein ve lif kaynağıdır. Yaklaşık 112 gram patlamış mısırda 16 gram lif bulunmaktadır. Mısırdaki baskın lifler, hemiselüloz, selüloz ve lignin gibi çözünmeyen liflerdir. Çeşitliliğine bağlı olarak protein içeriği %10-15 arası değişmektedir. Mısırdaki en bol bulunan proteinler, toplam protein içeriğinin % 44-79'unu oluşturan zeinler olarak bilinir. Genel olarak zeinlerin protein kalitesi düşüktür. (1)
Özet: Lif ve protein kaynağı olan mısırın içeriğinde karbonhidrat, magnezyum , folat ve A vitamini de oldukça bol bulunur.
2. Göz Sağlığına Destek olur
Maküler dejenerasyon (yaşa bağlı görme bozukluğu) ve katarakt dünyanın en yaygın görme bozuklukları ve körlüğün başlıca sebepleri arasındadır. Çeşitli enfeksiyonlar ve yaşlılık bu hastalıkların nedenlerindendir ancak beslenmede oldukça önemli rol oynar. Antioksidanların ve zeaksantin ve lutein gibi karotenoidlerin vücuda alımı göz sağlığını iyileştirmede çok faydalıdır. Bu karotenoidlerin yaklaşık %70’ini içinde barındıran mısır ise insan sağlığı için oldukça yararlı bir besindir. Fakat beyaz mısırda daha az bulunurlar. Genelde maküler pigmentler olarak bilinen bu bileşikler, retinada, gözün ışığa duyarlı olan iç kısmında bulunur ve aynı zamanda gözü, mavi ışığın sebep olduğu oksidatif hasara karşı korur. (2)(3)
Altın sarısı renkli bu tatlı sebzenin düzenli tüketimiyle, kanınızdaki karotenoid seviyeleri yükselir ve bu da hem maküler dejenerasyonun hem de katarakt riskinin azalmasıyla doğrudan bağlantılıdır. Yapılan çalışmalar ise yüksek miktarda lutein ve zeaksantinin vücuda alımının koruyucu olduğunu ortaya çıkarmıştır fakat yine de daha fazla araştırmaya gerek duyulmaktadır. 356 yaşlı ve orta yaşlı kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre luteini ve zeaksantini yüksek oranda alanların düşük oranda alanlara oranla maküler dejenerasyon riskinde %43 azalma olduğu gözlemlenmiştir. (4) (5)
Özet: Göz için oldukça faydalı olan karotenoidlerin yaklaşık %70’ini içinde barındıran mısır insan sağlığına fazlasıyla yararlı bir besindir. Göz sağlığını iyileştirmede çok faydalıdır.
3. Kan Şekerinizi Düşürür ve Kilo Kaybına Yardımcı Olur
Mısır, nişastası yüksek oranda bulunduğundan kan şekerini artırabilir bu özelliği sayesinde bazı kişiler için uygun olmayabilir. Diyabet rahatsızlığı olan kişilerin mısır dahil nişastalı karbonhidrat tüketirken dikkatli olmaları gerekmektedir. Özellikle diyabetik beslenme düzeninde mısıra odaklanan araştırmalar henüz sınırlıdır ancak yine de bazı çalışmalar düşük karbonhidratlı beslenme düzeninin diyabet tedavisinde daha etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Obezite ve tip 2 diyabetli 115 yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, karbonhidratlardan alınan kalorilerin yalnızca %14’ü ile daha stabil kan şekeri ve karbonhidrattan alınan günlük kalorilerin %53’ü karşılaştırıldığında daha az ilaç ihtiyacı doğduğu fark edilmiştir. Fakat yine de diğer mısır ürünlerinden özellikle de fruktozlu (meyveler, tahıllar ve kök sebzelerde doğal bulunan basit bir şekerdir ve vücut için gerekli enerji kaynaklarından biridir) mısır şurubundan daha az yemek diyabetin önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Yapılan bir çalışmayla yüksek fruktozlu mısır şurubunun çok tüketildiği bir bölgeyle şurubun hazır olmadığı bölgeye kıyasla diyabet görülme riskinin %20 daha yüksek olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Son olarak kilo vermek için çaba sarf eden kişilerin mısırdaki nişastalı karbonhidrat tüketimini sınırlandırmaları gerekmektedir. (6) (7) (8)
Özet: Diyabet rahatsızlığı olan kişilerin mısır dahil nişastalı karbonhidrat tüketirken dikkatli olmaları önerilmektedir. Yapılan çalışmalar yüksek fruktozlu mısır şurubunun çok tüketildiği bir bölgeyle şurubun hazır olmadığı bölgeye kıyasla diyabet görülme riskinin %20 daha yüksek olduğunu kanıtlamıştır.
4. Sindirimi Destekler
Mısırın içeriğinde barındırdığı lif insan sağlığı için çok faydalıdır. Bu liflerin vücuda alımının, kalp hastalıkları ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok hastalık riskini düşürdüğü bilinmektedir. Dahası yeterince lif tüketimi, düzenli bir sindirim ve sağlıklı bağırsaklar demektir. Özellikle mısır tüketimi sindirim sistemi iltihabı ile divertiküler hastalıklar (Kalın bağırsağın mukoza adı verilen iç yüzeyinin zayıf noktalardan dışarı doğru kese şeklinde fıtıklaşması veya cepleşmesi ) da dahil olmak üzere kişiyi sindirim sorunlarına karşı korumaya yardımcı olmaktadır. Haftada en az 2 kere patlamış mısır yiyen 47 bin yetişkin erkekle yapılan 18 yıllık bir çalışmada divertiküler hastalık riskinin oldukça düşük olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan bu sınırlı çalışmaların sonuçlarına bakarak mısır ve patlamış mısır yemenin bağırsak sağlığını artırdığını ve sindirim hastalıklarını önlediğini söyleyebiliriz. Ancak yine de daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. (9) (10) (11) (12)
Özet : İçeriğinde bulundurduğu lif sayesinde kalp hastalıkları ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok hastalık riskini düşürdüğü bilinmektedir. Özellikle mısır tüketimi, sindirim sistemi iltihabı ile divertiküler hastalıklar da dahil olmak üzere kişiyi sindirim sorunlarına karşı korumaya destek olmaktadır.
5. Koruyucu Antidoksinler Bakımından Zengindir
Mısırın içeriğinde bulunan antioksidan quercetin, hem akut (ani) hem de kronik (uzun süreli) enflmasyonla (iltihap) mücadele ettiği ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla savaştığı bilinmektedir. Quercetin ayrıca apoptozla da (vücudun yıpranmış veya işlevsiz hücreleri öldürmek için kullandığı kendini imha işlemi ) yakından ilgilidir.
Aynı zamanda mavi ve mor mısırda bulunan diğer antioksidanların iltihaplanmayı önlemede diğerlerine oranla daha iyi olduğu gözlemlenmiştir. Dahası hücrelere zarar veren serbest radikallerin üretilmesi ile vücudun zararlı etkilerine karşı direnme kabiliyeti arasındaki dengesizlik olan oksidatif strese karşı da koruma kalkanı oluşturdukları bilinen bir gerçektir. (13) (14) (15) (16)
Özet: İçeriğinde bulunan antioksidan quercetin, hem akut(ani) hem de kronik(uzun süreli) enflmasyonla (iltihap) mücadele ettiği ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı savaştığı kanıtlanmıştır.
Patlamış Mısır
Patlamış mısır insan sağlığına faydalı olarak bilinir. Kendi başına ilave şeker veya tuz olmadan patlamış mısır besleyici, pratik ve sağlıklı bir atıştırmalıktır. Patlamış mısır bir tür mısır çekirdeğidir. Isıtıldığında hafif ve kabarık beyaz bir şekle bürünür. Doğru şekilde yapıldığında bol miktarda besin ve vitamin içerir.
Özet: İlave şeker ve tuz olmadan tüketildiğinde oldukça faydalı olan patlamış mısır sağlıklı ve pratik bir atıştırmalıktır.
1. Bazı Kanser Türleriyle Savaşabilir
Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nde yapılan araştırmalara göre Patlamış mısırın içeriğinde bulunan polifenollerin en büyük görevlerinden biri de kanserin büyümesine sebep olan enzimleri bloke edebilmeleridir. Genellikle bunu en iyi yapan sebze ve meyvelerdir fakat patlamış mısır da polifenoller bakımından oldukça zengin olduğundan sağlıklı bir alternatif olarak tüketilebilir. Ayrıca iflamasyonu (iltihabı) ve plak birikimini de önleyebildiklerinden mısır gibi polifenoller bakımından zengin yiyecekler tüketmek kardiyovasküler hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir. (17)
Özet: Patlamış mısırın içeriğinde bulunan polifenollerin en önemli görevlerinden biri de kanserin büyümesine sebep olan enzimleri bloke edebilmeleridir. Ayrıca iflamasyonu (iltihabı) ve plak birikimini de önleyebilirler.
2. Kilo Vermeye Destek Olur
Tatlı mısırın aksine patlamış mısırın yağ ve şeker oranı düşük lif oranı ise oldukça yüksektir. Dengeli bir beslenme düzeninin parçası olan az yağlı olarak tüketilen patlamış mısır kilo verimine destek olur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin araştırmalarına göre kilo vermek için izlenmesi gereken en iyi yol yaşam tarzını değiştirmektir. Buna aynı zamanda sağlıklı beslenme alışkanlığı, düzenli fiziksel aktivite ve vücudun yaktığı kalori ile alınan kalorinin dengelenmesi eşlik eder. Tüm meyve ve sebzeler ve patlamış mısır da dahil sağlıklı bir beslenme alışkanlığının parçasıdır. Ayrıca patlamış mısır da dahil olmak üzere doymuş yağ, trans yağ, kolesterol ve ilave şeker oranı düşük gıdaları tüketmekte oldukça iyi bir seçenektir. Buna ek olarak tuz alımının da sınırlandırılması gerekmektedir. Hazır alınmış patlamış mısırların tuz oranı fazla olabilir bu nedenle her bir öğenin ne kadar tuz ve sodyuma sahip olduğunu görmek için ambalaj üzerindeki beslenme etiketlerini kontrol etmekte fayda vardır. (18)
Özet: Tatlı mısıra oranla yağ ve şekeri düşük ama lif oranı yüksek olan patlamış mısır, kilo verimine destek olur.
Sütlü Mısır Çorbası Tarifi
Malzemeler
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 yemek kaşığı sıvı yağ
- 2 yemek kaşığı un
- 2 su bardağı süt
- 2 su bardağı su (et suyu veya tavuk suyu da olur)
- 1 kutu konserve mısır
- Tuz
Üzerine Sos İçin:
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 1 tatlı kaşığı pul biber
Hazırlanışı
Un, tereyağ ve sıvı yağla birlikte yaklaşık 5-6 dakika kavurun. Bu aşamada sürekli karıştıralım ki unu yanmasın.
Kavrulan una süt ve su eklenir (ikisi de normal olacak ısıtmaya gerek yok) kaynayana kadar karıştırılır.
Çorba kaynayınca konserve mısır da ilave edilir ve karıştırılır.
Ardından tuz da eklenerek 10 dakika kadar daha kısık ateşte kaynamaya bırakılır.
Üzeri için bir tavada tereyağ eritilir ve pul biber de eklenerek kızdırılır, sos elde edilir. Hazırlanan sos çorbanın üzerine gezdirilerek servis edilir.
Sonuç
“Zea Mays” olarak bilinen mısır dünyanın en popüler tahıl tanelerindendir. Ot familyasından gelen mısır Orta Amerika’ya özgüdür ancak dünya çapında sayısız çeşitte yetiştirilir. Patlamış mısır ve tatlı mısır en popüler olarak tüketilen çeşitleridir. Rafine şekerli olarak da tüketilen gıdalar arasında tortilla cipsi, polenta, mısır unu, mısır şurubu ve mısır yağı da dahildir. Tipik olarak sarı bildiğimiz mısırın siyah, mor ve kırmızı renkli çeşitleri de bulunur. İyi bir lif ve protein kaynağıdır. İnsan sağlığına oldukça faydalı olarak tanıdığımız mısırın gözleri iyileştirmede, sindirimi düzenlemede, kilo verimini desteklemede, kan şekeri dengelerini düzenlemede etkili ve antioksidanlar bakımından oldukça zengin olduğu bilinmektedir. Patlamış mısır çeşidi de oldukça popüler olarak tüketilen mısırın, bu haliyle de bazı kanser türleriyle savaştığı ve yine şeker ve tuz ilavesiz olarak tüketildiğinde doygunluk hissi vererek kilo verimini desteklediği bilinen bir gerçektir.
UYARI: Burada yer alan bilgiler sağlıklı bireyler içindir. Tek tip tüketim önerilmemektedir. İçerikte yer alan bilgiler özel durumlarda veya hastalıklarda farklılık gösterebilir. En doğru bilgi için hekiminize ve diyetisyeninize danışınız.
1. CORN, SWET, YELLOW,ROW NUTRITION FACTS& CALORIES. SELF NUTRITION DATA. [Online] https://nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2415/2.
2. Gottlieb JL . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Yaşa bağlı makula dejenerasyonu. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12425683.
3. Abdel-Al el-SM , Akhtar, H , Zahir K , Ali R. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Lutein ve zeaksantin karotenoidlerinin diyet kaynakları ve göz sağlığına etkileri. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23571649.
4. Moeller SM , Jacques PF , Blumberg JB. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri- Diyetteki ksantofillerin katarakt ve yaşa bağlı maküler dejenerasyondaki potansiyel rolü. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11023002.
5. Kean EG , Hamaker BR , Ferruzzi MG. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Tam tahıllı ve tahıllı mısır unu ürünlerinden karotenoid biyoyararlanımı. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18937488.
6. Tay J , Luscombe-Marsh ND , Thompson CH , Noakes M , Buckley JD , Wittert GA , Yancy WS Jr , Brinkworth GD.ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri- -Tip 2 diyabet tedavisi için düşük ve yüksek karbonhidratlı diyetlerin karşılaştırılması: randomize bir çalışma. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26224300.
7. Goran MI , Ulijaszek SJ , Ventura EE . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Yüksek fruktoz mısır şurubu ve diyabet prevalansı: küresel bir bakış açısı. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23181629.
8. Monica L. Bertoia * Kenneth J. Mukamal , Leah E. Cahill , Tao Hou , David S. Ludwig , Dariush Mozaffarian , Walter C Willett , Frank B. Hu , ve Eric B. Rimm . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi SAĞLIK ENSTİTÜLERİ. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4578962/.
9. James M. Lattimer ve Mark D. Haub. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi ULUSAL SAĞLIK ENSTİTÜSÜ-Diyet Lifinin ve Bileşenlerinin Metabolik Sağlık Üzerine Etkileri. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3257631/.
10. Anderson JW , Baird P , Davis RH Jr , Ferreri S , Knudtson M , Koraym A , Sular V , Williams CL. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Diyet lifinin sağlık yararları. PUBMED. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19335713.
11. Park J , Floch MH . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Gastrointestinal hastalıklarda prebiyotikler, probiyotikler ve diyet lifi. PUBMED. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17472874.
12. Strate, LL , Liu YL , Syngal S , Aldoori WH , Giovannucci EL . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Fındık, mısır ve patlamış mısır tüketimi ve divertiküler hastalık insidansı. PUBMED. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18728264.
13. Yazar bağlantıları açık bindirme paneliAlisa Perry Helen Rasmussen Elizabeth J. Johnson. gıda bileşimi ve analizi-Meyve, sebze, mısır ve yumurta ürünlerinde ksantofil (lutein, zeaksantin) içeriği. sciencedirect. [Online] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889157508001336?via%3Dihub.
14. Yao Li , , * Jiaying Yao , Chunyan Han , Jiaxin Yang , Maria Tabassum Chaudhry , Shengnan Wang , Hongnan Liu , , * ve Yulong Yin. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi ulusal sağlık enstitüleri-Quercetin, Enflamasyon ve Bağışıklık. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4808895/.
15. Sabogal'ın-Guáqueta PM , Munoz-Manço JI , Ramirez-Pineda JR , Lamprea-Rodriguez M , Osorio E , Cardona-Gomez GP . ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi Ulusal Sağlık Enstitüleri-Flavonoid quercetin Alzheimer hastalığı patolojisini iyileştirir ve yaşlı üçlü transgenik Alzheimer hastalığı modeli farelerde bilişsel ve duygusal işlevi korur. pubmed. [Online] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25666032.
16. Fei Lao Gregory T. Sigurdson M. Mónica Giusti. Mor Mısırın ( Zea mays L.) Fenolik Bileşiklerinin Sağlığa Faydaları. WİLEY ONLIN LIBRARY. [Online] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1541-4337.12249.
17. Fitokimyasallar: Gıdalarınızdaki Kanser Savaşçıları. amerıcan ınstıtıute for canser research. [Online] https://www.aicr.org/reduce-your-cancer-risk/diet/elements_phytochemicals.html.
18. Sağlıklı kilo. hastalıkların önlenmesi ve giderilmesi merkezi. [Online] https://www.cdc.gov/healthyweight/index.html.
Yorum Yapın